1. De ọmwa nọ ya ẹmwẹ ne unu ru ima ẹse?

 TE JEHOVA ya ẹmwẹ ne unu ru ima ẹse! Vbe Jehova yi Adam, ọ keghi yi ẹre, nọ sẹtin gha ya ẹmwẹ ne unu gu irẹn guan. Adam vbe sẹtin gha ku ikpẹ ẹmwẹ eso kugbe, ọ ghi do khian ẹmwẹ ọgbọn na ghi loo. Ọna ọre emwi ne Adam ru, vbe ọ mu eni ne avbe aranmwẹ ughughan. (Gẹn 2:19) U miẹn ọyẹnmwẹ nọ ghaa sẹ Adam, vbe ẹghẹ okaro nọ ya gu e Ivi ne ọvbokhan rẹn ne mose mose guan!​—Gẹn 2:​22, 23.

2. De vbene emwa ya loo ẹmwẹ ne unu ghee ihan vbe ẹghẹ nọ gberra? De vbene emwa vbe ya loo ẹre ghee ihan vbe ẹdẹnẹrẹ?

² Emwa eso keghi suẹn gha loo ẹse ọhẹ na ghee ihan. Esu keghi ta ohoghe ma Ivi; ohoghe na, ẹre ọ ghi si ẹre ne emwa nagbọn na khian emwa orukhọ kevbe emwa ni ma gba. (Gẹn 3:​1-4) Adam keghi loo ẹmwẹ ne unu ẹnrẹn vbe odẹ nọ ma khẹke, vbe ẹghẹ nọ na wẹẹ, e Ivi vbe Jehova ẹre ọ si ẹre, ne irẹn na ru abakuru. (Gẹn 3:12) E Keni ghi gbe Ebẹl ne ọtiọnrẹn rua nẹ, ọ keghi ta ohoghe ma e Jehova. (Gẹn 4:9) Ẹghẹ eso ghi gberra nẹ, okpia ọkpa na tie ẹre Lamẹk nọ ke uniẹn ọghe Keni rre, keghi gbẹn ekharha nọ rhie ẹre ma wẹẹ, te emwa wa gha yin uyinmwẹ atosi vbe ẹghẹ ọghẹe. (Gẹn 4:​23, 24) De vbene emwa ya yin hẹ vbe ẹdẹnẹrẹ? Aro ima wa dae vbe emwa ni rre ukpo arriọba ghaa ta ẹmwẹ nọ kẹkẹ. Ekhue i zẹdẹ mu iran yọ hiehie. A ke miẹn ikueta ne emwa i na loo ẹmwẹ oya kevbe ẹmwẹ osọnnọ vbe ẹdẹnẹrẹ, te ọ ba kua. Emọ ni rre esuku họn vba ghaa ta ẹmwẹ nọ kẹkẹ vbe esuku, emwa ni vbe khian eniwanrẹn nẹ vbe họn rẹn vbe isiwinna. Ẹmwẹ nọ kẹkẹ nọ ghi ke emwa unu ladian vbe ẹdẹnẹrẹ rhie ẹre ma wẹẹ, te agbọn Esu na kulo.

3. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha begbe? De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Ẹghẹ hia, ẹre ima ya họn ẹmwẹ nọ kẹkẹ, rhunmwuda ọni,  deghẹ ima ma begbe, ọ sẹtin vbe do gha ke ima unu ladian. Rhunmwuda ne ima na re Ivbiotu e Kristi, ma hoo ne ima gha ru emwi nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova, rhunmwuda ọni, ọ ma khẹke ne ẹmwẹ ekpọ ra ẹmwẹ nọ kẹkẹ gha ke ima unu ladian. Ma hoo ne ima loo ẹmwẹ ne unu ne Osanobua ya we ima, ya gha rhie urhomwẹ gie ẹre. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn vbene ima khian ya ru ọna hẹ (1) vbe ikporhu, (2) vbe iko kevbe (3) vbe ima ghaa gu emwa ọvbehe guan. Sokpan gi ima ka guan kaẹn evbọzẹe ne ẹmwẹ ne ima ta na ru ekpataki vbe aro e Jehova.

