Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

LESEN 15

Ka Isetiw “Lenien Apirü . . . lon Om Kapas”?

Ka Isetiw “Lenien Apirü . . . lon Om Kapas”?

“Kopwe eu lenien apirü ngeni ekewe chon lükü lon om kapas.”​—1 TIM. 4:12.

KÉL 90 Apéchékkúlafengenikich

MINNE SIPWELE KÁÉ *

1. Ié a fang ngenikich ach we tufichin fós?

 ACH tufichin fós, ina eú liffang me ren ach we Kot mi tong. Atun Atam, ewe áeménún aramas a kerán fférútá, a tongeni fós ngeni Seman we lón láng lón an kapas. A pwal tongeni achómmóngaaló an kapas ren an fférútá mineféén kapas. Atam a féri ena atun a eita meinisin ekkewe man. (Ken. 2:19) Me a ifa me pwapwaan atun a kerán fós ngeni pwal emén aramas, ina i Efa, pwúlúwan we mi liéch!​—Ken. 2:22, 23.

2. Ifa usun ekkóch me lóóm me lón ach ei fansoun ra áeángawa ewe tufichin fós?

2 Ekiseló mwirin, chómmóng ra áeángawa ewe liffang tufichin fós. Satan ewe Tefil a kapas chofona ngeni Efa, me ena kapas chofona a atolonga aramas lón tipis me máló. (Ken. 3:1-4) Atam a áeángawa an tufichin fós atun a tipi ngeni Efa pwal mwo nge Jiowa pwisin tipisin. (Ken. 3:12) Kain a kapas chofona ngeni Jiowa mwirin an we nieló pwiin we Epel. (Ken. 4:9) Mwirin och fansoun, mwirimwirin Kain we itan Lamek, a makkeei eché kél mi pwári pwe aramas ra fókkun eáni féfférún akkachofesá lón an we fansoun. (Ken. 4:23, 24) Nge ifa usun lón ei fansoun? Fán ekkóch, ekkewe néúwisin mwú rese sáw ren ar eáni ekkewe kapas mi ngaw. Lape ngeni ekkewe kachito lón ei fansoun, ra masou ren kapas mi ngaw. Ekkewe chón sukul ra kan rong kapas mi ngaw lón ar kewe sukul, me ekkewe watte ra rong me lón ar kewe leenien angang. Lapólóón kapas mi ngaw lón ach ei fansoun, a pwári úkúkún ngangngawolóón ei ótót.

3. Met a lamot ach sipwe túmúnúkich seni, me met sipwe káé lón ei lesen?

3 Ika sise túmúnúéch, eli sipwe eérenaaló le rorrong kapas mi ngaw me poputá le akkapasa. Pokiten kich Chón Kraist, sia mochen apwapwaai Jiowa, ina popun sisap fókkun mochen eáni kapas mi ngaw. Nge a lamot ach sipwe pwal áeá ewe liffang ach tufichin fós lón ewe napanap mi pwúng, ina ren ach áeá le mwareiti ach we Kot. Lón ei lesen, sipwe káé ifa usun sia tongeni féri ena (1) lón ewe angangen afalafal, (2) lón ach kewe mwich, me (3) lón ach pwóppwóróus ngeni aramas iteiten rán. Nge akkomw, sipwe ppii ika pwata Jiowa a pwal áfánni ach kapas.

JIOWA A ÁFÁNNI ACH KAPAS

Ifa usun óm kapas a pwári masouen letipom? (Ppii parakraf 4-5) *

4. Pwata Jiowa a áfánni ach kapas me ren Malakai 3:16?

4 Álleani Malakai 3:16. Ka tongeni ekieki eú popun pwata Jiowa epwe makkeelong lón néún we “puken achechem” iten chókkewe ar kapas mi pwári pwe ra niwokkusiti i me chechchemeni itan? Ach kapas a pwári masouen letipach. Jesus a erá: “Ekewe kapas ra towu seni awemi iei somwen lelukemi.” (Mat. 12:34) Minne sia filatá le fós usun, a pwári úkúkún ach tongei Jiowa. Me Jiowa a mochen án chókkewe mi tongei i repwe eáni manaw mi pwapwa lón ewe ótót séfé tori feilfeiló.

