1. I yini lexi nga hi nyikaka ku nyonxa ka ntiyiso?

 YEHOVHA a djula leswaku hi nyonxa. Ha swi tiva leswo hikusa ku nyonxa i mhandzru wa moya lowa ku xwenga. (Ga 5:22) Ha swi tiva leswaku ku hanana swi yentxa hi nyonxa ngopfu ku tlula ku hananiwa, xileswo hi nyonxa ngopfu loko hi yentxa leswi hi nga swi kotaka a ntizrweni wa ku zrezra ni loko hi pfuna vamakwezru.—Min 20:35.

2-3. a)Hi ku ya hi Ba-le-Galatia 6:4, he yini mintxhumu yibidzri leyi nga hi pfunaka ku tama hi nyonxa a ntizrweni wa Yehovha? b)Hi ta vona yini ka xidondzro lexi?

² Mupostola Pawulo a vulavule hi mintxhumu yibidzri leyi nga hi pfunaka ku tama hi nyonxa. (Dondzra Ba-le-Galatia 6:4.) Wa ku sungula, hi fanela ku tizrela Yehovha hi lani hi kotaka ha kone. Loko hi yentxa leswi hi swi kotaka a ntizrweni wa Yehovha hi fanela ku nyonxa. (Mt 22:36-38) Wa wubidzri, a hi fanelanga hi tidzringanisa ni van’wana. Hi fanela ku tlangela Yehovha hi leswi hi kotaka ku swi yentxa, swi nge na mhaka leswaku hi ni ntanga muni, lihanyu dzrezru kumbe leswi hi kotaka ku swi yentxa. Swa twala leswo hikusa hinkwaswu leswi hi nga na swone hi nyikiwe ha Yehovha. Handle ka leswo, loko makwezru a ni wuswikoti ku hi tlula a ntizrweni wa ku zrezra hi fanela ku nyonxa hi leswi a byi tizriselaka ku dzrumisa Yehovha ku nge ku tidzrumisa. Loko hi yanakanya hi ndlela leyo hi nge ti va ni moya wa ku phikisana, kambe hi ta lwela ku dondzra ka van’wana.

³ Ka xidondzro lexi, hi ta vona leswaku i yini leswi hi nga swi yentxaka loko hi txhuka hi hela ntamu hi kola ka leswi hi hlulekaka ku tizrela Yehovha hi lani a hi navela ha kone. Hi ta tlhela hi vona leswaku hi nga byi tizrisisa kuyini wuswikoti lebyi hi nga na byone hi lani hi nga kotaka ha kone a ntizrweni wa Yehovha, ni leswaku hi nga dondzra yini ka xikombiso xa van’wana.

4. I yini lexi nga txhukaka xi hi heta ntamu? Nyikela xikombiso.

⁴ Malandzra man’wana ya Yehovha swa ma kazratela ku pfumela leswaku a ma nge he koti ku yentxa swinyingi a ntizrweni wa Yehovha hi lani a ma swi kota ha kone khale, ku nga ha va hi kola ka mavabyi kumbe ntanga. Hi leswi yentxekeliki Carol. Ku ve ni nkama lowu a a tizrela lomu ku nga ni xivileleko lexikulu. Hi nkama wolowo a kote ku fambisa 35 wa swidondzro swa Bibele a va a pfuna vanyingi ku va va tlhasela babatiso. Carol a mu tizreli ngopfu Yehovha! Kambe hi ku famba ka nkama a khomiwe hi mavabyi a va a nga ha swi koti ku humahuma kaya. A li: “Hi kola ka mavabyi a na ha swi koti ku yentxa leswi van’wana va swi kotaka, kambe a ni titwi na ni yampswa ku va tlula. Leswi ni hlulekaka ku yentxa leswi a ni swi kota khale, swi ni heta ntamu.” Carol wa swi navela ku yentxela Yehovha hinkwaswu leswi a nga swi kotaka nakone leswo swa tlangeleka! Yehovha a swi nyika lisima hinkwaswu leswi a kotaka ku swi yentxa.

5. a)I yini leswi hi fanelaka ku swi dzrimuka loko hi txhuka hi hela ntamu hi leswi hi nga ha kotiki ku yentxa swinyingi? b)Xana mifoto yi swi kombisisa kuyini leswaku makwezru lweyi nkama hinkwawu a yentxi leswi a nga swi kotaka a ntizrweni wa Yehovha?

