Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 15

Kutala Mwapwa ‘Muvakutalilaho Mukuhanjika’ Tahi?

Kutala Mwapwa ‘Muvakutalilaho Mukuhanjika’ Tahi?

“Pwako uwakutalilaho kuli vaka-kushishika, mukuhanjika.”—CHIMO. 1, 4:12.

MWASO 90 Likolezezenunga naVakwenu

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1. Uno uhashi wetu wakuhanjika wafuma kulihi?

 YEHOVA atuhana uhashi wakuhanjika. Omu mutu watete Alama vamutengele, aputukile kuhanjika naIse wamwilu. Kaha nawa atohweseleko uhashi wenyi wakuhanjika hakuzachisa mazu amahya. Alama azachishile nawa uhashi wakuhanjika hakuzata mulimo wenyi wakuluka tunyama vosena majina. (Kupu. 2:19) Twafwelela awahilile chikuma omu ahanjikile halwola lwatete napuwenyi Eve.—Kupu. 2:22, 23.

2. Uno wana wakuhanjika vanauzachisanga ngachilihi mujila yakuhenga putu vene kushikulu nakuheta kumakumbi ano?

2 Nakushimbula chiku, ou wana wakuhanjika vaputukile kuuzachisa mujila yakuhenga. Satana Liyavolo ongele Eve, kaha makuli kana anehele shili nakuhona kukupuka kuvatu. (Kupu. 3:1-4) Alama azachishile wana wenyi wakuhanjika mujila yakuhenga hakuvangijikila Eve naYehova havyuma vize alimbenjele. (Kupu. 3:12) Kaha nawa Kena alyongele kuli Yehova omu ajihile songo yenyi Avele. (Kupu. 4:9) Mukuhita chalwola, Lameke wamuchisaka chaKena, ahanjikile mazu aze asolwele vilinga vyavipi vyavatu vaze vapwileko mumakumbi enyi. (Kupu. 4:23, 24) Uno hanjikiso yavatu yili ngachilihi makumbi ano? Makumbi ano vakulwane vamapolitiki vali nakuzachisa hanjikiso yayipi mukachi kavatu. Kaha nawa mujivindiyo jajivulu makumbi ano muli hanjikiso yakasautu. Vaka-shikola veji kwivwanga hanjikiso yakasautu kumashikola, kaha nawa vakulwane veji kwivwanga hanjikiso yakasautu kuvihela veji kuzachilanga. Hakuwana nge hanjikiso yakasautu yinalisale chikuma makumbi ano, echi chili nakusolola nge kaye kali nakupihilako chikuma.

3. Chuma muka chize twatela kulihendako, kaha vyuma muka natushimutwila muchihande chino?

3 Hanjikiso yakasautu yinalisale chikuma, nge katwazangamineko kaha nayetu tunahase kuputuka kuzachisa hanjikiso kana. Etu vaka-Kulishitu twasaka kwivwisa Yehova kuwaha, ngocho twatela kulihenda kuhanjikiso yakasautu. Twasaka kuzachisa wana wetu wakuhanjika mujila yamwaza yize nayalisa Kalunga. Muchihande chino natushimutwila omu tunahase kuzachisa wana wakuhanjika mujila yamwaza, (1) nge tuli mumulimo wakwambulula, (2) nakukukunguluka, (3) nge tuli nakushimutwila navakwetu. Chatete tushimutwilenu ovyo Yehova asakila tuzachisenga hanjikiso yamwaza.

YEHOVA ASAKA TUPWENGA NAHANJIKISO YAMWAZA

Uno hanjikiso yenu yeji kusololanga ngachilihi vyuma vili mumuchima wenu? (Talenu palangalafu 4-5) *

4. Kweseka naMalaki 3:16, mwomwo ika Yehova asaka tupwenga nahanjikiso yamwaza?

4 Tangenu Malaki 3:16. Mwomwo ika Yehova eji kusonekelanga ‘mumukanda wenyi wakwanukilaho’ majina avatu vaze vatwama nahanjikiso yize yeji kusololanga nge vamwivwa woma kaha nawa veji kushinganyekanga halijina lyenyi? Hanjikiso yetu yeji kusololanga vyuma vili mumichima yetu. Yesu ambile ngwenyi: “Kanwa keji kuhanjikanga vyuma vinavulu mumuchima.” (Mateu 12:34) Hanjikiso yetu yeji kusololanga numba nge twazanga Yehova chipwe chiku. Kaha nawa Yehova asaka vaze vamuzanga vakalivwise kuwaha kuyoya haya myaka yosena mukaye kakahya.

