Yeqa uye kokuphakathi

Yeqa uye kokumunyethweyo

ISIFUNDO 15

‘Uyisibonelo Yini Ekukhulumeni’?

‘Uyisibonelo Yini Ekukhulumeni’?

“Woba yisibonelo ekukhulumeni.”—1 TIM. 4:12.

INGOMA 90 Khuthazanani

ESIZAKUFUNDA *

1. Ngubani owasipha isipho sokukhuluma?

 UKUKHULUMA yisipho esasiphiwa nguNkulunkulu wethu osithandayo. U-Adamu wadalwa esenelisa ukukhuluma loYise osezulwini. Wayesenelisa lokubumba amabala. U-Adamu wakwenza lokhu ngesikhathi enika inyamazama zonke amabizo. (Gen. 2:19) Kanti njalo kumele ukuthi wathaba sibili ngesikhathi eqalisa ukukhuluma lomkakhe olitshatshazi u-Eva!—Gen. 2:22, 23.

2. Isipho sokukhuluma sitshaphazwe njani?

2 Kungakayi ngaphi isipho sokukhuluma sasetshenziswa kubi. USathane uDeveli waqambela u-Eva amanga futhi lokhu kwabangela ukuthi abantu babe lesono. (Gen. 3:1-4) U-Adamu wasebenzisa kubi isipho sokukhuluma lapho esola u-Eva loJehova ngalokho yena ayekuphambanisile. (Gen. 3:12) UKhayini waqambela uJehova amanga ngemva kokubulala umfowabo u-Abela. (Gen. 4:9) Ngokuhamba kwesikhathi omunye wezizukulwane zikaKhayini okuthiwa nguLameki wahaya inkondlo eyayitshengisa ukuthi abantu bangalesosikhathi babelodlakela. (Gen. 4:23, 24) Lamuhla abantu banjani? Sijayele ukuzwa abakhokheli bezombusazwe bekhuluma izinto eziyangisayo phambi kwabantu. Kanti njalo amafilimu amanengi lamuhla alolimi olungcolileyo. Abantwana bezwa ulimi olungcolileyo esikolo ikanti abadala bona baluzwa emsebenzini. Ulimi olungcolileyo lutshengisa ukuthi umhlaba usumubi sibili.

3. Kuyini okungamelanga sikwenze futhi sizaxoxa ngani esihlokweni lesi?

3 Nxa singananzelelanga singacina sesijayele ukuzwa ulimi olungcolileyo okokuthi lathi sicina sesilusebenzisa. Sifuna ukuthokozisa uJehova yikho akumelanga sisebenzise ulimi olungcolileyo. Kumele sisebenzise isipho sokukhuluma ngendlela ezamdumisa. Esihlokweni lesi sizakhuluma ngokuthi singakwenza njani lokhu ekutshumayeleni, emihlanganweni yebandla lalapho sixoxa labanye. Kodwa asiqaleni ngokuxoxa ngokuthi kungani uJehova elendaba lalokho esikukhulumayo.

UJEHOVA ULENDABA LALOKHO ESIKUKHULUMAYO

Okukhulumayo kutshengisani ngalokho okusenhliziyweni yakho? (Khangela indima 4 lo-5) *

4. Ngokwalokho okutshiwo kuMalaki 3:16, kungani uJehova elendaba lalokho esikutshoyo?

4 Bala uMalaki 3:16. Ucabanga ukuthi kungani uJehova ebhala phansi ‘encwadini yesikhumbuzo’ amabizo alabo abakhuluma izinto ezitshengisa ukuthi bayamesaba futhi bayalihlonipha ibizo lakhe? Esikukhulumayo kutshengisa lokho okusenhliziyweni yethu. UJesu wathi: “Umlomo ukhuluma okuphuphuma enhliziyweni.” (Mat. 12:34) Esikukhulumayo kutshengisa ukuthi simthanda kangakanani uJehova. Ufuna labo abamthandayo bakholise ukuphila okungapheliyo emhlabeni omutsha.

