1. Drei la ka aijijë së troa atreine ithanata?

 AME la troa ithanata ke, ketre ahnahna lai qaathei Akötresie. Ame lo kola xupi Adramu ekö ke, hnei angeic hna ithanata meköti koi Iehova. Ketre, hnei angeic hna thele la itre xaa hnaewekë ka hnyipixe, tune la itre ëje ne la itre öni. (Gen. 2:19) Ngo the qaja palaha la madrine i Adramu ngöne la angeic a xötrei porotrik me Eva, föe i angeic!​—Gen. 2:22, 23.

2. Tune kaa la aqane ithanata ne la itre atr ekö me enehila?

² Hnene la itre xan ekö hna nyiqane huliwane menune la ahnahna qaathei Iehova. Hnei Satana hna thoi koi Eva, matre ngazo hë la itre atr enehila. (Gen. 3:1-4) Nge hnei Adramu hna qaja ka hape, zöi Eva me Iehova la angeic a tria. (Gen. 3:12) Ketre, hnei Kaina hna thoi koi Iehova ngöne lo angeic a humuthi Abela. (Gen. 4:9) Ame e thupen, hnei Lameka, ketre matra i Kaina, hna sili nyima me qaja la iakötrë ngöne la hneijine i angeic. (Gen. 4:23, 24) Tune kaa fe enehila? Ame la itre ka kuci politik ke, angatr a qaja angazo itre xan ngöne la itre cainöje i angatr. Nge ame ngöne la itre film, kola iqaqa me ijelë; nge ceitune hi ngöne la hna ini me ngöne la hna huliwa. Ame la itre aqane ithanata cili ke, kola amamane hnyawa la pengöne la fen enehila.

3. Pine nemene matre nyipiewekë tro sa hmek, nge nemene la hne së hna troa ce wang?

³ Maine tha hmeke kö së, tro hë sa majemine drenge me qaja la itre trengewekë ka ngazo. Eje hi, itre Keresiano së matre easa ajane troa amadrinë Iehova. Ngo tha tro hi sa thipetrije la itre trengewekë ka sis. Loi e tro fe sa atrunyi  Akötresie hnene la itre hne së hna qaja. Ame ngöne la tane mekun celë, tro sa ce wang la aqane tro sa kuca lai (1) ngöne la hna cainöj, (2) ngöne la itre icasikeu, me (3) ngöne la easa porotrik e nöjei drai. Ngo tro sa pane ce wange la kepin matre ka nyipiewekë koi Iehova la itre hne së hna qaja.

4. Thenge la Malaki 3:16, pine nemene matre ka nyipiewekë koi Iehova la itre hne së hna qaja?

⁴ E jë la Malaki 3:16. Tro Iehova a cinyihan e hnine la “tusi ne amekunën” la ëje ne la itre ka qaja amamane la ihnimi angatr koi Nyidrë, me xoue Nyidrë. Pine nemen? Pine laka, ame la itre hne së hna qaja ke, kola amamane la itre aliene hni së. Öni Iesu: “Kola ewekë la që qa kuhu hni.” (Mat. 12:34) Eje hi, ame la hne së hna qaja ke, kola amamane la etrune la ihnimi së koi Iehova. Nge aja i Iehova tro la itre ka hnimi Nyidrë a mele palua ngöne la fene ka hnyipixe.

5. (a) Pine nemene matre loi e tro sa thupëne la aqane ithanata së? (b) Thenge la iatr, nemene la ka mama ngöne la easa ithanata?

⁵ Loi e tro sa thupëne la aqane ithanata së, matre tro Iehova a kapa la hmi së. (Iako. 1:26) Ame la itre ka tha hnimi Akötresieti kö ke, angatr a ithanata akökötrenyi me sipu selë angatr. (2 Tim. 3:1-5) Xele kö së troa tui angatr. Easë pe a ajane troa amadrinë Iehova hnene la hne së hna qaja. Ngo ame itre xan, angatr a ithanata hnyawa ngöne la itre icasikeu me ngöne la hna cainöj, ngo ame pë hë ekoilo hnalapa, angatr a ithanata akökötrenyi kowe la fami angatr. Hapeu, tro kö Iehova a madrin koi angatr?​—1 Pet. 3:7.

