1. Diin tikang an aton abilidad ha pagyakan?

 AN ATON abilidad ha pagyakan regalo tikang ha aton mahigugmaon nga Dios. Katapos gud la larangon an siyahan nga tawo nga hi Adan, makakagamit na hiya hin mga pulong basi makigkomunikar ha iya langitnon nga Amay. Mapapahaluag liwat niya an iya bokabularyo pinaagi ha paghimo hin bag-o nga mga pulong. Gin-gamit ni Adan ito nga abilidad basi tumanon an iya toka nga ngaranan an ngatanan nga hayop. (Gen. 2:19) Ngan sigurado nga nalipay gud hiya han nakiistorya hiya ha siyahan nga higayon ha usa pa nga tawo​—an iya mahusay nga asawa nga hi Eva!​—Gen. 2:22, 23.

2. Paonan-o an abilidad ha pagyakan sayop nga gin-gamit hadto ngan yana?

² Waray pag-iha, gin-gamit ha sayop nga paagi an abilidad ha pagyakan. Nagbuwa hi Satanas nga Yawa kan Eva, ngan ito nga buwa nagresulta ha sala ngan pagkadiri-perpekto han tawo. (Gen. 3:1-4) Sayop nga gin-gamit ni Adan an iya dila han ginbasol niya hi Eva​—ngan hi Jehova pa ngani—​tungod han iya mga sayop. (Gen. 3:12) Nagbuwa hi Cain kan Jehova katapos niya patayon an iya bugto nga hi Abel. (Gen. 4:9) Ha urhi, usa nga tulin ni Cain nga Lamec an ngaran an naghimo hin siday nga nagpapakita han kamadarahog han mga tawo ha iya panahon. (Gen. 4:23, 24) Ano an sitwasyon yana? Naoobserbaran naton nga may mga politiko nga diri naaawod ha pagbuyayaw ha publiko. Ngan makuri na makabiling hin salida nga waray maraot nga panyakan. An mga estudyante nakakabati hin pamuyayaw ha eskwelahan, ngan an mga adulto nakakabati liwat hito ha ira trabaho. Makasurubo nga an pagin komon hinduro han maraot nga panyakan yana nagpapakita nga nagtikaraot na gud an kalibotan.

3. Ha ano kita dapat maghirot, ngan ano an aton hihisgotan hini nga artikulo?

³ Kon diri kita maghihirot, bangin mahiara na gud kita ha pakabati  hin maraot nga panyakan salit subaron liwat naton ito. Syempre, sugad nga mga Kristiano, karuyag naton lipayon hi Jehova, salit lilikayan gud naton an maraot nga panyakan. Karuyag naton gamiton an makaruruyag nga abilidad ha pagyakan ha tama nga paagi​—ha pagdayaw ha aton Dios. Hini nga artikulo, hihisgotan naton kon paonan-o naton ito mahihimo (1) ha ministeryo, (2) ha mga katirok, ngan (3) ha aton pakiistorya ha adlaw-adlaw. Pero siyahan, hisgotan naton kon kay ano nga importante kan Jehova an aton panyakan.

4. Sumala ha Malakias 3:16, kay ano nga importante kan Jehova an aton panyakan?

⁴ Basaha an Malakias 3:16. May nahuhunahuna ka ba nga rason kon kay ano nga isusurat ni Jehova ha iya “libro han hinumdóman” an mga ngaran hadton nagpapakita ha ira panyakan nga may kahadlok hira ha iya ngan namamalandong han iya ngaran? Makikita ha aton panyakan kon ano an aada ha aton kasingkasing. Hi Jesus nagsiring: “Kon ano an nakakapuno ha kasingkasing amo an iginyayakan han baba.” (Mat. 12:34) An agsob naton ipakiistorya nagpapakita kon ano kadaku an aton gugma kan Jehova. Ngan karuyag ni Jehova nga adton nahigugma ha iya magkaada kinabuhi nga waray kataposan ha bag-o nga kalibotan.

5. (a) Ano an koneksyon han aton pagsingba ha aton panyakan? (b) Sugad han makikita ha piktyur, ano an dapat naton hunahunaon may kalabotan ha aton panyakan?

