Skip to content

Skip to table of contents

LISAUN ESTUDU 15

Hatudu ezemplu diʼak liuhusi Ita-nia liafuan

Hatudu ezemplu diʼak liuhusi Ita-nia liafuan

“Sai nuʼudar ezemplu ba ema laran-metin sira liuhusi ó-nia koʼalia.”​—1 TIM 4:12.

KNANANUK 90 Fó laran-manas ba malu

IHA LISAUN NEʼE a

1. Ita-nia kbiit atu koʼalia mai husi neʼebé?

 ITA-NIA kbiit atu koʼalia mak prezente husi Maromak neʼebé hadomi ita. Husi tempu neʼebé Maromak foin kria mane primeiru Adão, Adão bele uza liafuan atu komunika ho ninia Aman iha lalehan. Nia mós bele forma liafuan foun. Nia uza abilidade neʼe atu kumpre ninia knaar hodi fó naran ba animál hotu. (Gén 2:19) Nia sente kontente tebes bainhira nia koʼalia ba ninia feen, Eva ba dala primeiru.​—Gén 2:22, 23.

2. Oinsá ema no anju sira uza sala kbiit atu koʼalia iha tempu uluk no mós ohin loron?

2 Maibé lakleur deʼit, ema no anju sira uza sala kbiit atu koʼalia. Diabu Satanás bosok Eva no rezultadu mak ema halo sala no sai la perfeitu. (Gén 3:1-4) Adão uza sala ninia kbiit atu koʼalia hodi duun Eva no mós Jeová kona-ba ninia sala rasik. (Gén 3:12) Caim oho Abel no tuirmai nia bosok Jeová. (Gén 4:9) Depois neʼe, Caim nia bei-oan ida naran Lamec halo poezia neʼebé hatudu katak ema iha tempu neʼebá toman halo violénsia makaʼas. (Gén 4:23, 24) Oinsá ho ohin loron? Dala ruma ita haree polítiku-naʼin sira la moe atu uza liafuan aat iha fatin públiku. Filme barak mós iha liafuan aat. Estudante sira rona liafuan aat iha eskola no ema mós rona kolega serbisu koʼalia liafuan aat. Ohin loron ema haree ida-neʼe nuʼudar buat neʼebé baibain deʼit, no neʼe hatudu katak ema nia morál sai aat ba daudaun.

3. Ita presiza kuidadu atu la halo saida deʼit? Iha lisaun neʼe, ita sei aprende saida?

3 Se la kuidadu, ita mós sei uza liafuan aat tanba karik ita rona beibeik ema koʼalia ida-neʼe. Nuʼudar ema Kristaun, ita hakarak halo Jeová kontente, tan neʼe ita lakohi uza liafuan aat. Ita hakarak uza ita-nia kbiit atu koʼalia iha dalan neʼebé pozitivu, neʼe mak atu fó hahiʼi ba Maromak. Iha lisaun neʼe, ita sei koʼalia kona-ba oinsá atu fó hahiʼi ba Maromak (1) iha serbisu haklaken, (2) iha reuniaun sira, no mós (3) iha moris loroloron. Maibé ulukliu, mai ita aprende kona-ba tanbasá dalan neʼebé ita koʼalia importante ba Jeová.

DALAN NEʼEBÉ ITA KOʼALIA IMPORTANTE BA JEOVÁ

Saida mak Ita-nia liafuan hatudu sai kona-ba Ita-nia laran? (Haree parágrafu 4-5) d

4. Tuir Malaquias 3:16, tanbasá dalan neʼebé ita koʼalia importante ba Jeová?

4 Lee Malaquias 3:16. Bainhira ita hamtaʼuk Jeová no hanoin kleʼan kona-ba Jeová nia naran liuhusi ita-nia liafuan, Jeová sei hakerek ita-nia naran “iha livru ida hodi hanoin-hetan” ita. Tanbasá? Ita-nia liafuan hatudu sai saida mak iha ita-nia laran. Jesus hatete: “Buat neʼebé sai husi ema nia ibun mai husi laran.” (Mt 12:34) Buat neʼebé ita hili atu koʼalia hatudu sai ita-nia domin ba Jeová. No Jeová hakarak ema sira neʼebé hadomi nia atu moris kontente ba nafatin iha mundu foun.

5. (a) Oinsá ita-nia adorasaun liga ho ita-nia liafuan? (b) Hanesan hatudu iha dezeñu, ita presiza kuidadu kona-ba saida?

