တၢ်မၤလိ ၁၅
ကဲထီၣ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢတၢ်စံးတၢ်ကတိၤ
“လၢတၢ်စံးတၢ်ကတိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, . . . ကဲထီၣ်တၢ်ဒိတၢ်တဲာ် လၢပှၤလၢအသးတီတဖၣ် အဂီၢ်တက့ၢ်.”—၁ တံၤမသ့း ၄:၁၂.
တၢ်သးဝံၣ် ၉၀ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်သး
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် a
၁. ပအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပတဲတၢ်သ့န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲလဲၣ်.
ကစၢ်ယွၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤပှၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပတဲတၢ်ကသ့အဂီၢ်. ဖဲကစၢ်ယွၤတ့လီၤ စီၤအၤဒၣ် လၢအမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အဆိကတၢၢ်တဂၤအခါ စီၤအၤဒၣ်န့ၣ် တဲတၢ်ဒီးအီၤသ့ တဘျီဃီ. ဒီးစီၤအၤဒၣ် တဲထီၣ်တၢ်ကတိၤလၢအသီသ့. မ့ၢ်လၢစီၤအၤဒၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တခါအံၤအဃိ အဝဲ ကီးန့ၢ်ဝဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အမံၤခဲလၢာ်သ့. (၁ မိၤၡ့ ၂:၁၉) ဒီးဖဲစီၤအၤဒၣ်တဲတၢ်ဒီး အမါနီၢ်အံၣ်အုလၢ အဆိကတၢၢ်တဘျီအခါ အကသးခုဒိၣ်မး.—၁ မိၤၡ့ ၂:၂၂, ၂၃.
၂. လၢအပူၤကွံာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပစိၤခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် ပကတိၤတၢ်သ့န့ၣ် ပှၤသူကမၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.
၂ လၢခံ တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤသူကမၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် ပှၤကတိၤတၢ်သ့လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် အတဲလံၣ်တဲလီနီၢ်အံၣ်အု ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်လံၣ်တၢ်လီတခါအံၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဒဲးဘး ဒီးကဲထီၣ်ပှၤတလၢတပှဲၤဘၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၄) ဖဲစီၤအၤဒၣ် မၤတၢ်ကမၣ်အခါ အသူကမၣ်အပျ့ၤ ခီဖျိအပာ်ထီၣ်တၢ်ကမၣ်လၢ နီၢ်အံၣ်အု ဒီးယဟိဝၤယွၤအလိၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁၂) ဖဲစီၤကၤယံၣ် မၤသံဝဲအပုၢ်စီၤဟ့းဘ့းလး ဝံၤအလီၢ်ခံ အတဲလံၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ. (၁ မိၤၡ့ ၄:၉) ဒီးလၢခံ စီၤကၤယံၣ် အစၢၤအသွဲၣ် စီၤလ့ၤမ့းစ့ၢ်ကီး အမၤဝဲထါတယုၢ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အၢတၢ်သီလၢ ပှၤမၤဝဲလၢစိၤဖဲန့ၣ်အခါ. (၁ မိၤၡ့ ၄:၂၃, ၂၄) မ့မ့ၢ်လၢ ပစိၤခဲအံၤမီၤ တၢ်အိၣ်သးမၤသးဒ်လဲၣ်. တဘျီတခီၣ် ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢ တဂ့ၤတဘၣ်ဘၣ်တဖၣ်. ဒီးတၢ်ဂီၤမူအါတက့ၢ်န့ၣ် အပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤတဲတၢ်ကတိၤလၢ အတဂ့ၤတဘၣ်ဘၣ်. လၢကၠိမ့ၢ်ဂ့ၤ လၢတၢ်မၤလီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပနၢ်ဟူပှၤတဲတၢ်ကတိၤဒ်အံၤတဖၣ်. လၢဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပှၤတဲတၢ်ကတိၤလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် အါမးအဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤ အတၢ်အိၣ်သးနးထီၣ်ဝဲဒိၣ်မး.