5. (a) Ifa usun ach fel ngeni Kot a riri ngeni ach kapas? (b) Met a lamot ach sipwe túmúnú lón ach kapas usun met a pwá me lón ei sasing?

5 Napanapen ach kapas a pwári ika Jiowa epwe etiwa ach fel ngeni. (Jas. 1:26) Ekkóch chókkewe rese tongei Kot, ra eáni kapas mi arochongaw, ese ésúfél, me lamalamtekia. (2 Tim. 3:1-5) Sise fókkun mochen usur. Sia mochen apwapwaai Jiowa ren ach kapas. Nge itá Jiowa epwe pwapwa rech ika sia eáni kapas mi múrinné me ésúfél lón ach kewe mwich me lón ewe angangen afalafal, nge sia arochongaw me eáni kapas ese pwári tong ngeni chón ach kewe famili lón imwach?​—1 Pet. 3:7.

6. Met a fis pokiten án Kimberly eáni kapas mi múrinné?

6 Atun sia áeáéchú ach tufichin fós, a pwári pwe kich chón fel ngeni Jiowa. Ena mettóch epwe álisi ekkewe ekkóch le esillaéchú “lefilen ätewe mi angang ngeni Kot me ätewe esap angang ngeni.” (Mal. 3:18) Ina met a fis ngeni emén Chón Kraist fépwúl itan Kimberly. * A kewis ar repwe álillisfengen me emén chienan chón sukul lón high-school wóón eú ar project. Mwirin ena, chienan na chón sukul a esilla pwe Kimberly a sókko seni pwal ekkewe ekkóch chón sukul. Ese ngúnúngúnú ekkewe ekkóch, a eáni kapas mi múrinné, me ese kan ottek. Chienen Kimberly na chón sukul a mwaar ren, me mwirin a poputá le káé ewe Paipel ren Kimberly. A ifa me pwapwaan Jiowa atun sia eáni kapas mi efisi án aramas repwe mochen káé usun I!

7. Met ka mochen féri ngeni liffangom we me ren Kot óm tufichin fós?

7 Kich meinisin ousia mochen eáni ewe esin kapas mi elingaaló Jiowa me eririéchúkich ngeni chienach kewe Chón Kraist. Iwe, sipwele káé ekkóch mettóch mi álilliséch epwe tongeni álisikich le sópweló le isetiw ‘lenien apirü . . . lon ach kapas.’

ISETIW LEENIEN ÁPPIRÚ MI MÚRINNÉ LÓN EWE ANGANGEN AFALAFAL

Óm eáni kapas mi pwári kirekiréch ngeni aramas lón ewe angangen afalafal a apwapwaai Jiowa (Ppii parakraf 8-9)

8. Ifa ewe leenien áppirú Jesus a isetiw ngenikich usun an áeá an tufichin fós lón ewe angangen afalafal?

8 Eáni kapas mi pwetete me ésúfél atun aramas ra asongok. Lón án Jesus angangen afalafal wóón fénúfan, aramas ra tipimwáál ngeni pwe i emén mi sousakaw, mwéngémmong, néún Satan chón kúné, chón atai ewe allúkún Sapat, me pwal mwo nge i emén chón turunufasa Kot. (Mat. 11:19; 26:65; Luk. 11:15; Joh. 9:16) Ikaamwo ina, nge Jesus ese appélúwer fán song. Atun aramas ra arochongaw ngenikich, a lamot sipwe áppirú Jesus ren ach sisap pwal pélúweniir fán song. (1 Pet. 2:21-23) Nge ese mecheres ach sipwe kirekiréch ngeni aramas atun ra ina usun ngenikich. (Jas. 3:2) Met a tongeni álisikich?

