1. Sọgbe hẹ Yẹwhehodọtọ 7:20, nugbo tẹwẹ Ahọlu Sọlomọni dọ?

 AHỌLU Sọlomọni dọ dọ: “Gbẹtọ dodonọ de ma tin to aigba ji he nọ wà dagbe to whepoponu bo ma nọ waylando gbede.” (Yẹwh. 7:20) Lehe enẹ yin nugbo do sọ! Ylandonọ wẹ mímẹpo yin. (1 Joh. 1:8) Enẹwutu, mímẹpo wẹ nọ do hudo jonamẹ Jiwheyẹwhe po gbẹtọvi hatọ mítọn lẹ po tọn.

2. Nawẹ e nọ ṣí namẹ eyin họntọn vivẹ́ de jonamẹ?

² Matin ayihaawe, a flin ojlẹ de he mẹ a gbleawuna họntọn vivẹ́ de te. Na a jlo na jla ninọmẹ lọ po haṣinṣan mìtọn po do wutu, a vẹvẹna ẹn po ahundopo po. Nawẹ e ṣí na we whenue họntọn towe jona we sọn ojlo mẹ wá? Be ayiha towe ma jai ya? Mọwẹ, podọ a jaya ga!

3. Etẹwẹ mí na na ayidonugo to hosọ ehe mẹ?

³ Mí nọ jlo dọ Jehovah ni yin Họntọn vivẹ́ hugan mítọn, amọ́ to whedelẹnu, mí nọ wà kavi dọ nudelẹ he nọ hẹn homẹgblena ẹn. Ṣigba, naegbọn mí gán kudeji dọ Jehovah nọ to jejeji nado jonamẹ? Aliho tẹ mẹ wẹ jonamẹ Jehovah tọn nọ gbọnvo taun na mítọn te? Podọ gbọngodo, mẹnu wẹ gán duvivi jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn?

4. Naegbọn mí gán kudeji dọ Jehovah nọ wleawufo nado jonamẹ?

⁴ Ohó Jiwheyẹwhe tọn hẹn mí deji dọ Jehovah nọ wleawufo nado jonamẹ. Whenue Jehovah de ede hia Mose to Osó Sinai  kọ̀n, E dọ gbọn angẹli de gblamẹ dọmọ: “Jehovah, Jehovah, Jiwheyẹwhe lẹblanunọ podọ awuvẹmẹtọ, mẹhe nọ whleawu nado gblehomẹ bosọ gọ́ na owanyi nugbo po nugbo po, mẹhe nọ do owanyi nugbo hia omẹ fọtọ́n susu lẹ bo nọ jo nuṣiwa, sẹ́nhẹngba po ylando po namẹ.” (Eks. 34:6, 7) Jehovah yin Jiwheyẹwhe homẹdagbenọ podọ lẹblanunọ de he nọ wleawufo to whelẹponu nado jona ylandonọ he lẹnvọjọ lẹ.—Nẹh. 9:17; Salm. 86:15.

5. Sọgbe hẹ Salmu lẹ 103:13, 14, etẹwẹ oyọnẹn sisosiso he Jehovah tindo gando gbẹtọvi lẹ go nọ whàn ẹn nado wà?

⁵ Taidi Mẹdatọ mítọn, Jehovah yọ́n nulẹpo gando mí go. Pọ́n bo! E yọ́n nulẹpo gando gbẹtọvi lẹpo go to aigba ji. (Salm. 139:15-17) Enẹwutu, e nọ mọ mape he mí dugu etọn sọn mẹjitọ mítọn lẹ dè lẹpo. E tlẹ yọ́n nuhe ko jọ wayi to gbẹzan mítọn mẹ he yinuwado gbẹtọ-yinyin mítọn ji lẹpo. Etẹwẹ oyọnẹn sisosiso he Jehovah tindo gando gbẹtọvi lẹ go ehe nọ whàn ẹn nado wà? E nọ whàn ẹn nado yinuwa hẹ mí po lẹblanu po.—Salm. 78:39; hia Salmu lẹ 103:13, 14.