၃. ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးလၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၃ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ကတိၤလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် အါတလၢအဃိ ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးဘၣ်န့ၣ် ပကတဲဘၣ်တၢ်ကတိၤဒ်န့ၣ်တဖၣ်သ့. ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိအသိး ပအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသး အဃိ ပတဘၣ်သးတဲတၢ်ကတိၤ လၢအတဂ့ၤတဘၣ် နီတဘျီဘၣ် ဒီးပအဲၣ်ဒိးတဲ တၢ်ကတိၤလၢ အကဲဘျုးကဲဖှိၣ် လၢအကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်. အဃိ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး (၁) လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ, (၂) လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီး (၃) ဖဲပတဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤလၢ မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအခါ ပတဲတၢ်ကတိၤလၢ အကဲဘျုးကဲဖှိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကတဲသကိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လဲၣ်.
ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်
တၢ်လၢနတဲအီၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အိၣ်လၢနသးပူၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၄-၅) d
၄. ဒ် မၤလကံ ၃:၁၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၄ ဖး မၤလကံ ၃:၁၆. ပှၤလၢအတဲတၢ်ကတိၤလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အပျံၤယဟိဝၤယွၤဒီး ဆိကမိၣ်ထံအမံၤန့ၣ် နဆိကမိၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကကွဲးနီၣ်အမံၤလၢ အ “လံာ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ” အပူၤလဲၣ်. တၢ်လၢပတဲအီၤန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အိၣ်လၢပသးပူၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဒ်တၢ်အိၣ်လၢ ပသးပူၤတဖၣ်အသိးန့ၣ် ပတဲထီၣ်အီၤလီၤ.” (မးသဲ ၁၂:၃၄) တၢ်လၢပတဲအီၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒိၣ်ထဲလဲၣ် အဃိ ယဟိဝၤယွၤသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်လၢပတဲအီၤတဖၣ်ဒိၣ်မး. ဒီးပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်.
၅. (က) ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်န့ၣ် အဘၣ်ဃးလိာ်သးဒီး တၢ်လၢပတဲတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဒ်တၢ်ဂီၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီးပတၢ်ပိၣ်တၢ်တဲန့ၣ် ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်လဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤ ကတူၢ်လိာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဧါ တတူၢ်လိာ်ဧါန့ၣ် အဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်လၢပတၢ်တဲစ့ၢ်ကီး. (ယၤကိာ် ၁:၂၆) ပှၤတနီၤလၢအတအဲၣ် ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အတဲတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိး, တဲတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤ ဒီးပာ်ထီၣ်ထီအသး. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅) မ့မ့ၢ် ပဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ပတအဲၣ်ဒိးလီၤဂာ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ပအဲၣ်ဒိးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး တၢ်လၢပတဲတဖၣ် သပှၢ်တၢၢ်. အဃိ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးလၢတၢ်စံၣ်တဲၤတၢ်လီၤတၢ်မၤအပူၤ ပမ့ၢ်တဲတၢ်ကတိၤလၢ အမုာ်ဒီးအပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဘၣ်ဆၣ် လၢပှၤလီၢ်ခံ လၢပဟံၣ်ပူၤဃီပူၤ ပမ့ၢ်တဲတၢ်ကတိၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤ လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးပှၤဧါ.—၁ ပ့းတရူး ၃:၇.
၆. ခီဖျိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခ့ဘလံၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢတၢ်စံးတၢ်ကတိၤအဃိ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဘျုးဒ်လဲၣ်.
