1. Éé ní ea ólò naa kọọ̀ nyíéi á palàge ẹẹ ẹ́?

 JÌHÓVÀ gbĩ́ kọọ̀ nyíéi á ẹẹ. È nyímà naa vó boo béè kọọ̀ ṍò kààgà dú báàsĩ́ ea di ló ból súú nyómá káí Bàrì. (Gàl. 5:22) Tã́gíní bé e nyíè nen ea dõo nu ólò ẹẹ èlmà nen ea túá, nyíéi ólò palàge ẹẹ tṍó e kọ́ọ̀ kpẹ̀a vaá nvèè bá nè dõòna gbò mm̀ kele-kele sĩ́deè.​—Tóm 20:35.

2-3. (a) Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ kpá Gàlésìà 6:​4, nàà kà éé ní ea é láá nvèè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́ nyíe tṍó e gé sí tóm nè Jìhóvà ẹ? (b) Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

² Mm̀ kpá Gàlésìà 6:​4, neǹ tóm Pọ́ọ̀l kọ́ bàà kà nú ea é nveè bá nèi kọ é kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́ nyíe. (Bugi.) Túá kà, à bọ́ló kọọ̀ bẹẹ nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ á dú gè tú dénè bẹẹ kói siimá tóm nè Jìhóvà. Nyíéi á ẹẹ be è gé tú dénè bẹẹ kói siimá tó nèe. (Máát. 22:​36-38) Ní ea égè bàà, à bọ́ló kọ é kìn dùm ge tú bẹẹ lóó doolé ló dõòna gbò. À bọ́ló kọ é õá Jìhóvà zaa be à íe nu e láà naa boo béè bẹẹ válá kpá ló, búma, àbèè kalì. Ẹlẹ ní ea néi kọ̀láá nu e íè e. Boo dõòna bá, be à íe gá e dõòna gbò palàge sìm kilsĩ́ mm̀ ba sìtóm kọ̀ kpẹ̀a èlmà beele, à bọ́ló kọọ̀ nyíéi á ẹẹ kọ bà tú ba kalì lèèmà Jìhóvà, tãa vó e bà síímá dõòna kà tóm ea é náa kọ bàá ẹ̀b ba bá kọ bà léelìè elìè dõòna gbò àbèè boo béè dùm kùlù-kúlù. À bọ́ló kọ é nó ba nu dòòmà bá tãa vó e túù bẹẹ lóó doolé vá ló.

³ Mm̀ nakà togó belí, èé ló bel boo nu ea é láá nvèè bá nèi tṍó e lóói ọọ boo béè kọọ̀ née láà naa dénè nu e gbĩ́ gè naa. Èé ló nágé bel boo bé eé láá palàge tú kọ̀láá kà kalì e íè siimá tóm naa, nè nu eé láá nó lọl ló nu dòòmà bá dõòna gbò.

4. Mókà dìtõ̀ò ní ea é láá ọọvẹ́i lóé? Nè nu dòòmà bá.

⁴ Áná àbèè zọ̀ló a náa kọọ̀ sìgà gbò gyóòlo Jìhóvà á gá láá naana nu e bà géè gbĩ́ gè naa. Níà nu ea beè naaá ló Carol e. A beè ié nèà deè ge sí tóm kiẽ́e e bíi bọọ. Mm̀ gbò tṍóá, a beè ié 35 nen ea ólò noòmà Kpá Káí vaá nvèè bá nè gã́bug nen kọ bàá kìn lóó nè Jìhóvà vaá dììa múú. Lé nu beè sìlà aa mm̀ a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a! Sõò kpá lóe beè gbóó zọ̀, vaá áá tọ ní ea ólò bọọgẹ̀ tõo ẽ́. Carol kọ́ọ̀ “Boo béè nà zọ̀ló, ním láà naana nu e dõóna gbò gé náa, a beè naa kọ á tõo ḿ ló kọ ním dúù lé belí baala. Lóóm ọọ boo béè kọọ̀ ním láà naa gbò nú em gbĩ́ gè naa.” Carol beè gbĩ́ gè tú dénè a kói siimá tóm nè Jìhóvà. Vaá è leelàẹ! È agàla boo kọọ̀ nyíè Jìhóvà ẹ́ẹ ló kùbmà tóm ea láá sì.