6. Nemene la thangane ka loi hna kapa qa ngöne la aqane ithanata i Kimberly?

⁶ Ame la easa ithanata hnyawa, easë hi lai a amamane laka, itre hlue i Iehova së. Ketre, easë fe a xatuane la itre xan troa öhne la eisapengönene la “ate nyi hlue i Akötesie me ate tha nyi hlue i nyidë.” (Mal. 3:18) Hane hi la ka traqa  koi Kimberly, ketre trejin. b Hna upi angeic troa ce kuci qa memine la sine ini angeic. Ame hë e thupen, hnene la sine ini angeic hna öhne laka, isapengöi Kimberly kö me itre xan. Tha ka ixöjetriji kö angeic me iqaqa, ngo ka lolo palahi la hnei angeic hna qaja. Hna ketr la sine ini Kimberly hnene la aqane ithanata i angeic. Nge hnei angeic hna nyiqane ini Tus. Drei jë kö la madrine i Iehova ngöne la easa thue aja kowe la itre atr troa atre la nyipici, jëne la aqane ithanata së!

7. Nemene la hne së hna ajane troa kuca jëne la ahnahna qaathei Iehova?

⁷ Easë asë hi a ajane troa atrunyi Iehova hnene la aqane ithanata së, me easenyi catre kowe la itre trejin. Haawe, tro sa ce wang la itre xaa nyine troa kuca matre tro sa “nyi tulu . . . göi aqane ithanata.”

8. Tune kaa la aqane ithanata i Iesu ngöne la hna cainöj?

⁸ Troa ithanata amenyiken me metrötr ngacama kola qanangazo së. Ame ngöne la Iesu a cainöj, hna upezö nyidrë ka hape, ketre atr ka iji waina atrun, me xeni atrun, me huliwa koi Satana, me qaja angazo Akötresie, nge tha ka metrötrëne kö la Sabath. (Mat. 11:19; 26:65; Luka 11:15; Ioane 9:16) Ame pe, tha hnei Iesu kö hna elëhni me sa koi angatr. Tui Iesu, tha tro kö sa itëkeun ngöne la kola ithanata akökötrenyi koi së. (1 Pet. 2:21-23) Nyipici, tha ka hmaloi kö. (Iako. 3:2) Nemene la ka troa xatua së e cili?

9. Nemene la ka xatua së troa xomehnöth la aqane ithanata së ngöne la hna cainöj?

⁹ Ame la kola ithanata akökötrenyi koi së ngöne la hna cainöj ke, tha tro kö sa canga elëhni. Öni Sam, ketre trejin: “Ame la ka nyipiewekë koi ni ke, troa tro fë la nyipici kowe la atr. Atre hi ni laka, ijiji angeic troa saze.” Maine jë, itre atr a wesitr pine laka, easa traqa nge hetre jole i angatr. Maine celë hi ka traqa koi së, loi e tro sa nyitipu Lucia. Loi e tro sa thith me sipo Iehova troa xatua së, matre tha tro kö sa elëhni me sa akötrën kowe la itre atr.

10. Thenge la 1 Timoteo 4:13, nemene la nyine tro sa isa kuca?

¹⁰ Troa maca troa hamë ini. Ketre Keresiano ka macaje hë Timoteo, ngo hetre nyine tro palakö angeic a kuca matre troa maca troa hamë ini. (E jë la 1 Timoteo 4:13.) Nemene fe la nyine tro sa kuca? Loi e tro sa isa hnëkë hnyawa. Nge nyimutre la itre jiane huliwa ka troa xatua  së göne lai, tune la boroshür hna hape, “Troa Atreine e Tus Me Hamë Ini, memine la götrane hna hape, Isa Tupathe Jë Ngöne La Hna Cainöj” ngöne la Mele Me Huliwa Ne Cainöj Ne La Keresiano—Pepa Nyine Huliwan. Hapeu, epuni kö a huliwane la itre jiane huliwa cili? Maine tro sa canga hnëkë, tha tro hë sa xou troa ithanata.