6. Nawẹ Jehovah dohia gbọn dọ emi to jejeji nado jonamẹ?

⁶ Jehovah ko dohia dọ emi nọ to jejeji nado jonamẹ. E mọnukunnujẹemẹ dọ na nuyiwa sunnu tintan lọ Adam tọn lẹ wutu, mímẹpo wẹ dugu ylando po okú po tọn. (Lom. 5:12) Nudepope ma tin he mí gán wà nado whlẹn míde kavi mẹdevo depope sọn onú enẹlẹ si. (Salm. 49:7-9) Amọ́, Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn do awuvẹmẹ hia bo basi tito nado tún mí dote. Etẹwẹ e wà? Dile Johanu 3:16 dohia do, Jehovah do Visunnu detọ́n dopo akàn etọn hlan nado wá kú do ota mítọn mẹ. (Mat. 20:28; Lom. 5:19) Jesu jiya bo kú do otẹn mítọn mẹ, nado tún mẹdepope he do yise hia to ewọ mẹ dote. (Heb. 2:9) Lehe e na ko hẹn awufiẹsa wá na Jehovah do sọ nado mọ bọ Visunnu yiwanna etọn kú okú awufiẹsa po winyan po tọn! Na nugbo tọn, Jehovah ma na ko dike Visunnu etọn ni kú, eyin Ewọ ma jlo na jona mí wẹ.

7. Na apajlẹ mẹhe go Biblu donù delẹ tọn he Jehovah jona mlẹnmlẹn.

⁷ Biblu donù apajlẹ mẹsusu lẹ tọn go he Jehovah jona sọn ojlo mẹ wá. (Efe. 4:32) Mẹnu lẹ wẹ wá ayiha towe mẹ? Vlavo a lẹnnupọndo  Ahọlu Manasse ji. Dawe ylankan enẹ waylando sọta Jehovah to aliho he sinyẹn taun lẹ mẹ. E ze sinsẹ̀n-bibasi lalo daga. E hù visunnu etọn titi lẹ, bo yí yé do sanvọ́ na yẹwhe lalo lẹ. E tlẹ yì jẹ obá lọ mẹ bo ze boṣiọ pipà yẹwhe lalo de tọn tùnte do tẹmpli wiwe Jehovah tọn mẹ. Biblu dọ gandego dọmọ: “E wà nuhe ylan to nukun Jehovah tọn mẹ lẹ to obá he yiaga taun mẹ nado hẹn homẹgble e.” (2 Otàn. 33:2-7) Etomọṣo, whenue Manasse lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá, Jehovah jona ẹn mlẹnmlẹn. Jiwheyẹwhe tlẹ gọ̀ ẹ do otẹn etọn mẹ taidi ahọlu. (2 Otàn. 33:12, 13) Vlavo a sọ lẹnnupọndo Ahọlu Davidi ji, mẹhe waylando sinsinyẹn lẹ sọta Jehovah, bo tlẹ deayọ bosọ hùmẹ. Amọ́, whenue Davidi lẹnvọjọ nugbonugbo bosọ kẹalọyi nuṣiwa etọn, Jehovah jona ẹn ga. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Mọwẹ, mí gán kudeji dọ Jehovah nọ to jejeji nado jonamẹ. Podọ dile mí na mọ do, nugopipe Jehovah tọn nado jonamẹ gbọnvo taun na gbẹtọvi lẹ tọn.

8. Nawẹ otẹn vonọtaun he mẹ Jehovah te taidi Whẹdatọ nọ yinuwado nugopipe etọn nado jonamẹ ji gbọn?

⁸ Jehovah wẹ “Whẹdatọ aigba lẹpo tọn.” (Jen. 18:25) Whẹdatọ dagbe de dona yọ́n osẹ́n kitokito. Enẹ yin nugbo gando Jehovah go, na gbọnvona dọ ewọ yin Whẹdatọ mítọn, e sọ yin Osẹ́n-namẹtọ mítọn ga. (Isa. 33:22) Mẹdevo depope ma yọ́n dagbe dovo na oylan sọ Jehovah. Nudevo tẹ sin hudo wẹ whẹdatọ dagbe de sọ nọ do? E sọ dona penugo nado yọ́n nudọnamẹ titengbe he gando whẹho de go lẹpo whẹpo do dawhẹ. To adà ehe mẹ ga, Jehovah kẹdẹ wẹ yin Whẹdatọ dagbe hugan lọ, na e nọ yọ́n nudọnamẹ lẹpo to whelẹponu wutu.