5. (a) Esikukhulumayo kungenelana njani lokukhonza kwethu? (b) Ngokwalokho okusemfanekisweni kuyini okungamelanga sikwenze?

5 Indlela esikhuluma ngayo ingenza uJehova amukele ukukhonza kwethu kumbe angakwamukeli. (Jak. 1:26) Abanye abangamthandiyo uNkulunkulu bakhuluma ngendlela elolaka, ezwisa abanye ubuhlungu futhi etshengisa ukuthi bayazigqaja. (2 Tim. 3:1-5) Asifuni ukwenza njengabo. Sizimisele ukuthokozisa uJehova ngendlela esikhuluma ngayo. UJehova angathokoza yini nxa sikhuluma ngendlela elomusa emihlanganweni yebandla lasekutshumayeleni kodwa sikhuluma amazwi ahlabayo nxa silezimuli zethu?—1 Phet. 3:7.

6. Kuyini okuhle okwenzakalayo ngenxa yokuthi uKimberly wayesisebenzisa kuhle isipho sokukhuluma?

6 Nxa singasisebenzisa kuhle isipho sokukhuluma abantu bangafuna ukufunda ngoJehova. Siyabe sinceda labo abasikhangeleyo ukuthi babone umahluko “phakathi kwalabo abamkhonzayo uNkulunkulu lalabo abangamkhonziyo.” (Mal. 3:18) Cabanga ngalokho okwenzakala komunye udade okuthiwa nguKimberly. * Waphiwa umsebenzi wesikolo okwakumele awenze lomunye afunda laye. Ngemva kokusebenza bonke, lo afunda laye wananzelela ukuthi uKimberly utshiyene labanye abafunda labo. Wayengakhulumi kubi ngabanye kodwa wayekhuluma ngendlela elomusa njalo engasebenzisi ulimi olungcolileyo. Lokhu kwammangalisa kakhulu unkazana lo owayefunda loKimberly futhi ngokuhamba kwesikhathi wavuma ukufunda iBhayibhili. UJehova uyathokoza kakhulu nxa sikhuluma ngendlela eyenza abanye bafise ukufunda ngaye.

7. Uzimisele ukusisebenzisa njani isipho sokukhuluma osiphiwe nguNkulunkulu?

7 Sonke sifuna ukukhuluma ngendlela ezakwenza uJehova adunyiswe futhi sibe lobungane labafowethu labodadewethu. Yikho asixoxeni ngezindlela ezingasinceda ukuthi siqhubeke ‘siyizibonelo ekukhulumeni.’

WOBA YISIBONELO NXA USEKUTSHUMAYELENI

UJehova uyathokoza nxa sikhuluma kuhle labantu ekutshumayeleni (Khangela indima 8 lo-9)

8. Singamlingisela njani uJesu nxa sisekutshumayeleni?

8 Khuluma ngomusa langenhlonipho nxa uphikiswa. Ngesikhathi uJesu esenza inkonzo yakhe emhlabeni waqanjelwa amanga kwathiwa uyisidakwa, uyisihwaba, uyisithunywa sikaDeveli, wephula umthetho weSabatha futhi uthuka uNkulunkulu. (Mat. 11:19; 26:65; Luk. 11:15; Joh. 9:16) Lanxa kunjalo kazange abaphendule ngolaka. Lathi kumele simlingisele, singaphindiseli lanxa abanye bekhuluma amazwi asicaphulayo. (1 Phet. 2:21-23) Kodwa iqiniso yikuthi akulula ukuzibamba nxa abanye bangakhuluma kubi. (Jak. 3:2) Manje kuyini okungasinceda?   

