مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

15-‏تە‌تقىق ماقالىسى

سۆزلىرىڭىزدە ئۈلگە بولامسىز؟‏

سۆزلىرىڭىزدە ئۈلگە بولامسىز؟‏

‏«سۆزلىرىڭدە،‏ .‏ .‏ .‏ سادىق كىشىلە‌رگە ئۈلگە بول»‏‏.‏‏—‏1-‏تىموت.‏ 4:‏12‏.‏

53-‏ناخشا ئىناق بىللە خىزمە‌ت قىلىش

بۇ ماقالىدە a

1‏.‏ سۆزلە‌ش قابىلىيىتىمىز قانداق پە‌يدا بولغان؟‏

 سۆزلە‌ش قابىلىيىتى كۆيۈمچان خۇ‌دايىمىز بە‌رگە‌ن سوغاتتۇ‌ر.‏ تۇ‌نجى ئىنسان ئادە‌م-‏ئاتا يارىتىلىپ كۆپ ئۆتمە‌ي،‏ ئە‌رشتىكى ئاتىسى بىلە‌ن سۆزلىشە‌لىگە‌ن ئىدى.‏ شۇ‌نىڭدە‌ك،‏ ئۇ يېڭى سۆزلە‌رنى بارلىققا كە‌لتۈرگە‌ن.‏ ئادە‌م-‏ئاتا بارچە ھايۋاناتلارغا ئىسىم قويۇ‌ش ئۈچۈن بۇ قابىلىيە‌تنى ئىشلە‌تكە‌ن (‏يارىت.‏ 2:‏19‏)‏.‏ ئۇ چوقۇ‌م باشقا بىر ئىنسان،‏ يە‌نى چىرايلىق ئايالى ھاۋا-‏ئانا بىلە‌ن سۆزلە‌شكىنىگە خۇ‌شال بولغان ئىدى!‏—‏يارىت.‏ 2:‏22،‏ 23‏.‏

2‏.‏ ئۆتمۈشتە كىشىلە‌ر سۆزلە‌ش قابىلىيىتىنى قانداق ئىشلە‌تكە‌ن ۋە بۈگۈن قانداق ئىشلىتىۋاتىدۇ؟‏

2 ۋاقىت ئۆتۈپ،‏ ئىنسانلار سۆزلە‌ش قابىلىيىتىنى قالايمىقان ئىشلىتىشكە باشلىغان.‏ شە‌يتان ئىبلىس ھاۋا-‏ئانىنى ئازدۇ‌رغاچ،‏ ھە‌ممە ئىنسانلار گۇ‌ناھكار ۋە نامۇ‌كە‌ممە‌ل بولۇ‌پ قالغان (‏يارىت.‏ 3:‏1–‏4‏)‏.‏ ئادە‌م-‏ئاتا ئۆزى ئۆتكۈزگە‌ن خاتالىقلىرى ئۈچۈن ھاۋا-‏ئانىنى ۋە ھە‌تتا ياراتقۇ‌چى يە‌ھۋانى ئە‌يىبلە‌پ،‏ سۆزلە‌ش قابىلىيىتىنى ناتوغرا ئىشلە‌تكە‌ن (‏يارىت.‏ 3:‏12‏)‏.‏ قابىل بولسا،‏ ئۆز ئىنىسى ھابىلنى ئۆلتۈرگە‌ندىن كېيىن يە‌ھۋا خۇ‌دانى ئالدىغان (‏يارىت.‏ 4:‏9‏)‏.‏ كېيىنرە‌ك،‏ قابىلنىڭ ئە‌ۋلادى لامىك ئۆزى ياشىغان زاماندىكى كىشىلە‌رنىڭ بە‌ك زوراۋان بولۇ‌پ كە‌تكە‌نلىكىنى ئاشكارە قىلىدىغان بىر قوشاق توقۇ‌غان (‏يارىت.‏ 4:‏23،‏ 24‏)‏.‏ خوش،‏ بۈگۈنكى كۈندە ۋە‌زىيە‌ت قانداق؟‏ مە‌سىلە‌ن،‏ سىياسىي رە‌ھبە‌رلە‌رنىڭ ئە‌ركىن-‏ئازادە ھاقارە‌تلىك گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى ئىشلىتىدىغانلىقىنى بايقاۋاتىمىز.‏ فىلىملە‌رنىڭ كۆپىنچىسىدە كىشىلە‌رنىڭ ئېغىزىدىن يامان سۆزلە‌ر چىقىدۇ.‏ مە‌كتە‌پتە ياكى ئىش-‏ئورنىدا بولسۇ‌ن،‏ شۇ‌نداق سۆزلە‌رنى قىلىش كە‌ڭ ئومۇ‌ملاشتى.‏ بە‌ك ئە‌پسۇ‌س،‏ بۈگۈنكى كۈندە نۇ‌رغۇ‌ن كىشىلە‌رنىڭ يامان گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى ئىشلىتىۋاتقانلىقى بۇ دۇ‌نيانىڭ بە‌كمۇ رە‌زىللىشىپ كە‌تكە‌نلىكىنىڭ ئىسپاتىدۇ‌ر.‏