4. Zẹvbe nọ rre ebe Malakai 3:​16, vbọzẹ ne ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian, na ru ekpataki vbe aro e Jehova?

⁴ Tie Malakai 3:16. De emwi ne uwẹ yayi ighẹ ọ ya e Jehova gbẹn eni emwa ni mu ohan rẹn kevbe ni ya ọghọ nẹẹn ye ebe ayere ọghẹe? Ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian, ẹre ọ ta emwi nọ rre ima ekhọe. Ẹi khabe ne Jesu na kha wẹẹ: “Emwi nọ vuọn ọmwa ekhọe, ẹre unu ta ladian.” (Mat 12:34) Ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian, ẹre a khian ya rẹn deghẹ ima gele hoẹmwẹ e Jehova. E Jehova hoo ne emwa hia ni hoẹmwẹ irẹn rri orhiẹnrhiẹn agbọn vbe etẹbitẹ vbe agbọn ọgbọn nọ dee.

5. (a) De vbene ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian ya dekaẹn ugamwẹ ne ima rhie ne Jehova? (b) Zẹvbe nọ rre efoto na, vbọ khẹke ne ima kọ ye orhiọn vbe nọ dekaẹn ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian?

⁵ Ẹmwẹ ne ima ta, ẹre ọ khian tae deghẹ e Jehova gha miẹn ugamwẹ ọghe ima yi. (Jems 1:26) Ohu ohu ẹre emwa ni ma hoẹmwẹ Osanobua ya guan, erriọ iran vbe ya ta ẹmwẹ obi; ẹmwẹ ne iran ta vbe rhie ẹre ma wẹẹ, iran tọn egbe mu. (2 Tim 3:​1-5) Ima ma zẹdẹ hoo ne ima gha yevbe iran, ma hoo ne ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Ma ghaa ta ẹmwẹ nọ maan vbe iko ra ikporhu, sokpan ma gha sẹ owa, ma ghi gha ta ẹmwẹ obi ma emwa ima vbe uwu ẹgbẹe, ọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova ra?​—1 Pit 3:7.

6. De vbene uyinmwẹ esi ọghe Kimberly ya biẹ ọmọ esi hẹ?

⁶ Ẹmwẹ nọ maan ghaa ke ima unu ladian, ọ ghi ya emwa rẹn wẹẹ eguọmwadia e Jehova ma khin. Iran ghi vbe do bẹghe “vbene ọmwa nọ ga Osanobua kevbe ọmwa nẹi gae” ya lughaẹn ne egbe hẹ. (Mal 3:18) Ọna ọre emwi nọ sunu daa  ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Kimberly. * A keghi waa iwinna ne irẹn vbe ọvbokhan okhuo ọkpa ne iran gba rre eklasi. Iran ghi ru iwinna nii fo nẹ, ọvbokhan okhuo nii keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, e Kimberly lughaẹn ne ivbi esuku nikẹre. Ọ ma gha ta emwa ọvbehe ọtakhọ, ẹmwẹ nọ maan ẹre ọ ghaa ke ọre unu ladian, ọ ma zẹdẹ gha ta ẹmwẹ ekpọ. Ẹmwẹ e Kimberly yẹẹ ọvbokhan okhuo nii sẹrriọ wẹẹ, ọ na kue yọ nọ gha gu irẹn ruẹ e Baibol. U miẹn vbene ẹko khian gha rhiẹnrhiẹn e Jehova hẹ, deghẹ ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian na ya emwa do miẹn odẹ ọghe ẹmwata na yi!

7. De vbene u hoo ne u ya gha loo ẹmwẹ ne unu ne Osanobua ya ru ruẹ ẹse?

⁷ Ma hoo ne ẹmwẹ ne ima ta gha rhie uyi gie e Jehova, kevbe nọ vbe gha ya ima sikẹ etẹn ima sayọ. Nian, gi ima guan kaẹn vbene ima khian ya gha rhie igiemwi esi yotọ hẹ, vbe ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian.