၆ ဖဲပတဲတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အခါ မ့ၢ်ဝဲပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ. မ့ၢ်လၢ ပတဲတၢ်ဒ်န့ၣ်အဃိ ပှၤဂၤတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါနီၤဖးဝဲ “ပှၤလၢအမၤယွၤအတၢ်, ဒီးပှၤလၢအတမၤဘၣ်ယွၤအတၢ် အဆၢလီၤ.” (မၤလကံ ၃:၁၈) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခ့ဘလံၤ အလဲၤခီဖျိဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်. b ဘၣ်တဘျီ အဝဲဘၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီး အသကိးလၢကၠိ ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ်မၤသကိးတၢ်ဝံၤအခါ အသကိးတဂၤန့ၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ ခ့ဘလံၤန့ၣ် အလီၤဆီဒီးကၠိဖိအဂၤတဖၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခ့ဘလံၤန့ၣ် အတတဲဟးဂီၤပှၤဂ့ၢ် လၢပှၤလီၢ်ခံဘၣ်. အတဲတၢ်မုာ်မုာ် ဒီးအတတဲတၢ်လၢ အတဂ့ၤတဘၣ်တဖၣ်ဘၣ်. ခ့ဘလံၤ အသကိးတဂၤအံၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤဒိၣ်မး အဃိ လၢခံန့ၣ် အမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးခ့ဘလံၤ. ဖဲပတဲတၢ်လၢအထုးန့ၢ်ပှၤသး ဒ်သိးပှၤကအဲၣ်ဒိးမၤလိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သးဝဲဒိၣ်မး.
၇. ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်နၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ နကတိၤတၢ်သ့အဃိ နအဲၣ်ဒိးသူ နတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်အံၤဒ်လဲၣ်.
၇ ပအဲၣ်ဒိးတဲ တၢ်ကတိၤလၢ အကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒီးကမၤဘူးဒိၣ်ထီၣ်ပှၤဒီး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်. အဃိ ဒ်သိးပက “ကဲထီၣ်တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်” လၢ “တၢ်စံးတၢ်ကတိၤ” တကပၤ အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကတဲသကိးအီၤခဲအံၤ.
ကဲထီၣ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ
ဖဲပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပမ့ၢ်တဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤမုာ်မုာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကသးခု (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈-၉)
၈. လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်လၢ ပကဘၣ်တဲတၢ်ဒ်လဲၣ်.
၈ ဖဲပှၤတဲအါတၢ်ဒီးနၤအခါ တဲတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲအပူၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါန့ၣ် ပှၤပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤလၢ အအီမူၤအသး, အအီၣ်တၢ်အါတလၢ, ဒီးအမၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါ ဒီးအတမၤထွဲ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ် ဒီးတပာ်ကဲကစၢ်ယွၤဘၣ်. (မးသဲ ၁၁:၁၉; ၂၆:၆၅; လူၤကၣ် ၁၁:၁၅; ယိၤဟၣ် ၉:၁၆) ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးတတဲဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးအပူၤဘၣ်. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး ဖဲပှၤတဲပှၤအၢအၢသီသီအခါ ပတကြၢးတဲဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ် အဝဲသ့ၣ်တဲပှၤအသိးဘၣ်. (၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁-၂၃) ဘၣ်ဆၣ် ပကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. (ယၤကိာ် ၃:၂) အဃိ တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၉. ဖဲပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပပၢၤပထးခိၣ်ကန့ၢ် အဂီၢ်လဲၣ်.
၉ ဖဲနလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ဟံၣ်ကစၢ်တဲတၢ်ဒီးနၤ မ့ၢ်တမုာ်ဘၣ်န့ၣ် တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစဲမ် တဲဝဲလၢ “ယသးစၢၢ်ဆၢလၢ ဟံၣ်ကစၢ်န့ၣ် ကဘၣ်နၢ်ဟူ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးအကဆီတလဲထီၣ်အသးသ့.” တဘျီတခီၣ် ဟံၣ်ကစၢ်သးထီၣ်ပှၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢပလဲၤတၢ်န့ၣ် ဘၣ်အတီၤလၢ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး အဝဲသ့ၣ်တမံၤမံၤအဃိ. ပမ့ၢ်တဲတၢ်ဒီး ပှၤလၢအသးထီၣ်တၢ်န့ၣ် ပမၤပိာ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် လူစံၤယၤ အခံသ့လီၤ. ပဃ့ဘါထုကဖၣ်ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိ ဒီးပဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကပာ်ပသး မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် ဒီးပတတဲဘၣ် တၢ်ကတိၤလၢ အတမုာ်ဘၣ် ဒီးတအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲဘၣ်သ့.
