1. Yinki ke pesá beto kilengi ya mingi?

 YEHOVA zola ti beto vanda na kilengi. Beto ke na zonzak’ yawu samu ti kilengi ke na kati ya mbuma yina mpeve ya santu ya Yehova, ke butaka. (Gal. 5:22) Biblia ke zonzá ti kilengi ke vandá mingi na kupesa kulutila na kuzwa. Na yawu, beto ke vandá na kilengi mingi ntangu beto ke salá ya kulutila na kisalu ya kusamuna, mpe ntangu beto ke sadisá bampangi.—Bis. 20:35.

2-3. a) Faso Bagalate 6:4 ke zonzak’ yawu, wapi bima zole ke sadisa beto na kubumba kilengi ya beto na kisalu ya Yehova? b) Yinki beto ke zonzila na artikle yayi?

² Na Bagalate 6:4, ntumwa Polo zonzilá bima zole yina lendá sala ti beto bumba kilengi ya beto. (Tanga.) Ya ntete, beto me lunga kupesa bangolo ya beto nyonso na Yehova. Kusala yawu ke pesa beto kilengi. (Mat. 22:36-38) Ya zole, beto zolá fwanisa ve yina beto ke salá na yina bampangi ke salaka. Nyonso yina ke na beto, ni Yehova pesá beto yawu. Ngolo mpe mayela yina ke na beto ke katuká na yandi. Mpe, si ya ke na kima yina bampangi ke salá na kisalu ya kusamuna kulutila beto, beto zolá vanda na kilengi na kutala ti ba ke na sadilá mayela ya bawu samu na kupesa nkembo na Yehova, kasi ve samu na bawu mosi. Ya ke sadisa beto na kusala ve bawu kimbanda, kasi na kulongoka na bawu.

³ Na artikle yayi, beto ke tala yinki lenda sadisa beto ntangu beto ke vandá ya kulemba, samu beto ke na lendá ve kusala nyonso yina beto ke na nsatu ya kusala na kisalu ya Yehova. Beto ke tala mpe faso ya kulutila mbote ya kusadila ngolo mpe mayela yina ke na beto, mpe yinki beto lenda longoka na bampangi.

4. Yinki lenda sala ti bampangi ya nkaka vanda ya kulemba? Pesa kifwani.

⁴ Ba ya nkaka na kati ya beto ke na lendá ve kusala nyonso yina ba ke na nsatu ya kusala na kisalu ya Yehova samu ba me nuna, to ba ke na belaka. Ya ke lembisá bawu. Ni yina mpe kuminá mpangi ya beto Carol. Na ntama, yandi kwendá samuna na kisika yina bantu mingi vandá na nsatu ya kuzaba Yehova. Na ntangu yina, yandi vandá longoka Biblia na bantu 35, mpe yandi sadisá mingi na kati ya bawu na kuzwa mbotokolo. Ya tsyeleka, Carol vandá kuzwa bambuma ya kitoko na kisalu ya kusamuna. Na manima, yandi kwizá kuzwa maladie ya ngolo mpe yandi bandá kulutisa ntangu ya yandi nyonso na yinzo. Carol me zonza: “Mu zaba ti samu mu ke dyaka ve na ngolo mingi, mu lenda sala ve mutindu bampangi ya nkaka. Kasi na ntima ya munu, mu ke talá ti mu ke dyaka ve kisadi ya Yehova ya mbote. Ya ke mpasi na kuvanda na nsatu ya kusala kima, kasi na kuvanda ve na ngolo ya kusala yawu. Ya ke lembisá munu mingi.” Ya ke mbote na kutala ti Carol ke na nsatu ya kusala mingi samu na Yehova. Beto zaba ti Nzambi ya beto yina ke na kyadi, ke na sepelá na yina yandi ke na lendá kusala.

5. a) Yinki beto zolá zimbana ve ntangu beto ke na lendá ve kusala nyonso yina beto ke na nsatu ya kusala? b) Na kizizi, wa’ faso mpangi ya bakala yayi me pesa bangolo ya yandi nyonso na kisalu ya Yehova na kati ya bamvula?