5. (a) Uno hanjikiso yetu yakwata ngachilihi hakulemesa chetu Kalunga? (b) Nganomu vanasolola hamuvwimbimbi, hanjikiso muka twatela kulihendako?

5 Hanjikiso yetu yinahase kulingisa Yehova etavile kulemesa chetu chipwe chiku. (Yako. 1:26) Vatu vamwe vaze kavazanga Kalungako veji kuhanjikanga mujila yamatoto, nayakuhona likoji, nayakulivwimba. (Chimo. 2, 3:1-5) Shikaho, katwasaka kupwa ngana mwavakikoko. Oloze twafwila kupwa nahanjikiso yize nayivwisa Yehova kuwaha. Kutala Yehova nahase kwivwa kuwaha nge natuzachisanga hanjikiso yalikoji kukukunguluka chipwe mumulimo wakwambulula, oloze natuzachisa hanjikiso yayipi kuli vaka-tanga yetu nge kakweshi vatu vekako tahi?—Petu. 1, 3:7.

6. Vyuma muka vyamwaza vyasolokele mwomwo yahanjikiso yamwaza yaKimberly?

6 Nge natuzachisanga kanawa wana wetu wakuhanjika, kaha natulisolola kupwa tuvaka-kulemesa Yehova. Kaha nawa tweji kukafwanga vatu vamuchivulu vamone chihandwa chatwama “[hali] ou eji kuzachilanga Kalunga nayou azeneka kumuzachila.” (Mala. 3:18) Omu mukiko chapwile nakuli ndumbwetu wapwevo Kimberly. * Ou ndumbwetu vamuhanyine mulimo hashikola wakuzachila hamwe namukwavo muka-shikola. Kahomu vakumishile mulimo kana, uze mukwavo azachile nenyi amwene ngwenyi Kimberly alihandunwine navakwavo vaka-shikola. Kimberly kahanjikilenga mazu amapi hali vakwavo chipwe kuzachisa mazu akasautuko, oloze ahanjikilenga vyuma vyamwaza hali vakiko. Ou muka-shikola muvazachililile hamwe evwile kuwaha chikuma, kaha nakushimbula chiku aputukile kulinangula Mbimbiliya. Yehova eji kwivwanga kuwaha kachi nge natupwa nahanjikiso yize nalingisa vatu vetavile kulinangula muchano.

7. Mujila muka muli nakufwila kuzachishilamo wana wakuhanjika uze amihana Kalunga?

7 Tuvosena twasaka kuhanjika mujila yize nayineha kavumbi hali Yehova nakutupandamisa kuli vandumbwetu. Shikaho, tushimutwilenu jino hajijila jimwe jize najitukafwa tutwaleho lika kupwa ‘vakutalilaho mukuhanjika.’

HANENU CHAKUTALILAHO CHAMWAZA MUMULIMO WAKWAMBULULA

Kuhanjika mujila yalikoji kuvatu namwambulila cheji kwivwisanga Yehova kuwaha (Talenu palangalafu 8-9)

8. Yesu atuhana chakutalilaho muka kutalisa kuhanjikiso twatela kupwa nayo nge tuli muwande?

8 Hanjikenunga nalikoji, nakalemesa nge vanamivwisa kupihya kumuchima. Omu Yesu apwile hano hamavu vamuvangijikilile ngwavo apwile mutu wakufwa hakulya, muka-kunwa vinyo, muka-kukundwiza Liyavolo, muka-kujilulula Sambata, kaha nawa muka-kusaula Kalunga. (Mateu 11:19; 26:65; Luka 11:15; Yowa. 9:16) Oloze Yesu kavakumbulwile namazu amapiko. Ngana mwaYesu, kachi nge vatu vanatwambe mwamupi, katwatela kuvakumbulula namazu amapiko. (Petu. 1, 2:21-23) Oloze kulinga ngocho kachapwa chachashiko. (Yako. 3:2) Vyuma muka vinahase kutukafwa?