5 Dalan neʼebé ita koʼalia bele determina se Jeová simu ka la simu ita-nia adorasaun. (Tgo 1:26) Ema balu neʼebé la hadomi Maromak koʼalia ho hirus, koʼalia makaʼas no koʼalia ho foti an. (2 Tim 3:1-5) Klaru katak ita lakohi sai hanesan sira. Ita hakarak tebes atu halo Jeová kontente ho ita-nia liafuan. Tuir Ita-nia hanoin, se Ita koʼalia ho laran-diʼak bainhira haklaken ka iha reuniaun, maibé koʼalia makaʼas no la ho domin ba Ita-nia família iha uma, Jeová sei sente kontente ho Ita ka lae?​—1 Ped 3:7.

6. Kimberly hetan rezultadu diʼak saida tanba koʼalia ho laran-diʼak?

6 Bainhira ita uza didiʼak ita-nia kbiit atu koʼalia, ita hatudu sai ba ema seluk katak ita adora Jeová. Ita ajuda ema seluk atu haree ho klaru oinsá “ema neʼebé serbí Maromak la hanesan ho ema neʼebé la serbí nia”. (Mal 3:18) Hanoin toʼok kona-ba irmán Kimberly b nia esperiénsia. Nia presiza halo projetu ida hamutuk ho ninia kolega eskola ida. Ninia kolega neʼe nota katak Kimberly la hanesan ho estudante sira seluk. Kimberly la koʼalia aat kona-ba ema seluk, nia koʼalia ho laran-diʼak no nia la tolok. Kimberly nia kolega neʼe hakarak hatene liután no ikusmai nia komesa estuda Bíblia. Jeová kontente tebes bainhira ita book ema seluk atu aprende lia-loos liuhusi dalan neʼebé ita koʼalia.

7. Ita hakarak atu uza Ita-nia kbiit atu koʼalia iha dalan oinsá?

7 Ita hotu hakarak koʼalia iha dalan neʼebé lori glória ba Jeová no ajuda ita hakbesik liután ba ita-nia irmaun-irmán sira. Tan neʼe, mai ita koʼalia hamutuk kona-ba dalan balu atu bele kontinua hatudu ezemplu diʼak liuhusi ita-nia liafuan.

HATUDU EZEMPLU DIʼAK BAINHIRA HAKLAKEN

Bainhira ita koʼalia ho laran-diʼak ba ema iha serbisu haklaken, neʼe halo Jeová kontente (Haree parágrafu 8-9)

8. Jesus hatudu ezemplu saida kona-ba uza kbiit atu koʼalia bainhira nia iha rai?

8 Koʼalia ho laran-diʼak no respeitu maski ema hirus ita. Durante Jesus haklaken iha mundu, ema duun katak Jesus lanu-teen, kaan-teen, hetan kbiit husi Diabu, la halo tuir loron Sábadu no koʼalia aat Maromak. (Mt 11:19; 26:65; Lc 11:15; João 9:16) Maski nuneʼe, Jesus la hatán ho hirus. Hanesan Jesus, ita lakohi koʼalia aat fali ba ema neʼebé hirus ita. (1 Ped 2:21-23) Klaru katak la fasil atu halo nuneʼe. (Tgo 3:2) Saida mak bele ajuda ita?

9. Saida mak bele ajuda ita atu kontrola ita-nia liafuan kuandu haklaken?

9 Se ema hirus ita bainhira ita haklaken, hakaʼas an atu kalma nafatin. Irmaun Sam hatete: “Haʼu hakaʼas an atu hanoin-hetan katak uma-naʼin presiza rona ba lia-loos, no nia bele troka ninia hahalok.” Dala ruma, uma-naʼin sai hirus tanba deʼit ita mai iha tempu neʼebé la diʼak. Bainhira ema hatán irmán Lucia ho hirus, nia halo orasaun badak iha laran hodi husu Jeová ajuda nia sai kalma nafatin no la koʼalia sai liafuan neʼebé la respeitu. Ita mós bele banati-tuir irmán Lucia nia ezemplu bainhira ema hatán ita ho hirus.

10. Tuir 1 Timóteo 4:13, ita presiza iha planu saida?

10 Aumenta Ita-nia matenek atu hanorin. Timóteo mak ema Kristaun neʼebé matenek atu haklaken, maibé nia nafatin presiza aumenta ninia matenek atu hanorin. (Lee 1 Timóteo 4:13.) Oinsá mak ita bele hanorin ho diʼak liután? Ita presiza prepara nanis. Ita kontente tanba ita iha ekipamentu oioin neʼebé bele ajuda ita atu hanorin ho didiʼak. Ita bele hetan informasaun sira neʼebé bele ajuda Ita iha broxura Hakaʼas An atu Lee no Hanorin, no mós parte “Treinu kona-ba Haklaken” iha livru Moris Kristaun no Haklaken. Ita uza didiʼak ekipamentu sira-neʼe ka lae? Bainhira ita prepara ho didiʼak, karik ita sei la sente laran-nakdedar no ita mós sei koʼalia ho fiar an liután.