၁၀. ဒ် ၁ တံၤမသ့း ၄:၁၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပကြၢးအိၣ်ဒီးဖီတၢၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိး နသိၣ်လိတၢ် ကသ့ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်. စီၤတံၤမသ့းန့ၣ် အအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဘၣ်ဆၣ် အကဘၣ်ဆဲးမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်သိၣ်လိတၢ်တကပၤဒံး. (ဖး ၁ တံၤမသ့း ၄:၁၃.) ပဝဲဒၣ်စ့ၢ်ကီး ပမၤဂ့ၤထီၣ် ပတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်သိၣ်လိတၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤ ပာ်စၢၤပသးဂ့ၤဂ့ၤ. ပအိၣ်ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပသိၣ်လိတၢ် ကသ့ဂ့ၤထီၣ်. နဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လၢအဂ့ၤတဖၣ် သ့ဝဲဖဲလံာ်လၢအမ့ၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဂ့ၤထီၣ် နတၢ်ဖးလံာ်ဖးလဲၢ် ဒီး နတၢ်သိၣ်လိတက့ၢ် ဒီး “ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ” လၢအအိၣ်ဖဲ ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူ ဒီးတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ—ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အပူၤသ့. မ့ၢ်နမၤထွဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ လံာ်လဲၢ်တဖၣ်အံၤအပူၤဧါ. နမ့ၢ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ် နသးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် နသးတတနိး အါအါလၢၤဘၣ် ဒီးနတဲတၢ်လၢ တၢ်သးဒူအပူၤ ကဘူၣ်ဝဲ.
၁၁. ဒ်သိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ သိၣ်လိတၢ် ကသ့ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပကဲထီၣ်ပှၤသိၣ်လိတၢ်လၢအဂ့ၤ သ့ခီဖျိ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အအိၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါစဲမ် ဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ သိၣ်လိတၢ် သ့ညါလဲၣ်. အဝဲဒိကနၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် သိၣ်လိတၢ်ထံထံ ဒီးအဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထွဲဝဲ. မ့မ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ထါလံယါန့ၣ် ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ် ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအခါ အဒိကနၣ်ဝဲထံထံဆးဆး. အဃိ အကဘၣ်စံးဆၢဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ ပှၤသံကွၢ်ညီနုၢ်အီၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးအကဘၣ်တဲနၢ်ပၢၢ်ပှၤဂၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် အသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ.
ကဲထီၣ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ
ဖဲပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ပစံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤသ့ခီဖျိ ပသးဝံၣ်တၢ်လၢ ပသးဒီဖျၢၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၂-၁၃)
၁၂. ပှၤတနီၤမၤတၢ်မနုၤ တဘူၣ်ဘၣ်လဲၣ်.
၁၂ ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤသ့ခီဖျိ ပသးဝံၣ်တၢ် ဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ ပကတဲာ်ကတီၤ ပာ်စၢၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၂:၂၂) ပှၤတနီၤန့ၣ် သးဝံၣ်တၢ် ဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ တဘူၣ်ဘၣ်. နၤမီၤ နတူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ပှၤလၢအမဲာ်ဆှးဒီး ပျံၤတၢ်ဒ်သိးဒီးနၤအိၣ်စ့ၢ်ကီး. အဃိ နမ့ၢ်မၤလိ ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ် လဲၤခီဖျိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲ န့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢနဂီၢ်လီၤ.
၁၃. တၢ်မနုၤကမၤစၢၤနၤလၢ နကသးဝံၣ်တၢ်လၢ နသးဒီဖျၢၣ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလဲၣ်.