5. (a) Éé ní ea bọ́ló kọ é kẽ̀èa boo beè lóói ọọ boo béè sìgà nu e née láà naa ẽ́? (b) Dì belí bé ea di mm̀ fùtóá naa, mósĩ́ deè ní e vígà págbálàá tú dénè a kói siimá tóm nè Jìhóvà ẹ?

⁵ Be à íe tṍó e lóó ni beè ọọ boo béè kọọ̀ nóo láà naa sìgà nu, bĩiná o bá kọọ̀, ‘Éé ní e Jìhóvà gbĩ́ kọ ḿ naa ẽ́?’ Jìhóvà gbĩ́ kọ ó tú dénè o kói siimá tóm neèe dẹ̀ẹ̀a boo bé eo dìtõ̀ò dì naa kátogóí. Bugi togó boo nakà nu dòòmà báí: Lóó ene kà vígà pábia ea di mm̀ a 80 gbáá beè ọọ boo béè kọọ̀ náa láà kọ ná kpẹ̀a belí bé ea géè kọ́ naa tṍó ea beè di mm̀ a 40 gbááá. A beè tõoé ló kọọ̀ kọ̀láá bé ea piigàẹ̀ naa, náa ẹ́ẹ̀lẹ̀ nyíè Jìhóvà. Sõò é kọ à dú kà kà naa vó? Bugi togó boo. Be vígà pábiaí beè tú dénè a kói siimá tóm nè Jìhóvà mm̀ a 40 gbáá, vaá à gáà sẹ̀ẹ̀à ge naa vó mm̀ a 80 gbáá, à gé tú dénè a kói siimá tóm nè Jìhóvà. Be è daamà togó gè bugi togó kọọ̀ tóm e síì náa ẹ́ẹ̀lẹ̀ nyíè Jìhóvà, à bọ́ló kọ é kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà ní ea ólò beeláfùl boo nú ea ẹ́ẹ̀lẹ̀ nyíè ẹlẹ ẹ́. Be ò piigà bé eo kói tóólá naa, Jìhóvà é kọ́ nè ni kọọ̀: “Ò palàge naa!”​—Doolé ló Máátìù 25:​20-23.  

6. Éé ní eé láá nó lọl ló nu dòòmà bá Maria ẹ?

⁶ Àé válí kọọ nyíéi á ẹẹ be è ká bùlà gbẹẹ́ boo tóm e láà sì èlmà tóm e née láà siná. Bugi togó boo vígà pábia ea bée kọlà Maria, e zọ̀ló náa kọ á gá láá kọná kpẹ̀a belí bé ea géè kọ́ naa. Túá ból, a beè ié tã̀àgã̀ bùlà vaá bugi togó kọ náa dọ nàè tọ́ọ̀ kà bélè. Sõò a beè gbóó kẽ̀èa boo vígà pábia ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò e zọ̀ló náa kọ á gá láá àà na boo vái, vaá Maria beè beeláfùl ge nvèè bá. Maria kọ́ọ̀ “M beè noo gè zọ̀ẹ kọ́ kpẹ̀a tenmá boo fóòn nè ge emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm má nen. Kọ̀láá tṍó e gbáà siá tóm, m̀ ólò ié ẹ́ẹ́ nyíe nè dĩ̀ìnè ló kọ m̀ láà nvèè bá nè nà vígà pábia.” Beele é láá ié nágé ẹ́ẹ́ nyíe tṍó e káà bùlà gbẹẹ́ boo nú e láà naa èlmà gbò nu e née láà naa na. Sõò èé kọ́ vàẹ be à íe kiẽ́e e láà naa leevè ea di ló bẹẹ gè sí tóm nè Jìhóvà ẹ?