⁵ An aton paagi ha pagyakan mahimo magin basihan kon kakarawaton ba ni Jehova an aton pagsingba. (San. 1:26) An iba hadton diri nahigugma ha Dios maisog, mapintas, ngan mapahitas-on magyakan. (2 Tim. 3:1-5) Diri gud naton karuyag magin pariho ha ira. Karuyag naton lipayon hi Jehova ha aton panyakan. Pero malilipay ba hi Jehova ha aton kon buotan kita magyakan ha aton mga katirok o ha ministeryo pero mapintas ngan diri mahigugmaon magyakan ha aton mga kapamilya kon waray nakakakita?​—1 Ped. 3:7.

6. Ano an positibo nga resulta han maopay nga panyakan ni Kimberly?

⁶ Kon gin-gagamit naton hin maopay an abilidad ha pagyakan, nakikilala kita nga mga magsiringba ni Jehova. Nabubuligan naton an iba  nga makita hin klaro an kaibahan “han usa nga nag-aalagad ha Dios ngan han usa nga diri nag-aalagad ha iya.” (Mal. 3:18) Ini an nahitabo ha sister nga hi Kimberly. * Naasayn hiya nga magtrabaho ha usa nga project kaupod an usa nga klasmeyt ha hayskul. Katapos han ira project, napansin han klasmeyt ni Kimberly nga diri hiya pariho ha iba nga estudyante. Diri niya nanlilibak, buotan hiya magyakan, ngan diri hiya nabuyayaw. Naimpres an klasmeyt ni Kimberly ngan ha urhi nagpa-Bible study. Nalilipay gud hi Jehova kon nagyayakan kita ha paagi nga nakakaaghat ha mga tawo nga mahibaro mahitungod ha iya!

7. Ano an karuyag mo buhaton ha imo hatag han Dios nga abilidad ha pagyakan?

⁷ Karuyag naton ngatanan nga magyakan ha paagi nga nagpapasidungog kan Jehova ngan nabulig ha aton nga magin duok ha kabugtoan. Salit hisgotan naton yana an pipira nga praktikal nga paagi diin makakagpadayon kita ha pagin “susbaranan . . . ha pagyakan.”

8. Ano nga susbaranan an iginpakita ha aton ni Jesus ha iya paagi han pagyakan ha ministeryo?

⁸ Pagyakan hin buotan ngan may respeto kon napapasina ka han iba. Ha panahon han ministeryo ni Jesus, sayop nga gin-akusaran hiya nga parahubog, malamon, ahente han Yawa, nagtatalapas han Sabbath, ngan nagpapasipara pa ngani ha Dios. (Mat. 11:19; 26:65; Luc. 11:15; Juan 9:16) Pero waray bumulos hi Jesus hin maraot nga mga pulong. Pariho kan Jesus, diri gud kita angay bumulos bisan kon maraot an panyakan ha aton han iba. (1 Ped. 2:21-23) Syempre, diri masayon an pagpakita hin sugad nga pagpugong ha kalugaringon. (San. 3:2) Ano an makakabulig?

9. Ano an makakabulig ha aton nga makontrol an aton panyakan kon nagsasangyaw kita?

⁹ Pangalimbasugi nga diri masina kon maraot an panyakan han usa nga tagbalay. An brother nga hi Sam nagsiring, “Nangangalimbasog ako nga magpokus ha panginahanglan han tagbalay nga mabatian an kamatuoran ngan ha iya potensyal nga magbag-o.” Usahay, nasisina an tagbalay tungod la kay sayop an tayming han aton pagkadto. Kon may makaistorya kita nga nasisina, puydi naton buhaton an ginhihimo han sister nga hi Lucia. Puydi kita mag-ampo hin halipot ngan maghangyo kan Jehova nga buligan kita nga magpabilin nga kalmado ngan diri magyakan hin bisan ano ha diri buotan o waray respeto nga paagi.

10. Sumala ha 1 Timoteo 4:13, ano an angay naton magin tumong?

¹⁰ Magin mas epektibo nga magturutdo. Hi Timoteo eksperyensyado nga Kristiano nga ministro, pero kinahanglan la gihapon niya pauswagon an iya pagtutdo. (Basaha an 1 Timoteo 4:13.) Paonan-o kita magigin mas epektibo nga mga magturutdo ha ministeryo? Kinahanglan  naton mag-andam hin maopay. Mapasalamaton kita nga may iba-iba kita nga garamiton nga makakabulig ha aton nga magin mas maopay nga mga magturutdo. Makakabiling ka hin mapulsanon nga mga impormasyon ha brosyur nga Magin Mas Epektibo ha Pagbasa Ngan Pagtutdo ngan ha “Magin Mas Epektibo ha Ministeryo” nga seksyon han An Aton Kristiano nga Pagkinabuhi Ngan Ministeryo—Workbook Para ha Katirok. Gin-gagamit mo ba ini nga mga publikasyon? Kon nag-aandam kita hin maopay, naiibanan an aton kulba ngan mas may kompyansa kita ha pagyakan.