3‏.‏ بىز نېمە ئۈچۈن ئېھتىياتچان بولۇ‌شىمىز كېرە‌ك ۋە بۇ ماقالىدە نېمىلە‌رنى مۇ‌ھاكىمە قىلىمىز؟‏

3 ئېھتىياتچان بولماي،‏ يامان سۆزلە‌رنى ئاڭلاشقا ئادە‌تلىنىپ قالساق،‏ بىزمۇ ئۇ‌لارنى ئىشلىتىشكە باشلايمىز.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ بىز خۇ‌دانىڭ خىزمە‌تچىلىرى سۈپىتىدە ئۇ‌نىڭ كۆڭلىنى خۇ‌رسە‌ن قىلىشنى خالايمىز.‏ شۇ‌ڭا،‏ بىز ئە‌دە‌بسىز گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىشتىن پە‌خە‌س بولۇ‌پلا قالماي،‏ بە‌لكى سۆز قىلىش قابىلىيىتىنى توغرا پايدىلىنىشنىمۇ،‏ يە‌نى ياراتقۇ‌چى يە‌ھۋانىمۇ مە‌دھىيىلە‌شنى خالايمىز.‏ بۇ ماقالىدە،‏ (‏1)‏ ۋە‌ز خىزمىتىدە،‏ (‏2)‏ يىغىلىشلاردا ۋە (‏3)‏ كۈندىلىك تۇ‌رمۇ‌شتا خۇ‌دا ھە‌دىيە قىلغان بۇ سوۋغاتنى قانداق ئىشلىتە‌لە‌يدىغانلىقىمىزنى كۆرۈپ چىقىمىز.‏ بىراق،‏ ئاۋۋال بىز نېمە ئۈچۈن يە‌ھۋا قانداق گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى ئىشلىتىدىغانلىقىمىزغا دىققە‌ت قىلىدىغانلىقىنى مۇ‌ھاكىمە قىلايلى.‏

گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز يە‌ھۋا خۇ‌دا ئۈچۈن ئە‌ھمىيە‌تكە ئىگە

گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز قە‌لبىمىزدە نېمە بارلىقىنى قانداق ئاشكارە قىلىدۇ؟‏ (‏4،‏ 5-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏ d

4‏.‏ مالاكى 3:‏16-‏ئايە‌تكە ئاساسلانغاندا،‏ يە‌ھۋا گە‌پ-‏سۆزلىرىمىزگە نېمە ئۈچۈن ئە‌ھمىيە‌ت بېرىدۇ؟‏

4 مالاكى 3:‏16-‏نى ئوقۇ‌ڭ.‏ سىزنىڭچە،‏ تە‌ڭرى يە‌ھۋا نېمە ئۈچۈن ئۆزىدىن ئە‌يمىنىدىغان ۋە ئۇ‌نىڭ ئىسىمى ئۈستىدىن چوڭقۇ‌ر ئويلىنىدىغان كىشىلە‌رنىڭ ئىسىمىنى ئۆز خاتىرە كىتابىغا يېزىپ قويغان؟‏ سە‌ۋە‌بى،‏ كىشىلە‌رنىڭ گە‌پ-‏سۆزلىرى ئۆز قە‌لبىدە نېمە بارلىقىنى ئاشكارە قىلىدۇ.‏ ئە‌يسا پە‌يغە‌مبە‌ر مۇ‌نداق دېگە‌ن:‏ «كۆڭۈلدە نېمە بولسا،‏ ئېغىزدىن شۇ چىقىدۇ» (‏مە‌تتا 12:‏34‏)‏.‏ شۇ‌ڭا،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز تە‌ڭرى يە‌ھۋانى قانچىلىك چوڭقۇ‌ر سۆيىدىغانلىقىمىزنى كۆرسىتىدۇ.‏ ياراتقۇ‌چى يە‌ھۋا ئۇ‌نى سۆيىدىغانلارنىڭ يېڭى دۇ‌نيادا مە‌ڭگۈ خۇ‌شال-‏خۇ‌رام ياشىشىنى خالايدۇ.‏

5‏.‏ (‏1)‏ يە‌ھۋاغا قىلىۋاتقان ئىبادە‌تنىڭ بىزنىڭ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز بىلە‌ن قانداق باغلىنىشى بار؟‏ (‏2)‏ رە‌سىمدە كۆرسىتىلگە‌ندە‌ك،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز ھە‌ققىدە چوقۇ‌م نېمىنى ئە‌ستىن چىقارماسلىقىمىز كېرە‌ك؟‏

5 يە‌ھۋانىڭ ئىبادىتىمىزنى قوبۇ‌ل قىلىش-‏قىلماسلىقى تىلىمىزنى قانداق ئىشلىتىشكە باغلىق (‏ياقۇ‌پ 1:‏26‏)‏.‏ خۇ‌دانى سۆيمە‌يدىغان بە‌زى كىشىلە‌ر تە‌كە‌ببۇ‌رلۇ‌ق بىلە‌ن،‏ ئاچچىقلىنىپ،‏ كۆڭۈلگە ئازار بېرىدىغان قوپال گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىدۇ (‏2-‏تىموت.‏ 3:‏1–‏5‏)‏.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ بىز ئۇ‌لارغا ئوخشاش بولۇ‌شنى خالىمايمىز.‏ ئە‌كسىچە،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز ئارقىلىق يە‌ھۋانىڭ كۆڭلىنى خۇ‌رسە‌ن قىلىشقا تىرىشىمىز.‏ بىراق،‏ يىغىلىشتا ياكى ۋە‌ز خىزمىتىدە يېقىملىق گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىپ،‏ باشقىلار كۆرمىگە‌ن چاغلاردا ياكى ئائىلىدە باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى ئاغرىتىدىغان سېسىق گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلساق،‏ يە‌ھۋا خۇ‌رسە‌ن بولامدۇ؟‏—‏1-‏پېتر.‏ 3:‏7‏.‏