8. De igiemwi esi ne Jesu rhie yotọ, vbe ọ kporhu vbe uhunmwu otagbọn na?

⁸ Ọmwa gha ru emwi nọ sọnnọ ruẹ, u ghi ya ọghọ vbe ute gu ẹre guan. Vbe ẹghẹ ne Jesu na gha kporhu vbe uhunmwu otagbọn na, emwa ke gha tae khian wẹẹ, ọdayọn ẹre nọ, iran na vbe wẹẹ, ọmwa oregbe, ọmwa ne orhiọn Esu loo, ọmwa nẹi lele uhi Ẹdẹ Ikẹtin kevbe nọ fi unu gie Osanobua ẹre Jesu khin. (Mat 11:19; 26:65; Luk 11:15; Jọn 9:16) E Jesu ma ya ohu zẹ ẹmwẹ wanniẹn iran. Vbe na ghee Jesu, ọmwa gha zan ima, ọ ma khẹke ne ima zan rẹn werriegbe. (1 Pit 2:​21-23) Sokpan ọghe ne ẹmwata, na do ru ọna i re emwi nọ khuẹrhẹ. (Jems 3:2) De emwi nọ gha ru iyobọ ne ima?

9. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ ya ta ẹmwẹ nọ ma khẹke vbe ima ghaa rre ikporhu?

⁹ Ọmwa gha rhovbiẹ ruẹ vbe ikporhu, ghẹ gi ohu muẹn. Ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Sam khare wẹẹ, “Emwi ne I mobọ rhie aro tua ọre wẹẹ, ọ khẹke ne I kporhu ma ọmwa nii, kevbe wẹẹ, ọmwa nii sẹtin fi werriẹ.” Ugbẹnso, ọmwa ne ima do kporhu ma sẹtin gha mu ohu, rhunmwuda ima ma rre vbe ẹghẹ nọ khẹke. Ma gha miẹn ọmwa ne ohu mu, ma sẹtin ru emwi ne ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Lucia mobọ ru. Ma sẹtin na erhunmwu nọ ma tan gbe; ma ghi rinmwian e Jehova, nọ ru iyobọ ne ima ya gbe ibiẹ rrie, ne ima ghẹ mieke na ta ẹmwẹ nọ ma khẹke ra nọ gha ya ohu mu ọmwa ne ima do kporhu ma.

10. Zẹvbe nọ rre ebe 1 Timoti 4:​13, vbọ khẹke ne ima ru?

¹⁰ Gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne u ya maa emwa emwi. E Timoti wa rẹn vbene a ya kporhu hẹ, sokpan e Pọl keghi rhie igiọdu nẹẹn nọ ye gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ nọ ya maa emwa emwi. (Tie 1 Timoti 4:13.) Vbe ima  khian ya sẹtin gha mwẹ alaghodaro hẹ, vbe odẹ ne ima ya maa emwa emwi vbe ikporhu? Ọ khẹke ne ima gha mu egbe yotọ ẹse. Ma ghọghọ wẹẹ, ma mwẹ emwi ughughan nọ gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ alaghodaro, vbe odẹ ne ima ya maa emwa emwi. Ma gha wa miẹn emwi nibun ruẹ vbe ebe na tie ẹre Gha Mwẹ Alaghodaro Vbe Odẹ Ne U Ya Tie Ebe Kevbe Odẹ Ne U Ya Maa Emwa Emwi kevbe abọ na tie ẹre “Rhiegbe Ye Iwinna Ikporhu Iyẹn Nọ Maan” vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima Ne Ivbiotu E Kristi. Uwẹ loo avbe ebe na ra? Ma gha gele mu egbe ẹse, ma i khian gha fian afianma, ma ghi sẹtin gha ya udinmwẹ kporhu ma emwa.

11. De emwi nọ he ru iyobọ ne etẹn eso, ya gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ne iran ya maa emwa emwi?

