1. ¿Ti xyajnayjyäˈäwëm agujk jotkujk?

 JYOBAA tsyojkypy parë nyajpatëm agujk jotkujk. Nnijäˈäwëm ko tuk pëky mëdiˈibë yajkypyë Diosë myëjääw, yëˈë jotkujkˈäjtën (Gal. 5:22). Ets mas niˈigyë nnayjyäˈäwëm agujk jotkujk ko tijaty nyäjkëm, këdiinëm ko nˈaxäjëm, pääty agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nduˈunëm ja Diosë tyuunk ets ko nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm (Apos. 20:35).

2, 3. 1) Extëm jyënaˈanyë Gálatas 6:4, ¿ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm ndukxondakëmë Diosë tyuunk? 2) ¿Ti nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

² ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nyajpatëm agujk jotkujk? Apostëlë Pablo ojts tnigajpxy majtsk pëky (käjpxë Gálatas 6:4, TNM). * Tuk pëky, tsojkëp nmoˈoyëmë Jyobaa mëdiˈibë mas oy, ko duˈun nduˈunëm, ta niˈigyë agujk jotkujk xyajnayjyawëyäˈänëm (Mat. 22:36-38). Myëmajtsk pëky, kyaj nnayˈijxkijpxyëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm. Nˈokmëjkuˈëˈëw nˈokmëjkugäjpxëmë Jyobaa, pes yëˈë duˈun mëdiˈibë tukëˈëyë xymyoˈoyëm, extëm ja oyˈäjt mëkˈäjtën, ja wijyˈäjtën ets ko tijaty njäjt nnijäˈäwëm. Ets pën jamë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë niˈigyë tyukjäjttëp wiˈixë jäˈäy tmëtmaytyaktsoonët o wiˈix kyäjpxwäˈkxtë mä telefënë, nˈoktukxondakëm ko dyajtundë ja wyijyˈäjtën mä tmëjkuˈëw tmëjkugäjpxëdë Jyobaa ets kyaj parë jeˈeyë nyayajmëjpëtsëmëdë o këˈëm ttukˈoyˈattë. En lugäär mëët nnayˈijxkijpxyëm, nˈokjäjtëm wiˈix tijaty ttundë.

³ Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm ti mbäät xypyudëjkëm parë kyaj axëëk nnayjyäˈäwëm, pën kyaj nduˈunëm ja Diosë tyuunk extëm njatsojkënyëˈäjtëm. Nanduˈun nnimaytyäˈägäˈänëm wiˈix mbäät nyajtuˈunëm ja wijyˈäjtën mä Diosë tyuunk ets tijaty mbäät xytyukniˈˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëm.

4. ¿Ti mbäät axëëk xyajnayjyäˈäwëm? Oknimaytyäˈägë yˈijxpajtënë Carol.

⁴ Näägë nmëguˈukˈäjtëm axëëk nyayjyawëdë ko kyaj mbäät tnekymyëdundë Jyobaa extëmë ijty ttundë, mët ko tyam pëjk ijxëndëp o të myëjjäˈäyëndë. Duˈun nyayjyäˈäwë Carol, mëdiˈibë tuk tiempë tuun mä nety tyëgoyˈatyë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Pyudëjkë nimayë jäˈäy parë tˈixyˈattëdë Jyobaa ets nyëbattët, axtë ojtsë jäˈäy dyaˈëxpëky 35. ¡Jantsy oy wyimbëtsëëmy extëmë Carol Diosmëduuny! Per ok, ta pyäˈämbejty ets kyaj mbäät ojts nyekytsyoony. Yëˈë jyënaˈany: “Kyajts mbäät nekymyëdunyë Dios extëm ttundë nmëguˈukˈäjtëm mët kots nbëky nˈixyëty, ets duˈunëts nnayjyawëty ko kyajts oy nˈokmëduunë Dios. Axëëgëts xyajnayjyawëty kots kyaj mbäät nekytyuny tijatyëts njatunaampy”. Mëjwiin kajaa tsyobääty ko Carol tmëdunyë Jyobaa nuˈun myadaˈaky ets mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa mëjwiin kajaa nanduˈun dyajtsobääty, pes yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë paˈˈayoop.