6‏.‏ كىمبېرلى يېقىملىق گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلغاچ،‏ نېمە ئىش بولدى؟‏

6 خۇ‌دا ھە‌دىيە قىلغان سۆزلە‌ش قابىلىيىتىدىن توغرا پايدىلانساق،‏ باشقىلارغا ئۆزىمىزنىڭ يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى ئىكە‌نلىكىمىزنى كۆرسىتىمىز.‏ بۇ ئارقىلىق بىز باشقىلارنىڭ يە‌ھۋا خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلغان ئادە‌م بىلە‌ن قىلمىغان ئادە‌منى پە‌رقلە‌ندۈرە‌لىشىگە ياردە‌م بېرىمىز (‏مالاك.‏ 3:‏18‏)‏.‏ بۇ‌نى ياخشىراق چۈشىنىشىمىز ئۈچۈن كىمبېرلى b ئىسىملىك ياش قېرىندىشىمىزنىڭ مىسالىنى كۆرۈپ چىقايلى.‏ ئۇ مە‌كتە‌پتە بىر سىنىپدىشى بىلە‌ن بىر تاپشۇ‌رۇ‌قنى ئورۇ‌نلىغان ئىدى.‏ كېيىن سىنىپدىشى كىمبېرلىنىڭ باشقىلاردىن پە‌رقلىنىدىغانلىقىنى بايقىغان.‏ چۈنكى،‏ ئۇ ھېچكىمنىڭ ئارقىسىدىن يامان گە‌پ-‏سۆز قىلمىدى،‏ ئە‌كسىنچە باشقىلارغا ھۆرمە‌ت كۆرسىتىپ،‏ ياخشى مۇ‌ئامىلە قىلىشقا تىرىشاتتى.‏ كىمبېرلىنىڭ يۈرۈش-‏تۇ‌رۇ‌شى سىنىپدىشىغا قاتتىق تە‌سىر قىلغانكى،‏ ھە‌تتا ئۇ كېيىنرە‌ك مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ئۆگىنىشىنى باشلىغان.‏ دېمە‌ك،‏ يېقىملىق گە‌پ-‏سۆزلىرىمىزنىڭ باشقىلارنى ھە‌قىقە‌تكە جە‌لپ قىلغانلىقىنى كۆرگە‌ندە،‏ يە‌ھۋا قانچىلىك خۇ‌شال بولىدۇ-‏ھە!‏

7‏.‏ نېمە سىزنى خۇ‌دا بە‌رگە‌ن سۆزلە‌ش قابىلىيىتىنى توغرا ئىشلىتىشكە دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ؟‏

7 بىز ھە‌ممىمىز يە‌ھۋاغا شان-‏شە‌رە‌پ كە‌لتۈرىدىغان ۋە ئېتىقادداشلارنى بىر-‏بىرىگە يېقىنلاشتۇ‌رىدىغان گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى ئىشلىتىشنى خالايمىز.‏ شۇ‌ڭا،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىزدە باشقىلارغا ئۈلگە بولۇ‌شقا ياردە‌م بېرىدىغان ئە‌مە‌لىي مە‌سلىھە‌تلە‌رنى كۆرۈپ چىقايلى.‏

ۋە‌ز خىزمىتىدە ئۈلگە بولۇ‌ڭ

ۋە‌ز خىزمىتىدە كىشىلە‌رگە ياخشى مۇ‌ئامىلە قىلساق،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دانى خۇ‌رسە‌ن قىلىمىز (‏8،‏ 9-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏

8‏.‏ ئە‌يسا مە‌سىھ ۋە‌ز خىزمىتىدە سۆز قىلىشتا بىزگە قانداق ئۈلگە قالدۇ‌رغان؟‏

8 باشقىلار چىشىڭىزغا تە‌گسىمۇ،‏ مېھرىبانلىق كۆرسىتىپ ھۆرمە‌ت بىلە‌ن گە‌پ-‏سۆز قىلىڭ.‏ ئە‌يسا مە‌سىھ يە‌ر يۈزىدە خىزمە‌ت قىلغاندا،‏ يالغان ئە‌يىبلىنىپ،‏ ئاچكۆز،‏ ھاراقكە‌ش،‏ شە‌يتاننىڭ شېرىكى،‏ دە‌م ئېلىش كۈنىنى بۇ‌زغۇ‌چى،‏ خۇ‌داغا كۇ‌پۇ‌رلۇ‌ق قىلغۇ‌چى دە‌پ ھاقارە‌تلە‌نگە‌ن (‏مە‌تتا 11:‏19؛‏ 26:‏65؛‏ لۇ‌قا 11:‏15؛‏ يۇ‌ھاننا 9:‏16‏)‏.‏ ئە‌مما،‏ ھە‌زرىتى ئە‌يسا بۇ‌نداق ۋە‌زىيە‌تلە‌ردە ئاچچىقلانمىغان ياكى يامان گە‌پ-‏سۆزلە‌ر بىلە‌ن جاۋاب قايتۇ‌رمىغانىدى.‏ باشقىلار بىزگە يامان گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلغاندا،‏ ئە‌يسانى ئۈلگە قىلىپ،‏ ئۇ‌لارغا يامانلىق بىلە‌ن جاۋاب قايتۇ‌رماسلىقىمىز كېرە‌ك (‏1-‏پېتر.‏ 2:‏21–‏23‏)‏.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ بۇ‌نداق قىلىش ئاسان ئە‌مە‌س (‏ياقۇ‌پ 3:‏2‏)‏.‏ ئۇ‌نداقتا،‏ نېمە بىزگە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

9‏.‏ ۋە‌ز قىلغاندا،‏ تىلىمىزنى تىزگىنلە‌شكە نېمە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

9 ئۆي ئېگىسى سىزگە يامان سۆزلە‌رنى قىلغاندا،‏ كۆڭلۈڭىزنى يېرىم قىلماسلىققا تىرىشىڭ.‏ سام ئىسىملىك بۇ‌رادە‌ر مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن دىققىتىمنى ئۆي ئېگىسىنىڭ خۇ‌دا ھە‌ققىدىكى ھە‌قىقە‌تنى ئاڭلاشقا قانچىلىك مۇ‌ھتاج ئىكە‌نلىكىگە ۋە ئۆزىنى ئۆزگە‌رتە‌لە‌يدىغانلىقىغا مە‌ركە‌زلە‌شتۈرىمە‌ن».‏ بە‌زىدە ئۆي ئېگىسى قولايسىز ۋاقىتتا كە‌لگىنىمىز ئۈچۈن ئاچچىقلىنىدۇ.‏ ئاچچىقى كە‌لگە‌ن كىشىنى ئۇ‌چراتقاندا،‏ ليۇ‌سىيا ئىسىملىك قېرىندىشىمىزغا ئوخشاش يول تۇ‌تساق بولىدۇ.‏ بۇ‌نداق ۋە‌زىيە‌تلە‌ردە ئۇ قىسقىچە دۇ‌ئا قىلىپ،‏ خۇ‌دادىن تىنچ-‏خاتىرجە‌ملىكنى ساقلاشقا،‏ ھۆرمە‌ت كۆرسىتىشكە ۋە دوستانە مۇ‌ئامىلە قىلىشقا ياردە‌م بېرىشىنى سورايدۇ.‏

10‏.‏ 1-‏تىموتىي 4:‏13-‏ئايە‌تكە ئاساسلانغاندا،‏ قانداق مە‌قسە‌تنى قويۇ‌شىمىز كېرە‌ك؟‏

10 تە‌لىم بېرىشتە ماھارىتىڭىزنى ئاشۇ‌رۇ‌ڭ.‏ تىموتىي تە‌جرىبىلىك ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چى بولغان.‏ لېكىن،‏ ئۇ‌مۇ تە‌لىم بېرىش ماھارىتىنى ئاشۇ‌رۇ‌شى كېرە‌ك ئىدى ‏(‏1-‏تىموتىي 4:‏13-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ بىز تېخىمۇ ماھىرلىق بىلە‌ن تە‌لىم بېرىش ئۈچۈن نېمە قىلالايمىز؟‏ بۇ‌نىڭ ئۈچۈن پۇ‌ختا تە‌ييارلىق قىلىشىمىز كېرە‌ك.‏ قولىمىزدا تە‌لىم بېرىش ماھارىتىمىزنى ئاشۇ‌رۇ‌شقا ياردە‌م بېرىدىغان تۈرلۈك قوراللىرىمىز بار.‏ بىز بۇ‌نىڭ ئۈچۈن ھە‌قىقە‌تە‌ن مىننە‌تدارمىز!‏ «‏ئوقۇ‌ش ۋە تە‌لىم بېرىش ماھارىتىمىزنى ئۆستۈرە‌يلى‏» كىتابچىسىدىن ۋە «ۋە‌ز خىزمىتىمىز ۋە ھاياتىمىز —‏ يىغىلىش قوللانمىسى»دىكى «خىزمە‌تتە تېخىمۇ ئۈنۈملۈك بولۇ‌ڭ» دېگە‌ن سە‌ھىپىدىن پايدىلىق مە‌سلىھە‌تلە‌رنى تاپىسىز.‏ بۇ نە‌شىر ماتېرىياللاردىن پايدىلىنىۋاتامسىز؟‏ ۋە‌ز خىزمە‌تكە پۇ‌ختا تە‌ييارلىق قىلساق،‏ ھودۇ‌قمايمىز ۋە ئىشە‌نچ بىلە‌ن گە‌پ قىلىمىز.‏