¹¹ Emwi ọvbehe nọ gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ alaghodaro, vbe odẹ ne ima ya maa emwa emwi, ọre ne ima hia, ne ima ruẹ emwi vbe obọ etẹn ni gua maa emwa emwi vbe uwu iko. Ọtẹn nokpia Sam ne ima ka guan kaẹn sin, keghi nọ egbe ẹre wẹẹ, “Vbọ mobọ ru iyobọ ne etẹn eso, ne iran na wa guẹ vbene a ya maa emwa emwi hẹ? E Sam kegha gbe ehọ ke otọ danmwehọ odẹ ne iran ya ya ọta guan, ọ na vbe hia nọ gha ya egbe taa iran. Te ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Talia, wa gha gbe ehọ ke otọ danmwehọ vbene etẹn ni fuẹro ya ya otọ guan, ọna keghi ru iyobọ nẹẹn, ya sẹtin gha rhan otọ ẹmwẹ ne emwa mobọ mu rre vbe ikporhu.

12. De emwi nọ lọghọ emwa eso na ru?

¹² Ọ mwẹ emwi ne ima hia gha sẹtin ru, nọ gha ya ima gha sọyẹnmwẹ iko ne ima do. Ọ khẹke ne ima gha ya urhu nọ la so ihuan, ma ghi vbe mu egbe yotọ ẹse, ne ima mieke na sẹtin zẹ ewanniẹn nọ deyọ. (Psm 22:22) Ẹi khuẹrhẹ ne emwa eso, ne iran gha so ihuan ra ne iran gha zẹ ewanniẹn vbe uwu ẹbu. Erriọ ye ne uwẹ ra? Adeghẹ erriọ nọ, ma gha guan kaẹn emwi eso, nọ he ru iyobọ ne emwa ọvbehe, nọ gha vbe ru iyobọ nuẹn.

13. De emwi nọ gha ru iyobọ nuẹn, ne u gha ya ekhọe hia so ihuan vbe iko?

¹³ Gha ya ekhọe hia so ihuan. Ọ khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, ẹghẹ ke ẹghẹ ne ima ya so ihuan ọghomwa, te ima yae rhie urhomwẹ gie Jehova. Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Sara khare wẹẹ, irẹn i ka egbe irẹn ba emwa ni gua so ihuan. Ọrheyerriọ, ọtẹn na hoo ne irẹn gha so ihuan urhomwẹ gie Jehova. Rhunmwuda ọni, ọ ghaa mu egbe iko yotọ, ọ ghi vbe gha ruẹ ihuan na khian so vbe iko vbe ẹdẹrriọ. Ọ ghaa ruẹ ihuan nii, ọ ghi hia nọ rẹn vbene ihuan nii ya dekaẹn emwi na khian ruẹ vbe iko vbe ẹdẹrriọ. Ọtẹn na khare wẹẹ, “I i ghi gbokhuo deghẹ I gua so ihuan ra I i gua so. Emwi ne I rhie aro tua, ọre ẹmwẹ na loo ro vbe ihuan nii.”

14. Deghẹ ọmwa ne ekhue mu ẹre u khin, vbọ khian ru iyobọ nuẹn, ne u mieke na gha zẹ ewanniẹn vbe iko?

¹⁴ Gha zẹ ewanniẹn vbe ẹghẹ hia. Ọghe ne ẹmwata, ọna i khuẹrhẹ ne emwa eso. Ọtẹn  nokhuo ne ima ka guan kaẹn sin, na tie ẹre Talia khare wẹẹ: “Ọmwa ne ekhue mu vbe I ghaa rre uwu ẹbu, ẹre I wa khin, sokpan emwa i rherhe rẹn, rhunmwuda te I fẹko guan. Rhunmwuda ọni, ọ wa lọghọ mwẹ ne I zẹ ewanniẹn vbe iko.” Ọrheyerriọ, Talia ma gi egbe wọọ re, te ọ wa ye zẹ ewanniẹn vbe iko. Emwi ne ọtẹn na mobọ yerre, vbe ọ ghaa mu egbe iko yotọ ọre wẹẹ, deghẹ uwẹ ọre ọmwa okaro na tie re, ọ khẹke ne ewanniẹn ruẹ ye kuẹi, esa i rrọọ ne u khian ya ta ẹmwẹ nọ bun gbe. Ọtẹn na vbe kha wẹẹ: “Ọna wa ya mwẹ rẹn wẹẹ, ọ ma de emwi nọ rhiae, deghẹ ewanniẹn mwẹ na ye kuẹi. Rhunmwuda, ọni ọre emwi ne ọtẹn nọ siẹnro Ebe Owa Ọkhẹ gualọ.”