9. Vyuma muka navitukafwa tupwenga nahanjikiso yamwaza nge tuli nakwambulula?

9 Kachi nge mutu mwamikumbulula mujila yayipi hakumwambulila, kaha kamwatela kupihililako. Ndumbwetu umwe walijina lyaSam ambile ngwenyi: “Ngwafwila kukafwa mutu nguli nakwambulila atachikize muchano nakumona ngwami nahase kwalumunako vilinga vyenyi.” Shimbu jimwe mutu tuli nakwambulila nahase kupihilila mwomwo tunamutambukila halwola lwakuhingama. Nge tuli nakwambulila mutu uze ali namatoto, kaha tunahase kulinga vyuma eji kulinganga ndumbwetu wapwevo Lucia. Twatela kulomba kuli Yehova atukafwe tuunde muchima nakuhona kumukumbulula mujila yayipi yakuhona kavumbi.

10. Kweseka naWaChimoteu 1, 4:13, vyuma muka twatela kulitomena kulinga?

10 Pwenunga vaka-kunangula vamwenemwene. Numba tuhu Chimoteu apwile muka-kwambulula wakulindunuka, oloze atelele kutwalaho lika kuhotola uhashi wenyi wakunangula. (Tangenu WaChimoteu 1, 4:13.) Uno tunahase kupwa ngachilihi vaka-kunangula vamwenemwene? Tunahase kupwa vaka-kunangula vamwenemwene nge natuliwahisanga kanawa. Twatokwa chikuma hakupwa navinoma vyakulisezaseza vize vinahase kutukafwa tupwenga vaka-kunangula vamwenemwene. Tunahase kunganyala chikuma nge natuzachisanga mbuloshuwa ‘yaLihakeho Kutanganga naKunangulanga,’ nachihanda chaHaka Muchima kuMulimo waKwambulula chamuMukanda waKukunguluka chaChiyoyelo naMulimo waVaka-Kulishitu. Kutala muli nakuzachisa vinoma kanevi tahi? Kachi nge natuliwahishila chimweza shimbu kanda tuyenga muwande, kaha katweshi kwivwanga woma kushimutwila navatuko.

11. Uno vaka-Kulishitu vamwe vanapu ngachilihi vaka-kunangula vamwenemwene?

11 Tunahase kupwa nawa vaka-kunangula vamwenemwene hakulondezeza vandumbwetu muchikungulwilo nakulinangula kuli vakiko. Ndumbwetu Sam uze twavulukanga hakavanga alihulishile ivene amone ovyo vyeji kulingisa vaka-Kulishitu vamwe vapwenga vaka-kunangula vamwenemwene. Eji kwivwililanga kujila veji kunangwilangamo nakufwila kuvalondezeza. Ndumbwetu wapwevo Talia eji kwivwililanga kanawa kuli vaka-kuhanjika vihande vakuhya omu veji kuhanjikanga vihande vyavo vyaMbimbiliya, ngocho nalinangula kuhanjika nakulumbununa kanawa vihande vimwe vize veji kuhulisanga chikuma vatu muwande.

HANENU CHAKUTALILAHO CHAMWAZA NGE MULI KUKUKUNGULUKA

Kwimba namuchima wetu wosena kukukunguluka cheji kwalisanga Yehova (Talenu palangalafu 12-13)

12. Ukalu muka vatwama nawo vatu vamwe?

12 Tuvosena tunahase kwazana mukukunguluka hakwimbila hamwe myaso nakuhanjikaho. (Samu 22:22) Vatu vamwe cheji kuvakaluhwilanga kwimba myaso chipwe kuhanjika hakukunguluka mukachi kavatu. Uno nayenu cheji kumikaluhwilanga tahi? Nge mukiko, kaha namuwahilila hakutachikiza vyuma vyakafwile vakwenu vaze vapwile naukalu woumwe.

13. Vyuma muka vinahase kumikafwa mwimbenga namuchima wenu wosena kukukunguluka?

13 Imbenunga namuchima wenu wosena. Chuma chachilemu tweji kwimbilanga kukukunguluka shina mangana twalise Yehova. Ndumbwetu Sara ashinganyeka ngwenyi katwama nalizu lyamwazako, oloze asaka kwimba mangana alise Yehova. Shikaho, eji kuhitulukilanga chimweza mumyaso navakemba kukukunguluka ngana muze eji kuliwahishilanga chimweza vyakukukunguluka vyeka. Eji kwimbanga myaso nakumona omwo mazu ali mumyaso kana analikwatasana navihande navakashimutwila. Ambile ngwenyi: “Echi cheji kungukafwanga mangana nguhake mangana kumazu ali mumwaso muchishishisa chakushinganyeka mujila nguli nakwimbilamo.”

