A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 15

‘Thusawi Kawngah Tihhmuhtu’ I Ni Em?

‘Thusawi Kawngah Tihhmuhtu’ I Ni Em?

‘Thusawi kawngah ringtute tihhmuhtu ni ang che.’—1 TIM. 4:12.

HLA 90 Infuih Tawn Rawh U

THLIR LAWKNA a

1. Kan thusawi theihna hi khawi aṭanga kan neih nge ni?

 THUSAWI theihna hi hmangaihna nei tak Pathian hnên aṭanga kan dawn thilpêk a ni a. Mihring hmasa ber Adama siam a nih khân, ani chuan a Pa vâna mi nêna inbiak nân thute a sawi thei nghâl a ni. Thu mal tharte chher chhuakin a ṭawngkam hmante chu a tipung thei bawk. Adama chuan chu a thusawi theihna chu hmangin ramsa zawng zawng hming pe tûra a chanvo dawn chu a hlen a ni. (Gen. 2:19) Mihring dang, a nupui hmêl ṭha tak Evi a biak hmasak ber ṭum chuan a va phûr dâwn tak êm!—Gen. 2:22, 23.

2. Engtin nge tûn hma leh tûn laiah kan thusawi theihna chu hman sual a nih?

2 Thusawi theihna thilpêk chu hman sual a ni ta thuai a. Diabol-Setana chuan Evi hnênah dâwt thu a sawi a, chu chuan mihring chu sual leh ṭhat famkim lohnaah a hruai lût ta a. (Gen. 3:1-4) Adama’n a thil sual tihah Evi leh Pathian Jehova a mawhpuh khân a lei a hmang sual a ni. (Gen. 3:12) Kaina chuan a nau Abela a thah hnuah Jehova hnênah dâwt a sawi a. (Gen. 4:9) A hnuah, Kaina thlah Lameka chuan a hun laia mite nunrâwnzia târ langtu hla a phuah a ni. (Gen. 4:23, 24) Tûn lai dinhmun hi eng nge ni ve? Politics hruaitute chuan ṭawngkam mawi lo takte hman chu engah mah an ngai lo tih kan hria a. Chu bâkah, ṭawngkam bawlhhlawh tel lohna film hmuh tûr a awm mang tawh lo bawk. Zirlaite chuan school-ah ṭawngkam bawlhhlawhte an hre ṭhîn a, puitlingte chuan an hnathawhna hmunah chûng ṭawngkamte chu an hmang fo bawk. Tûn laia ṭawngkam bawlhhlawh a hluar êm êmna chuan, he khawvêl hi nungchang lama a tlâkchhiat tawhzia a târ lang a ni.

3. Eng nge ti lo tûra kan fîmkhur ang a, he thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

3 Kan fîmkhur loh chuan, ṭawngkam bawlhhlawhte chu kan hriat ngun êm avângin keimahni ngeiin kan hmang ṭan hial thei a. Ni e, Kristiante kan nih angin, Jehova tihlâwm kan duh a, chutah chuan ṭawngkam bawlhlawh hman loh mai aia tam a tel a ni. He kan thusawi theihna thilpêk hlu tak hi a ṭha zâwnga hman kan duh a ni—Pathian chawimawi zâwnga hman chu. He thuziakah hian (1) rawngbâwlnaah, (2) kohhran inkhâwmnaah, leh (3) nî tin inbiaknaa chutianga kan tih theih dân chu sawiho a ni ang. Tûnah, kan thusawite Jehova tâna a pawimawh chhan i lo ngaihtuah hmasa ang u.

KAN THUSAWI CHU JEHOVA TAN A PAWIMAWH

Engtin nge i thusawiin i thinlunga awmte a târ lan? (Paragraph 4-5-na en rawh) d

4. Malakia 3:16-naa sawi angin, engvângin nge kan thusawi chu Jehova tâna a pawimawh?

4 Malakia 3:16 chhiar rawh. Jehova’n a ‘hriat rengna lehkhabuah’ an thusawi hmanga amah ṭihtute leh a hming chhût nguntute hming a ziah chhan chu i ngaihtuah thei em? Kan thusawi hian kan thinlunga awmte a târ lang a. Isua chuan: “Thinlunga khat liam chu kain a sawi ṭhîn,” tiin a sawi. (Mt. 12:34) Kan thusawi duh zâwngte chuan eng ang khawpin nge Jehova kan hmangaih tih a târ lang a. Jehova chuan amah hmangaihtute chu khawvêl thara chatuana nung tûrin a duh a ni.