5. 1) ¿Ti tsojkëp njamyajtsëm ko nety axëëk nnayjyäˈäwëm mët ko kyaj mbäät nekytyuˈunëm tijaty njatunäˈänëm? 2) Extëm yaˈixyë dibujë mä yäˈädë artikulo, ¿wiˈixë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm tmoˈoyë Jyobaa mëdiˈibë mas oy?

⁵ Pën axëëk näˈäty nnayjyäˈäwëm mët ko kyaj nduˈunëm extëm njatsojkënyëˈäjtëm, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Ti Jyobaa tsyojkypy etsëts ndukmëdunët?”. Jyobaa tsyojkypy ets nmëduˈunëm nuˈun ja madakën jyaˈty ets duˈun extëm nyaˈijx nyajpatëm. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈaky tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jyëmëjt 80. Yëˈë axëëk nyayjyawëty mët ko kyaj mbäädë Dios tˈokmëduunë extëm ko netyë jyëmëjt 40. Wyinmay ko Jyobaa kyaj ttukjotkëdaˈaky oy tjatunyë mëjääw parë duˈunyëm tmëduny. Per ¿tëyˈäjtënëdaa? Min nˈokˈijxëm. Yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm oy tyamë jyëmëjtnë 80, duˈunyëm tjantsy jyotmoˈoyë Diosë tyuunk, extëm ttuuny ko nety jyëmëjt 40. Pën winmäˈäyëm ko Jyobaa kyaj ttukjotkëdaˈaky tijaty njatukmëduˈunëm, nˈokjamyajtsëm ko yëˈë mëdiˈibë jënäˈänäämp pën tyukjotkëdakypy tijaty ndukmëduˈunëm o kyaj. Pën nduˈunëmë mëjääw parë Jyobaa nmoˈoyëm mëdiˈibë mas oy, ta xyˈanëëmëyäˈänëm: “Oy mëdiˈibë të xytyuny” (ijxkijpxyë mëdë Matewʉ 25:20-23).

6. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajmaytyaˈagyë María?

⁶ Tuk pëky mëdiˈibë mbäät xypyudëjkëm parë duˈunyëm ndukxondakëmë Diosë tyuunk, yëˈë ko jamë winmäˈäny nbëjktakëm mä mëdiˈibë mbäät nduˈunëm ets kyaj jyamëty mä mëdiˈibë kyaj mbäät nˈoktuˈunënë. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë María, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë nety kyaj mbäät nëgoo tˈoktuunë ja Diosë tyuunk mët ko pyeky yˈixyëty. Tim jawyiin axëëk yˈoknayjyäˈäwë ets wyinmääy ko kyaj tsyobääty tijaty jyatuumpy. Per ta tjamyejtsy ko mä kyongregasionk, tap tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë ijnëp myabajngëjxy mët ko pyeky yˈixyëty. María, ta tˈëxtääyë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈokpudëkë. Yëˈë jyënaˈany: “Tats nduknibëjktakë ninëjkxäˈäny mä tyëjk parëts mëët ngäjpxwäˈkxët mä telefënë o njäˈäytyëdëtsë kartë. Ets koogoots njëmbijnë mätsë ndëjk, agujk jotkujkëts nnayjyawëty mët ko tëts nbudëkë ja nmëguˈuk”. Ëtsäjtëm agujk jotkujk nanduˈun nnayjyawëyäˈänëm pën jam ja jot winmäˈäny nbëjktakëm mä tijaty tyam mbäät nduˈunëm, ets kyaj mä tijaty kyaj mbäät nˈoktuˈunënë. Per ¿ti net mbäät nduˈunëm pën oyˈäjt mëkˈäjtëm ets mbäät niˈigyë nduˈunëmë Diosë tyuunk o niˈigyë tijaty ndukjäjtëm?

7. ¿Wiˈixë apostëlë Pedro tˈanmääy ja myëguˈuktëjk?