9. Met a tongeni álisikich le nemeni ach kapas lón ewe angangen afalafal?

9 Atun emén a song ngonuk lón ewe angangen afalafal, achocho óm kosap pwal song. Iei alon emén Chón Kraist mwán itan Sam, “Ua achocho le nefótófót wóón úkúkún lamoten án emén chón imw epwe rong ewe enlet usun Kot me ua chemeni pwe i a tongeni ekkesiwil.” Fán ekkóch, ewe chón imw a song eli pokiten sia wareiti lón ewe fansoun ese tawe ngeni. Atun sia sereni emén mi song, sia tongeni féri met emén fefin Chón Kraist itan Lucia a féri. Sia tongeni eáni ekis iótek, me tingorei Jiowa an epwe álisikich le chék mosonoson me sisap eáni fós mi ésúfélúngaw me ese pwári kirekiréch.

10. Met sia mochen achocho ngeni me ren 1 Timoty 4:13?

10 Lipwákéchúló lón óm angangen asukul. Inaamwo ika Timoty i emén chón afalafal mi fen lipwákéch, nge a chúen lamot ngeni an epwe lipwákéchúló. (Álleani 1 Timoty 4:13.) Ifa usun sia tongeni lipwákéchúló lón ewe angangen afalafal? A lamot ach sipwe mmólnéchútá. Sia mmen kilisou pún a chómmóng néúch kewe minen álillis mi tongeni álisikich le lipwákéchúló lón ach angangen asukul. Ka tongeni kúna ekkewe pwóróus mi álilliséch lón ewe puk Achocho lón Óm Állea me Asukul me ewe kinikin itelapan “Elipwákéchuk lón Angangen Afalafal,” lón ewe Manawach me Ach Angangen Afalafal Minen Káé fán Iten Mwich. Ka alamota ekkena minen álillis? Atun sia mmólnéchútá, sise kan kon pireir me sia fós fán lúkúlúk.

11. Ifa usun ekkóch Chón Kraist ra lipwákéchúló lón ar angangen asukul?

11 Sia pwal tongeni lipwákéchúló lón ach angangen asukul ren ach káé seni ekkewe ekkóch lón ewe mwichefel. Sam, ewe sia fen pwóróusan me mwan, a kan pwisin eisini ika pwata ekkóch Chón Kraist ra mmen lipwákéch lón ar angangen asukul. A aúselingéch ngeni napanapen ar asukul me a achocho le áppirúúr. Emén Chón Kraist fefin itan Talia a káé ifa usun epwe pwóróus ngeni aramas usun ekkewe pwóróus ra kan eis lón ewe angangen afalafal ren an aúselingéch ngeni napanapen án ekkewe Chón Kraist mwán eáni ar kewe afalafal lón mwich.

ISETIW LEENIEN ÁPPIRÚ LÓN ACH KEWE MWICH

Óm kél seni letipom lón ekkewe mwich a elingaaló Jiowa (Ppii parakraf 12-13)

12. Met a weires ngeni ekkewe ekkóch ar repwe féri?

12 Kich meinisin sia tongeni álisatá sópwéchún ach kewe mwich ren ach kélfengen me uwawu meefiach kewe sia fen ammólnaéchúretá. (Kölf. 22:22) A weires ngeni ekkóch ar repwe kél are uwawu meefier lón ekkewe mwich. A pwal ina usun meefiom? Ika ewer, iwe epwe álilliséch ngonuk óm káé met a fen álisi ekkóch ar resap pireir le kél are uwawu meefier lón ekkewe mwich.

13. Met a tongeni álisuk le eáni kél seni letipom lón ekkewe mwich?

13 Kél seni letipom. Ewe popun mi aúchea sia kan kél lón ach kewe mwich, ina ren ach sipwe mwareiti Jiowa. Emén fefin Chón Kraist itan Sara a meefi pwe ese ngiiéch, nge a mochen mwareiti Jiowa lón kél. Ina popun, atun a kan ammólnatá ekkewe mwich, a pwal káé ekkewe kél. A káé ekkewe kél me sótun ppii ika ifa usun kúúkúúr kewe ra riri ngeni ewe pwóróus epwe katowu lón mwich. Iei met a erá, “Ena mettóch a álisiei ai upwe nefótófót wóón kapasen ekkewe kél, nge esap wóón ngiiéchúi are ngiingawei.”