⁵ Loko na wene u hela ntamu hi leswi u nga ha kotiki ku yentxa leswi a wu swi kota khale, tivutise leswi, ‘I yini leswi Yehovha a swi laviseliki kwanga?’ Yehovha o djula ntsena ku va u yentxa leswi u nga swi kotaka. Yanakanya hi xiyimu lexi: Makwezru wa xisati lweyi a nga ni ma 80 wa malembe a hela ntamu hi leswi a kalaka a nga ha koti ku yentxa swinyingi a ku zrezreni hi lani a a yentxa ha kone na a ni ma 40 wa malembe. Nambi loko a yentxa leswi a swi kotaka, a vona ingiki a swi yanelanga ka Yehovha. Kambe xana hakunene leswo i ntiyiso? Yanakanya hi leswi, phela na a ni ma 40 wa malembe a a yentxa leswi a swi kotaka nakone ni swoswi a nga ni ma 80 wa malembe a ha tama a yentxa leswi a swi kotaka. Leswi liki a nga yimanga ku yentxa leswi a swi kotaka. Loko hi sungula ku hela ntamu hi leswi hi vonaka ingiki leswi hi swi yentxelaka Yehovha i switsrongo, hi fanela u dzrimuka leswaku lweyi a vonaka ku tikazrata kwezru i Yehovha. Loko hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha a ta nyonxa a va a ku: “U yentxe ha hombe!”—Dzringanisa na Matewu 25:20-23.

6. Hi nga dondzra yini ka xikombiso xa Maria?

⁶ Swa nabyala ku va hi nyonxa loko hi beka miyanakanyu yezru ka leswi hi kotaka ku swi yentxa ku nge ka leswi hi nga kotiki ku swi yentxa. Yanakanya hi xikombiso xa makwezru Maria, lweyi a nga kotikiki ku yentxa swinyingi a ntizrweni wa ku zrezra hi kola a mavabyi. A ku sunguleni a swi mu hlatiyelisa, a titwa a nga pfuni ntxhumu. Kolanu a dzrimuke makwezru wa xisati a bandleni lweyi a a tsrhamela mubedeni hi kola ka mavabyi, a va a teka xiboho xa ku mu pfuna. Maria a li: “Ni hambi malulamiselo ya ku va ni zrezra na yene hi telefone ni hi makarta, nakone makhambi hinkwawu a ni muka na ni nyonxile hi leswi ni pfuniki makwezru.” Na hine hi nga nyonxa ngopfu loko hi beka miyanakanyu yezru ka leswi hi kotaka ku swi yentxa ku nge ka leswi hi nga swi kotikiki. Kambe hi nga ku yini loko hi ni wuswikoti bya ku yentxa leswi yengetelekiki kumbe wuswikoti bya kukazri lebyi hi nga byi tizrisaka a ntizrweni wa Yehovha?

7. He xini xitsratsriyo lexi tizraka lexi Pawulo a xi nyikiki vakriste?

⁷ Ka papela dzrake dzra ku sungula ledzri huhuteliwiki, mupostola Petro a kutxe vamakwavu akuva va tizrisa wuswikoti byavu leswaku va kutxa ni ku tiyisa vakristekulobye. Petro a tsrale leswi: ‘Hi laha mun’wana ni  mun’wana a nga yamukela nyiko ya wumbilu ha kone, tizrelanani ha yone swa nga hi vayaveli lavanene va timpswalu letinyingi ta Xikwembu Nkulukumba.’ (1Pe 4:10) A hi fanelanga hi tsrhika ku tizrisa tinyiko kumbe wuswikoti byezru, hi ku txhava leswaku van’wana va ta hi tsrhohoka kumbe va hela ntamu. Loko hi yentxa leswo hi ta va na hi nga tizreli Yehovha hi lani hi kotaka ha kone.