11. Oinsá ema Kristaun balu bele sai mestre diʼak?

11 Ita mós bele sai mestre neʼebé diʼak se ita aprende husi irmaun-irmán sira seluk iha kongregasaun. Irmaun Sam neʼebé temi ona ohin, buka-hatene tanbasá irmaun-irmán balu bele sai mestre neʼebé diʼak. Nia rona didiʼak ba dalan neʼebé sira haklaken no tuirmai koko atu banati-tuir sira-nia ezemplu. Irmán Talia tau atensaun didiʼak ba dalan neʼebé irmaun sira hatoʼo diskursu públiku ho matenek. Hodi halo nuneʼe, nia aprende oinsá atu koʼalia kona-ba tópiku oioin neʼebé baibain ema husu iha serbisu haklaken.

HATUDU EZEMPLU DIʼAK IHA REUNIAUN

Kanta ho laran tomak iha reuniaun sira fó hahiʼi ba Jeová (Haree parágrafu 12-13)

12. Susar saida mak ema balu hasoru?

12 Ita hotu bele hola parte iha reuniaun hodi kanta hamutuk no mós fó komentáriu neʼebé ita prepara ona ho didiʼak. (Sal 22:22) Ema balu sente susar atu kanta ka fó komentáriu. Ita rasik sente hanesan neʼe ka lae? Se nuneʼe, mai ita aprende kona-ba saida mak ajuda ona ema seluk atu la sente taʼuk atu kanta no fó komentáriu.

13. Saida mak bele ajuda Ita atu kanta ho laran tomak iha reuniaun?

13 Kanta ho laran tomak. Bainhira ita kanta iha reuniaun, ita-nia objetivu primeiru mak atu fó hahiʼi ba Jeová. Irmán Sara sente katak ninia lian ladún furak. Maski nuneʼe, nia hakarak fó hahiʼi ba Jeová hodi kanta. Tan neʼe, bainhira nia prepara ba reuniaun, nia mós treinu atu kanta knananuk sira. Nia koko atu komprende oinsá knananuk nia liafuan liga ho tópiku neʼebé sei aprende iha reuniaun. Sara hatete: “Neʼe ajuda haʼu atu tau fokus ba knananuk nia liafuan sira, duké ba haʼu-nia abilidade atu kanta.”

14. Se Ita mak moedór, saida mak bele ajuda Ita atu fó komentáriu iha reuniaun?

14 Fó komentáriu beibeik. Ema balu sente susar atu fó komentáriu. Irmán Talia neʼebé temi ona ohin esplika: “Maski ema seluk la nota tanba haʼu-nia lian la nakdedar, maibé haʼu laran-taridu bainhira koʼalia iha ema seluk nia oin. Tan neʼe, susar tebes ba haʼu atu fó komentáriu.” Maski nuneʼe, Talia la dada an atu fó komentáriu. Bainhira nia prepara ba reuniaun, nia hanoin-hetan katak komentáriu primeiru tenke badak no hatán kedas ba pergunta. Nia hatete: “La problema se haʼu-nia resposta mak badak, simples no temi deʼit pontu importante, tanba irmaun neʼebé dirije Estudu Livru Haklaken hakarak tebes resposta hanesan neʼe.”

15. Ita presiza hanoin-hetan kona-ba saida bainhira fó komentáriu?

15 Ema Kristaun balu neʼebé laʼós moedór mós dala ruma dada an atu fó komentáriu. Tanbasá? Irmán ida naran Juliet esplika: “Dala ruma haʼu dada an atu fó komentáriu tanba haʼu taʼuk katak haʼu-nia komentáriu mak simples liu no ladún diʼak.” Hanoin-hetan katak Jeová hakarak ita atu fó komentáriu neʼebé diʼak tuir ita-nia kbiit. c Jeová hafolin tebes ita-nia hakaʼas an atu fó hahiʼi ba nia iha reuniaun sira maski ita sente taʼuk.

HATUDU EZEMPLU DIʼAK IHA MORIS LOROLORON NIAN

16. Ita labele koʼalia iha dalan oinsá?

16 Keta koʼalia aat ema. (Éf 4:31) Hanesan temi ona ohin, ema Kristaun labele uza liafuan aat. Maibé ita mós presiza kuidadu atu labele koʼalia aat ema. Porezemplu, ita presiza kuidadu atu la koʼalia aat kona-ba ema seluk nia kultura, suku ka nasionalidade. Ita mós lakohi hakanek ema seluk nia laran hodi hatún sira. Irmaun ida hatete: “Dala ruma, haʼu soe piadas no hanoin katak ida-neʼe komik no la sala, maibé tuir loloos ida-neʼe hakanek ema seluk nia laran. Durante tinan barak, haʼu-nia feen ajuda haʼu hodi hasé haʼu kona-ba haʼu-nia liafuan neʼebé hakanek nia no mós ema seluk. Nia halo ida-neʼe bainhira ami naʼin-rua mesamesak.”