⁷ Ko apostëlë Pedro tnijäˈäyë tim jawyiin ja myëguˈuktëjk, ta tˈanmääy ets dyajtundët ja wyijyˈäjtën parë ttukpudëkëdët ja myëguˈuktëjk. Duˈun tnijäˈäyëdë: “Duˈun extëm niduˈuk niduˈuk të xyˈaxäjëdë ja madakën, yajtundë ko mnaytyukpudëkëdët nixim niyam extëmë oybyë mëduumbë mëdiˈibë yajtukjotkujkˈäjtp ets të  tˈaxäjëdë ja Diosë pyaˈˈayoˈowën” (1 Ped. 4:10, TNM). Tsojkëbën nyajtuˈunëm ja wijyˈäjtën mëdiˈibë Jyobaa të xymyoˈoyëm ets kyaj nwinmäˈäyëm ko ja nmëguˈukˈäjtëm tjawëyäˈändë naywyinaxë o ko axëëk nyajnayjyawëyäˈänëm. Yëˈë ko pën kyaj nyajtuˈunëm, kyaj netyë Jyobaa nmoˈoyëm ja mëdiˈibë mas oy.

8. Extëm jyënaˈanyë 1 Korintʉ 4:6, 7, ¿tiko kyaj yˈoyëty nnaytyukmëjjäˈäwëm ko nwijyˈäjtëm?

⁸ Oy ko nyajtuˈunëm ja wijyˈäjtën mëdiˈibë nmëdäjtëm, per tsojkëp nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj nnaytyukmëjjäˈäwëm (käjpxë 1 Korintʉ 4:6, 7). Extëm nˈokpëjktakëm, waˈan kyaj mtsiptakxëty xyaˈëxpëjktsondäˈägët tuˈugë jäˈäy, ets oy ko kyaj mtsiptakxëty, tuunˈadëˈëts duˈun. Per oy ko njamyajtsëm ko kyaj yˈoyëty nnaytyukmëjäˈäwëm ko njäjt nnijäˈäwëm nduˈunëmë Diosë tyuunk. Okwinmay ko oy të wyimbëtsëmy mä ojts të mgäjpxwaˈkxy, ets të tuˈugë jäˈäy xyaˈëxpëjktsondaˈaky. Mjantsy tyukmëtmaytyäˈägaampy ja mmëguˈuktëjk mëdiˈibë nanduˈun të yˈotstë käjpxwäˈkxpë. Per ko jam myajpääty mët ja mmëguˈuktëjk, ta xymyëdoy ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tjantsy nyimaytyaˈaky ko të tmoˈoyë jäˈäy tuˈugë rebistë. Yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm të tkëyaky tuˈugë rebistë, ets mijts, të tuˈugë jäˈäy xyaˈëxpëjktsondaˈaky. ¿Ti net mdunaampy? Mnijäˈäwëp ko pudëkëyanëdëp ja mmëguˈuktëjk ko xytyukmëtmaytyäˈägët wiˈix ja jäˈäy të xyaˈëxpëjktsoony. Per kom kyaj axëëk xyajnayjyawëyaˈanyëty ja mmëguˈuk mëdiˈibë jeˈeyë të dyakyë rebistë, ta mwinmay ko jaa ok xynyimaytyäˈägët ja mˈeksperiensyë. ¡Jantsy oy ko duˈun mjäˈäyˈaty! Ets duˈunyëm anëëmë jäˈäy parë tˈëxpëktëdë Biiblyë, yajtuunkpäät ja mwijyˈäjtën.

9. ¿Wiˈix mbäät nyajtuˈunëm ja wijyˈäjtën mëdiˈibë Jyobaa të xymyoˈoyëm?

⁹ Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa yëˈë mëdiˈibë xymyoˈoyëmë wijyˈäjtën. Pääty, nˈokˈyajtuˈunëm parë nmëjääwmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj parë jeˈeyë mëj këjxm nnayjyäˈäwëm (Filip. 2:3). Agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm ko nyajtuˈunëm ja jot mëjääw ets ja wijyˈäjtën parë nduˈunëm ja Diosë tyuunk. Pes kyaj tijaty nduˈunëm parë jeˈeyë mëj këjxm nnayjyäˈäwëm o mët ko jeˈeyë ndukˈixäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm ko ëtsäjtëm mas oy tijaty nduˈunëm, yëˈë duˈun parë nmëjkumäˈäyëmë Jyobaa.

