1. Ga shaga lu ai atsam hpe kadai jaw ai kun?

 GA SHAGA lu ai atsam gaw, tsawra myit nga ai Karai Kasang kaw na kumhpa re. Shawng nnan na shinggyim masha Adam gaw, hpan da hkrum ai hte kalang ta, ga si ni lang nna sumsing Kawa hte ga shaga lu wa ai. Ga si nnan ni gin shalat ai hku nna mung, ga si grau law hkra galaw ai. Dai atsam hpe akyu jashawn nna, dusat yawng hpe amying jaw ai. (Nin 2:19) Madu jan Ewa hpe shawng nnan ga shaga ai shaloi, grai myit kahpra wa na re.​—Nin 2:22, 23.

2. Moi aten hta mung, ya aten hta mung, ga shaga lu ai atsam hpe masha ni gara hku jailang ai kun?

² Ga shaga lu ai atsam hpe kade nna yang, shut ai hku jailang wa ai. Ewa hpe Satan masu wa ai. Dai masu ga a majaw, shinggyim masha ni gaw, yubak hte n hkum tsup ai lam maga de du mat ai. (Nin 3:1-4) Adam gaw shi mara a matu, Ewa hpe mung, Yehowa hpe mung mara shagun ai. Dai gaw, ga shaga lu ai atsam hpe shut ai hku jailang ai re. (Nin 3:12) Ka-in gaw, kanau Abela hpe sat ngut ai hpang, Yehowa hpe masu wa ai. (Nin 4:9) Dai hpang, Ka-in a aru arat Lamek ka wa ai ga shagawp gaw, shi a prat hta byin nga ai dawsa ai lam ni hpe madun dan ai. (Nin 4:23, 24) Ya prat hta gaw gara hku kun? Mung masa ningbaw ni gaw, shawa hpawng hta pyi, grai zai ai ga ni tsun ma ai. Matsat shabat ga ni n lawm ai sumla hkrung ni n nga ai daram re. Jawng ma ni gaw jawng hta, masha kaba ni gaw bungli hta, matsat shabat ga ni hpe na lu nga ai. Matsat shabat ga ni chyam bra nga ai hpe yu yang, mungkan a masa kade daram sawng nga ai hpe chye lu ai.

3. Hpa hpe sadi ra ai kun? Ndai sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

³ Anhte n sadi yang, matsat shabat ga ni na man wa nna,  tinang mung tsun hkrup wa chye ai. Hkristan ni hku nna, Yehowa a myiman lu mayu ai. Dai majaw, matsat shabat ga ni galoi tsun na n re. Raitim, dai daram sha n re. Ga shaga lu ai atsam hpe akyu jashawn nna, Karai hpe shakawn ging ai. (1) Hkaw tsun magam hta, (2) zuphpawng ni hta, (3) shani shagu tsun shaga ai ga hta, Karai hpe gara hku shakawn mai ai lam hpe ndai sumhpa hta bawngban na re. Shawng nnan, anhte tsun shaga ai ga hpe Yehowa hpa majaw myit lawm ai lam hpe bawngban yu ga.

4. Malahki 3:16 hku nga yang, anhte a tsun shaga ai ga hpe Yehowa hpa majaw myit lawm ai kun?

⁴ Malahki 3:16 hpe hti u. Yehowa hpe hkrit hkungga nna, Shi a mying ningsang a lam sumru nga ai hpe, tsun shaga ai ga ni hte madun nga ai ni a mying hpe, “jahpan laika” hta Karai Kasang ka matsing da ai. Hpa majaw kun? Tsun ai ga gaw, myit kata hta nga ai hpe madun dan ai majaw re. Yesu ndai hku tsun ai: “Kraw hta hpring chyat nga ai kaw na, n-gup de tsun nga ai.” (Mat 12:34) Yehowa hpe kade daram tsawra ai lam hpe tinang tsun ai ga gaw madun nga ai. Yehowa gaw shi hpe tsawra ai ni hpe mungkan nnan hta htani htana asak lu shangun mayu ai.

5. (a) Tinang tsun shaga ai ga hte nawku dawjau ai lam gara hku matut mahkai nga ai kun? (b) Sumla hta madun da ai hte maren, tsun shaga ai ga hte seng nna hpa hpe sadi ra ai kun?