9. Nudọnamẹ tẹlẹ wẹ Jehovah nọ tindo to whenue e to nudide basi eyin vlavo e na jonamẹ kavi lala?

⁹ To vogbingbọn mẹ na gbẹtọvi he yin whẹdatọ lẹ, Jehovah nọ mọnukunnujẹ whẹho he wá nukọn etọn lẹpo mẹ to aliho pipé mẹ to whelẹponu. (Jen. 18:20, 21; Salm. 90:8) E ma nọ nọte do nuhe gbẹtọvi lẹ nọ mọ kavi sè lẹ ji. E nọ mọnukunnujẹ lehe jẹhẹnu gọna jijọ he mẹde dugu etọn sọn mẹjitọ etọn lẹ dè lẹ, oplọn he mẹlọ yí, mẹhe lẹdo e lẹ, numọtolanmẹ etọn, po ninọmẹ apọ̀nmẹ tọn etọn po nọ yinuwado e ji do mẹ to gigọ́ mẹ. Jehovah sọ nọ mọ ahun mẹ. E nọ yọ́n mẹwhinwhàn, linlẹn po ojlo mẹdopodopo tọn lẹ po to gigọ́ mẹ. Nudepope ma gán whlá do Jehovah. (Heb. 4:13) Enẹwutu, jonamẹ Jehovah tọn nọ sinai do nudọnamẹ gigọ́ he e tindo gando ninọmẹ de go ji to whelẹponu.

10. Naegbọn mí gán dọ dọ whẹdida Jehovah tọn lẹ nọ sọgbe bosọ nọ yin dodo to whelẹponu? (Deutelonomi 32:4)

¹⁰ Whẹdida Jehovah tọn lẹ nọ sọgbe bosọ nọ yin dodo to whelẹponu. E ma nọ homẹnukuntapọn to aliho depope mẹ. Jonamẹ etọn ma nọ sinai do awusọhia, adọkun, yindidi kavi nugopipe mẹde tọn lẹ ji gbede. (1 Sam. 16:7; Jak. 2:1-4) Mẹdepope ma gán gbidikọna Jehovah kavi na ẹn alọgodo-kuẹ. (2 Otàn. 19:7) Homẹgble kavi numọtolanmẹ ma nọ yinuwado nudide etọn lẹ ji gbede. (Eks. 34:7) Matin ayihaawe, Jehovah wẹ Whẹdatọ dagbe hugan lọ, na e yọ́n nulẹpo gando ninọmẹ mítọn po mílọsu po go wutu.—Hia Deutelonomi 32:4.

11. Nawẹ jonamẹ Jehovah tọn nọ gbọnvo taun na gbẹtọvi lẹ tọn gbọn?

¹¹ Mẹhe kàn Owe-wiwe Heblu tọn lẹ yigbe dọ jonamẹ Jehovah tọn gbọnvo taun. To ninọmẹ delẹ mẹ, yé yí hogbe Heblugbe tọn de zan, ehe owe alọdlẹndonu tọn de dọ gandego dọ “e nọ yin yiyizan titengbe nado dlẹnalọdo  jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn na ylandonọ de, podọ e ma nọ yin yiyizan gbede nado dlẹnalọdo jonamẹ gbẹtọvi lẹ tọn na ode awetọ he nọ tindo dogbó.” Jehovah kẹdẹ wẹ do aṣẹ lọ nado jona ylandonọ he lẹnvọjọ de mlẹnmlẹn. Etẹwẹ nọ yin kọdetọn lọ lẹ eyin Jehovah jona mí?

12, 13. (a) Etẹwẹ mẹde nọ duvivi etọn to whenue Jehovah jona ẹn? (b) Nawẹ ale he jonamẹ Jehovah tọn nọ hẹnwa namẹ lẹ nọ dẹn-to-aimẹ sọ?

¹² Eyin mí kẹalọyi nugbo lọ dọ Jehovah ko jona mí, mí nọ duvivi “ojlẹ kọfanamẹ tọn,” ehe bẹ jijọho ahun mẹ tọn gọna ayihadawhẹnamẹnu he wé de tintindo hẹn. Jonamẹ mọnkọ ma gán wá sọn gbẹtọvi lẹ dè, amọ́ sọn “Jehovah lọsu titi” dè. (Owalọ 3:19) Eyin Jehovah jona mí, e nọ na mí dotẹnmẹ lọ nado vọ́ haṣinṣan mítọn hẹ ewọ jlado sọmọ bọ e nọ taidi dọ mí ma waylando gbede wẹ nkọ.