10. ¿Tiko kyaj yˈoyëty nnayˈijxkijpxyëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁰ Pën kyaj nnaygyuentëˈäjtëm, mbäädë net nnayˈijxkijpxyëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm ko nˈijxëm tijaty ëtsäjtëm mas oy nduˈunëm ets ti ja nmëguˈukˈäjtëm kyaj oy ttundë. Extëm nˈokpëjktakëm, waˈan tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm jantsy oy dyajnaxyë dyiskursë, ets yëˈë mëdiˈibë oy tyuumpy, mbäädë net tyuktëkëty ja mëjˈat këjxmˈat ko tˈixy ja myëguˈuk mëdiˈibë kyaj oy  dyiskursaraty. Per waˈan ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë kyaj oy dyiskursaraty, jyantsy oyjyaˈayëty, tsuj yajxon dyajˈyeeky dyajpety ja yˈuˈunk yˈënäˈk ets jyantsy tyukxondakypy ko yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy. Nguˈëˈëw ngukäjpxëm ko jyaˈˈatyë duˈumbë nmëguˈukˈäjtëm, mëdiˈibë wiˈixëmë wijyˈäjtën myëdäjttëp ets dyajtundë mä Diosë tyuunk parë tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk.

11. ¿Tiko mbäät nduˈunëmë mëjääw parë nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën?

¹¹ Kyaj yˈoyëty nnayˈijxkijpxyëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm, per mbäät mëjwiin kajaa tijaty xytyukniˈˈijxëm. Extëm nˈokpëjktakëm, Jesus ojts xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën ets mbäät nanduˈun nyaˈijxëmë oybyë jäˈäyˈäjtën ets nduˈunëm tijaty extëmë Jesus, oy wäˈätsjäˈäy ngayajpatëm (1 Peed. 2:21). Pën nduˈunëmë mëjääw parë nbanëjkxëmë yˈijxpajtën, ta oy nmëdunäˈänëmë Jyobaa ets oy wyimbëtsëmäˈäny mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Nëjkxëp njukyˈäjtëm extëmë oybyë Dios mëduumbë, ets nëjkxëp nanduˈun oy nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm.

12, 13. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈagyë rey David?

¹² Mä Biiblyë yajmaytyaktëp nimayë yetyëjk etsë toxytyëjk mëdiˈibë xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën, oy pokyjyaˈay yajpattë (Eb. 6:12). Niduˈuk yëˈë rey David, duˈunë Jyobaa nyimaytyakë: “Tëts nbääty [...] tuˈugë yetyëjk diˈibë ntsejpyëts” (Apos. 13:22). Perë David kyaj nety wyäˈätsjäˈäyëty, pes pokytyuun mëjwiin kajaa. Per oy tyëgooy, ojts xymyoˈoyëmë oybyë ijxpajtën. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko kyupëjk parë Jyobaa jyëjwijtsëmbijtë, kyaj ojts nyaynyikäjpxtuˈutyëty, kyupëjk ja ëwij käjpxwijën, jodëmbijt amumduˈukjot ets päätyë Jyobaa ojts pyokymyeˈkxyëty (Sal. 51:3, 4, 10-12).

¹³ Yˈijxpajtënë David xypyudëkëyäˈänëm mëjwiin kajaa ko nnayajtëˈëwëm: “¿Ngupëjkypyëts kots pën xyˈëwijy xykyäjpxwijy? ¿Netyëts nˈëxkapy ja ndëgoˈoyën, o jeˈeyëts nnaynyikäjpxtuˈutyëty? ¿Yëˈëtsë wiinkpë nmëguˈuk nduknipëjkypy kots ti nduundëgoy? ¿Nduumbyëtsë mëjääw parëts kyaj nekytyunët mëdiˈibëts të xyajtëgoy?”. Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë mä yajmaytyäˈäktë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë tëëyëp jukyˈäjttë, oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Pyattë duˈumbë jotmay extëmëts tyam nbääty? ¿Mëdiˈibë jäˈäyˈäjtën yajnigëxëˈktë? ¿Wiˈixëts mbäät nbanëjkxëdë yˈijxpajtën?”.

14. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko nˈijxëm tijatyë nmëguˈukˈäjtëm tyuundëp?

¹⁴ Mbäät mëjwiin kajaa tijatyë nmëguˈukˈäjtëm xytyukniˈˈijxëm, oy yëˈëjëty ënäˈktëjk o mëjjäˈäytyëjk. Mä kongregasionk, waˈan jyamëtyë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë pyattëbë amay jotmay,  extëmë ënäˈktëjk, waˈan jam ti atsip tyuktunäˈänëdë myëguˈuktëjk o tyukmëtsipˈatëdë ja fyamilyë ko Diosmëdundë o waˈan jyamˈatyë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë pëjk ijxëdëp. ¿Yajnigëxëˈktëbëdaa oybyë jäˈäyˈäjtën mëdiˈibë ëtsäjtëm mbäät niˈˈijxtutëm? Pën nbëjkëmë kuentë wiˈixë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm dyajnigëxëˈëktë oybyë jäˈäyˈäjtën, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nanduˈun nmëmadakëm ja amay jotmay. ¿Këdii mëjwiin kajaa nyajtsobatëmë duˈumbë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë yajnigëxëˈktëp mëkë myëbëjkën? Seguurë ko nguˈëˈëw ngukäjpxëm ets xyajnayjyäˈäwëm agujk jotkujk (Eb. 13:7; Sant. 1:2, 3).

15. ¿Wiˈix xypyudëkëyäˈänëm extëmë Pablo jyënany parë nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa agujk jotkujk?

¹⁵ Pën nmoˈoyëmë Jyobaa mëdiˈibë mas oy, ta mä kongregasionk nyajjaˈˈatäˈänëmë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën ets ja tuˈugyëˈäjtën. Duˈunën ttuundë ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä primer siiglë, yëˈëjëty wiˈixëm tmëdäjttë ja wijyˈäjtën ets tiiyëm nyikëjxmˈäjttë (1 Kor. 12:4, 7-11). Per kyaj ojts nyayˈijxkijpxyëdë mët ja myëguˈuktëjk ets tuˈugyë nyayaˈijtëdë. Apostëlë Pablo niˈigyën tˈanmääy ja Dios mëduumbëty mëdiˈibë Éfeso ko waˈan ttundë niduˈuk niduˈuk nuˈun myadäˈäktë parë “yajxon tmëdunët diˈibë tiˈigyë ijttëp mët ja Kristë”. Ets ta tˈakˈanmääytyë: “Ko ja mëbëjkpëtëjk ttundë diˈibë oy, net myëjpëjtäˈägëdë mëbëjkëngyëjxm es [dyajmëjwindëkëdë] ja naytsyokë” (Éfes. 4:1-3, 11, 12, 16). Ko duˈun ttuundë, ta tuˈugyë nyayaˈijtëdë mët ja myëguˈuktëjk ets nanduˈunën tyam yaˈixy mäjaty nduˈukmujkëm.

16. ¿Ti mbäät tyam xytyuknibëjktäägë? (Ebreeʉsʉty 6:10).

¹⁶ Pëjktäˈägë mwinmäˈäny parë kyaj mnayˈijxkijpxyëdët mët ja nmëguˈuktëjk. Nik oy ko yëˈë xypyanëjkxëdë Jesusë yˈijxpajtën ets xytyunëdë mëjääw parë mjäˈäyˈatët extëm jyaˈayˈajty. Ix wiˈix jyukyˈäjttë ja Diosmëduumbëty, wiˈix dyajnigëxëˈktë ja myëbëjkën ets wiˈix tyam nanduˈun ttundë ja nmëguˈukˈäjtëm. Duˈunyëm mmoˈoyë Jyobaa mëdiˈibë mas oy, pes yëˈë kyaj tjäˈäytyëgoy tijaty oy mduumpy (käjpxë Ebreeʉsʉty 6:10). Mmëduunˈadëˈëtsë Jyobaa agujk jotkujk ets it seguurë ko yajtsobatypy ko xytyunyë mëjääw parë jotkujk xyajnayjyawëty.