9. Kuyini okungasinceda ukuthi singakhulumi kubi nxa sisekutshumayeleni?

9 Zama ukuthi ungazondi nxa umninimuzi angakhuluma kubi ekutshumayeleni. Umfowethu okuthiwa nguSam uthi, “Ngiyazama ukucabanga ukuthi umninimuzi kumele azwe ngoJehova lokuthi usengatshintsha.” Kwezinye izikhathi umninimuzi angasicaphukela ngenxa yokuthi siyabe sifike ngesikhathi esingayisiso. Nxa singahlangana lomuntu ozondileyo singalingisela lokho okwenziwa ngudade okuthiwa nguLucia. Wenza umthandazo omfitshane ecela ukuthi uJehova amncedise angazondi ukuze angamphenduli kubi umninimuzi.

10. Ngokwalokho okutshiwo ku-1 Thimothi 4:13, kumele sizimisele ukwenzani?

10 Thuthuka ekufundiseni. UThimothi wayefundisa kuhle ekutshumayeleni kodwa kwakumele aqhubeke ethuthuka. (Bala u-1 Thimothi 4:13.) Thina singenzani ukuze sibe zingcitshi ekutshumayeleni? Kumele silungiselele kuhle. Silezinto ezinengi ezingasinceda ukuthi sibe zingcitshi ekufundiseni. Uzathola amacebo angakunceda ebhukwaneni elithi Khuthalela Ukubala Lokufundisa kanye lasengxenyeni eku-Gwalo Lomhlangano Lwempilo Lenkonzo YamaKhristu ethi “Zinikele Emsebenzini Wokutshumayela.” Usuke wakusebenzisa yini lokhu? Nxa singalungiselela kuhle asisoze sitshaywe luvalo futhi sizakhuluma ngendlela etshengisa ukuthi siyaqiniseka ngalokho esikutshoyo.

11. Kuyini okuncede amanye amaKhristu ukuthi abe zingcitshi ekufundiseni?

11 Okunye okungasinceda ukuthi sibe zingcitshi ekufundiseni yikukhangela indlela abanye abenza ngayo besesibalingisela. Umfowethu okuthiwa nguSam esike sakhuluma ngaye uthi uyazibuza ukuthi kuyini okwenza abanye abafowethu labodadewethu babe zingcitshi ekufundiseni. Uyalalelisisa nxa befundisa abesezama ukubalingisela. Omunye udade okuthiwa nguTalia uyalalelisisa indlela abafowethu abazingcitshi ekufundiseni abenza ngayo izinkulumo zikazulu. Lokhu kumncede ukuthi abonisane labantu ekutshumayeleni ngendaba abajayele ukubuza ngazo.

WOBA YISIBONELO NXA USEMIHLANGANWENI YEBANDLA

Ukuhlabela ngenhliziyo yonke nxa sisemihlanganweni yebandla kuyamdumisa uJehova (Khangela indima 12 lo-13)

12. Kuyini okuthwalisa abanye nzima?

12 Sonke singahlanganyela emihlanganweni yebandla ngokuhlabela langokunika izimpendulo ezilungiselelwe kuhle. (Hubo. 22:22) Abanye kubathwalisa nzima ukuhlabela lokuphendula emihlanganweni. Wena-ke? Nxa lawe kukuthwalisa nzima, ukufunda ukuthi abanye bancedwa kuyini kuzakunceda.

13. Kuyini okungakunceda ukuthi uhlabele ngenhliziyo yonke nxa usemihlanganweni yebandla?

13 Hlabela ngenhliziyo yonke. Isizatho esiqakathekileyo esenza sihlabele izingoma zoMbuso emihlanganweni yethu yikuthi sifuna ukudumisa uJehova. Omunye udadewethu okuthiwa nguSara ucabanga ukuthi yena kakwazi ukuhlabela. Kodwa uyafuna ukudumisa uJehova ngokuhlabela. Yikho nxa elungiselela imihlangano uyalungiselela lezingoma ezizahlatshelwa. Uyaziphrakthiza abesezama ukubona ukuthi amazwi azo ahambelana njani lalokho okuzafundwa emhlanganweni. Uthi, “Ukucabangisisa ngamazwi engoma kuyanginceda ukuthi ngingakhathazeki kangako ngendlela engihlabela ngayo.”