၁၃ သးဝံၣ်တၢ်လၢ သးဒီဖျၢၣ်. ဖဲပသးဝံၣ် ဘီမုၢ်တၢ်သးဝံၣ်အခါ ပတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ် ဒ်သိးပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်စါရၤ ဆိကမိၣ်လီၤအသးလၢ အသးဝံၣ်တၢ် အကလုၢ်တမုာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်အသးဝံၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ. တၢ်မၤနုၤမၤစၢၤအီၤလၢ အကသးဝံၣ်တၢ်အဂီၢ်လဲၣ်. ဖဲအအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်အခါ အကွၢ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး. အကၠီးလိအသးလၢ တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဃးလိာ်အသးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢပှၤကတဲသကိးအီၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဆိကမိၣ်ထံဝဲ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် စါရၤ တဲဝဲလၢ “ယမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ယသးစၢၢ်ဆၢလၢ တၢ်သးဝံၣ်အလံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်ဒီး ယတသးစၢၢ်ဆၢ လၢယကလုၢ်မုာ်ဧါ တမုာ်ဧါန့ၣ်ဘၣ်.”
၁၄. နမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအမဲာ်ဆှးသ့န့ၣ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤနၤလၢ နကဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၁၄ ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢထီဘိ. ပှၤတနီၤကဟ့ၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ်န့ၣ် တညီဝဲဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ထါလံယါ တဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်အိၣ်လၢ ပှၤအါဂၤအကျါန့ၣ် ယသးတနိးဒိၣ်မး သနာ်က့ မ့ၢ်လၢယကလုၢ်န့ၣ် အသီၣ်ဒ်ယတဲတၢ်သီၣ် ညီနုၢ်အသိးအဃိ ယသးတနိးန့ၣ် ပှၤတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ယကဲပှၤဒ်န့ၣ် အဃိ ယကဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ကီဒိၣ်မး.” ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ထါလံယါ ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ. ဒီးအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဖဲပှၤသံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်ဝံၤအခါ ပှၤမ့ၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤကဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤ ဖုၣ်ဖုၣ်ဒီးလိၤလိၤ အဃိ အတဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်စံးဆၢတၢ် ဖုၣ်ဖုၣ်ဒီးယိယိဖိနာ်က့ အတဘၣ်နီတမံၤဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ပှၤဖီၣ်မူဒါတဂၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကစံးဆၢဒ်န့ၣ်.”
၁၅. ဒ်သိး ပဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ ကဘူၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၅ မ့မ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တနီၤလၢ အတမဲာ်ဆှးဘၣ် ဒၣ်လဲာ် တဘျီတခီၣ်န့ၣ်တညီလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ကၠူလံယၢး တဲဝဲလၢ “တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယတၢ်စံးဆၢန့ၣ် အညီတလၢ မ့တမ့ၢ် တကဲဘျုးအါအါဘၣ် အဃိ ယတအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ တသ့ဖဲအသ့. c တဘျီတခီၣ် ပမ့ၢ်ပျံၤတၢ်သနာ်က့ ပမ့ၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ပတၢ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါဒိၣ်မး.