⁵ Kana bantangu ya nkaka nge ke ya kulemba samu nge ke na lendá ve kusala nyonso yina nge ke na nsatu ya kusala, nge lenda yufula: ‘Yinki Yehova ke na vingilá mu sala?’ Yehova zaba faso ke luzingu ya nge bubu yayi. Yandi ke na vingilá nge pesa yandi yina nge ke na ngolo ya kupesa. Kanisa na mambu yayi: Mpangi mosi ya kento yina ke na bamvula 80 ke ya kulemba samu yandi ke na lendá dyaka ve kusala na kisalu ya kusamuna, yina yandi vandá salá ntangu yandi vandá na bamvula 40. Yandi ke na kanisá ti nyonso yina yandi ke na salá bubu yayi samu na Yehova ke kaka kima mpamba na meso ya Yehova. Ya ke kwandi tsyeleka? Ve. Mpangi ya kento yayi pesá bangolo ya yandi nyonso na Yehova ntangu yandi vandá na bamvula 40. Mpe bubu yayi, na bamvula 80, yandi ke kaka na pesá bangolo ya yandi nyonso na Yehova. Ya ke na talaná ti yandi me bika ve kupesa na Yehova bangolo ya yandi nyonso. Si nge me banda kukanisa ti nyonso yina nge ke na salá samu na Yehova ke ve ya kulunga, kuzimbana ve mambu yayi: samu ni na Yehova beto ke na pesá bangolo ya beto, ni na beto ve na kuzonza ti yina beto ke na salá ke ve ya kulunga. Ni na yandi na kuzonza yawu. Kana beto ke na salá bangolo ya beto nyonso, Yehova ke zonza na beto: “Ya kele mbote!”—Tala Matayi 25:20-23.

6. Yinki beto lenda longoka na kifwani ya Maria?

⁶ Beto ke bumba kilengi ya beto, si beto ke na tulá makanisi ya beto na yina beto lenda sala, kasi ve na yina beto lenda sala ve. Beto zonzila Maria, mpangi mosi ya kento yina ke na maladie yina ke salá ti yandi lenda sala ve mingi na kisalu ya kusamuna. Na kubanda, mambu yayi vandá lembisa yandi, mpe yandi vandá tala ti yandi ke dyaka ve mfunu na meso ya Yehova. Kasi, na manima, yandi kwizá kanisa na mpangi mosi ya kento na kimvuka ya yandi, yina ke na kimbevo yina ke salá ti yandi vanda kaka na mfulu. Maria baká mukanu ya kusadisa mpangi yina. Maria me zonza: “Mu yidiká ntangu ya munu samu beto na yandi samuna na nzila ya téléphone mpe kufilisa mikanda.” Bambala nyonso mu vandá samuná na yandi, ntangu mu vandá vutuká na yinzo, mu vandá na kilengi ya mingi na yina mu me sadisa mpangi ya munu.” Beto mpe lendá kulisa kilengi ya beto si beto kanisa mingi na yina beto lenda sala, kasi ve na yina beto lenda sala ve. Kasi, yinki zolá vanda makanisi ya beto si beto ke na ngolo ya kusala ya kulutila, mpe beto zaba mbote-mbote kusala kima mosi na kisalu ya Yehova?

7. Wapi malongi ntumwa Piere pesá na bakristo?

⁷ Na mukanda ya ntete yina yandi soniká, ntumwa Piere zonzá na bampangi ya yandi na kusadila dikabu yina ba vandá na yawu, samu na kukulisa kiminu ya bampangi. Yandi sonikaka: “Konso muntu na kati ya beno kele na dikabu yina Nzambi pesaka yandi. Bika ti yandi sadila yawu samu na bampangi mutindu bisadi ya mbote na yina me tadila makabu ya kuswaswana ya Nzambi.” (1 Pi. 4:10) Kana beto ke na ngolo mpe mayela ya kusala bima, beto zolá manga ve kusadila yawu. Beto zolá vanda ve na boma ti si beto sadila dikabu yina ke na beto, bampangi ke lemba to ke banda kusala beto kimbanda. Si beto banda kukanisa mutindu yayi, ya ke kanga beto nzila ya kupesa bangolo ya beto nyonso na Yehova.