5. (a) Engtin nge Pathian kan biakna leh kan thusawi chuan inzawmna a neih? (b) Milemin a târ lan angin, kan thusawi chungchângah eng nge kan hriat reng ang?

5 Kan thusawi dânin Jehova’n kan biakna a pawm dâwn leh dâwn loh a hril thei a. (Jak. 1:26) Jehova hmangaih lotu mi ṭhenkhat chuan thinrim tak, vîn tak, leh chapo takin thu an sawi ṭhîn. (2 Tim. 3:1-5) Anmahni ang nih chu kan duh lo ngei ang. Kan thusawiin Jehova a tihlâwm chu kan duh tak zet a ni. A nih chuan, Kristian inkhâwmnaahte leh rawngbâwlnaahte ṭawngkam ṭha leh ngilnei takte hmang mah ila, mi dang hmuh lohvah kan chhûngte chu vîn tak leh ṭawngkam na taka kan biak leh si chuan Jehova chu kan chungah a lâwm ang em?—1 Pet. 3:7.

6. Unaunu Kimberly-i ṭawngkam ṭha hmanna chuan eng nge a rah chhuah?

6 Thusawi theihna thilpêk ṭha taka kan hman hian, Jehova rawngbâwltute kan nihzia mi dangte hnênah kan lantîr a ni. Kan vêla awmte chu “Pathian rawngbâwltu leh bâwl lotu” chiang taka thliar thei tûrin kan ṭanpui a ni. (Mal. 3:18) Chumi dikzia târ langtu unaunu Kimberly-i b thiltawn hi han ngaihtuah teh. Ani chu an school project pakhatah a classmate nêna thawk dûn tûra tih a ni a. Chutianga an thawh dun hnu chuan, a classmate chuan Kimberly-i chu zirlai dangte lakah a danglam tih a hria a. Mi rêl a chîng lo va, ngilnei takin mite a be ṭhîn a, ṭhawngkam mawi lote a hmang ngai lo. Chutiang mi a nih chhan chu a classmate chuan hriat a châk a, a hnuah Bible zir a duh ta a ni. Thutak lama mite hîp thei tûr zâwnga thu kan sawi hian Jehova chu a va lâwm dâwn tak êm!

7. Pathian thilpêk thusawi theihna chu eng anga hman nge i duh?

7 Kan za hian Jehova chawimawina thlen tûr zâwng leh unaute nêna min inhnaihtîr tûr zâwnga thusawi chu kan duh ṭheuh va. Chuvângin, ‘thusawi kawnga tihhmuhtu’ kan nih zawm zêl theih dân kawng ṭhenkhat i lo sawiho vang u.

RAWNGBAWLNAAH ENTAWN TUR ṬHA NI RAWH

Rawngbâwlnaa ṭawngkam ngilnei tak hmannain Jehova a tilâwm (Paragraph 8-9-na en rawh)

8. Rawngbâwlnaa a thusawi dânah Isua’n kan tân entawn tûr eng nge a hnutchhiah?

8 Tihthinrima i awm hunah ngilnei tak leh zah thiam takin thu sawi rawh. Leia rawng a bâwl chhûng khân, Isua chu uain heh mi, chaw heh mi, ramhuai zâwl, Chawlhni bawhchhetu, leh Pathian sawichhetu nia puh a ni a. (Mt. 11:19; 26:65; Lk. 11:15; Joh. 9:16) Mahse, Isua chuan thinrimin a chhâng lêt lo. Isua angin, keini pawhin mite’n ṭawngkam na taka min biak hunah pawh, anmahni angin kan chhâng lêt tûr a ni lo. (1 Pet. 2:21-23) Ni e, chutianga insûm chu thil awlsam zawng a ni lo ngei mai. (Jak. 3:2) Engin nge min ṭanpui thei?