⁵ Tinang tsun ai ga gaw, tinang a nawku dawjau lam hpe Yehowa hkap la na kun? ngu ai hpe dawdan ya lu ai. (Yak 1:26) Karai hpe n tsawra ai nkau gaw, grai mazut ai hku, gumrawng ai hku tsun shaga ma ai. (2 Tm 3:1-5) Anhte gaw shanhte hte n bung mayu ai. Tinang tsun shaga ai ga hte Yehowa a myiman lu mayu ai. Raitim, zuphpawng ni, hkaw tsun magam ni hta sha, ga hpe si mani ai hku tsun nna, kadai mung n mu ai nta hta gaw, nta masha ni hpe tsawra myit n lawm ai hku, mazut ai hku tsun shaga na nga yang, Yehowa a myiman lu na kun?​—1 Pe 3:7.

6. Tsun shaga lu ai atsam hpe atsawm jailang ai majaw, Kimbali gara akyu lu wa ai kun?

⁶ Tsun shaga ai atsam hpe atsawm jailang na nga yang, Yehowa hpe nawku dawjau ai ni re ai lam ginhka chye shangun ai. “Karai Kasang  hpe daw jau ai wa hte n daw n jau ai wa” hpe makau grup-yin na masha ni atsawm chye ginhka lu hkra karum ya lu ai. (Mal 3:18) Dai lam teng ai hpe, nauna Kimbali a mahkrum madup gaw madun dan ai. b Jawng hta, manang langai hte laika rau galaw na matu lit lu ai. Kaga jawng ma ni hte n bung ai hpe laika rau galaw ngut ai hpang, shi manang sadi hkrup mat ai. Kimbali gaw, kaga ni a lam hpe n shatan ai. Kaja ai hku sha tsun ai. Matsat shabat ga ni n tsun ai. Dai majaw, shi manang gaw yu kaba mat nna, Chyum Laika hkaja na matu hkap la dat ai. Masha ni hpe tengman ai lam de du wa lu ai ladat hte anhte tsun shaga yang, Yehowa ra sharawng ai.

7. Ga shaga lu ai atsam ngu ai Karai jaw ai kumhpa hpe gara hku jailang mayu ai kun?

⁷ Anhte yawng, Yehowa hpe shagrau na matu, hpunau nauna ni hte grau hku hkau wa na matu, tinang a ga shaga lu ai atsam hpe akyu jashawn mayu ai. Dai majaw, “tsun ai ga” hta “kasi kamang tai nga” lu ai tatut re ai lam ni hpe yu yu ga.

8. Hkaw tsun magam hta, tsun shaga ai ga hte seng nna Yesu gara hku kasi madun wa ai kun?

⁸ Masin shapawt hkrum ai shaloi, tsawra myit hte hkungga let bai tsun u. Yesu ginding aga hta magam gun ai shaloi, lu lai sha lai ai wa, Satan a maga lawm ai wa, Laban nhtoi hpe tawt lai ai wa, Karai Kasang hpe n hkungga ai wa hku nna, n tara ai hku mara shagun hkrum ai. (Mat 11:19; 26:65; Luk 11:15; Yhn 9:16) Raitim, Yesu masin pawt let bai n htang ai. Yesu zawn sha, anhte mung mazut ai hku tsun hkrum ai shaloi, shanhte zawn bai n htang ging ai. (1 Pe 2:21-23) Raitim, myit hpe hkang na matu gaw n loi ai. (Yak 3:2) Hpa gaw karum ya na kun?

9. Hkaw tsun bungli hta, tsun shaga ai ga hpe hkang na matu hpa gaw karum ya ai kun?

⁹ Kaja ai hku bai n htang ai nta madu hte hkrum ai shaloi, masin hkum pawt. Hpunau Sam ndai hku tsun ai: “Nta madu, tengman ai lam na la ra ai, galai shai wa lu ai masa nga ai hpe sha ngai myit maju jung ai.” Kalang lang, nta madu masin pawt nga ai aten hta sa hkrup ai mung rai chye ai. Masin pawt nga ai marai langai ngai hte hkrum ai shaloi, nauna Lusiya zawn galaw mai ai. Myit simsa lam matut lu na matu, tsawra myit n lawm ai, n hkungga ai hku bai n tsun hkrup na matu, Yehowa kaw akyu hpyi mai ai.

10. 1 Timohti 4:13 hku nga yang, gara bandung ni jahkrat ging ai kun?

¹⁰ Tang du hkra sharin chye ai wa byin u. Timohti gaw, mahkrum madup nga ai magam gun langai byin ngut chyalu raitim, matut rawt jat ra ai. (1 Timohti 4:13 hpe hti u.) Anhte mung, hkaw tsun magam hta, tang du ai sharin achyin ai wa gara hku byin lu na kun? Atsawm hkyen lajang u. Tang du hkra sharin  ya lu ai wa byin na matu, karum ya lu ai hkingrai ni lu da ai majaw, chyeju dum hpa re. Laika Hti Ai Hte Sharin Achyin Ai Lam Hta Shakut Nga U ngu ai laika buk hte Anhte A Hkristan Prat Hte Magam Zuphpawng Shaman Laika Buk kaw na, “Hkaw Tsun Bungli Hta Jailang U” ngu ai daw hta karum ya lu ai lam ni hpe tam mai ai. Dai hkingrai ni kaw na nang akyu lu nga ai kun? Atsawm hkyen lajang na nga yang, hkrit tsang ai myit yawm wa nna, kam ai myit grau nga wa na re.