¹³ To whenue Jehovah ko jona mí godo, e masọ nọ gblewhẹdo mí kavi sayana mí na nuṣiwa enẹ gbede ba. (Isa. 43:25; Jel. 31:34) Jehovah nọ hẹn ylando mítọn lẹ dẹn do mí “dile whèzẹtẹn dẹn do whèyihọ do.” * (Salm. 103:12) Eyin mí lẹnnupọndo obá he mẹ jonamẹ Jehovah tọn gbloada jẹ ji, mí nọ gọ́ na pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po sisi daho po. (Salm. 130:4) Amọ́, mẹnu lẹ wẹ gán duvivi jonamẹ Jehovah tọn ehe tọn?

14. Etẹwẹ mí ko plọn kakajẹ din gando nudide Jehovah tọn nado jonamẹ go?

¹⁴ Dile mí ko mọ do, nudide Jehovah tọn nado jonamẹ ma nọ sinai do obá he mẹ ylando he mẹde wà sinyẹn jẹ ji. Humọ, mí ko plọn dọ Jehovah nọ yí oyọnẹn etọn taidi Mẹdatọ, Osẹ́n-namẹtọ, podọ Whẹdatọ mítọn zan to whenue e to nudide basi eyin vlavo e na jonamẹ kavi lala. Onú tẹlẹ ji wẹ Jehovah nọ lẹnnupọndo?

15. Sọgbe hẹ Luku 12:47, 48, etẹwẹ yin dopo to nuhe ji Jehovah nọ lẹnnupọndo lẹ mẹ?

¹⁵ Dopo to nuhe ji Jehovah nọ lẹnnupọndo lẹ mẹ wẹ nado pọ́n eyin vlavo ylanwatọ lọ yọnẹn dọ nuhe wà emi te lọ ylan. Jesu hẹn ehe họnwun dile e yin didohia do to Luku 12:47, 48 mẹ. (Hia.) Eyin mẹde kàn ayiha nado wà nuhe ylan, yèdọ nude he e yọnẹn ganji dọ e nọ hẹn homẹgble Jehovah, be ylando sinsinyẹn  de wẹ e wà. Jehovah gán de ma nado jona omẹ mọnkọ. (Malku 3:29; Joh. 9:41) Amọ́, mí dona kẹalọyi dọ to whedelẹnu, mí nọ yọnẹn dọ nuhe mí wà lọ ma sọgbe. Be todido de tin na mí to ninọmẹ enẹ mẹ ya? Gbau! Podọ, ehe wẹ hẹn mí wá onú devo he ji Jehovah nọ lẹnnupọndo ji.

16. Etẹwẹ lẹnvọjọ zẹẹmẹdo, podọ naegbọn e do yin nujọnu eyin Jehovah na jona mí?

¹⁶ Nudevo he ji Jehovah nọ lẹnnupọndo wẹ nado pọ́n eyin ylanwatọ lọ lẹnvọjọ nugbonugbo. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado lẹnvọjọ? Nado lẹnvọjọ zẹẹmẹdo “nado diọ linlẹn, pọndohlan kavi yanwle mẹtọn.” E nọ bẹ linlẹn lọ hẹn dọ nuylankan he mẹde wà lẹ kavi awugbopo nado wà onú dagbe he e dona ko wà lẹ wá vẹna ẹn bọ e sọ blawu sinsinyẹn. E ma yin onú ylankan he mẹhe lẹnvọjọ de wà lẹ kẹdẹ wẹ nọ hẹn ẹn blawu, amọ́ nuhahun gbigbọmẹ tọn he sisẹ́ ẹ nado yinuwa to aliho ylankan mọnkọ mẹ lẹ ga. Flindọ Ahọlu Manasse po Davidi po waylando sinsinyẹn lẹ; ṣogan, Jehovah jona yé na yé lẹnvọjọ nugbonugbo wutu. (1 Ahọ. 14:8) Na nugbo tọn, eyin Jehovah mọ kunnudenu lẹnvọjọ tọn wẹ e nọ jonamẹ. Amọ́, e ma ko pé dọ nuhe mí ṣìwa kavi ylando he mí wà de ni vẹna mí. Mí dona wleawufo nado ze afọdide he jẹ. * Enẹ plan mí wá nudevo he ji Jehovah nọ lẹnnupọndo ji.

17. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado basi diọdo, podọ naegbọn ehe do yin dandan eyin mí ma na vọ́ jai jẹ ylando mítọn hoho lẹ mẹ? (Isaia 55:7)

¹⁷ Onú titengbe devo he ji Jehovah nọ lẹnnupọndo wẹ diọdo bibasi. Nado basi diọdo zẹẹmẹdo “nado lẹkọ pete.” To hogbe devo mẹ, mẹlọ dona diọ aliho nuyiwa tọn etọn bo jo aliho ylankan etọn lẹ do bosọ doafọna aliho Jehovah tọn. (Hia Isaia 55:7.) Mẹlọ dona diọ linlẹn etọn lẹ, bo na yin anadena gbọn linlẹn Jehovah tọn dali. (Lom. 12:2; Efe. 4:23) E dona magbe nado jo aliho hoho he mẹ e nọ yinuwa bosọ nọ lẹnnupọn te lẹ do mlẹnmlẹn. (Kol. 3:7-10) Na nugbo tọn, yise tintindo to avọ́sinsan Klisti tọn mẹ wẹ yin dodonu nujọnu tọn he ji Jehovah nọ jona mí bosọ nọ klọ́ mí wé sọn ylando mítọn lẹ mẹ te. Jehovah na yí nuhọakuẹ avọ́sinsan enẹ tọn zan do ota mítọn mẹ eyin e mọdọ mí to vivẹnu ahundopo tọn do nado diọ aliho nuyiwa tọn mítọn.—1 Joh. 1:7.

18. Etẹlẹ wẹ mí ko gbadopọnna gando jonamẹ Jehovah tọn go?

¹⁸ Mì gbọ mí ni vọ́ dogbapọnna nuagokun he ji mí ko dọhodo delẹ to kleun mẹ. Na nugbo tọn, Jehovah wẹ Jonamẹtọ daho hugan lọ to wẹkẹ lọ mẹ. Naegbọn mí do dọ mọ? Tintan, e nọ wleawufo to whelẹponu nado jonamẹ. Awetọ, ewọ yọ́n mí kitokito. Ewọ yọ́n nulẹpo gando mí go, podọ e to otẹn dagbe hugan lọ mẹ nado magbe eyin vlavo mí lẹnvọjọ nugbonugbo. Podọ atọ̀ntọ, eyin Jehovah jona mí, e nọ de nuṣiwa lọ sẹ̀ mlẹnmlẹn. Ehe nọ zọ́n bọ mí nọ tindo ayihadawhẹnamẹnu he wé bosọ nọ duvivi nukundagbe etọn tọn.

19. Dile etlẹ yindọ mí yin mapenọ bo na gbẹ́ to ylando wà, naegbọn mí gán jaya?

¹⁹ Na nugbo tọn, dile e na dẹnsọ bọ mí na to mapenọ yin, mí na gbẹ́ nọ waylando. Amọ́, hogbe he tin to Étude perspicace des Écritures, Bladopọ 2tọ, weda 765tọ mẹ lẹ gán miọnhomẹna mí. Owe lọ dọmọ: “Na Jehovah nọ gbọn lẹblanu dali flin awugbopo he devizọnwatọ etọn lẹ tindo lẹ wutu, e ma biọ dọ yé ni nọ to awubla mapote gando ylando he yé nọ wà na yé dugu mape tọn wutu lẹ go gba. (Salm. 103:8-14; 130:3) Eyin yé nọ yí ahundopo do to zọnlinzin to aliho Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji, be whẹwhinwhẹ́n lẹ tin na yé nado jaya. (Flp. 4:4-6; 1 Joh. 3:19-22).” Lehe linlẹn enẹ namẹ tuli do sọ!

20. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

²⁰ Mí yọ́n pinpẹn etọn dọ Jehovah nọ wleawufo nado jona mí eyin ylando he mí wà lẹ vẹna mí nugbonugbo. Amọ́, nawẹ mí gán hodo apajlẹ jonamẹ Jehovah tọn gbọn? Aliho tẹlẹ mẹ wẹ jonamẹ mítọn nọ taidi Jehovah tọn te, amọ́ vogbingbọn tẹlẹ wẹ yé do? Naegbọn e do yin nujọnu nado mọnukunnujẹ vogbingbọn enẹ mẹ? Hosọ he bọdego na na gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn.