1. ¿Baʼax beetik u jach kiʼimaktal k-óol?

 JÉEOBAEʼ u kʼáat ka kiʼimakchajak k-óol. Leloʼ k-ojel tumen le kiʼimak óolaloʼ junpʼéel tiʼ le modos ku taal tiʼ le espíritu santooʼ (Gál. 5:22). Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ maas ku taasik kiʼimak óolal u tsʼaʼabal wa baʼax ke u kʼaʼamal wa baʼax. Le oʼolaleʼ jach ku kiʼimaktal k-óol le kéen k-xupba teʼ kʼaʼaytajoʼ bey xan kéen k-áant le sukuʼunoʼoboʼ (Hech. 20:35).

2, 3. 1) Jeʼex u yaʼalik Gálatas 6:4, ¿baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u kiʼimaktal k-óoleʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

² ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u kiʼimaktal k-óoleʼ? Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj kaʼapʼéel baʼal jeʼel u yáantkoʼoneʼ. Lelaʼ jeʼel u páajtal k-ilik tiʼ Gálatas 6:4 (xoke). Yáaxeʼ unaj k-tsʼáaik tiʼ Jéeoba u maas maʼalobil le kéen k-meyajte, beyoʼ yaan u yantal baʼax oʼolal u kiʼimaktal k-óol (Mat. 22:36-38). U kaʼapʼéeleʼ maʼ unaj k-comparartikba yéetel u maasiliʼ. Wa yaan junpʼéel baʼal maʼalob k-beetik tumen toj k-óol, k-ojel k-beete wa tsʼoʼok u kaʼansaʼaltoʼon k-beeteʼ unaj k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba tumen chéen tu yoʼolaleʼ ku páajtal k-beetik jeʼel baʼaxakeʼ. Tsʼoʼoleʼ wa k-ilik yaan sukuʼunoʼob maas maʼalob u beetkoʼob wa baʼaxeʼ unaj u kiʼimaktal k-óol tumen táan u meyajtiʼob le baʼaxoʼob u yojloʼob utiaʼal u alabarkoʼob Jéeobaoʼ maʼ utiaʼal u kaxtik u yutsiloʼob wa utiaʼal u presumiroʼobiʼ. Le oʼolaleʼ tu lugar k-comparartikba yéetel u maasileʼ maas maʼalob ka kaanbalnakoʼon tiʼ letiʼob.

³ Teʼ xookaʼ yaan k-ilik baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u lúubul k-óol le kéen k-uʼuy maʼ tu páajtal k-meyajtik Jéeoba jeʼex k-kʼáateʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan k-ilik bix jeʼel u meyajtoʼon maʼalob le baʼaxoʼob k-ojel k-beetoʼ bey xan le baʼaxoʼob k-kanik tiʼ u maasiloʼ.

4. ¿Baʼax jeʼel u beetik u lúubul k-óoleʼ? Tʼaanen tiʼ u ejemplo Carol.

⁴ Jujuntúul sukuʼunoʼob yaan u jaʼabiloʼob wa kʼojaʼanoʼobeʼ ku lúubul u yóoloʼob le kéen u yiloʼob maʼ tu páajtal u meyajtikoʼob Jéeoba jeʼex u kʼáatoʼobeʼ. Leloʼ bey úuchik tiʼ juntúul kiik ku kʼaabaʼtik Carol. Letiʼeʼ ku bin áantaj kaʼach teʼ tuʼux maas kʼaʼabéetoʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tu tsʼáaj 35 xookoʼob yéetel tu yáantaj yaʼab máakoʼob utiaʼal ka okjaʼanakoʼob. ¡Jach maʼalob u bintiʼ kaʼachi! Chéen baʼaleʼ junpʼéel kʼiineʼ kʼojaʼanchajeʼ ka pʼáat maʼ tu páajtal u jóokʼol tu yotoch. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «In wojleʼ tu yoʼolal in kʼojaʼanileʼ maʼ tu páajtal in meyajtik Jéeoba jeʼex u beetik u maasiloʼ. Kex beyoʼ teneʼ kin wuʼuyikeʼ maʼ chúukaʼan in wóoliʼ. Jach ku lúubul in wóol tumen kex taak in maas meyajtik Jéeobaeʼ maʼ tu páajtal». Jeʼex k-ilkoʼ Caroleʼ ku tsʼíiboltik u beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal u meyajtik Jéeobaoʼ, leloʼ jach maʼalob tumen letiʼeʼ ku yilik taak u beetik loʼobal, chéen baʼaleʼ maʼ tu páajtal.

5. 1) ¿Baʼax unaj k-kʼaʼajsik wa ku lúubul k-óol tumen maʼ tu páajtal k-meyajtik Jéeoba jeʼex k-kʼáateʼ? 2) Jeʼex u chíikpajal teʼ fotoʼob yaan teʼ xookaʼ, ¿baʼaxten k-aʼalikeʼ le sukuʼunoʼ maʼ xuʼuluk u tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeobaiʼ?

⁵ Wa yaan kʼiin ku lúubul k-óol tumen maʼ tu páajtal k-meyajtik Jéeoba jeʼex k-kʼáateʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Baʼax ku páaʼtik Jéeoba ka in beete?». Letiʼeʼ chéen ku páaʼtik ka k-tsʼáatiʼ u maas maʼalobil tiʼ le baʼax ku páajtal k-beetkoʼ. Koʼoneʼex tʼaan tiʼ juntúul kiik 80 años tiʼ. Letiʼeʼ lúub u yóol tumen maʼ tu páajtal u meyajtik Jéeoba jeʼex u beetik kaʼach le yaan 40 años tiʼoʼ. Ku tuklikeʼ kex ku tsʼáaik u yóoleʼ Jéeobaeʼ maʼ kiʼimak u yóol yéetel le baʼax ku beetkoʼ. ¿Jach wa jaaj le baʼax ku tuklikoʼ? Maʼatech tumen kex yaan 80 años tiʼeʼ láayliʼ táan u tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeoba jeʼex u beetik kaʼach le yaan 40 años tiʼoʼ. Le kéen joʼopʼok k-tuklik maʼ kiʼimak u yóol Jéeoba yéetel le bukaʼaj k-beetkoʼ unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ maʼ toʼon aʼalik wa junpʼíit wa yaʼab le bukaʼaj k-beetkoʼ baʼaxeʼ letiʼ. Wa k-tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeobaeʼ letiʼeʼ yaan u yaʼaliktoʼon: «Jach maʼalob baʼax ta beetaj» (ket yéetel Mateo 25:20-23).

6. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon u ejemplo María?

⁶ Junpʼéel baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul u kiʼimaktal k-óoleʼ letiʼe ka chʼíikikoʼon k-il le baʼaxoʼob jeʼel u páajtal k-beetkoʼ. Koʼoneʼex tʼaan tiʼ u ejemplo María, juntúul kiik kʼojaʼan yéetel maʼ tu páajtal u meyajtik Jéeoba jeʼex u kʼáateʼ. Letiʼeʼ lúub u yóol yéetel joʼopʼ u tuklik mix baʼal u biilal. Chéen baʼaleʼ teʼ kʼiinoʼob bey u yuʼubikubaoʼ tu yileʼ yaan juntúul kiik teʼ múuchʼuliloʼ maʼ tu páajtal u líikʼil tu cama. ¿Baʼax túun tu beetaj María? Letiʼeʼ tu kaxtaj bix jeʼel u yáantikeʼ. Maríaeʼ ku yaʼalik: «Tin chʼaʼtuklaj in bin tu yotoch utiaʼal in múul kʼaʼaytaj tu yéetel tiʼ teléfono yéetel tiʼ carta. Le kéen tsʼoʼokkeʼ kiʼimak in wóol kaʼachi tumen páajchaj in wáantik le kiikoʼ». Leloʼ ku yeʼesiktoʼoneʼ jach jeʼel xan u kiʼimaktal k-óol wa k-chʼíikil k-il le baʼaxoʼob jeʼel u páajtal k-beetkoʼ. Chéen baʼaleʼ, ¿kux túun wa jach tu jaajil jeʼel u páajtal k-beetik u maasil bey xan wa yaan junpʼéel meyaj ichil u kaajal Jéeoba jach k-ojel k-beeteʼ?