9. Thu hrilh rawngbâwlnaa kan tel hunah kan lei thunun tûrin engin nge min ṭanpui thei?

9 Thu hrilh rawngbâwlnaa kan tel hunah in neituin ṭha lo taka min chhâng lêt a nih chuan, thinrim loh tum tlat ang che. Unau Sam-a chuan, “In neituin thutak a hriat a ngai tih leh ani chu a inthlâk danglam thei tih ka ngaihven tlat ṭhîn,” tiin a sawi. A châng chuan, in neitu chu a hun lova kan va tlawh avânga thinrim mai a ni a. In neitu thinrim kan tawng fuh a nih chuan, unaunu Lucia-i tih angin kan ti thei a ni. Rilru dam taka awm tûr leh ngilnei lo tak leh zah lo taka eng mah sawi lo tûrin Jehova hnênah tawi têin kan ṭawngṭai thei a ni.

10. Timothea thawn khat 4:13-naa sawi angin, eng thiltum nge kan insiam ang?

10 Zirtîrtu thiam zâwk ni rawh. Timothea chu thiltawn ngah tak Kristian rawngbâwltu ni mah se, thlarau lamah hma a sâwn chhoh zêl a ngai a. (1 Timothea 4:13 chhiar rawh.) Engtin nge rawngbâwlnaah zirtîrtu thiam lehzual kan nih theih? Ṭha takin kan inbuatsaih tûr a ni. Zirtîrtu thiam lehzual ni tûra min ṭanpui theitu hmanraw chi hrang hrang kan neih avângin a lâwmawm hle. Chhiar leh Zirtîrna Kawngah Inhmang Rawh tih brochure leh Kan Kristian Nun leh Rawngbâwlna Inzirna Lehkhabu-a “Thlawhhma Rawngbâwlnaah Inhmang Rawh,” tih section-te râwn chu a ṭangkai hle tih i hmu ang. Chûng thu leh hla chhuahte chu i hmang ṭangkai em? Ṭha taka kan inbuatsaih hian kan zâmnate a kiamin, inrintâwkna neiin thu kan sawi thei lehzual a ni.

11. Engtin nge unau ṭhenkhat chu zirtîrtu thiam lehzual an rawn nih?

11 Kohhrana unau dangte hnên aṭanga inzirin zirtîrtu thiam lehzual kan ni thei bawk. A chunga kan sawi tâk Unau Sam-a chuan kan unau ṭhenkhat zirtîrtu thiam tak an nih chhan chu hriat a tum a. An zirtîr dânte chu ngun taka ngaithlain anmahni entawn a tum a ni. Unaunu Talia-i chuan thusawi lama thiltawn ngah tak vântlâng thusawitute thusawi dân chu ngun takin a ngaithla a. Chutiang chuan rawngbâwlnaa mite zawh fo ṭhin thute sawipui dân leh chhûtpui dân a zir a ni.

INKHAWMNAAH ENTAWN TUR ṬHA NI RAWH

Inkhâwma phûr taka hla saknain Jehova a chawimawi (Paragraph 12-13-na en rawh)

12. Unau ṭhenkhatin eng harsatnate nge an hmachhawn?

12 Kan za hian inkhâwma phûr taka hla sain leh ṭha taka buatsaih chhânnate pein kohhran inkhâwm hlawhtling tûrin kan ṭanpui ṭheuh thei a. (Sâm 22:22) Unau ṭhenkhat chuan mi dang hmaa hla sak emaw, chhânna pêk emaw chu harsa an ti a ni. Chutiang chu i ni ve em? I nih chuan, unau dangte’n an hlauhna an hneh theih dân chu i hre châk ngei ang.

13. Inkhâwma phûr taka hla sa tûrin engin nge ṭanpui thei che?

13 Phûr takin hla sa rawh. Lalram hlate kan sak hian kan thiltum ber chu Jehova faka chawimawi hi a ni a. Unaunu Sara-i chuan zai thiam inti lo mah se, fakna hla saa Jehova chawimawi a duh a ni. Chuvângin, inkhâwma chanvo dangte atâna a inbuatsaih lâwk ang bawkin, hla sak tûrte pawh a lo zir lâwk ṭhîn a. Inkhâwma sak tûr hlate a zir lai chuan hla thute leh inkhâwma sawiho tûr thute inzawm dân chu hriat a tum a ni. “Chu chuan ka zai thiam leh thiam lohvah ni lovin, hla thu-ah rilru pe lehzual tûrin min ṭanpui a ni,” tiin a sawi.