7. Éé ní e neǹ tóm Pítà beè siè kpóó ló pá vígà kọ bàá naa ẽ́?

⁷ Pítà beè siè kpóó ló pá vígà mm̀ a túá kà kpá lẹ̀ẹ̀la tóm kọ bàá tú kọ̀láá kà dõ̀ònù nè kalì e bà íe nvèèmà bá nè pá vígà. Pítà beè emí kọọ̀: “Dì belí gbò e bà nyímá tẽ́ gè tú kele-kele ból dõ̀ònù e Bàrì beè nèva simá tóm, buù nen á tú ní e Bàrì beè dõo nè ẹlẹ simá tóm nè na  gbòa.” (1 Pít. 4:10) Náa bọ́ló kọ é di boo béè kọọ̀ dõòna gbò é bẹ́ nyíe àbèè ge ié ọ́ọ́-ọọ̀ ló vaá òòà aa ló gè tú bẹẹ dõ̀ònù siimá tóm nè dõòna gbò. Be è náa vó, née é láá tú dénè bẹẹ kói siimá tóm nè Jìhóvà.

8. Dẹ̀ẹ̀a boo nú ea di mm̀ 1 Kọ́rìnt 4:​6, 7, éé ní ea náa vaá náa bọ́ló gè tú bẹẹ dõ̀ònù dààmà kpá ló boo é?

⁸ À dú bíi kọ é tú bẹẹ dõ̀ònù siimá tóm leevè, sõò èé íè ge ọẹ̀ dẽe kọbé née dalà kpá ló boo. (Bugi 1 Kọ́rìnt 4:​6, 7.) Dì belí nu dòòmà bá, òó láá nyimá tẽ́ gè dààmà togó gè noomà Kpá Káí nen. À bọ́ló kọ ó tú dõ̀ònùá siimá tóm leevè! Sõò à palàge dú bíi kọ ó gá dààmà kpáló boo. Be à sẹlẹ o beè kọ́ kpẹ̀a nè nen naa ní eo daamà togó gè noòmàe Kpá Káí. Àé tan ni gè kọ́ nè gbò eo gé gbái kọi kpẹ̀a. Tṍó eo ínà ló gbò eo gé gbái kọi kpẹ̀aá, ò gbóó mòn dõòna kà vígà pábia ea gé kọ́ bé e ẹlẹ beè kọẹ̀ kpẹ̀a naa ní ea neè kpá nen naa. Ẹlẹ beè nè kpá nen; olo beè dààmà togó gè noòmà Kpá Káí nen. Éé ní eo é náa ẽ́? Ò nyímà kọọ̀ àé síè kpóó ló gbò eo gé gbái kọi kpẹ̀a, sõò ò béèlàfùl ge elá dọ̀ọ̀mà tṍó ea é bọ́ló gè nootẽ́ ńlo kọbé náa ọọvẹ ló vígà pábia ea beè nè kpáá. Àé dú lé be ò náa vó. Sõò ó gá òòà aa ló gè noòmà Kpá Káí gbò nen. Tú o dõ̀ònù siimá tóm!

9. À bọ́ló kọ é tú bẹẹ dõ̀ònù siimá tóm naa vàẹ?

⁹ Kẽ̀èa boo kọọ̀ kọ̀láá kà bẹẹ dõ̀ònù aa bá Bàrì. À bọ́ló kọ é tú gbò dõ̀ònùá nvèèmà bá nè pá vígà, níì ge dààmà kpá ló boo nì. (Fíl. 2:3) Nyíéi é ẹ́ẹ tṍó e túù dénè bẹẹ kói nè kalì siimá tóm nè Bàrì​—níì boo béè kọ è síì èl dõòna gbò nì, sõò boo béè kọ è túù bẹẹ dõ̀ònù siimá tóm nè Jìhóvà.

10. Éé ní ea náa vaá náa bọ́ló kọ é tú bẹẹ lóó doolé ló dõòna gbò e?

¹⁰ Be née ọ́ẹ̀ dẽe, èé láá dààmà togó gè tú nu e beele láà naa doolé ló nu e dõòna gbò náa láà naa. Dì belí nu dòòmà bá, neǹ vígà é láá palàge nè lòbèl kèsĩ́ gbò nen. Níà nú e ẹlẹ láá naa ẽ́. Mm̀ a nyíe, àé láá ẹ̀b dõòna kà vígà e náa láà nè lòbèl tẹlẹ kẽ. Sõò vígàá é láá palàge kolí kyáà, noòmà nuù pá a nvín, àbèè ge tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a. Nyíéi palàge ẹẹ kọ è íè pá vígà págbálà nè pábia e bà gé tú ba tṍó nè dõ̀ònù siimá tóm nè dõòna gbò!

11. Éé ní ea náa èé piiga boo gè nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s e?

¹¹ Náa kol ló béè kọọ̀ née é tú bẹẹ lóó doolé ló dõòna gbò, èé láá ié bélè lọl ló nu dòòmà bá gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Naanii èé bugi togó boo nu dòòmà bá Jíízọ̀s. Náa kal ló béè kọọ̀ a beè gbõoma, èé láá nó nu lọl ló gbò a kpãa nè a lé tóm. (1 Pít. 2:21) Èé dú lé gyóòlo Jìhóvà vaá sìm kilsĩ́ mm̀ bẹẹ sìtóm kọ̀ kpẹ̀a tṍó e piigà ge nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s dẹ̀ẹ̀a boo bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa.

12-13. Éé ní eé láá nó lọl ló Méné Dévìd e?

¹² È íè gã́bug nu dòòmà bá ea kil ló gbò gbálà nè gbò bia e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo eé láá nó nu lọl ló ea di mm̀ Kpá Káí náa kal ló béè kọọ̀ bà náa beè gbõoma. (Híb. 6:12) Bugi togó boo Méné Dévìd e Jìhóvà beè kọ́ kìlmàé ló kọọ̀ à “dú nen ea léémám.” (Tóm 13:22) Dévìd náa beè gbõoma. A beè sí agẹbá pọ́lọ́. Sõò a beè zogè lé nu dòòmà bá. Ló éé? Boo béè kọọ̀ náa beè leevè bel a bá tṍó e bà kọ́ẹ bel. A beè tú lèlè dee bá e bà née vaá zogè kọ à ọ́gàẹ̀ ló a pọ́lọ́. Vó beè naa kọọ̀ Jìhóvà á ia ló nèe.​—Ps. 51:​3, 4, 10-12.

¹³ Èé láá nó nu lọl ló nu dòòmà bá Dévìd tení dú ló gè bĩiná bẹẹ bá kọọ̀: ‘Nda ólò labví láb naa vàẹ tṍó e bà lelém dee báẹ́? É kọ m̀ ólò vàlẹ̀ bá zìgà kọ m̀ lọ̀ẹ̀, sẹ̀ m̀ ólò gbĩ́ gè leevè bel nà báẹ́? É kọ m̀ ólò vàlẹ̀ bá bẽgẽ̀ bel dõòna gbò? É kọ m̀ ólò pììgà kọbé ním íè nà gbò lọ̀ em beè iéá?’ Tṍó eo gé bugi nu ea kil ló gbò gbálà nè gbò bia e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo mm̀ Kpá Káí, òó láá biiná o bá kọọ̀: É kọọ̀ gbò tã̀àgã̀ e bà géè tení bá bélí nágé ńda? Mókà gbò lé kpãa ní e ba beè ié é? Tṍó eo gé bugi nú ea kilvá ló, bĩiná o bá kọọ̀: ‘Mósĩ́ deè ní e nda é láá belí gyóòlo Jìhóvà ea beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí é?’