8. Mutindu me lakisa yawu 1 Bakorinto 4:6, 7, samu na yinki beto zolá sala ve matalana samu na mayela yina ke na beto?

⁸ Beto zolá sadila mayela mpe ngolo yina ke na beto. Kasi beto me bonga kusala ve matalana. (Tanga 1 Bakorinto 4:6, 7.) Na kifwani, nge lenda vanda na mayela ya kubanda masolo ya Biblia na bantu, mpe ya kunata bawu na kulongoka na nge. Nge zolá manga ve kusadila mayela yina ke na nge. Kasi, kusala ve matalana na yawu! Kanisa na mambu yayi yina lendá salama: Ntama mingi ve, nge me banda kulongoka Biblia na muntu. Nge ke na nsatu ya kukabula nsangu yina na bampangi ya groupe ya nge ya kusamuna. Ntangu nge ke kintwadi na bawu, mpangi mosi ya kento me banda kuzonza ti yandi me lenda kupesa mukanda na muntu. Yandi, me pesa mukanda. Nge, nge me banda kulongoka na muntu. Yinki nge ke sala? Nge zaba ti si nge kabula disolo ya nge na bampangi, ya ke pesa bawu ngolo. Kasi, samu na kumanisa ve kilengi ya mpangi yina me lenda kupesa kaka mukanda, nge lenda baka mukanu ya kuzonzila disolo ya nge kilumbu ya nkaka. Ni ntima ya mbote ke nata nge na kusala mutindu yayi. Kasi, ya zola zonza ve ti nge zolá sadila dyaka ve mayela ya nge ya kubanda kulongoka na bantu. Ya ke dikabu ya nge, sadila yawu!

9. Wa’ faso beto me bonga kusadila mayela mpe ngolo ya beto?

⁹ Beto zimbana ve ti ngolo mpe mayela ya beto ya kusalá bamambu ke dikabu yina ke katuká na Nzambi. Beto sadila yawu samu na kukindisa bampangi ya beto ya kimvuka, kasi samu na nkembo ya beto mosi ve. (Flp. 2:3) Ntangu beto ke sadilá ngolo mpe mayela ya beto ya kusalá luzolo ya Nzambi, beto ke vandá na kilengi. Kilengi ya beto ke katuka na yina beto zaba ti beto ke na pesá nkembo na Yehova, kasi ve samu beto me lutila bampangi.

10. Samu na yinki ya ke buzoba ya kukanisa ti beto me lutila bampangi?

 ¹⁰ Si beto sala ve keba, beto lenda kubwa na mutambu ya kukanisa ti beto me lutila bampangi, samu ba ke na lendá ve kusala bima yina beto ke salaka. Na kifwani, mpangi mosi ya bakala zaba kusala ba-discours ya kitoko. Ya ke dikabu ya yandi. Na kati ya ntima ya yandi, yandi lenda banda kukanisa ti yandi me lutila mpangi ya nkaka yina ke nwaná na kusala ba-discours. Kasi, mpangi yina ke nwaná na kusala ba-discours, ntangu ya nkaka yandi zaba kuyamba bazenza, yandi ke kulisá bana ya yandi na mutindu ya mbote, mpe yandi ke na tiya na kisalu ya kusamuna. Beto ke na kilengi na kuvanda na bampangi ya kento na ya bakala mingi yina ke sadilá makabu yina ke na bawu samu na kusadila Yehova mpe kusadisa bampangi.

11. Samu na yinki beto me bonga kulanda kifwani ya Yesu?

¹¹ Ya tsyeleka, beto me lunga ve kufwanisa yina beto ke salá na yina bampangi ke salaka. Kasi, beto lenda longoka na bifwani ya bantu ya nkaka. Yesu ke kifwani ya kulutila mbote ya kulanda. Ata beto ke ve bantu ya kulunga mutindu Yesu vandá, beto lenda landa bifu ya yandi ya mbote, mpe faso ya yandi ya kusala bamambu. (1 Pi. 2:21) Kana beto sala bangolo ya beto nyonso na kulanda mbote-mbote kifwani ya Yesu, beto ke kulisa kindiku ya beto na Yehova. Mpe beto ke kuzwa bambuma ya mbote na kisalu ya kusamuna.

12-13. Yinki beto lenda longoka na kifwani ya mfumu Davidi?