17. Tuir Éfeso 4:29, oinsá mak ita bele hametin ema seluk?

17 Koʼalia hodi hametin ema seluk. Lalais atu gaba ema seluk duké kritika ka muramura. (Lee Éfeso 4:29.) Ema Izraél bele fó agradese kona-ba buat barak, maski nuneʼe sira muramura beibeik. Bainhira ita muramura, neʼe mós bele book ema seluk atu muramura. Hanoin-hetan kona-ba espiaun naʼin-10 neʼebé fó sai lia-menon aat no halo “ema Izraél hotu . . . muramura hasoru Moisés”. (Núm 13:31–14:4) Maibé bainhira ita gaba ema seluk, neʼe bele ajuda ema hotu atu sente kontente liu. Ita bele fiar katak Jefte nia oan-feto sente laran-manas atu kontinua halaʼo ninia knaar tanba hetan gaba husi ninia kolega feto sira. (Juís 11:40) Irmán Sara neʼebé temi ona ohin hatete: “Bainhira ita gaba ema, ita ajuda sira atu sente katak Jeová hadomi sira no sira mak parte ba Jeová nia organizasaun.” Tan neʼe, buka oportunidade atu gaba ema seluk ho laran.

18. Tuir Salmo 15:1, 2, tanbasá mak ita labele bosok, no ida-neʼe inklui saida?

18 Keta bosok. Jeová la kontente bainhira ita bosok. Nia odi lia-bosok hotu. (Prov 6:16, 17) Maski ema barak hanoin katak bosok mak buat neʼebé baibain deʼit, maibé ita lakohi bosok tanba Jeová hatete katak ida-neʼe sala. (Lee Salmo 15:1, 2.) Klaru katak ita lakohi atu bosok, maibé ita mós lakohi koʼalia iha dalan neʼebé bele book ema atu halo konkluzaun neʼebé sala.

Bainhira ita koʼalia buat diʼak duké buat neʼebé aat, neʼe sei halo Jeová kontente (Haree parágrafu 19)

19. Ita presiza kuidadu kona-ba saida tan?

19 Keta habelar gosip. (Prov 25:23; 2 Tes 3:11) Irmán Juliet neʼebé temi ona ohin, esplika oinsá gosip afeta nia. Nia hatete: “Bainhira haʼu rona gosip, neʼe halo haʼu laran-kraik, no susar ba haʼu atu tau fiar ba ema neʼebé gosip. Karik loron ida nia mós sei gosip kona-ba haʼu.” Bainhira Ita konversa ho ema seluk no Ita sente katak ida-neʼe komesa sai fali gosip, diʼak atu koʼalia fali kona-ba buat seluk neʼebé hametin malu.​—Kol 4:6.

20. Ita presiza hakaʼas an atu halo saida?

20 Ohin loron, ema barak koʼalia liafuan aat. Tan neʼe, ita presiza hakaʼas an atu koʼalia iha dalan neʼebé halo Jeová kontente. Hanoin-hetan katak kbiit atu koʼalia mak prezente husi Jeová, no Jeová hakarak ita uza ida-neʼe ho didiʼak. Nia sei haraik bensaun mai ita bainhira ita hakaʼas an atu koʼalia iha dalan neʼebé fó hahiʼi ba nia bainhira ita haklaken, tuir reuniaun no mós iha ita-nia moris loroloron. Bainhira Jeová halakon mundu aat neʼe, sei fasil liu ba ita atu hahiʼi Jeová ho ita-nia liafuan. (Jud 15) Agora daudaun mai ita hakaʼas an atu halo Jeová kontente ho ‘liafuan husi ita-nia ibun’.​—Sal 19:14.

KNANANUK 121 Ita presiza kontrola an

a Jeová fó ita prezente furak ida, neʼe mak kbiit atu koʼalia. Triste mak ema barak uza prezente neʼe la tuir Jeová nia hakarak. Saida mak bele ajuda ita atu koʼalia iha dalan neʼebé anima ema no halo Jeová kontente iha mundu aat neʼe? Oinsá ita bele halo Jeová kontente liuhusi ita-nia liafuan bainhira haklaken, tuir reuniaun sira no koʼalia ho ema seluk? Lisaun neʼe sei hatán ba pergunta sira-neʼe.

b Naran balu laʼós naran neʼebé loos.

c Atu hetan informasaun liután kona-ba fó komentáriu, haree lisaun estudu ho títulu “Hahiʼi Jeová iha kongregasaun laran” husi Livru Haklaken Janeiru 2019.

d ESPLIKASAUN BA DEZEÑU: Irmaun ida koʼalia ho hirus ba uma-naʼin neʼebé hirus. Irmaun ida dada an atu kanta iha reuniaun. Irmán ida habelar gosip.