11. Paonan-o an pipira nga bugto nagin mas maopay nga mga magturutdo?

¹¹ Mahimo liwat kita magin mas maopay nga mga magturutdo pinaagi ha pag-obserbar ha iba ha kongregasyon ngan paghibaro tikang ha ira. Hi Sam, nga gin-unabi na, nagpapakiana ha iya kalugaringon kon kay ano nga may mga bugto nga maopay nga mga magturutdo. Namamati hiya hin maopay ha paagi han ira pagtutdo ngan nangangalimbasog nga subaron ito. An sister nga hi Talia namamati hin maopay ha paagi han pagpahayag han eksperyensyado nga mga mamumulong. Ha pagbuhat hito, nahibaro hiya kon paonan-o ipakiistorya an mga topiko nga agsob ipakiana han mga tawo ha ministeryo.

12. An iba nakukurian nga buhaton an ano?

¹² Kita ngatanan makakabulig nga magin malampuson an aton mga katirok pinaagi ha pagkanta ha daku nga tingog ngan paghatag hin inandam hin maopay nga mga komento. (Sal. 22:22) An iba nakukurian pagkanta o pagkomento ha mga katirok. Sugad ka ba hito? Kon oo, malilipay ka mahibaroan kon ano an nakabulig ha iba nga malamposan an ira kulba.

13. Ano an bangin makabulig ha imo nga magkanta hin bug-os-kasingkasing ha mga katirok?

¹³ Pagkanta hin bug-os-kasingkasing. Kon nagkakanta kita han aton mga Kingdom song, an aton dapat nangunguna nga rason amo an pagdayaw kan Jehova. Para ha sister nga hi Sara, diri hiya maopay kumanta. Pero karuyag niya dayawon hi Jehova pinaagi ha pagkanta. Salit kon nangangandam hiya para ha mga katirok, gin-aapi liwat niya pag-andam an mga kanta. Ginpapraktis niya an mga kanta ngan nangangalimbasog nga makita an koneksyon han mga liriko ha topiko nga paghihisgotan. “Nabulig ini ha akon nga mas magpokus ha mga pulong ngan diri ha akon abilidad ha pagkanta,” siring niya.

14. Kon awdanon ka o kulbaon, ano an makakabulig ha imo ha pagkomento ha mga katirok?

¹⁴ Pagkomento hin regular. Makuri gud ini para ha iba. “Ginkukulba gud ako kon nagyayakan ha atubangan han iba, pero diri nira ito napapansin kay kalmado man an akon tingog,” siring ni Talia, nga gin-unabi na. “Salit an pagkomento makuri gud para ha akon.” Pero diri ito nakakapugong kan Talia ha pagkomento.  Samtang nangangandam hiya para ha mga katirok, iya ginhihinumdoman nga an siyahan nga komento ha usa nga topiko kinahanglan halipot ngan direkta nga baton ha pakiana. Siring niya: “Karuyag sidngon, okey la nga an akon baton halipot, simple, ngan direkta ha punto kay ito man ngani an klase han baton nga ginbibiling han nagdudumara.”

15. Ano an angay naton hinumdoman parte ha aton mga komento?

¹⁵ Bisan an mga Kristiano nga diri awdanon o kulbaon usahay nag-aalang pagkomento. Kay ano? An sister nga hi Juliet nagsiring, “Danay nag-aalang ako pagkomento kay nahahadlok ako nga bangin simple hinduro ngan diri maopay an akon komento.” Pero hinumdumi nga karuyag ni Jehova nga ihatag naton an pinakamaopay nga komento nga kaya naton. * Gin-aapresyar gud niya an aton determinasyon nga dayawon hiya ha mga katirok bisan kon usahay ginkukulba kita.