14. Kuyini okungakunceda ukuthi uphendule emihlanganweni nxa ulenhloni?

14 Hlala uphendula. Kwabanye kunzima ukwenza lokho. UTalia esike sakhuluma ngaye uthi: “Uvalo lungitshaya lungeqe nxa kumele ngikhulume phakathi kwabantu lanxa abanye bayabe bengakunanzeleli lokhu. Yikho kungithwalisa nzima ukuphendula.” Lanxa kunjalo uTalia kayekeli ukuphendula. Nxa elungiselela imihlangano uyakhumbula ukuthi impendulo yakuqala kumele ibe mfitshane, ibe ngephendula khona kanye okubuziweyo. Uthi: “Lokhu kutsho ukuthi ngiyabe ngingaphambanisanga nxa impendulo yami ingaba mfitshane futhi ibe lula ngenxa yokuthi yiyo kanye eyabe ifunwa ngulowo oqhubayo.”

15. Kuyini okumele sikukhumbule nxa siphendula?

15 Ngezinye izikhathi labanye abangelanhloni bangekela ukuphendula emihlanganweni yebandla. Kungani besenza njalo? Udade okuthiwa nguJuliet uthi: “Ngezinye izikhathi ngiyathikaza ukuphendula ngenxa yokuthi ngiyabe ngibona angani impendulo yami ilula kakhulu futhi ayisoze ibakhuthaze abanye.” Kodwa khumbula ukuthi uJehova ufuna ukuthi impendulo yethu ibe ngesuka enhliziyweni. * Uyathokoza nxa esibona sizama ukuphendula emihlanganweni yebandla lanxa siyabe sitshaywa luvalo kumbe sisesaba.

WOBA YISIBONELO NXA UXOXA LABANYE

16. Yiziphi izinto okungamelanga sizikhulume?

16 Ungakhulumi amazwi ‘okuthethisa.’ (Efe. 4:31) Njengoba sike satsho, umKhristu akumelanga akhulume amazwi angcolileyo. Kodwa kulendlela zokuthethisa ezicatshileyo okumele sizinanzelele. Ngokwesibonelo, kumele sinanzelele ukuthi singakhulumi kubi ngabantu bomunye umhlobo, abavela kwamanye amazwe kumbe abalamasiko atshiyene lawethu. Kanti njalo asifuni ukuzwisa abanye ubuhlungu ngokubatshela amazwi abenza bangabi lesithunzi. Omunye umfowethu uthi: “Ngiyake ngikhulume izinto engiyabe ngicabanga ukuthi ziyahlekisa futhi azilimazi kodwa iqiniso yikuthi zitshiya omunye umuntu esizwa ubuhlungu. Umkami ungincede kakhulu ngoba uyangitshela nxa sesisodwa ukuthi lokho engikukhulumileyo bekungakhwabitheki njalo kumzwise ubuhlungu yena labanye.”

17. Ngokwalokho okutshiwo ku-Efesu 4:29, singabakhuthaza njani abanye?

17 Khuluma izinto ezakha abanye. Hlala uncoma abanye kulokuthi ubachothoze loba ubasole. (Bala u-Efesu 4:29.) Kunengi ama-Israyeli ayengambonga ngakho uNkulunkulu, kodwa wona ayehlala ekhonona. Nxa sihlala sikhonona labanye labo bangacina bekhonona. Khumbula ukuthi umbiko omubi owalethwa zinhloli ezingu-10 wenza ukuthi ‘bonke abako-Israyeli bakhonone besola uMosi.’ (Nani. 13:31–14:4) Kodwa ukuncoma abanye kungabenza bathokoze. Akuthandabuzwa ukuthi indodakazi kaJefitha yenelisa ukuqhubeka isenza umsebenzi wayo ngenxa yokuthi abangane bayo babeyincoma. (Abahlu. 11:40) USara esike sakhuluma ngaye uthi, “Nxa singancoma abanye bazananzelela ukuthi uJehova uyabathanda lokuthi baqakathekile ebandleni.” Yikho dinga amathuba okuncoma abafowethu labodadewethu.