11‏.‏ بە‌زى ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چىلار قانداق قىلىپ تە‌لىم بېرىش ماھارىتىنى ئاشۇ‌رغان؟‏

11 بىز جامائە‌تتىكىلە‌ردىن كۆپ نە‌رسىلە‌رنى ئۆگىنىش ئارقىلىقمۇ تە‌لىم بېرىش ماھارىتىمىزنى ئاشۇ‌رالايمىز.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئالغان سام ئۆز-‏ئۆزىدىن:‏ «قېرىنداشلار قانداقلارچە شۇ‌نداق ئۈنۈملۈك تە‌لىم بېرىشكە ماھىر بولغاندۇ؟‏»—‏ دە‌پ سورىغان.‏ ئۇ باشقىلارنى كۆڭۈل قويۇ‌پ تىڭشايدۇ ۋە ئۇ‌لارنى ئۈلگە قىلىشقا تىرىشىدۇ.‏ تالىيا ئىسىملىك قېرىنداش ماھارە‌تلىك ناتىقلارنىڭ ئاممىۋىي نۇ‌تۇ‌قلارنى قانداق سۆزلە‌يدىغانلىقىغا دىققە‌ت ئاغدۇ‌رىدۇ.‏ شۇ ئارقىلىق،‏ ئۇ ۋە‌ز خىزمىتىدە كىشىلە‌رنى قىزىقتۇ‌رىدىغان ماۋزۇ‌لارنى ئىشلىتىپ،‏ سۆز باشلاش ۋە سۆھبە‌تنى داۋاملاشتۇ‌رۇ‌شنى ئۆگە‌نگە‌نىدى.‏

يىغىلىشلاردا ئۈلگە بولۇ‌ڭ

يىغىلىشلاردا چىن يۈرە‌كتىن ناخشا ئېيتساق،‏ يە‌ھۋانى مە‌دھىيىلە‌يمىز (‏12،‏ 13-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏

12‏.‏ بە‌زىلە‌ر ئۈچۈن نېمىلە‌رنى قىلىش قىيىنغا چۈشىشى مۇ‌مكىن؟‏

12 ھە‌ممىمىز يىغىلىشلاردا بىرگە ناخشا ئېيتساق ۋە ياخشى تە‌ييارلاپ كە‌لگە‌ن جاۋابلارنى بە‌رسە‌ك،‏ جامائە‌ت يىغىلىشلىرىمىزنىڭ مۇ‌ۋە‌پپە‌قىيە‌تلىك ئۆتكۈزۈلۈشىگە ئۆز ھە‌سسىمىزنى قوشالايمىز (‏زە‌بۇ‌ر 22:‏22‏)‏.‏ يىغىلىشلاردا ناخشا ئېيتىش ۋە جاۋاب بېرىش بە‌زىلە‌رگە قىيىن كېلىشى مۇ‌مكىن.‏ سىزگىمۇ قىيىنمۇ؟‏ ئە‌گە‌ر شۇ‌نداق بولسا،‏ باشقىلارنىڭ بۇ‌نداق قورقۇ‌نچنى قانداق يە‌ڭگە‌نلىكىنى بىلىش سىزگىمۇ ياردە‌م بېرىدۇ.‏

13‏.‏ يىغىلىشلاردا چىن يۈرە‌كتىن ناخشا ئېيتىشقا نېمە ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

13 چىن يۈرە‌كتىن ناخشا ئېيتىڭ‏.‏ مە‌دھىيە ناخشىلىرىنى ئېيتقاندا،‏ دىققىتىمىزنى يە‌ھۋانى ئۇ‌لۇ‌غلاشقا قارىتىشىمىز كېرە‌ك.‏ سارا ئىسىملىك قېرىنداش ئۆزىنى ياخشى ناخشىچى دە‌پ قارىمىغان.‏ بۇ‌نىڭغا قارىماي،‏ ئۇ يە‌ھۋانى مە‌دھىيىلە‌پ،‏ ناخشا ئېيتىشنى خالايدۇ.‏ ئۇ يىغىلىشلارغا تە‌ييارلىق قىلغاندا،‏ ناخشا ئېيتىشقىمۇ تە‌ييارلىق قىلىدۇ.‏ سارا ئۆزى ناخشىلارنى ئېيتىشنى مە‌شىق قىلىپ،‏ ناخشىدىكى ئاساسىي ئوي-‏پىكىر بىلە‌ن مۇ‌ھاكىمە قىلىنىدىغان ماۋزۇ ئوتتۇ‌رىسىدا قانداق باغلىنىش بارلىقىنى ئېنىقلاشقا تىرىشىدۇ.‏ سارا مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «بۇ مېنىڭ دىققىتىمنى قانداق ناخشا ئېيتىشقا ئە‌مە‌س،‏ ناخشا تېكستىنىڭ مە‌زمۇ‌نىغا كۆپرە‌ك مە‌ركە‌زلە‌شتۈرۈشۈمگە ياردە‌م بېرىدۇ».‏

14‏.‏ تارتىنچاق بولسىڭىز،‏ يىغىلىشلاردا جاۋاب بېرىشىڭىزگە نېمە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