14. Mi zakzum tak i nih chuan inkhâwma chhânna pe tûrin engin nge ṭanpui thei che?

14 Chhânna pe ziah rawh. Dik taka sawi chuan, hei hi unau ṭhenkhat tân thil harsa tak a ni thei a. A chunga kan sawi tâk Talia-i chuan, “Mi dang hmaa thu ka sawi hian ka zâm thei lutuk, chu chu mite’n an hre lo pawh a ni mai thei. Chuvângin, inkhâwma chhânna pêk hi ka tân chuan thil harsa tak a ni,” tiin a sawi. Mahse, Talia-i chu chhânna pe lovin a awm chuang lo. Inkhâwm atâna a inbuatsaih hian chhânna hmasa ber chu tlang tak leh tawi fel taka pêk tûr a ni tih a hria a. Ani chuan: “Ka chhânna pêk chu tâwi fel tak, hriatthiam awl tak, leh a sawi tum tak nihtîr ka tum ṭhîn; dik tak chuan, kaihruaitu chuan chutiang chhânna chu a beisei a ni,” tiin a sawi.

15. Kan chhânna pêk chungchângah eng nge kan hriat reng ang?

15 Zahzum vâng leh zâm vâng pawh ni kher lovin, unau ṭhenkhat chuan chhânna pêk hreh châng an nei a ni. Engvângin nge? Unaunu Juliet-i chuan: “A châng chuan, ka chhânna pêk chu tâwi lutuk leh ṭha tâwk lo anga mite’n an ngaih ka hlauh avângin chhânna pêk hi ka hreh ṭhîn,” tiin a sawi. Mahse, Jehova chuan kan thiam ang tâwka chhânna pe tûrin min duh tih hre reng ang che. c Ani chuan kohhran inkhâwmnaah zâm hle chung pawha amah fak tuma chhânna pêk kan tum hrâm hrâm chu a ngaihlu hle a ni.

NI TIN INBIAKNAAH ENTAWN TUR ṬHA NI RAWH

16. Eng thute nge kan sawi loh vang?

16 “Sawichhiatna” rêng rêng chu pumpelh rawh. (Eph. 4:31) Kan sawi tawh angin, Kristiante chuan ṭawngkam ṭha lo kan hmang ngai tûr a ni lo. Langsâr vak lova sawisêlna lakah pawh kan fîmkhur a ngai a ni. Entîr nân, hnam dang unaute chungchâng kan sawi hunah, an hnam dânte chu kan hnam dânte nên inâwm lo taka khaikhin lo tûrin kan fîmkhur a ngai a. Chu bâkah, mi dangte rilru tina zâwnga an chanchin sawi chu kan duh ngai lo vang. Unaupa pakhat chuan: “A châng chuan, mi dangte tâna pawi lo tûr nia ka ngaih fiamthute ka sawi a; mahse, chûngte chuan an rilru a lo tina reng mai a. Kum tam tak chhûng chu, ka nupui hian amah leh mi dante tâna ngaihthlâk nuam lo leh rilru tina thei thute ka sawi apiangin, a hranga min hrilhin, min ṭanpui nasa ṭhîn hle,” tiin a sawi.

17. Ephesi 4:29-a sawi angin, engtin nge mi dangte chu kan tihchak theih?

17 Mi dangte tichak tûr zâwngin thu sawi rawh. Sawisêl emaw, phunnawi emaw aiin mite chu fak zâwk rawh. (Ephesi 4:29 chhiar rawh.) Israel mite chuan lâwmna tûr chhan tam tak an nei a; chuti chung pawhin an phunnawi reng a ni. Phunnawi duhna rilru put hmang hi a inkaichhâwn theih a. Enthlatu sâwmte’n chanchin ṭha lo an sawi avângin “Israela thlahte zawng zawng chu Mosia chungah . . . an phunnawi,” tih kha hre reng rawh. (Num. 13:31–14:4) Kawng leh lamah chuan, fakna chu thil ṭha ti tûra chêttîrtu thiltithei tak a ni thei a. Jephtha fanu chu a ṭhiante hnên aṭanga a dawn fakna thute chuan a chanvo dawn thawk zawm zêl tûrin nasa takin a ṭanpui tih kan chiang thei a ni. (Ro. 11:40) A chunga kan sawi tâk Sara-i chuan: “Mi dang kan fak hian anni chu Jehova’n a hmangaih tih leh a inawpna pâwlah hmun an nei tih hre tûrin kan ṭanpui a ni,” tiin a sawi. Chuvângin, thinlung taka unaute fakna tûr hun remchângte zawng ang che.

18. Sâm 15:1, 2-na ṭanchhanin, engvângin nge thu dik tak kan sawi ang a, chutah chuan eng nge tel?

18 Thu dik tak sawi rawh. Thu dik kan sawi loh chuan Jehova kan tilâwm thei lo vang. Ani chuan dâwt thu tinrêng chu a haw si a. (Thuf. 6:16, 17) Tûn laia mi tam takin dâwt sawi chu thusawi dân chi khat ang hrimin ngai mah se, keini chuan Jehova thil thlîr dân chu kan vuan tlat a ni. (Sâm 15:1, 2 chhiar rawh.) Ni e, dâwt hul hual sawi chu kan pumpelh mai ni lovin, mi dangte ngaih dân dik lo neihtîr thei zâwnga thu kimchang lo sawi pawh kan pumpelh bawk a ni.

A chhe zâwnga titina a ṭha lama her danglamna chuan Jehova duhsakna min dawntîr (Paragraph 19-na en rawh)

19. Eng kawng dangah nge kan fîmkhur a ngaih?

19 Mi rêl chîng suh. (Thuf. 25:23; 2 Thes. 3:11) A chunga kan sawi tâk Juliet-i chuan mi rêlnain a chungah nghawng ṭha lo a nei tih a sawi a. Ani chuan: “Mi rêlna thu ngaihthlâkna chuan min tilunghnual a, a rêltu chungah rinna min hlohtîr a ni. Dik tak chuan, keimah ngei pawh mi dang bulah min rêl lovang tih a sawi theih loh,” tiin a sawi. Titina chuan mi rêlna lam a hawi ṭan tih i hriat chuan, mi tichak thei thute sawiin siamrem ang che.—Kol. 4:6.

20. I thusawi hmangin eng tih nge i tum tlat?

20 Ṭawngkam ṭha lo hluar êm êmna khawvêla kan awm avângin, kan thusawiin Jehova a tihlâwm nâna theih tâwp kan chhuah a ngai a. Thusawi theihna hi Jehova hnên aṭanga kan dawn thilpêk a ni tih leh chumi kan hman dân chu a ngaihven hle tih hre reng ang che. Ani chuan rawngbâwlnaah te, inkhâwmnaah te, leh kan nî tin inbiaknaahte theih tâwp chhuaha amah chawimawi zâwnga thusawi kan tumna chu mal min sâwm ang. He khawvêl suaksual tak thununna a tâwp hunah chuan, kan thusawia Jehova chawimawi chu a awlsam lehzual tawh ang. (Jud. 15) Chumi hun a thlen hma chuan, “[I] kâa thu chhuakte” hmanga Jehova tihlâwm chu tum tlat ang che.—Sâm 19:14.

HLA 121 Insûmtheihna Kan Neih A Ngai

a Jehova chuan thusawi theihna thilpêk ropui tak min pe a. Lungchhiatthlâk takin, mi tam tak chuan chu thilpêk chu Jehova duh dân angin an hmang lo. He khawvêl suaksual takah hian mi tichak thei zâwng leh Jehova tilâwm zâwnga thu sawi tûrin engin nge min ṭanpui thei? Rawngbâwlnaa kan tel hunah te, inkhâwma kan tel hunah te, leh mi dangte nêna kan inbiak hunahte engtin nge Jehova tilâwm zâwnga thu kan sawi theih? He thuziakah hian chûng zawhnate chhânna chu sawiho a ni ang.

b Hming ṭhenkhat chu thlâk a ni.

c Chhânna pêk chungchâng hriat belh nân, Vênnainsâng, January 2019 chhuaka, “Kohhran Inkhâwmah Jehova Fak Rawh,” tih thuziak chu en rawh.

d MILEM HRILHFIAHNA: Unaupa chuan in neitu thinrim tak chu vîn takin a chhâng lêt; unaupa pakhat chu kohhran inkhâwmah hla a sa ngam lo; unaunu pakhat chuan mi dang a rêl.