15. De emwi nọ khẹke ne ima kọ ye orhiọn, vbe ima ghaa zẹ ewanniẹn?

¹⁵ Nọ ne etẹn eso, ẹi re te ekhue mu iran, sokpan na do zẹ ewanniẹn vbe iko i khuẹrhẹ ne iran. Vbọzẹ? Ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Juliet khare wẹẹ, “Ugbẹnso I i hoo ne I zẹ ewanniẹn, rhunmwuda, I gha roro ẹre wẹẹ, ewanniẹn ne I khian zẹ, ọghe ibiẹka nọ kevbe wẹẹ, ọ ma deyọ ẹse.” Ghẹ mianmian wẹẹ, e Jehova hoo ne ima zẹ ewanniẹn vbene ẹtin ima sẹ. * E Jehova wa gbọyẹmwẹ yọ, deghẹ ima na hia, ne ima ye gha zẹ ewanniẹn, ọ gha khọnrẹn wẹẹ ekhue mu ima.

16. De ẹmwẹ nọ ma khẹke nọ gha ke ima unu ladian?

¹⁶ Ghẹ gha “tie ihẹn.” (Ẹfis 4:31) Zẹvbe ne ima ka tae sin, ọ ma khẹke ne ẹmwẹ nọ kẹkẹ gha ke ima unu ladian. Sokpan deghẹ ima ma begbe, ẹmwẹ eso rrọọ ne ima gha ta, nọ re ẹmwẹ ihẹn, ne ima i mobọ ka yọ. Vbe igiemwi, ọ ma khẹke ne ima gha ta ẹmwẹ dan vbekpa emwa ọvbehe, rhunmwuda ẹvbo ne iran ke rre ra urhuẹvbo ne iran zẹ. Ọ ma vbe khẹke ne ima gha tama emwa ọvbehe, ẹmwẹ nọ gha da iran sẹ ugboloko. Ọtẹn nokpia ọkpa khare wẹẹ: “Ọ mwẹ ẹmwẹ eso ne I gha ta, I gha roro ẹre wẹẹ ọdẹn nọ, sokpan ọ ghi wa da ọmwa ni tae ma sẹ ugboloko. Vbe ọwara ukpo nibun, ọvbokhan mwẹ wa ru iyobọ mẹ. Ọ gha bẹghe ẹre wẹẹ, ẹmwẹ ne I tama rẹn ra ne I tama emwa ọvbehe ma deyọ, ọ ghi wa hẹko do khama mwẹ.”

17. Zẹvbe nọ rre ebe Ẹfisọs 4:​29, de vbene ima khian ya sẹtin rhie igiọdu ne emwa ọvbehe hẹ?

¹⁷ Gha ta ẹmwẹ nọ gha rhie igiọdu ne emwa ọvbehe. Ghẹ gha vian ra ne u gha ya unu rhia emwa ọvbehe. (Tie Ẹfisọs 4:29.) Emwi bun ne Jehova ru ne Ivbi Izrẹl, nọ te khẹke ne iran kpọnmwẹ ọnrẹn yi, sokpan ẹghẹ hia ẹre iran ya gha vian. Ma ghaa vian, emwa ọvbehe sẹtin vbe deba ima gha vian. Yerre wẹẹ, iyẹn dan ne orhunmwu igbe ni ya ba otọ e Jẹriko ghee, do na ma Ivbi Izrẹl, ẹre ọ ya Ivbi Izrẹl nikẹre gha “gui ẹzọ e Mosis.” (Nọm 13:31–14:4) Sokpan  ma ghaa tian emwa ọvbehe, ma hia fẹẹrẹ ghi gha ghọghọ, rhunmwuda ọbevbaru ẹre ọ ya iwinna kẹ. Te avbe ọsie ovbi e Jẹfta nokhuo wa gha tian rẹn. Ọna rre usun emwi nọ ru iyobọ nẹẹn, nọ na sẹtin rhiegba ye iwinna ugamwẹ ọghẹe. (Giọg 11:40) Ọtẹn nokhuo Sara na ka ya unu kaẹn sin khare wẹẹ, “Ma ghaa tian emwa ọvbehe, te ima gi iran rẹn wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ iran, kevbe wẹẹ, iran mwẹ esa ne iran ye vbe otu ọghẹe.” Gualọ odẹ ke odẹ, ne u khian ya gha ya ekhọe hia tian etẹn, ye iwinna esiesi ne iran ru.

18. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 15:​1, 2, vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha ta ẹmwata, kevbe de emwi ọvbehe nọ ma khẹke ne ima gha ru?

¹⁸ Gha ta ẹmwata. Ọmwa nọ ta ohoghe i khian sẹtin ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Ai miẹn ohoghe nẹi sọnnọ e Jehova. (Itan 6:​16, 17) Vbe agbọn ne ima sẹ fi na, emwa nibun ghee ẹre wẹẹ, ọ ma de emwi nọ rhiae na gha ta ohoghe. Sokpan vbene ohoghe sọnnọ e Jehova, erriọ vbe khẹke nọ gha sọnnọ ima. (Tie Psalm 15:​1, 2.) Ẹmwata nọ wẹẹ, ọ ma khẹke ne ima gha ta ohoghe, sokpan ọ ma vbe khẹke ne ima gha mu iyeke ẹmwẹ ma emwa, rhunmwuda ima hoo ne ima mu iran rẹrẹ.

19. De emwi ọvbehe nọ khẹke ne ima gban egbe na?

¹⁹ Ghẹ gha ta emwa ọtakhọ. (Itan 25:23; 2 Tẹs 3:11) Ọtẹn nokhuo Juliet na ka guan kaẹn sin, keghi ta vbene ọ ye irẹn hẹ vbe ekhọe, vbe a ghaa ta emwa ọvbehe ọtakhọ. Ọ khare wẹẹ: “Emwa ghaa ta emwa ọtakhọ vbe eke ne I ye, ọ ghi wa gbe mwẹ orhiọn mu otọ, I i ghi vbe sẹtin gba ẹko ọmwa nii. Rhunmwuda, a ghi rẹn deghẹ ọ vbe na iyẹn mwẹ ma emwa ọvbehe vbe iyeke?” Uwẹ vbe emwa ghaa guan, u na bẹghe ẹre wẹẹ, te iran khian ghi suẹn gha ta emwa ọtakhọ, hia ne u fi ẹmwẹ ne uwa ta nii werriẹ.​—Kọl 4:6.

20. De odẹ ne u khian ya gha loo ẹmwẹ ne unu ruẹ?

²⁰ Ẹmwẹ dan vbe ẹmwẹ ekpọ, ẹre ọ ke unu emwa nibun ladian, vbe agbọn dan ne ima ye na. Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne ima hia, ne ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Ghẹ mianmian wẹẹ, te Jehova ya ẹmwẹ ne unu ru ima ẹse, kevbe wẹẹ, ẹmwẹ nọ ke ima unu ladian ru ekpataki vbe aro ẹre. Ọ gha fiangbe ima, deghẹ ima na gha hia, ne ima gha ta ẹmwẹ nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọnrẹn, vbe ima ghaa rre ikporhu, iko, kevbe vbe ima ghaa gu emwa ọvbehe guan. A gha ghi guọghọ agbọn Esu na nẹ, ẹi khian ghi gha lọghọ, ne ima gha ya ẹmwẹ ne unu ọghe ima rhie urhomwẹ ne Jehova. (Jud 15) Vbene ọ te sẹ ẹghẹ nii, hia ne u “gie ẹmwẹ ne unu [ruẹ]” gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova.​—Psm 19:14.