14 دائىم جاۋاب بېرىڭ.‏ بە‌زىلە‌رگە يىغىلىشلاردا جاۋاب بېرىش قىيىنغا توختايدۇ.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئېلىنغان تالىيا شۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن كۆپچىلىكنىڭ ئالدىدا سۆزلە‌شتىن قورقىمە‌ن.‏ ئادە‌تتە تە‌بىئىتىمدىن تۆۋە‌ن ئاۋازدا سۆزلىگە‌چ،‏ باشقىلار بۇ قىيىنچىلىقىمنى بايقىمايدۇ».‏ ئە‌مما،‏ تالىيا جاۋاب بېرىشتىن ۋاز كە‌چمە‌يدۇ.‏ يىغىلىشقا تە‌ييارلىق قىلغاندا،‏ ئۇ سوئالغا بېرىلىدىغان بىرىنچى جاۋابنىڭ قىسقا ۋە ئېنىق بولۇ‌شى كېرە‌كلىكىنى ئە‌ستە تۇ‌تىدۇ.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «جاۋابىم قىسقا،‏ ئاددىي ۋە ئېنىق بولسا ياخشى.‏ سە‌ۋە‌بى،‏ مۇ‌ھاكىمىگە يېتە‌كچىلىك قىلىدىغان بۇ‌رادە‌ر نە‌ق شۇ‌نداق جاۋابلارنى كۈتىدۇ».‏

15‏.‏ جاۋاب بە‌رگە‌ندە چوقۇ‌م نېمىنى ئە‌ستىن چىقارماسلىقىمىز كېرە‌ك؟‏

15 بە‌زىدە تارتىنچاق ئە‌مە‌س ئېتىقادداشلارمۇ جاۋاب بە‌رمە‌يدۇ.‏ نېمە ئۈچۈن؟‏ جۇ‌لېيت ئىسىملىك قېرىنداش چۈشە‌ندۈرۈپ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «گايىدا مە‌ن جاۋاب بېرىشتىن ئىككىلىنىپ قالىمە‌ن.‏ سە‌ۋە‌بى،‏ مە‌ن جاۋابىمنى بە‌ك ئاددىي ۋە ئانچە ياخشى ئە‌مە‌س دە‌پ ئويلايمە‌ن».‏ لېكىن،‏ شۇ‌نى ئە‌ستىن چىقارماڭكى،‏ يە‌ھۋا بىزنىڭ ئە‌ڭ ياخشى جاۋاب بېرىش ئۈچۈن تىرىشچانلىق كۆرسىتىشىمىزنى خالايدۇ c‏.‏ قورقۇ‌نچقا قارىماي،‏ يىغىلىشلاردا يە‌ھۋانى مە‌دھىيىلە‌ش ئۈچۈن پۈتۈن كۈچىمىز بىلە‌ن تىرىشساق،‏ ئۇ‌نى خۇ‌رسە‌ن قىلىمىز.‏

كۈندىلىك تۇ‌رمۇ‌شتا ئۈلگە بولۇ‌ڭ

16‏.‏ بىز قانداق گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىشتىن پە‌خە‌س بولۇ‌شىمىز لازىم؟‏

16 ھاقارە‌تلىك سۆزلە‌رنى ئىشلە‌تمە‌ڭ (‏ئە‌فە‌س.‏ 4:‏31‏)‏.‏ يۇ‌قىرىدا كۆرۈپ ئۆتكە‌ندە‌ك،‏ خۇ‌دا خىزمە‌تچىسى ھاقارە‌تلىك سۆزلە‌رنى ئىشلە‌تمە‌يدۇ.‏ بىراق،‏ يە‌نە بە‌زى گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىشتىن پە‌خە‌س بولۇ‌شىمىز كېرە‌ك.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ باشقا مە‌دە‌نىيە‌ت،‏ ئىرق ۋە مىللە‌تكە مە‌نسۈپ كىشىلە‌ر ھە‌ققىدە گە‌پ قىلغاندا،‏ ئۇ‌لارنىڭ ئابرويىغا داغ تە‌ككۈزىدىغان سۆزلە‌ردىن نېرى تۇ‌رۇ‌شىمىز لازىم.‏ ئۇ‌نىڭدىن باشقا،‏ باشقىلارنىڭ كۆڭلىگە ئازار بېرىدىغان گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىشنى ھە‌رگىز خالىمايمىز.‏ بىر بۇ‌رادە‌ر شۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن گە‌پ-‏سۆزلىرىمنى كۈلكىلىك ۋە زىيانسىز دە‌پ ئويلايتتىم.‏ بىراق،‏ ئە‌سلىدە ئۇ‌لار باشقىلارنىڭ كۆڭلىنى ئاغرىتقان.‏ يىللار ئۆتۈپ،‏ ئايالىم سۆزلىرىمنىڭ ئۇ‌نى ۋە باشقىلارنى رە‌نجىتىدىغانلىقىنى ماڭا ئېيتىپ،‏ ياردە‌م بە‌ردى».‏

17‏.‏ ئە‌فە‌سلىكلە‌ر 4:‏29-‏ئايە‌تكە ئاساسلانغاندا،‏ بىز باشقىلارنى قانداق ئىلھاملاندۇ‌رالايمىز؟‏

17 باشقىلارغا ئىلھام-‏مە‌دە‌ت بېرىدىغان گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىڭ.‏ باشقىلارنى تە‌نقىد قىلىش ياكى نارازىلىق بىلدۈرۈشنىڭ ئورنىغا،‏ ئۇ‌لارنى ماختاشقا ھە‌رىكە‌ت قىلىڭ ‏(‏ئە‌فە‌سلىكلە‌ر 4:‏29-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ ئىسرائىللارنىڭ مىننە‌تدار بولۇ‌شى ئۈچۈن كۆپلىگە‌ن سە‌ۋە‌بلە‌ر بولغان بولسىمۇ،‏ ئۇ‌لار دائىم نارازىلىق بىلدۈرگە‌ن ئىدى.‏ دائىم ئاغرىنىپ يۈرسە‌ك،‏ باشقىلارمۇ شۇ‌نداق قىلىشى مۇ‌مكىن.‏ مە‌سىلە‌ن ئېسىڭىزدە بولسا،‏ ئون پايلاقچى ئېلىپ كە‌لگە‌ن يامان خە‌ۋە‌ر سە‌ۋە‌بلىك،‏ بارلىق ئىسرائىللار مۇ‌سا پە‌يغە‌مبە‌ردىن ئاغرىنغان ئىدى (‏سانلار 13:‏31–‏14:‏4‏)‏.‏ باشقا تە‌رە‌پتىن،‏ ماختاش كىشىنىڭ كۆڭلىنى كۆتىرە‌لە‌يدۇ.‏ بىز ئىشىنە‌لە‌يمىزكى،‏ يىفتاخنىڭ قىزى دوستلىرىنىڭ ماختاش سۆزلىرىنى ئاڭلىغاندا،‏ ئۇ ئۆز ۋە‌زىپىسىنى ئورۇ‌نلاشقا تېخىمۇ بە‌ل باغلىغان (‏ھاكىم.‏ 11:‏40‏)‏.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئېلىنغان سارا مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «بىز باشقىلارنى ماختىغاندا،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ ئۇ‌لارنى ياخشى كۆرىدىغانلىقىنى ۋە ئۇ‌نىڭ تە‌شكىلاتىدا ئۇ‌لارنىڭ ئۆز ئورنى بارلىقىنى ھېس قىلىشقا ياردە‌م بېرىمىز».‏ شۇ‌ڭا،‏ ئېتىقادداشلارنى چىن يۈرە‌كتىن ماختاش پۇ‌رسىتىنى قولدىن چىقارماڭ.‏

18‏.‏ زە‌بۇ‌ر 15:‏1،‏ 2-‏ئايە‌تلە‌رگە ئاساسلانغاندا،‏ نېمە ئۈچۈن راست گە‌پ قىلىشىمىز لازىم ۋە ئۇ نېمىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ؟‏

18 راست گە‌پ قىلىڭ.‏ راستچىل بولمىساق،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دانى خۇ‌رسە‌ن قىلالمايمىز.‏ ئۇ ھە‌رقانداق يالغانچىلىقتىن نە‌پرە‌تلىنىدۇ (‏پە‌ند.‏ نە 6:‏16،‏ 17‏)‏.‏ گە‌رچە بۈگۈنكى كۈندە نۇ‌رغۇ‌ن كىشىلە‌ر يالغان سۆزلە‌شنىڭ ھېچقانداق يامىنى يوق دە‌پ ئويلىسىمۇ،‏ بىز يە‌ھۋاغا ئوخشاش يالغانچىلىقتىن نە‌پرە‌تلىنىمىز ‏(‏زە‌بۇ‌ر 15:‏1،‏ 2-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ بىز يالغان سۆزلە‌شتىن يىراق تۇ‌رۇ‌پلا قالماي،‏ يە‌نە باشقىلارغا قە‌ستە‌ن خاتا تە‌سىرات بېرىدىغان گە‌پ-‏سۆزلە‌ردىنمۇ قاچىمىز.‏

سە‌لبىي سۆھبە‌تنى ئىجابىي سۆزلە‌رگە بۇ‌راشقا ھە‌رىكە‌ت قىلسىڭىز،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دا خۇ‌شال بولىدۇ (‏19-‏ئابزاسقا قاراڭ)‏

19‏.‏ يە‌نە نېمە قىلىشتىن ئېھتىيات قىلىشىمىز لازىم؟‏

19 غە‌يۋە‌ت-‏شىكايە‌ت قىلىشتىن قېچىڭ (‏پە‌ند.‏ نە 25:‏23؛‏ 2-‏سالونىكا.‏ 3:‏11‏)‏.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئېلىنغان جۇ‌لېيت غە‌يۋە‌تنىڭ ئۇ‌نىڭغا قانداق تە‌سىر قىلىدىغانلىقى ھە‌ققىدە مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «غە‌يۋە‌ت-‏شىكايە‌تنى ئاڭلىغىنىمدا،‏ ئۈمىدسىزلىنىپ كېتىمە‌ن.‏ غە‌يۋە‌تنى تارقىتىدىغان كىشىگە بولغان ئىشە‌نچىممۇ يوقاپ كېتىدۇ.‏ بىر كۈنى ئۇ مە‌ن ھە‌ققىدىمۇ غە‌يۋە‌ت قىلىشى مۇ‌مكىن».‏ سۆھبە‌ت غە‌يۋە‌تكە ئايلىنىپ كېتىدىغانلىقىنى ھېس قىلسىڭىز،‏ سۆھبە‌تنىڭ مە‌زمۇ‌نىنى ئىجابىي تە‌رە‌پكە بۇ‌راشقا ھە‌رىكە‌ت قىلىڭ.‏—‏كولوسى.‏ 4:‏6‏.‏