11. Hkristan nkau gaw, gara ladat hte kaja ai sharin achyin ai wa byin wa ai kun?

¹¹ Nawku hpung hta nga ai kaga ni kaw na sharin la ai hku nna mung, kaja ai sharin achyin ai wa byin lu ai. Shawng hta tsun wa ai Sam gaw, hpunau nauna nkau, kaja ai sharin achyin ai wa hpa majaw byin nga ai kun? ngu tinang hkum tinang san yu ai. Shanhte a sharin achyin ai ladat ni hpe atsawm yu la nna kasi la na matu shakut ai. Nauna Taliya gaw, grai hkrak ai hku mungga htawn chye ai hpunau ni a mungga hpe atsawm myit maju jung ai majaw, hkaw tsun magam hta masha ni san chye ai ga san ni hpe gara hku bawngban ra na hpe chye wa ai.

12. Nkau mi a matu hpa galaw na matu yak ai kun?

¹² Zuphpawng ni hta, mahkawn hkawn ai, atsawm hkyen lajang da ai mahtai ni jaw ai hku nna lamang hpe madi shadaw mai ai. (Shk 22:22) Nkau mi gaw, masha hpawng hta mahkawn hkawn na matu, mahtai jaw na matu yak chye ai. Nang gaw gara hku kun? Yak ai nga yang, dai mayak mahkak hpe tawt lai wa ai ni kaw na sharin la mai ai.

13. Zuphpawng ni hta myit masin mahkra hte mahkawn hkawn na matu hpa gaw karum ya lu ai kun?

¹³ Myit masin mahkra hte mahkawn hkawn u. Mungdan mahkawn hkawn ai a yaw shada lam gaw, Yehowa hpe shakawn na matu rai ging ai. Nauna Sara gaw, tinang hkum tinang mahkawn chye hkawn ai ngu n shadu ai. Raitim, Yehowa hpe mahkawn hte shakawn mayu ai. Dai majaw, zuphpawng a matu hkyen lajang ai shaloi, mahkawn ni hpe tau hkrau shaman ai. Hkaja na madung lam hte mahkawn ga si ni gara hku matut mahkai nga ai hpe chye hkra shakut ai. Shi ndai hku tsun ai: “Dai gaw, mahkawn chye hkawn ai atsam hta na, ga si ni hpe grau myit maju jung na matu karum ya ai.”

14. Nang gaw kaya chye ai wa rai yang, zuphpawng hta mahtai jaw na matu hpa gaw karum ya lu ai kun?

¹⁴ Mahtai ayan jaw u. Dai hku galaw na matu nkau mi yak chye ai. Nnan hta tsun wa ai Taliya ndai hku tsun ai: “Ngai gaw masha hpe hkrit ai. Tinang a nsen gaw n gari ai majaw, masha ni n sadi hkrup tim, gaja nga yang mahtai jaw na matu grai yak ai.” Raitim, mahtai n jaw ai sha n nga ai. Ga san a shawng nnan na mahtai gaw, kadun ai hku ding tawk jaw ra ai hpe matsing da nna hkyen lajang ai. Shi ndai  hku tsun ai: “Tinang a mahtai gaw, kadun ai hku dingtawk htai tim kaja ai. Dai zawn mahtai hpe sha woi awn ai wa ra ai re.”

15. Tinang a mahtai hte seng nna hpa hpe dum ging ai kun?

¹⁵ N kaya chye ai Hkristan ni pyi, kalang lang mahtai jaw na matu htingnut ma ai. Hpa majaw kun? Nauna Juliyet ndai hku tsun ai: “Tinang a mahtai gaw, asan sha rai nna, n kaja na hpe tsang ai majaw, mahtai jaw na matu htingnut ai aten ni nga ai.” Raitim, anhte dang lu ai daram shakut nna mahtai jaw na hpe Yehowa ra ai. c Hkrit tsang ai myit hpe tawt lai nna, zuphpawng hta shakawn na matu anhte dawdan ai hpe Karai Kasang grai manu shadan ai.