7. ¿Baʼax maʼalob consejo tu tsʼáaj apóstol Pedro tiʼ le sukuʼunoʼob úuchjeakiloʼ?

⁷ Teʼ yáax carta tu tsʼíibtaj apóstol Pedrooʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼoboʼ ka meyajnaktiʼob le baʼaxoʼob u yojloʼoboʼ wa le baʼaloʼob síiʼantiʼob utiaʼal u yáantkoʼob u maasil sukuʼunoʼoboʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Cada juntúul tiʼ teʼexeʼ u yáant u yéet máakil yéetel le bukaʼaj baʼaloʼob síiʼantiʼoʼ.  Beyoʼ yaan a weʼeskeʼex jach maʼalob bix u meyajteʼex le nojoch utsil u kʼubéentmajteʼex Diosoʼ» (1 Ped. 4:10). Leloʼ maʼ unaj u xuʼulul k-beetik chéen tumen k-tuklik jeʼel u yaʼalaʼal táan k-creertikba wa tumen k-tuklik jeʼel k-beetik u lúubul u yóol wa máaxeʼ. Wa ka k-beet beyoʼ maʼ táan k-tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeobaiʼ.

8. Jeʼex u yaʼalik 1 Corintios 4:6, 7, ¿baʼaxten maʼ maʼalob ka k-presumirt le baʼaxoʼob k-ojel k-beetoʼ?

⁸ U jaajileʼ maʼ kʼaas ka meyajnaktech le baʼaxoʼob a wojloʼ, chéen baʼaleʼ unaj a kanáantkaba utiaʼal maʼ u káajal a presumirtik (xok 1 Corintios 4:6, 7). Wa teech jach a wojel bix a káajsik junpʼéel xookeʼ seguernak a beetik, maʼalob ka meyajnaktech le baʼax a wojloʼ. Chéen baʼaleʼ unaj a kanáantik maʼ a presumirtik tiʼ u maasil. Koʼox tuklikeʼ techeʼ jach bintech utsil teʼ kʼaʼaytajoʼ ka ta káajsaj junpʼéel xook, le oʼolaleʼ jach taak a wilik a grupo utiaʼal a tsikbaltiktiʼob le baʼax úuchtechoʼ. Chéen baʼaleʼ le tiaʼanech yéetel le grupooʼ ka wuʼuyikeʼ juntúul kiikeʼ táan u tsikbaltik bix úuchik u pʼatik junpʼéel revista. Letiʼeʼ tu pʼataj junpʼéel revista, chéen baʼaleʼ techeʼ ta káajsaj junpʼéel xook. ¿Baʼax túun ken a beete? Techeʼ a wojleʼ wa ka tsikbaltik tiʼ le grupo le baʼax úuchtechoʼ yaan a líiʼsik u yóoloʼob, chéen baʼaleʼ utiaʼal maʼ a beetik u lúubul u yóol le uláakʼ kiikoʼ maʼ xaaneʼ maas ka chʼaʼtuklik a tsikbaltik tuláakʼ kʼiin. Leloʼ junpʼéel bix jeʼel a weʼesik a wutsileʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ u xuʼulul a tsʼáaik a wóol a kaxt máaxoʼob u kʼáat u xokoʼob le Bibliaoʼ.

9. ¿Bix unaj u meyajtoʼon le baʼaxoʼob k-ojel k-beetoʼ?

⁹ Maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ chéen tu yoʼolal Jéeoba ku páajtal k-beetik jeʼel baʼaxakeʼ. Le oʼolaleʼ unaj u meyajtoʼon le baʼaxoʼob k-ojel k-beet utiaʼal k-líiʼsik u yóol le múuchʼuliloʼ maʼ utiaʼal k-presumiriʼ (Fili. 2:3). Kéen meyajnaktoʼon k-muukʼ yéetel le baʼaxoʼob k-ojel utiaʼal k-meyajtik Diosoʼ ku kiʼimaktal k-óol. Tumen k-ojel táan u meyajtoʼon utiaʼal k-alabartik Jéeoba maʼ utiaʼal k-eʼesik maas maʼaloboʼon tiʼ u maasiliʼ.