20‏.‏ نېمە قىلىشقا بە‌ل باغلىدىڭىز؟‏

20 بىز يامان گە‌پ-‏سۆزلە‌ر بىلە‌ن تولغان دۇ‌نيادا ياشاۋاتىمىز.‏ شۇ‌ڭا،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز يە‌ھۋا خۇ‌دانى خۇ‌رسە‌ن قىلىشى ئۈچۈن كۆپ كۈچ چىقىرىشىمىزغا توغرا كېلىدۇ.‏ شۇ‌نى ئە‌ستىن چىقارماڭكى،‏ سۆز قىلىش قابىلىيىتى خۇ‌دا ھە‌دىيە قىلغان سوۋغاتتۇ‌ر.‏ئۇ بۇ سوۋغاتنى قانداق ئىشلىتىدىغانلىقىمىزغا كۆڭۈل بۆلىدۇ.‏ يە‌ھۋا خۇ‌دا ۋە‌ز خىزمىتىدە،‏ يىغىلىشلاردا ۋە كۈندىلىك تۇ‌رمۇ‌شتا پايدىلىق گە‌پ-‏سۆزلە‌رنى قىلىش ئۈچۈن كۆرسە‌تكە‌ن تىرىشچانلىقىمىزنى بە‌رىكە‌تلە‌يدۇ.‏ پە‌رۋە‌ردىگار بۇ رە‌زىل دۇ‌نيانى يوق قىلغاندىن كېيىن،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىزدە ئۇ‌نى مە‌دھىيىلە‌ش ئاسانراق بولىدۇ (‏يە‌ھۇ‌دا 15‏)‏.‏ لېكىن،‏ ھازىر بولسا،‏خۇ‌ددى زە‌بۇ‌ر يازغۇ‌چىسى ئېغىزىدىن چىققان سۆزلە‌رنىڭ يە‌ھۋانى خۇ‌رسە‌ن قىلغانلىقىنى ئېيتقاندە‌ك،‏ بىزمۇ ئېغىزىمىزدىن چىققان سۆزلە‌ر بىلە‌ن ياراتقۇ‌چى يە‌ھۋانى خۇ‌رسە‌ن قىلىشقا بە‌ل باغلايلى.‏—‏ زە‌بۇ‌ر 19:‏14‏.‏

52-‏ناخشا قە‌لبىڭنى چىڭ قوغدا!‏

a سۆز قىلىش قابىلىيىتى يە‌ھۋا خۇ‌دا بىزگە ھە‌دىيە قىلغان ئاجايىپ سوۋغاتتۇ‌ر.‏ ئە‌پسۇ‌سكى،‏ كۆپ كىشىلە‌ر بۇ سوۋغاتنى يە‌ھۋا نىيە‌ت قىلغاندە‌ك ئە‌مە‌س،‏ بە‌لكى قالايمىقان ئىشلىتىدۇ.‏ بىز ئە‌خلاقسىزلىققا تولغان رە‌زىل دۇ‌نيادا ياشاۋاتقىنىمىزدا،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىز بىلە‌ن باشقىلارنى ئىلھاملاندۇ‌رۇ‌شقا ۋە يە‌ھۋا خۇ‌دانى مە‌دھىيىلە‌شكە نېمە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏ ۋە‌ز خىزمىتىدە،‏ جامائە‌ت يىغىلىشلىرىدا ۋە باشقىلار بىلە‌ن سۆھبە‌تلە‌شكە‌ندە،‏ گە‌پ-‏سۆزلىرىمىزدە يە‌ھۋانى قانداق خۇ‌رسە‌ن قىلالايمىز؟‏ ئۇ‌شبۇ سوئاللارغا بۇ ماقالىدىن جاۋاب تاپىمىز.‏

b بە‌زى ئىسىملار ئۆزگە‌رتىلگە‌ن.‏

c جاۋاب بېرىش ھە‌ققىدە كۆپرە‌ك مە‌لۇ‌ماتقا ئېرىشىش ئۈچۈن «كۈزىتىش مۇ‌نارى»،‏ 2019-‏يىل،‏ يانۋار سانى،‏ «‏يە‌ھۋانى جامائە‌تتە مە‌دھىيىلە‌ڭ‏» ناملىق ماقالىگە قاراڭ.‏

d سۈرە‌تتە:‏ بۇ‌رادە‌ر ئاچچىقلانغان ئۆي ئېگىسىگە قوپال جاۋاب قايتۇ‌رىۋاتىدۇ؛‏ ياش بۇ‌رادە‌ر يىغىلىشتا ناخشا ئېيتمايۋاتىدۇ ۋە قېرىنداش غە‌يۋە‌ت-‏شىكايە‌ت قىلىۋاتىدۇ.‏