16. Ano nga klase hin panyakan an kinahanglan naton likayan?

¹⁶ Likayi an ngatanan nga klase han “nakakadaot nga panyakan.” (Efe. 4:31) Sugad han gin-unabi na, an usa nga Kristiano diri gud angay magbuyayaw. Pero kinahanglan liwat kita maghirot nga diri gumamit han diri abat nga mga klase hin nakakadaot nga panyakan. Pananglitan, kinahanglan kita maghirot nga diri magyakan hin maraot parte hadton iba an kultura, tribo, o nasyonalidad. Sugad man, diri gud naton karuyag nga masakitan an iba pinaagi ha pagyakan hin mga pulong nga nakakainsulto ha ira. Gin-amin han usa nga brother: “May mga panahon nga nakayakan ako hin nakakainsulto ngan sarkastiko nga kahuna ko pataraw-an ngan diri nakakadaot pero nakakasakit ngay-an ha iba. Ha paglabay han mga tuig, nabuligan gud ako han akon asawa, kay kon kami na la nga duha ginsusumatan niya ako kon may nayakan ako nga nakakainsulto ngan nakakasakit ha iya ngan ha iba.”

17. Uyon ha Efeso 4:29, paonan-o naton mapaparig-on an iba?

¹⁷ Pagyakan ha paagi nga nakakaparig-on ha iba. Paghatag hin kumendasyon imbes nga magin kritiko o magreklamo. (Basaha an Efeso 4:29.) Damu an angay igpasalamat han mga Israelita, pero agsob hira magreklamo. Kon mahilig kita magreklamo, mahimo ito makatapon ha iba. Hinumdumi nga tungod han maraot nga sumat han napulo nga espiya, ‘an ngatanan nga Israelita nagngurutob kontra kan Moises.’ (Num. 13:31–14:4) Pero kon ginkukumendasyonan naton an iba, nakakabulig ito ha ngatanan nga magin mas malipayon. Makakasiguro kita nga an kumendasyon nga nakarawat han anak nga babaye ni Jefte tikang ha iya mga  sangkay nga babaye nakadasig gud ha iya nga magpabilin ha iya toka. (Huk. 11:40) Hi Sara, nga gin-unabi na, nagsiring, “Kon ginkukumendasyonan naton an iba, iginpapaabat naton ha ira nga hinigugma hira ni Jehova ngan may-ada hira papel ha iya organisasyon.” Salit pamiling hin mga oportunidad ha paghatag hin sinsero nga kumendasyon.

18. Base ha Salmo 15:1, 2, kay ano nga kinahanglan kita magyakan hin tinuod, ngan ano an nahiuupod hito?

¹⁸ Pagyakan hin tinuod. Diri naton mapapalipay hi Jehova kon diri kita magyayakan hin tinuod. Ginkakangalasan niya an ngatanan nga klase hin pagbuwa. (Prob. 6:16, 17) Bisan kon damu yana an naghuhunahuna nga normal la an pagbuwa, ginsusunod naton an panhunahuna ni Jehova mahitungod hito. (Basaha an Salmo 15:1, 2.) Syempre, ginlilikayan naton an direkta nga pagbuwa, pero ginlilikayan liwat naton an tinuyo nga paghatag hin sayop nga impresyon.

19. Ano pa an dapat naton likayan?

¹⁹ Likayi an pagpasarang hin nakakadaot nga tsismis. (Prob. 25:23; 2 Tes. 3:11) Hi Juliet, nga gin-unabi na, nagsumat kon ano an epekto ha iya han negatibo nga tsismis. Hiya nagsiring: “An pagpamati ha negatibo nga tsismis nakakapaluya, ngan nakakawara ito han akon pagtapod ha tawo nga nagtsitsismis. Kay paonan-o ako makakasiguro nga diri niya ako igtsitsismis ha iba?” Kon mapansin mo nga an iyo pag-iristorya nahingangadto na ha nakakadaot nga tsismis, pag-istorya lugod hin nakakaparig-on nga mga butang.​—Col. 4:6.

20. Ano an imo determinasyon nga buhaton may kalabotan ha imo panyakan?

²⁰ Tungod kay naukoy kita ha kalibotan diin damu nga tawo an maraot an panyakan, kinahanglan mangalimbasog gud kita nga siguruhon nga an aton panyakan nakakapalipay kan Jehova. Hinumdumi nga tikang kan Jehova an abilidad ha pagyakan, ngan importante ha iya kon paonan-o naton ito gin-gagamit. Bibendisyonan niya an aton sinsero nga pangalimbasog nga magyakan ha positibo nga paagi ha ministeryo, ha mga katirok, ngan ha aton pakiistorya ha adlaw-adlaw. Kon matapos na an impluwensya hinin diri diosnon nga sistema han mga butang, magigin mas masayon na gud nga pasidunggan hi Jehova pinaagi han aton panyakan. (Jud. 15) Ha pagkayana, magin determinado nga lipayon hi Jehova pinaagi han “mga pulong han [imo] baba.”​—Sal. 19:14.