ဖဲပကတိၤတၢ်လၢ မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအခါ ပာ်လီၤတၢ်ဒိတၢ်တဲာ်လၢအဂ့ၤ
၁၆. ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ကတိၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၆ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ကတိၤ “ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢ” ခဲလၢာ်. (အ့းဖ့းစူး ၄:၃၁) ဒ်ပပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ် လၢအခီၣ်ထံးအသိး ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ကတိၤလၢ အတကြၢးတဘၣ်တဖၣ်. တၢ်ကတိၤလၢ အတဖျါလီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအါအါဘၣ် လၢပကဘၣ် ဟးဆှဲးအီၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲ. အဒိ, ဖဲပတဲသကိး ပှၤဂၤအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, အကလုာ်ဒူၣ် ဒီးအထံအကီၢ်အခါ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်သိး ပတတဲတၢ်ကတိၤလၢ ပထိၣ်တတြီၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးပတဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးပတအဲၣ်ဒိးတဲ တၢ်ကတိၤလၢ အမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤသးဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ တဲဝဲလၢ “တဘျီတခီၣ် တၢ်ကတိၤလၢ ယတဲအီၤန့ၣ် ယပာ်အီၤဒ် တၢ်လီၤနံၤ ဒီးတဘၣ်နီၤမံၤဘၣ် နာ်က့ အနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အမၤဘၣ်ဒိပှၤဂၤအသးဒိၣ်မး. ဖဲယတဲဘၣ်တၢ်ကတိၤလၢ အတအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကဲ ဒီးအမၤဘၣ်ဒိဆါဘၣ် ယမါဒီးပှၤဂၤအခါ ယမါတဲဘၣ်ယၤလၢ ပှၤလီၢ်ခံ. အဝဲမၤစၢၤယၤဒ်န့ၣ် လၢအနံၣ်အါမးအတီၢ်ပူၤ.”
၁၇. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၄:၂၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပတဲတၢ်ကတိၤလၢ အကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၇ တဲတၢ်ကတိၤလၢ အဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဂၤ. လၢနကတဲဆါ ဒီးကဒူးကဒ့ၣ်ပှၤဂၤအလီၢ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ နကပတြၢၤပှၤဂၤ. (ဖး အ့းဖ့းစူး ၄:၂၉.) ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ် အအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤလၢ ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်တလီၢ်လီၢ်. ပမ့ၢ်ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ် တလီၢ်လီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအအိၣ်ဘူးဒီးပှၤတဖၣ် လီၤဂာ်ထီၣ်ဒီးပှၤသ့. အဒိ, ပှၤကွၢ်ဟုၣ်တၢ်အဂၤတဆံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤတဲဝဲ တၢ်ကတိၤလၢ အမၤလီၤစၢ်ပှၤဂံၢ်ပှၤဘါအဃိ “ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိခဲလၢာ် ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့အလိၤ.” (၄ မိၤၡ့ ၁၃:၃၁–၁၄:၄) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်စံးပတြၢၤတၢ်န့ၣ် ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်ဝဲဒိၣ်မး. အဒိ, တၢ်စံးပတြၢၤလၢ စီၤယံးဖသၤ အဖိမုၣ် န့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢအသကိးမုၣ်တဖၣ် အအိၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အကဆဲးမၤဝဲအမူဒါအဂီၢ်. (စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၁၁:၄၀) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်စါရၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲပစံးပတြၢၤပှၤဂၤအခါ အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် အဲၣ်အဝဲသ့ၣ်.” အဃိ ဃုတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နကစံးပတြၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်.
၁၈. ဒ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁, ၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်တဲတၢ် တီတီလိၤလိၤလဲၣ် ဒီးပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးတဲတၢ် တီတီလိၤလိၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲးစ့ၢ်ကီး တၢ်ကတိၤဒ်လဲၣ်.
၁၈ တဲတၢ်တီတီလိၤလိၤ. ပမ့ၢ်တတဲတၢ် တီတီလိၤလိၤဘၣ်န့ၣ် ပမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသး တသ့ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲ တၢ်တဲလံၣ်တဲလီတၢ် ကိးမံၤဒဲး. (ကတိၤဒိ ၆:၁၆, ၁၇) ပှၤအါဂၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်တဲလံၣ်တဲလီတၢ်န့ၣ် အတဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ် သနာ်က့ မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ အကမၣ်အဃိ ပအဲၣ်ဒိးဟးဆှဲး တၢ်တဲလံၣ်တဲလီတၢ်. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁, ၂.) ပတအဲၣ်ဒိး တဲလံၣ်တဲလီတၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပအဲၣ်ဒိးဟးဆှဲး တၢ်ကတိၤလၢ အဒုးနၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ပှၤဂၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤစ့ၢ်ကီး.