11. Nemene la hna kuca hnene la lue trejin matre troa maca troa hamë ini?

¹¹ Ijije hi tro sa maca troa hamë ini, e tro sa nyitipune me xomi ini qaathene la itre xaa trejin ne la ekalesia. Hnei Sam, lo trejin hna qaja e caha, hna pane thele la kepin matre ka maca la itre xaa trejin troa hamë ini. Thupene lai, angeic a goeëne la aqane kuca i angatr, me drei angatre hnyawa, me nyitipu angatr. Ame pena Talia, ketre trejine föe ke, angeic a goeëne hnyawa la aqane tro fë cainöj hnene la itre trejin. Celë hi ka xatua angeic troa qejepengöne la itre ini qa hnine la Tusi Hmitrötr kowe la itre atr.

12. Nemene la lue jol hna cile kowe hnei itre xan?

¹² Ame ngöne la itre icasikeu, ijije hi tro sa nyima catr me hane qaja la itre mekun hne së hna isa hnëkën. (Sal. 22:22) Ame itre xan, angatr a xou troa nyima me hamë mekun. Hapeu, celë fe hi ka traqa koi epun? Maine eje hi, troa xatua epun hnene la aqane kuca itre xan matre troa elë hune la itre jole cili.

13. Nemene la ka xatua së troa nyima qa kuhu hni ngöne la itre icasikeu?

¹³ Troa nyima qa kuhu hni. Easa thinge la itre nyima pine laka, easa ajane troa atrunyi Iehova. Ame Sara ke, thatreine hnyawa kö angeice nyima. Ngo aja i angeic troa nyima me atrunyi Iehova. Celë hi matre, ame la angeic a hnëkëne la itre icasikeu, angeice fe a thinge la itre nyima. Angeic a e la itre trengewekë me thele la kepin matre ka ihmeku la nyima memine la itre mekun ka tru ne la icasikeu. Öni angeic: “Ame la eni a mekun la itre trengewekë, kola upi ni troa nyima qa kuhu hni, ngacama thatreine kö ni nyima.”

14. Nemene la ka troa xatua së ngöne la easa xou troa hamë mekun ngöne la itre icasikeu?

¹⁴ Tro palahi a hamë mekun. Ame koi itre xan, ketre jol ka tru la troa hamë mekun. Öni Talia, lo trejin hna qaja e caha: “Tha mama kö koi itre xan, ngo eni a xou troa ithanata qëmekei angatr. Celë hi matre, jole catre koi ni troa hamë mekun ngöne la itre icasikeu.” Ngo tha celë kö lai ka sewe Talia troa hamë mekun.  Ame la angeic a hnëkëne la itre icasikeu, angeic a thele la mekun ka sa mekötine la hnying. Öni angeic: “Tha nyipiewekë kö e ka hopatre hi la mekun hnenge hna qaja, pine laka, celë hi la hna ajane hnene la trejin ka xomiujine la icasikeu.”

15. Nemene la nyine tro sa kuca ngöne la itre icasikeu?

¹⁵ Ame pena la itre xaa trejin, tha angatre kö a xou troa ithanata. Ame pe, tha angatre kö a hane qeje mekun ngöne la itre icasikeu. Pine nemen? Öni Juliet, ketre trejine föe: “Ame itre xaa ijin, eni a xou troa hamë mekun. Ame koi ni, tha ka nyipiewekë kö la hnenge hna troa qaja.” Ngo tha tro kö sa thëthëhmine laka, ame la ka sisitria koi Iehova ke, ene la tro sa hamë mekun. c Iehova a madrine la easa nue trengecatr, matre troa atrunyi Nyidrë ngöne la itre icasikeu me elë hune la xou.

16. Nemene la itre trengewekë nyine tro sa thipetrij?

¹⁶ Tha tro kö sa “iqaqa.” (Efe. 4:31) Tune la hne së hna ce wang, tha tro kö la itre Keresiano a iqaqa. Ngo loi e tro fe sa thipetrije la itre xaa aqane ithanata ka iakötrë. Eje hi, tha tro kö sa qaja angazone la aqane mele ne la itre xan, me itre xaa tribu, me itre xaa nöj. Ketre, tha tro kö sa xöjetriji itre xan. Önine la ketre trejin: “Hnenge fe hna hane qaja la itre trengewekë ka iakötrë me ixöjetrij. Eni a ihnyima, ngo ame pe, kola akötrëne lai atr. Ame ngöne la itre macatre, hnene la föeng hna xatua ni. Ame hë la nyio a porotrik caas, hnei angeic hna amamane ka hape, ka ngazo la hnenge hna qaja, nge hna akötrë angeic maine itre xan pena.”