8. Hi ku ya hi 1 Ba-le-Korinte 4:6, 7, ha yini hi nga fanelanga hi tikulisa hi leswi hi nga ni wuswikoti bya kukazri?

⁸ I ntiyiso leswaku hi fanela ku tizrisa wuswikoti byezru hi lani hi nga kotaka ha kone a ntizrweni wa Yehovha, kambe a hi fanelanga hi tikulisa. (Dondzra 1 Ba-le-Korinte 4:6, 7.) Hi xikombiso, swi nga yentxeka u ni wuswikoti bya ku fambisa swidondzro swinyingi swa Bibele. I ntiyiso leswaku u fanela ku byi tizrisa wuswikoti lebyo! Kambe ku byi tizrisa ni ku tibyela ha byone swi hambanile. A hi nge u ve ni mabulu ya ku nyonxisa ni mhunu a nsin’wini lakakuva mi sungula ni xidondzro xa Bibele. Kutani a wu wu voni nkama wa ku bulela van’wana ka ntlawa wa nsimu. Kambe loko mi tlhangana, makwezru mun’wana wa xisati a mi dzrungulela leswaku a nyonxe ngopfu swinene hi leswi a kotiki ku nyikela revhixta ka n’winyi wa muti. Phela e nyikela revhixta kambe wene u sungule xidondzro xa Bibele, a wu ta yentxa yini? Wa swi tiva leswaku mfambu waku wu ta va kutxa vamakwezru, kutani swa yampswa ku va u dzrungula mfambu waku siku dzrin’wana akuva u nga honeteli ku nyonxa ka makwezru lweyi a kotiki ku nyikela revhixta. Hi ku yentxa leswo u ta va u kombisa wunene. Kambe leswo a swi fanelanga swi ku tsrhikisa ku sungula swidondzro swa Bibele hikusa i wuswikoti byaku, kutani byi tizrise!

9. Xana hi fanela ku byi tizrisa hi ndlela yini wuswikoti byezru?

⁹ A hi fanelanga hi dzrivala leswaku wuswikoti lebyi hi nga na byone hi nyikiwe ha Xikwembu Nkulukumba, xileswo hi fanela ku byi tizrisela ku kutxa vamakwezru ku nga li ku tikokela ndhuma. (Flp 2:3) Loko hi tizrisa ntamu ni wuswikoti byezru akuva hi tizrela Yehovha, hi ta nyonxa ku nga li hi leswaku hi zama ku tlula van’wana kambe hi leswaku hi byi tizrisela ku dzrumisa Yehovha.

10. Ha yini hi nga fanelanga hi tidzringanisa ni van’wana?

¹⁰ Hi fanela ku tivonela akuva hi nga dzreli van’wana hi leswi va nga kotiki ku yentxa leswi hine hi swi kotaka. Hi xikombiso, swi nga yentxeka makwezru wa kukazri a ni wuswikoti bya ku beka wukaneli hi ndlela leyinene. Lebyo i wuswikoti byake, kambe swi nga yentxeka he mbilwini a dzrela makwezru lweyi a hlulekaka ku yentxa leswi fanaka. Kambe swi nga yentxeka  makwezru lweyi a dzreliwaka a li mhunu wa malwandla, a swi kota ku dondzrisa ha hombe vana, nakone a hiseka ntizrweni wa ku zrezra. Hi fanela ku nyonxa hi leswi vamakwezru va tizrisaka wuswikoti byavu akuva va tizrela Yehovha ni ku pfuna van’wana.

11. Ha yini hi fanela ku yetisela xikombiso xa Yesu?

¹¹ I ntiyiso leswaku a hi fanelanga hi tidzringanisa ni van’wana, kambe hi nga dondzra ka xikombiso xavu. Xikombiso lexikulu lexi hi nga xi yetiselaka i xa Yesu. I ntiyiso leswaku a hi nge tifananisi na yene hikusa a a hetisekile, kambe hi nga dondzra swinyingi ka matsrhamela yake ni ndlela leyi a a hanya ha yone. (1Pe 2:21) Loko hi tikazratela ku landzra xikombiso xa Yesu he kusuhi hi ta va vatizreli va Yehovha va ku yampswa nakone hi ta yampswisa wuswikoti byezru bya ku zrezra.

12-13. Hi nga dondzra yini ka xikombiso xa Hosi Davhida?

¹² A Bibeleni hi kuma swikombiso swa vavanuna ni vavasati va ku dumbeka lava hi nga va yetiselaka. (Hb 6:12) Yanakanya ha Hosi Davhida, loko a vulavula ha Davhida, Yehovha a te ‘i wanuna lwa nga wa mbilu yanga’, kumbe hi ku ya hi wundzruluteli byin’wana ‘mhunu lweyi ni mu zrandzraka’. (Min 13:22) Kambe Davhida a a nga hetisekanga nakone a yentxe swidoho leswikulu. Nambi tanu, i xikombiso lexinene kwezru. Ha yini? Hikusa loko a nyikiwe xilayu a nga zamanga ku tiyimelela, a xi yamukelile a va a tisola na swi sukela mbilwini ka hinkwaswu leswi a swi yentxiki. Leswo swi yentxi Yehovha a mu dzrivalela.—Ps 51:3, 4, 10-12.