ဖဲပှၤတဲတၢ်ကတိၤလၢ အတဂ့ၤတကပၤအခါ ပမ့ၢ်ဆီတလဲက့ၤအီၤလၢ တၢ်ကတိၤလၢအဂ့ၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၉)
၁၉. ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ ဟးဆှဲးတၢ်တဲအီၣ်ပှၤဂ့ၢ် လၢအမၤဘၣ်ဒိပှၤဂၤ. (ကတိၤဒိ ၂၅:၂၃; ၂ သ့းစၤလနံ ၃:၁၁) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်တဲအီၣ်ပှၤဂ့ၢ် လၢအတဂ့ၤန့ၣ် အမၤဘၣ်ဒိ ကၠူလံယၢးဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကၠူလံယၢးတဲဝဲလၢ “ယမ့ၢ်ကနၣ် ပှၤတဲအီၣ်ပှၤဂ့ၢ်န့ၣ် ယသးဟးဂီၤ ဒီးယတနာ်န့ၢ်ပှၤလၢ အတဲတၢ်တဂၤန့ၣ်လၢၤဘၣ်. ယတူၢ်ဘၣ်လၢ အဝဲကဟးတဲအီၣ် ယဂ့ၢ်လၢ ယလီၢ်ခံစ့ၢ်ကီး.” ဖဲပှၤတဲသကိးတၢ်အခါ ပမ့ၢ်ထံၣ်လၢ တၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်တဲအီၣ်ပှၤဂ့ၢ်လၢ အကမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤဂၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဆီတလဲက့ၤအီၤလၢ တၢ်ကတိၤအဂၤ လၢအကဲဘျုး.—ကလီးစဲ ၄:၆.
၂၀. နပာ်လီၤနသးလၢ နကတဲတၢ်ဒ်လဲၣ်.
၂၀ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ ပှၤအါဂၤလၢ အတဲတၢ်ကတိၤလၢ အတဂ့ၤဘၣ်အဃိ ဒ်သိး ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤ ကဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးအဂီၢ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး သပှၢ်ကတၢၢ်. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပတဲတၢ်ကသ့အဂီၢ်. ဒီးပတဲတၢ် ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲ. အဃိ လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအပူၤ, လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ဒီးလၢပတဲတၢ်မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤအခါ ပမ့ၢ်တဲတၢ်ကတိၤ လၢအကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤ လၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲကဆိၣ်ဂ့ၤပှၤ. ဖဲကစၢ်ယဟိဝၤယွၤ မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီအခါ အကညီဒိၣ်ထီၣ်လၢ ပကတဲတၢ်ကတိၤလၢ အကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. (ယူဒၤ ၁၅) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပာ်လီၤနသးလၢ နကဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိး န “ထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤ” ကဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသး.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၁၄.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၁ ပကဘၣ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး
a ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်အဂ့ၤဒိၣ်မးတခါလၢ အမ့ၢ် ပအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ပတဲတၢ်သ့. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအါဂၤန့ၣ် တသူဝဲတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တခါအံၤ ဒ်ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲ အသိးဘၣ်အဃိ လီၤသးအုးဒိၣ်မး. ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်အၢတၢ်သီအဃိ ဒ်သိး ပတၢ်ကတိၤ ကကဆှီဒီး ကကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ဖဲပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်, ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးပတဲတၢ်ဒီးပှၤဂၤအခါန့ၣ် ပသူတၢ်ကတိၤလၢ အဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးကသ့အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိးတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ.
b ပှၤမံၤတနီၤ ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤ.
c ဒ်သိး နကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ကွၢ်တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် “စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ” လၢတၢးထီခိးတၢ် လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၁၉.
d တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ဖဲဟံၣ်ကစၢ် သးထီၣ်တၢ်အခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ တဲဆၢက့ၤဝဲဆူၣ်ဆူၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ သးဝံၣ်တၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ တဘူၣ်ဘၣ်, ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ တဲအီၣ်ပှၤဂ့ၢ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိပှၤဂၤ.