16. Gara zawn ga ni hpe koi ra na kun?

¹⁶ “Matsa mawa ga” amyu myu hpe koi u. (Ehp 4:31, NWT) Nnan hta tsun wa ai zawn, Hkristan ni gaw, matsat shabat ga ni hpe galoi n tsun ging ai. Raitim, nau n dan dawng ai matsa mawa ga ni mung nga ai majaw sadi ging ai. Ga shadawn, kaga htung hking, kaga amyu masha ni a lam hpe, yu kaji ai hku tsun ai baw n byin hkra sadi ra ai. Kaga ni hpe hkra machyi hkra tsun jaw ai baw mung, n galaw ging ai. Hpunau langai ndai hku tsun ai: “Kalang lang, mani hpa sha re. Hpa n byin na re ngu sawn la nna, tsun dat ai raitim, kaga masha hpe myit hkra machyi shangun ai baw byin chye ai. Nye a tsun shaga ai ga ni gaw, grai zai ai, hkra machyi shangun ai hpe nye madu jan gaw, an lahkawng sha nga ai aten ni hta tsun dan nna karum ya ai.”

17. Ehpesu 4:29 hku nga yang, kaga ni hpe gara hku madi shadaw ya mai ai kun?

¹⁷ Kaga ni hpe madi shadaw ya lu ai ladat hte tsun shaga u. Mara shagun ai, aput angun tsun ai hta na, shakawn ga hpe galoi mung tsun u. (Ehpesu 4:29 hpe hti u.) Israela ni hta chyeju shakawn hpa lam ni grai law hkra nga tim, galoi shagu aput angun tsun ma ai. Aput angun tsun ai gaw, kaga ni hpe kap chye ai. Kin-yu 10 a myit daw hpa ga ni a majaw, “Israela kashu kasha ni yawng gaw Mawshe . . . hpe aput apai nga” ma ai. (Bhk 13:31–14:4) Shakawn ai ga gaw, yawng hpe ngwi pyaw shangun ai. Yephta a kasha gaw, manang ni a shakawn ai ga a majaw, sadi dung let magam gun na matu n-gun lu wa ai. (Trg 11:40) Nnan hta tsun wa ai Sara ndai hku tsun ai: “Kaga ni hpe shakawn ai shaloi, Yehowa mung, hpunau nauna ni mung, shanhte hpe tsawra ai ngu hkamsha hkra karum ya ai re.” Dai majaw, myit majing hte shakawn na matu ahkaw ahkang tam u.

18. Shakawn 15:1, 2 hku nga yang, hpa majaw jaw ai ga tsun ra ai kun? Dai hta hpa ni lawm ai kun?

¹⁸ Jaw ai ga tsun u. Jaw ai ga n tsun yang, Yehowa a myiman lu na n re. Masu ai lam yawng  hpe Karai Kasang n ra ai. (Gsh 6:16, 17) Dai ni aten, masha law law a matu, masu ga tsun ai gaw yu maya sha raitim, anhte hta gaw Yehowa a ningmu nga ra ai. (Shakawn 15:1, 2 hpe hti u.) Dingsang masu ai, chye na shut hkra tsun ai hpe koi ra ai.

19. Ga shaga ai shaloi hpa hpe naw sadi ra ai kun?

¹⁹ Shoihpa nga ai shatan ga hpe koi u. (Gsh 25:23; 2 Ht 3:11) Nnan hta tsun wa ai Juliyet ndai hku tsun ai: “Shatan ga ni hpe madat ai gaw, myit daw shangun ai. Shatan ga tsun ai wa hpe kam ai myit yawm shangun ai. Tinang a lam mung kaga ni hpe shi sa tsun na re.” Ga shaga nga ai aten hta shoihpa nga ai shatan ga ni tsun ai de du mat yang, kaga lam hpe galai tsun u.​—Kol 4:6.

20. Gara zawn tsun na matu dawdan da ging ai kun?

²⁰ N kaja ai hku tsun shaga ai ga ni chyam bra nga ai mungkan hta anhte asak hkrung nga ai majaw, Yehowa ra sharawng ai hku tsun na matu shakut ra ai. Ga shaga lu ai atsam gaw, Yehowa jaw ai kumhpa rai nna, gara hku jailang nga ai hpe Karai myit lawm ai hpe dum u. Hkaw tsun magam hta, zuphpawng ni hta, shani shagu tsun shaga ai ga ni hta, kaja ai hku tsun na matu shakut yang, Karai shaman chyeju jaw na re. Nhkru ai ndai mungkan htum mat ai shaloi, Yehowa hpe shakawn shagrau na matu grau loi wa na re. (Yud 15) Ndai laman, tinang tsun ai ga ni gaw, Yehowa ra sharawng ai hte maren byin hkra dawdan da ga.​—Shk 19:14.