¹³ Loko u dondzra hi xikombiso xa Davhida, tivutise leswi: ‘Xana ni yangulisa kuyini loko ni layiwa? Xana na pfumela leswaku ni hoxile kumbe ni zama ku tiyimelela? Xana ni tsrutsrumela ku lumbeta van’wana? Xana ni tikazratela kuva ni nga ha phindhi swihoxo leswi fanaka?’ U nga ha tihamba swivutiso leswi fanaka loko u dondzra hi swikombiso swa van’wana a Bibeleni. Xana va kumani ni swikazratu leswi fanaka ni swanga? I wumhunu muni lebyi va byi kombisiki lebyi ni nga byi yetiselaka? Ni nga yentxa yini akuva ni fana ni nandzra lweyi wa Yehovha wa ku dumbeka?

14. Hi nga dondzra yini ka swikombiso swa vamakwezru bandleni?

¹⁴ Hi nga tlhela hi dondzra ka swikombiso swa vamakwezru a bandleni, lavakulu ni lavatsrongo. Hi xikombiso, yanakanya hi makwezru wa kukazri a bandleni dzraku lwa kumanaka ni ndzringo. Swi nga ha yentxeka a xanisiwa hi vadondzrikulobye a xikole, a pfukeliwa hi maxaka kumbe a xanisiwa hi mavabyi ya kukazri. I wumhunu muni byi ku nyonxisaka  bya makwezru lweyi, u navelaka ku byi yetisela? Nakunene swikombiso swa vamakwezru a bandleni swi nga hi pfuna, nakone hi nga tizrisa swikombiso swavu akuva hi lwa ni mindzringo leyi hi kumanaka na yone. Swa nyonxisa ku va ni swikombiso swa lipfumelo swa vamakwezru leswi hi nga swi yetiselaka!—Hb 13:7; Yk 1:2, 3.

15. He xini xitsratsriyo lexi Pawulo a xi nyikeliki lexi nga hi pfunaka ku va hi tama hi nyonxa a ntizrweni wa Yehovha?

¹⁵ Mun’wana ni mun’wana a fanela ku yentxa leswi a nga swi kotaka akuva a kondletela ku zrula ni wumun’we bandleni. Yanakanya hi vakriste va le dzaneni dzra ku sungula, vone a va ni tinyiko, wuswikoti ni swiyavelo swa ku siyana siyana. (1Ko 12:4, 7-11) Kambe leswo a swi nga va yentxi va phikisana ni ku yavana a bandleni. Pawulo a kutxe mun’wana ni mun’wana wavu akuva a yentxa leswi a nga swi kotaka ‘akuva ku yakiwa mizri ya Kriste’. A tlhele a ku: ‘Mi va mi kuma a ku kula hi mpimu wa ntamu lowu yaveliwaka xizro xin’wana ni xin’wana, ma ha nga yakisiwa lizrandzrwini.’ (Ef 4:1-3, 11, 12, 16) Vakriste lava yingisetiki xilayu xa Pawulo va pfunisile a ku kondleteleni ka ku zrula a bandleni, nakone vakriste va ntiyiso namunhla va yentxa leswi fanaka.

16. Xana hi fanela ku tiyimisela ku yentxa yini? (Ba-Heberu 6:10)

¹⁶ U nga tidzringanisi ni van’wana, a matsrhan’wini ya leswo, tikazratele ku yetisela xikombiso xa Yesu ni xa malandzra man’wana ya Yehovha ya ku dumbeka ya khale ni ya masiku yezru. Yentxa leswi u nga swi kotaka a ntizrweni wa Yehovha na u tiva leswaku Xikwembu Nkulukumba a nga kali ku lulama lakakuva a nga dzrivala ntizru waku’. (Dondzra Ba-Heberu 6:10.) Tizrela Yehovha hi ku nyonxa na u tiva leswaku awa nyonxa loko a hi vona na hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka a ntizrweni wake.