18. Ngokwalokho okutshiwo kuHubo 15:1, 2, kungani kumele sikhulume iqiniso futhi lokho kugoqelani?

18 Khuluma iqiniso. Ngeke simthokozise uJehova nxa sikhuluma amanga ngoba yena uyaluzonda ulimi oluqamba amanga. (Zaga. 6:16, 17) Lanxa abantu abanengi besithi akukubi ukukhuluma amanga, thina asiwaqambi ngenxa yokuthi uJehova uyawazonda. (Bala iHubo 15:1, 2.) Asiwaqambi sibili amanga kodwa futhi asifihli okunye sisenzela ukuthi abantu bacabange okungayisikho.

UJehova uyathokoza nxa sitshintsha ingxoxo esisiya ekunyeyeni isiba ngekhuthazayo (Khangela indima 19)

19. Kuyini okunye okungamelanga sikwenze?

19 Unganyeyi. (Zaga. 25:23; 2 Thes. 3:11) UJuliet esike sakhuluma ngaye uyachasisa ukuthi ukunyeya kumenza azwe njani. Uthi: “Ukulalela umuntu enyeya kuyangidanisa, kwenza ngingasamthembi umuntu lowo. Ngazi njani ukuthi kasoze asuke lapho ayenginyeya lami?” Nxa ungananzelela ukuthi ingxoxo isisiya ekunyeyeni, yitshintshe ukhulume ngezinto ezikhuthazayo.—Kol. 4:6.

20. Uzimisele ukwenzani?

20 Kumele sisebenze nzima ukuze sikhulume izinto ezithokozisa uJehova ngoba siphila emhlabeni ogcwele abantu abakhuluma amazwi angcolileyo. Khumbula ukuthi ukukhuluma yisipho esivela kuJehova, yikho ulendaba lokuthi sisisebenzisa njani. Uzasibusisa nxa singakhuluma ngendlela ezakwenza ukuthi adunyiswe nxa sisekutshumayeleni, emihlanganweni yebandla lalapho sizixoxela nje labanye. Nxa uJehova esebhubhise umhlaba lo omubi kuzakuba lula ukuthi lokho esikukhulumayo kumdumise. (Jud. 15) Sisalindele lesosikhathi asizimiseleni ukuthokozisa uJehova ‘ngamazwi omlomo wethu.’—Hubo. 19:14.

INGOMA 121 Kumele Sizithibe

^ UJehova usinike isipho esihle sokukhuluma. Okudanisayo yikuthi abantu abanengi bayasitshaphaza isipho lesi. Kuyini okungasinceda ukuthi sikhulume izinto ezikhuthazayo lezithokozisa uJehova lanxa siphila emhlabeni lo omubi? Singenzani ukuze sithokozise uJehova ngalokho esikutshoyo nxa sisekutshumayeleni, sisemihlanganweni yebandla lalapho sixoxa labanye? Sizaphendula imibuzo le esihlokweni lesi.

^ Amanye amabizo atshintshiwe.

^ Bala isihloko esithi “Dumisa UJehova Phakathi Kwebandla” esiku-Nqabayokulinda kaJanuary 2019 ukuze uthole okunengi mayelana lokuphendula.

^ OKUSEMFANEKISWENI: Umfowethu umphendula ngolaka umninimuzi ozondileyo; umfowethu uzithulele ngesikhathi abanye behlabela emhlanganweni webandla; udade uyanyeya.