14. Mósĩ́ deè ní eé láá ié bélè lọl ló gè ẹ̀b bé e pá vígà náa nu naa ẽ́?

¹⁴ Èé láá ié bélè lọl ló gè ẹ̀b bé e pá vígà náa nu naa, lọl ló gbò pá nvín tẹlẹ ló gbò kànen. Dì belí nu dòòmà bá, é kọ òó láá kẽ̀èa boo vígà ea di mm̀ bọọ bõ̀ònatõ̀ò ea gé téní bá tã̀àgã̀​—be à sẹlẹ boo béè tã́gĩ̀ bá ea aa bá pá kóò, nàà uú boo ea aa bá pá tọ, àbèè zọ̀ló? É kọ à íe gbò lé  kpãa eo monì mm̀ není ea é léémá ni gè toní? Òó láá nyimá bé eo é bé èlbá tã̀àgã̀ eo gé téní bá naa tení dú ló gè nó ba gbò lé nu dòòmà bá. Nyíéi palàge ẹẹ kọ è íè gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo e bà dìí zẹ̀ẹ̀ eé láá nó ba nu dòòmà bá!​—Híb. 13:7; Jém̀z 1:​2, 3.

15. Mókà ã̀àne e Pọ́ọ̀l beè nè ní ea é láá naa kọ é kilsĩ́ gè ié ẹ́ẹ́ nyíe mm̀ tóm e gé sí nè Jìhóvà ẹ?

¹⁵ À dú bíi kọọ̀ buù bẹ̀ì é pììgà bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa kọbéè fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló dí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Bugi togó boo nu dòòmà bá pá vígà e ba beè di mm̀ túá gbò gbááá. Ba beè ié kele-kele dõ̀ònù nè tóm e ba beè nèva kọ bàá sì. (1 Kọ́r. 12:​4, 7-11) Sõò bà náa beè tú ba lóó doolé ló ene àbèè ge beá ene. Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló buù ọ̀và kọ bàá naa nu ea dú bii kọbé à agẹlẹ ló gbò e bà dú nom̀ kpá ló Kráìst. Pọ́ọ̀l beè emí má pá Ẹ́fẹsọ̀s kọọ̀: “Dénè a dẽe gá soa ló ene vaá túe naamá tẽ̀ènè kà, bọọ vaá vuá èla mm̀ vulà súú dẽe ló, boo tṍó e buù ke tõ̀ò ea dìé ló gé sí ńlẹ́ẹ̀ tóm.” (Ẹ́fẹ. 4:​1-3, 11, 12, 16) Gbò e bà náa nu e Pọ́ọ̀l beè kọ̀a beè naa kọọ̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló nè gbaa ló á dì​—ea dú gbò láb ea dì nàgé mm̀ bõ̀ònatõ̀ò deè nieí.

16. Éé ní ea bọ́ló kọ é beeláfùl ge naa ẽ́? (Híbrù 6:10)

¹⁶ Beeláfùl ge kìn dùm ge tú lóó doolé ló dõòna gbò. Pììga boo gè nó nu dòòmà bá Jíízọ̀s nè gbò a kpãa. Nó nu dòòmà bá gbò e Kpá Káí kọ́ nu ea kilvá ló nè gbò e bà di mm̀ béèlè deeí. Boo tṍó eo gé piigà bé eo kpóó sim tùlà naa, kẽ̀èa boo kọọ̀ tóm eo síì nè Jìhóvà “náa é táé nyíe.” (Bugi Híbrù 6:10.) Kilsĩ́ gè tú ẹ́ẹ́ nyíe siimá tóm nè Jìhóvà vaá ò nyímá kọọ̀ nyíée é ẹ́ẹ tṍó ea mon kọ ò gé piigà bé eo kpóó sim tùlà naa.