¹² Biblia ke zonzilá masolo ya bakento mpe babakala yina ke bifwani ya mbote ya kulanda, ata ba vandá bantu ya masumu. (Ebr. 6:12) Kanisa na mfumu Davidi. Yehova bokilá yandi ‘muntu yina ke pesá ntima ya munu kyese.’ (Bis. 13:22) Ya tsyeleka, Davidi vandá muntu ya masumu, mpe yandi salá bamambu ya nkaka yina vandá ve ya kulunga. Ata faso yina, yandi ke kifwani ya mbote samu na beto. Samu na yinki? Samu ntangu Nzambi sembak’ yandi, yandi sosá ve kumanga yimbi yina yandi salaka. Mpe yandi nyongá masumu ya yandi. Ni yina natá Yehova na kulemvokila yandi. —Nku. 51:3, 4, 10-12.

¹³ Samu na kulongoka mingi na kifwani ya Davidi, beto lenda yufula byuvu yayi: ‘Ntangu ba ke lakisá munu ti mambu yina mu me sala ke yimbi, yinki mu ke salaka? Mu ke ndimá kwandi? Mu ke sosá kulosa foti na zulu ya bampangi? Mu ke salá kwandi bangolo samu na kuvutukila ve yimbi yina mu me sala?’ Ntangu nge ke tangá masolo ya bisadi ya Yehova na Biblia, nge lenda  sosa kuzaba kana bawu mpe kutaná na bamambu yina nge ke na kutaná na yawu, mpe wapi bifu ya mbote ba lakisaka. Na mosi na mosi ya masolo yina nge ke tangá, yufula: ‘Yinki mu lenda sala samu na kuvanda mutindu muntu yayi?’

14. Yinki beto lenda longoka na bifwani ya bampangi ya beto ya kento na ya bakala?

¹⁴ Beto lenda longoka mpe ntangu beto ke talá kifwani ya bampangi ya beto ya kento na ya bakala, ba vanda ya kukula to bantwenya. Na kimvuka ya nge, ya ke na mpangi yina ke na kangá ntima na mantwala ya bankwamusu na lekole to na kati ya dikanda ya yandi, to yina ke nwaná na kimbevo? Wapi bifu ya mbote ya mpangi yina nge lenda kulisa? Kifwani ya yandi lenda sadisa nge na kukanga ntima na mantwala ya bankwamusu. Beto ke na kilengi na kuvanda na bampangi ya kento na ya bakala yina ke bifwani ya mbote samu na beto.—Ebr. 13:7; Zaki 1:2, 3.

15. Wapi malongi ntumwa Polo pesá yina lenda sadisa beto na kubumba kilengi ya beto na kisalu ya Yehova?

¹⁵ Samu kizunu mpe bumosi vanda na kati ya kimvuka, mosi na mosi na beto me bonga kupesa bangolo ya yandi nyonso. Beto zonzila bakristo ya siècle ya ntete. Bawu nyonso zabá ve kusala bima mosi, mpe ba vandá ve na bisalu mosi. (1 Ko. 12:4, 7-11) Kasi, ya butá ve kimbanda na kati ya bawu, mpe ya bebisá ve bumosi ya bawu. Polo zonzá ti mosi na mosi na kati ya bawu me bonga kusala yina me lunga “samu na kukulisa nzutu ya [Kristo].” Yandi soniká na bakristo ya Efeze: “Ntangu konso ndambu ya nzutu ke salaka kisalu ya yawu na mutindu me fwanana, nzutu nyonso ke kulaka mpe ke kumaka ngolo na kati ya luzolo.” (Ef. 4:1-3, 11, 12, 16) Ba yina landá malongi ya yandi bumbá kizunu mpe bumosi na kati ya bawu. Ni bifu yayi mpe beto ke talá na kati ya bimvuka ya beto.

16. Wapi mukanu nge me baka? (Baebre 6:10)

¹⁶ Sala bangolo samu na kufwanisa ve yina nge ke salá na yina bampangi ke salaka. Longoka kifwani ya Yesu, mpe landa bifu ya yandi ya mbote. Landa mpe bifwani ya bisadi ya Yehova ya nkaka na Biblia, mpe ya bampangi ya beto. Kana nge sala bangolo ya nge nyonso, vanda na kiminu ti Yehova “ke ya kudedama. Yandi lenda kuzimbana ve kisalu ya [nge].” (Tanga Baebre 6:10.) Vanda na kilengi ya kusadila Yehova samu nge zaba ti yandi ke sepelá na bangolo nyonso yina nge ke salá na kisalu ya yandi.