10. ¿Baʼaxten maʼ maʼalob ka k-comparartba yéetel u maasiliʼ?

¹⁰ Wa maʼ t-kanáantikbaeʼ jeʼel u káajal k-comparartik le baʼaxoʼob k-ojel k-beet yéetel le baʼaxoʼob maʼ jach u yojel u beet u maasiloʼ. Koʼoneʼex aʼalikeʼ juntúul sukuʼuneʼ jach maʼalob u máansik u discurso teʼ múuchʼuliloʼ, chéen baʼaleʼ ku káajal u compararkuba yéetel juntúul sukuʼun istikyaj u máansik u discurso. Pero maʼ xaaneʼ le sukuʼun yéetel ku compararkubaoʼ maas ku yeʼesik u yutsil, maʼalob bix u  kaʼansik u paalal wa jach u tsʼaamaj u yóol teʼ kʼaʼaytajoʼ. ¿Máasaʼ ku kiʼimaktal k-óol tumen yaʼab sukuʼunoʼobeʼ táan u meyajtiʼob le baʼaxoʼob u yojloʼob utiaʼal u meyajtikoʼob Jéeoba yéetel utiaʼal u yáantkoʼob u maasiloʼ?

11. ¿Baʼaxten unaj k-seguertik u ejemplo Jesús?

¹¹ Kex maʼ unaj k-comparartikba yéetel u maasileʼ u jaajileʼ yaʼab baʼaloʼob k-kanik kéen k-il u ejemplo uláakʼ máaxoʼob meyajtik Dios. Jesúseʼ letiʼe maas maʼalob ejemplo yaantoʼonoʼ. Kex maʼ perfectoʼon jeʼex letiʼeʼ yaʼab baʼaloʼob jeʼel k-kanik tiʼ le jatsʼuts modos tu yeʼesoʼ yéetel tiʼ le baʼaxoʼob tu beetoʼ (1 Ped. 2:21). Wa k-seguertik u ejemploeʼ yaan k-maas maʼalobkíintik bix k-meyajtik Jéeoba bey xan bix k-kʼaʼaytaj.

12, 13. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le rey Davidoʼ?

¹² Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ uláakʼ máaxoʼob tu tsʼáajoʼob junpʼéel maʼalob ejemplo kex maʼ perfectoʼobiʼ (Heb. 6:12). Juntúul tiʼ letiʼobeʼ letiʼe rey Davidoʼ. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj: «Tsʼoʼok in yéeyik David [...], letiʼeʼ jach ku lúubulten utsil» (Hech. 13:22). Davideʼ j-kʼeban máak kaʼachi yéetel yaan baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak tu beetiʼ, kex beyoʼ tu tsʼáaj junpʼéel maʼalob ejemplo. Le ka aʼalaʼabtiʼ yaan baʼax maʼ maʼalob tu beeteʼ tu reconocertaj tu séebaʼanil yéetel arrepentirnaji, le oʼolal xan perdonartaʼab tumen Jéeoba (Sal. 51:3, 4, 10-12).

¹³ Bey tsʼoʼok k-ilik u ejemplo Davidoʼ maʼalob ka tuukulnakoʼon tiʼ lelaʼ: «¿Baʼax kin waʼalik kéen aconsejartaʼaken? ¿Kin kʼamik wa le baʼax ku yaʼalaʼaltenoʼ wa kin kaxtik baʼax in waʼale? ¿Kin jáan culpartik wa u maasil? ¿Kin wilik wa maʼ in kaʼa beetik?». Le kʼáatchiʼobaʼ maʼalob ka k-beet cada ken k-xok teʼ Biblia u ejemplo le máaxoʼob chúukpaj u yóol u meyajtoʼob Jéeobaoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan k-ilkeʼ le baʼaxoʼob tu aktáantoʼoboʼ chíikaʼan tiʼ le baʼax k-aktáantikoʼ. Yéetel yaan xan k-ilik baʼax modosil tu yeʼesoʼob. Kéen tsʼoʼokok k-xokikeʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Bix jeʼel in seguertik u ejemploeʼ?».