17. Thenge la Efeso 4:29, nemene la nyine tro sa kuca matre ithuecatre koi itre xan?

¹⁷ Troa ithuecatre me qaja aloine la itre xan. Tha tro kö sa ixöjetrij me eetr. (E jë la Efeso 4:29.) Maine ju, nyimutre la itre kepin matre tro angetre Isaraela a hetre hni ne ole. Ngazo pe, hnei angatr palahi hna eetr. Loi e tro sa thupën, wanga tro sa ixomi thiina. Pane mekune jë lo 10 lao ka alamekëne la nöj. Hnei angatr hna thoi, matre “hna nyi ulili koi Mose . . . hnene la ite nekö i Isaraela asë.” (Num. 13:31–14:4) Ngo maine tro pena sa qaja aloine la itre xan ke, tro hë lai a hetre eloin. Easa mekun lo nekö i Iefetha jajiny. Hnei angeic hna wangatrune la hnëqa i angeic ke, hna ithuecatre  koi angeic hnene la itre sinee i angeic. (A. ame. 11:40) Öni Sara, lo trejin hna qaja ha e caha: “Ame la easa qaja aloine la itre xan, easë hi lai a amamane koi angatr laka, Iehova a hnimi angatr nge ka nyipiewekë angatr e hnine la ekalesia.” Celë hi matre, loi e tro palahi sa qaja aloine la itre xan.

18. Thenge la Salamo 15:1, 2, pine nemene matre loi e tro sa qaja la nyipici, nge nemene la ketre nyine tro sa kuca göne lai?

¹⁸ Troa qaja la nyipici. Thatreine kö tro sa amadrinë Iehova, e tha qaja kö së la nyipici. Nyidrëti a methinëne la itre atr ka thoi. (Ite edomë 6:16, 17) Ame kowe la itre atr enehila, tha ka ngazo kö troa thoi. Ngo tha tro kö sa thëthëhmine la aja i Iehova. (E jë la Salamo 15:1, 2.) Nyipici, tha easë kö a thoi ngacama ka co hi. Ngo tha tro kö sa juetrëne la itre ithuemacanyi koi itre xan.

19. Nemene la nyine tro sa thupën?

¹⁹ Tha tro kö sa kötre fë ithanata. (Ite edomë 25:23; 2 Thes. 3:11) Hnei Juliet, lo trejin hna qaja e caha, hna qaja la itre ethanyin e troa kötre fë ithanata. Öni angeic: “Tha ka ithuecatre kö la atr ka kötre fë ithanata. Nge tha mejiune hë së koi angeic. Maine jë, angeice fe a hane xöjetriji ni koi itre xan.” Maine easa öhne laka, kola nyiqane qaja angazone la ketre trejin, loi e tro sa saze porotrik.​—Kol. 4:6.

20. Nemene la aqane tro sa huliwane la ahnahna qaathei Iehova, ene la troa atreine ithanata?

²⁰ Alanyimu la itre atr enehila ka huliwane menune la ahnahna qaathei Iehova, ene la troa atreine ithanata. Celë hi matre, loi e tro sa huliwane hnyawa la ahnahna cili, matre amadrinë Iehova. Tro hë Nyidrëti lai a amanathithi së e tro sa huliwane la ahnahna cili ngöne la hna cainöj, ngöne la itre icasikeu, me ngöne la easa porotrik e nöjei drai. Ame hë la kola troa paatre la fene celë ka ngazo, tro ha hmaloi koi së troa atrunyi Iehova, jëne la aqane ithanata së. (Iuda 15) Haawe, catre pi së amadrinë Iehova hnene “la itre trengewekë [së].”​—Sal. 19:14, MN.