14. Met a tongeni álisuk le uwawu meefiom lón ekkewe mwich ika ka pireir?

14 Ukkuwawu meefiom. A fókkun áweires ena ngeni ekkóch. Iei alon Talia, ewe sia fen fós usun me mwan, “A ssenúk ai aúrek, inaamwo ika ekkewe ekkóch rese esilla pokiten lape ngeni a chék pwetete leúei. Ina popun a mmen weires ngeniei ai upwe kan uwawu meefiei lón mwich.” Ikaamwo ina, nge Talia ese úkútiw le ukkuwawu meefian. Atun a kan ammólnatá ekkewe mwich, a kan áchema ngeni pwe ewe áeúin pélúwen kapas eis, itá epwe chék mwoch me epwe ina wesewesen pélúwan. A erá, “Weween pwe ese wor ngawan ika ai memmeef a chék mwoch, mecheres, me menlapei ewe pwóróus pwe ina met ewe chón emmwen a mochen.”

15. Met a lamot sipwe chemeni usun ach kewe memmeef?

15 Pwal mwo nge ekkewe Chón Kraist rese nisássáw are pireir, rese mochen uwawu meefier fán ekkóch. Pwata? Iei alon emén Chón Kraist fefin itan Juliet, “Fán ekkóch, ua pireir le uwawu meefiei pokiten ua meefi pwe ai memmeef a kon mwoch me ese kon éch.” Nge chemeni pwe Jiowa a mochen ach sipwe uwawu meefiach úkúkún ach tufich. * A fókkun aúcheani ach achocho le mwareiti i lón ach kewe mwich me sisap mut ngeni niwokkus an epwe eppetikich.

ISETIW LEENIEN ÁPPIRÚ LÓN ÓM KAPAS ITEITEN RÁN

16. Ikkefa ekkewe mettóch mi lamot ach sisap apasa?

16 Kosap eáni ekkewe sókkun fós mi ámmetek. (Ef. 4:31) Usun met sia fen káé me mwan pwe ese fókkun éch ngeni emén Chón Kraist an epwe ottek. Nge a pwal lamot ach sipwe ttii senikich ekkewe kapas sia ekieki pwe rese kon ngaw, nge ra kapachelong lón kapas mi ámmetek. Áwewe chék, a lamot ach sipwe túmúnú ach sisap eáni kapas ese éch usun ekkewe aramas seni pwal eú eéreni, einang, are fénú. Pwal och, sise fókkun mochen ámeteki ekkewe ekkóch ren ach esiiter. Iei met emén Chón Kraist mwán a apasa: “Fán ekkóch, ua kan apasa ekkóch mettóch, me rei pwe mi atakirikir me ese wor ngawer, nge ren enletin ese pwári kirekiréch me a ámeteki letipen ekkewe ekkóch. Lón ekkewe ier, pwúlúwei we a álisiei ren an ereniei atun aua chék rúúeménúló pún ekkóch ekkewe mettóch ua kan akkapasa ra ngaw me ra ámeteki letipan me pwal ekkewe ekkóch.”

17. Ifa usun sia tongeni apéchékkúla ekkewe ekkóch me ren Efisos 4:29?

17 Eáni kapas mi apéchékkúla ekkewe ekkóch. Kopwe kan akkapúnga ekkewe ekkóch, nge kosap fen esiiter are ngúnúngúnúngaw usur. (Álleani Efisos 4:29.) A chómmóng met ekkewe chón Israel repwe kilisou ren, nge ra kan fen soun ngúnúngúnúngaw. Atun sia kan soun ngúnúngúnúngaw, a tongeni efisi án ekkewe ekkóch repwe pwal ngúnúngúnúngaw. Chemeni pwe ewe pwóróus ese pwúng ekkewe engol spai ra uweato, a efisi án “ekewe aramasen Israel meinisin . . . lal ngeni Moses.” (Num. 13:31–14:4) Nge atun sia apúnga ekkewe ekkóch, a tongeni álisikich meinisin an epwe lapóló ach pwapwa. Ese wor tipemwaramwar pwe néún Jefta we fépwúl a fókkun likiitú lón wisan we pokiten án chienan kewe nengngin akkapúnga. (Souk. 11:40) Sara, ewe sia fen fós usun a apasa: “Atun sia kan apúnga ekkewe ekkóch, sia ámmeef ngeniir pwe Jiowa a tongeer me chón ewe mwichefel ra pwal tongeer.” Ina popun, kopwe kútta alen óm kopwe apúnga chienom kewe Chón Kraist seni letipom.