14. Kachi nge mwatwama nawoma vyuma muka vinahase kumikafwa muhanjikengaho hakukunguluka?

14 Hanjikenungaho lwola lwosena. Kuhanjika muchano, vandumbwetu vamwe chinahase kuvakaluhwila kulinga ngocho. Ndumbwetu Talia uze twavulukanga hakavanga ambile ngwenyi: “Ngweji kwivwanga woma kuhanjikaho hakukunguluka, oloze vandumbwami kavatachikizako mwomwo lizu lyami kalyakekemako. Shikaho cheji kungukaluhwilanga kuhanjikaho.” Chipwe ngocho ndumbwetu Talia kalitwamina kukumbulula hakukungulukako. Omu eji kuliwahisanga vyakukunguluka atachikiza ngwenyi mutu uze mwalivanga kukumbulula atela kukumbulula mukavatu kwesena nachihula. Ngocho ambile ngwenyi: “Chapwa chakutamo kukumbulula mukavatu mujila yayashi kaha nawa kweseka nachihula mwomwo omu mukiko asaka muka-kutwaminyina.”

15. Chuma muka twatela kwanuka kutalisa kuvyuma natukumbulula hakukunguluka?

15 Navaka-Kulishitu vaze kavatwama nasonyi chipwe nawomako chinahase kuvakaluhwila shimbu jimwe kuhanjikaho. Mwomwo ika? Ndumbwetu Juliet ambile ngwenyi: “Shimbu jimwe cheji kungukaluhwilanga kukumbululaho mwomwo yakushinganyeka ngwami vyuma nanguhanjika vyamokomoko kaha nawa kavyeshi kukafwa vakwetuko.” Tachikizenu ngwenu Yehova asaka tuhanjikengaho mujila yamwaza. * Shikaho eji kwivwanga kuwaha chikuma nge natukumbulula hakukunguluka numba tuhu twatwama nawoma.

HANENU CHAKUTALILAHO CHAMWAZA NGE MULI NAKUSHIMUTWILA NAVAKWENU

16. Hanjikiso muka twatela kulihendako?

16 Lihendenu ‘kuhanjikiso yakasautu.’ (Efwe. 4:31) Ngana muze twahanjikanga hakavanga, muka-Kulishitu katela kupwa nahanjikiso yakasautuko. Oloze kuli hanjikiso yeka yakasautu mutu keshi kuhasa kutachikizako yize muka-Kulishitu atela kulihendako. Chakutalilaho, twatela kulihenda kukuhanjikanga vyuma vyavipi havatu vakuchisemwa cheka, nakumuyachi weka chipwe kulifuchi lyeka. Kaha nawa katwatela kuzachisanga hanjikiso yize nayilemeka vakwetuko. Ndumbwetu umwe walunga ambile ngwenyi: “Shimbu jimwe ngwahanjikilenga mazu akuseseka aze ngwamwene ngwami kaweshi kulemeka vakwetuko, oloze kumana alemekelenga vakwetu. Hamyaka yayivulu puwami nangukafwenga kachi nge ngunahanjika mazu amapi aze anamuhukanyisa chipwe kuhukanyisa vakwetu.”

17. Kweseka naWavaka-Efwesu 4:29, tunahase kutunga ngachilihi vakwetu?

17 Hanjikenunga mujila yize nayitunga vakwenu. Fwilenunga kusangejeka vakwenu muchishishisa chakuyayavala chipwe kuvafwefulula. (Tangenu Wavaka-Efwesu 4:29.) VaIsalele vapwile navyuma vyavivulu vyakuvalingisa vasakwilile Yehova, oloze chaluvinda vayayavalilenga chikuma. Shikaho, kachi nge natuyayavalanga kaha tunahase kulingisa navakwetu vayayavale. Tachikizenu ngwenu mujimbu wamakuli vahanjikile vaze vandoji 10 walingishile “vaIsalele vosena . . . vatatwokese Mose.” (Kula. 13:31–14:4) Oloze nge natusangejekanga vakwetu kaha nachivalingisa vapwenga vakuwahilila. Nganomu twatachikiza mwana Yefweta wapwevo vamusangejekele nakumukolezeza kuli vakwavo mapwevo, echi chamukafwile atwaleho lika kuzata mulimo wenyi. (Kuyu. 11:40) Ndumbwetu Sara uze twahanjikanga hakavanga ambile ngwenyi: “Nge natusangejekanga vandumbwetu, kaha natuvakafwa vamone ngwavo Yehova avazanga kaha nawa vapwa vavalemu muliuka lyenyi.” Shikaho fwilenu kusangejekanga vakwenu.

18. Kweseka namazu ahali Samu 15:1, 2, mwomwo ika twatela kuhanjikilanga muchano, kaha kulinga ngocho mwaliweza vyuma muka?

18 Hanjikenunga muchano. Nge natuhanjikanga makuli, kaha katweshi kwivwisa Yehova kuwahako. Mwomwo Yehova ahunga makuli osena. (Vishi. 6:16, 17) Numba tuhu vatu vavavulu makumbi ano kavamona kuhanjika makuli kupwa chakuhengako, oloze etu twasaka kumona vyuma ngana muze avimona Yehova. (Tangenu Samu 15:1, 2.) Twatela kulihenda kumakuli osena kuhakilako vene namakuli aze anahase kulingisa vatu vakukulule vyuma mujila yakuhenga.

Nge tunamono ngwetu vyuma anakuhanjika mukwetu hali mutu weka vyavipi, kaha twatela kuputuka kushimutwila chihande cheka (Talenu palangalafu 19)

19. Chuma cheka muka twatela kulihendako?

19 Lihendenu kukuyongola. (Vishi. 25:23; Teso. 2, 3:11) Ndumbwetu Juliet uze twavulukanga hakavanga ahanjikile omwo kuyongola cheji kumwivwisanga kupihya. Ambile ngwenyi: “Ngweji kwivwanga kupihya nge mutu mwayongola mukwavo. Kahechi cheji kungulingisanga kuhone kufwelela mutu uze ali nakuhanjika vyuma kana, mwomwo ngweji kushinganyekanga ngwami mutu kana nahase kuya nakunguyongola nayami nawa.” Nge munamono ngwenu vyuma ali nakuhanjika mukwenu hali mutu weka vyavipi, kaha putukenu kuhanjika chihande cheka.—Kolo. 4:6.

20. Uno muli nakufwila kupwa nahanjikiso yakufwana ngachilihi?

20 Hakuwana nge tuli nakuyoyela mukaye muze munalisale hanjikiso yayipi, ngocho twatela kuzata nangolo mangana tupwenga nahanjikiso yamwaza yize nayivwisa Yehova kuwaha. Tachikizenu ngwenu kuhanjika chapwa hiwana wakufuma kuli Yehova, kaha asaka tupwenganga nahanjikiso yamwaza. Shikaho nge natupwanga nahanjikiso yamwaza muwande, nakukukunguluka, nahakushimutwila navakwetu kaha Yehova mwatukisula. Omu Yehova mwakanongesa kano kaye kakuhuka nachikapwa chachashi kupwa nahanjikiso yamwaza yize nayikaneha kavumbi hali ikiye. (Yuta 15) Shikaho, oholyapwa twalenuho lika kwivwisa Yehova kuwaha ‘namazu amukanwa kenu.’—Samu 19:14.

MWASO 121 Tupwenunga naMuchima waKulikanyisa

^ par. 5 Yehova atuhana wana wakulipwila, wana kana shina, wakuhanjika. Oloze chaluvinda vatu vavavulu veji kuzachisanga wana kana mujila yakuhenga. Vyuma muka navitukafwa tupwenga nahanjikiso yamwaza yakutunga vakwetu mukaye kano kakuhuka? Vyuma muka navitukafwa twivwise Yehova kuwaha muhanjikiso yetu nge tuli mumulimo wakwambulula, nakukukunguluka, kana nawa nge tuli nakushimutwila navakwetu? Chihande chino nachikumbulula vihula kana.

^ par. 6 Majina amwe vanawalumuna.

^ par. 15 Nge muli nakusaka kutachikiza vyavivulu kutalisa kukuhanjikaho hakukunguluka kaha, talenu chihande chakwamba ngwavo “Alisenunga Yehova Mukachi kaChikungulwilo” muKaposhi Kakutalila waJanuary 2019.

^ par. 61 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Ndumbwetu walunga ali nakuhanjika namatoto kuli mwenyazuvo uze napihilila; ndumbwetu walunga keshi nakwimbako omu ali kukukunguluka; Ndumbwetu wapwevo ali nakuyongola mukwavo; ndumbwetu wapwevo ali nakwivwilila omu mukwavo ali nakuyongola ndumbwetu weka.