14. ¿Baʼax utsil ku taasik k-ilik u ejemplo le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ?

¹⁴ Teʼ kʼiinoʼobaʼ jeʼel xan u páajtal k-kaanbal tiʼ le sukuʼunoʼob táankelmoʼoboʼ bey xan tiʼ le yaan u jaʼabiloʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal k-tuukul tiʼ juntúul máax kʼojaʼaneʼ wa tiʼ juntúul táankelem táan u presionartaʼal tumen u yéet táankelmil wa tumen u láakʼtsiloʼob. Le kéen tsʼoʼokkeʼ maʼalob ka k-tukle: «¿Yaan wa junpʼéel modos ku yeʼesik maʼalob xan ka in weʼes teen?». Wa k-ilik u ejemploeʼ yaan  k-kanik yaʼab baʼaloʼob jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-aktáantik le baʼaxoʼob ku yúuchultoʼonoʼ. ¿Máasaʼ jach ku líiʼsik k-óol u ejemplo le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ? ¿Máasaʼ letiʼobeʼ jach ku beetkoʼob u kiʼimaktal k-óol? (Heb. 13:7; Sant. 1:2, 3).

15. ¿Baʼax consejo tu tsʼáaj Pablo jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-meyajtik Dios yéetel kiʼimak óolaleʼ?

¹⁵ Wa tuláakloʼon k-tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeobaeʼ yaan k-áantaj utiaʼal u yantal jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ. Leloʼ letiʼe baʼax tu beetaj le máaxoʼob meyajt Dios teʼ yáax siglooʼ. Letiʼobeʼ jejeláas baʼaloʼob ku páajtal kaʼach u beetkoʼob yéetel u yáantaj Dios (1 Cor. 12:4, 7-11). Chéen baʼaleʼ maʼ unaj kaʼach u compararkubaʼob yéetel u maasiliʼ mix u beetkoʼob u jatskuba le múuchʼuliloʼ. Teʼ carta tu túuxtaj Pablo tiʼ le sukuʼunoʼob yanoʼob Éfesooʼ tu yaʼaleʼ cada juntúul tiʼ letiʼobeʼ unaj u yáantaj «utiaʼal ka muʼukʼaʼanchajak u wíinklil Cristo». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj xan: «Wa tuláakal le u xéexetʼal le wíinklil ku meyaj maʼaloboʼ tuláakal kun bin u nojochtal yéetel kun bin u muʼukʼaʼantal u yaabilajoʼob» (Efe. 4:1-3, 11, 12, 16). Úuchik u beetkoʼob beyoʼ áantajnajoʼob utiaʼal u yantal jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ láayliʼ bey u beetik le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ.

16. ¿Baʼax unaj k-chʼaʼtuklik k-beetik? (Hebreos 6:10).

¹⁶ Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ unaj k-chʼaʼtuklik maʼ k-comparartikba yéetel u maasil. Baʼaxeʼ unaj k-seguertik u ejemplo Jesús yéetel k-eʼesik le modos tu yeʼesoʼ. Maʼalob xan ka kaanbalnakoʼon tiʼ u ejemplo le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ bey xan tiʼ le máaxoʼob meyajtik teʼ kʼiinoʼobaʼ. Tuláakloʼon unaj k-ilik k-tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ Jéeoba tumen letiʼeʼ «maʼ kʼasaʼan utiaʼal ka u tuʼubs le meyaj» táan k-beetik tu yoʼolaloʼ (xok Hebreos 6:10). Jéeobaeʼ ku kiʼimaktal u yóol yéetel le baʼaxoʼob ku páajtal k-beetkoʼ. Le oʼolaleʼ koʼoneʼex seguer k-meyajtik yéetel kiʼimak óolal.