18. Me ren Kölfel 15:1, 2, pwata a lamot ach sipwe kapas enlet, me met a kapachelong lón ena?

18 Kopwe kapas enlet. Sise tongeni apwapwaai Jiowa ika sia kapas chofona. A oputa meinisin sókkun kapas chofona. (SalF. 6:16, 17) Inaamwo ika chómmóng aramas lón ei fansoun ra ekieki pwe ese wor ngawen kapas chofona, nge kich sia ttii senikich pokiten Jiowa a erá pwe ese pwúng. (Álleani Kölfel 15:1, 2.) Pwúngún, sia túmúnú ach sisap kapas chofona, nge sia pwal túmúnú ach sisap ámmeef ngeni aramas pwe minne sia apasa a enlet, nge ren enletin ese unusen enlet.

Óm siwili ámi pwóróusfengen me emén ngeni pwóróus mi múrinné a apwapwaai Jiowa (Ppii parakraf 19)

19. Met a pwal lamot ach sipwe túmúnúkich seni?

19 Kosap uwofós are ngúnúngún. (SalF. 25:23; 2 Tes. 3:11) Juliet, ewe sia fen fósun me mwan, a áweweei úkúkún ngawen uwofós ngeni. Iei met a erá: “Ai akkaúseling ngeni án ekkewe ekkóch uwofós, a eletipengawaei. A efisi ai usap chúen lúkúlúk wóón ena emén mi uwofós. Pún ren enletin, ifa usun upwe silei ika ese pwal ngúnúngúnúei ngeni ekkewe ekkóch?” Ika ka kúna pwe ámi pwóróusfengen me emén a wililó ngeni ngúnúngún, iwe kopwe siwili ngeni ámi pwóróusfengen wóón met mi múrinné.​—Kol. 4:6.

20. Met sipwe úppós le féri?

20 Pokiten sia nóm lón ei fénúfan mi chómmóng aramas mi eáni kapas mi ngaw, a lamot ach sipwe fókkun achocho le eáni kapas mi apwapwaai Jiowa. Kopwe chemeni pwe ach tufichin fós, ina liffangach me ren Jiowa, me a áfánni ifa usun sia áeá. Epwe efeiéchúkich atun sia achocho le fós lón ewe napanap epwe elingaaló I lón ewe angangen afalafal, lón ekkewe mwich, me lón ach pwóróusfengen me ekkewe ekkóch iteiten rán. Atun Jiowa epwe ataieló ei ótót mi ngaw, epwe mecheres ngenikich ach sipwe elingaaló lón ach kapas. (Jut. 15) Nge ren mwo iei, sipwe úppós le apwapwaai Jiowa ren ‘kapasen awach.’​—Kölf. 19:14.

KÉL 121 A Lamot Sipwe Engiló

^ par. 5 Jiowa a ngenikich eú liffang mi aúchea, ina ach tufichin fós. Nge a solap pwe lape ngeni aramas rese áeá ena liffang lón ewe napanap Jiowa a mochen. Met a tongeni álisikich le chék ákkeáni kapas mi apéchékkúla aramas me apwapwaai Jiowa lón ei ótót mi ngaw? Ifa usun sia tongeni apwapwaai Jiowa lón ach kapas atun sia fiti ewe angangen afalafal, fiti ekkewe mwich, me lón ach pwóróus ngeni ekkewe ekkóch? Ei lesen epwe pélúweni ekkena kapas eis.

^ par. 6 Ekkóch ekkeei it ra siwil.

^ par. 15 Ren pwal ekkóch pwóróus usun ach uwawu meefiach, ppii ewe lesen itelapan “Mwareiti Jiowa lón ewe Mwichefel” lón Ewe Leenien Mas minen January 2019.

^ par. 61 ÁWEWEEN SASING: Emén Chón Kraist mwán a appélúwa emén chón imw mi song ngeni, emén Chón Kraist alúwél ese mochen kél lón ewe mwich, me emén Chón Kraist fefin a uwofós.