Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 24

Byuba Yehoba pa Kulekelako Bantu Mambo

Byuba Yehoba pa Kulekelako Bantu Mambo

“Anweba Yehoba mwawama kabiji mwaswila jimo kulekela mambo; Mumwesha butemwe bubula kwaluka bwavula ku boba beta pe anweba.”—SALA. 86:5.

Lwimbo 42 Lulombelo lwa Kalume wa Lesa

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Ñanyi bintu byo tufunjilako ku byambo byaambile Mfumu Solomone biji pa Musapwishi 7:20?

 MFUMU Solomone waambile’mba: “Kafwako muntu nangwa umo pano pa ntanda ubatu byawama kimye kyonse kwa kubula kulengapo mambo ne.” (Sapwi. 7:20) Solomone waambile kya kine mambo bonse twi bandengamambo. (1 Yoa. 1:8) Onkao mambo, atweba bonse ne bakwetu tukeba Yehoba kwitulekelangako mambo.

2. Mumvwa byepi ku muchima inge mulunda nenu wimulekelako mambo?

2 Mwafwainwa mwavuluka kimye kimo kyo mwazhingijishe mulunda nenu wa pa muchima. Nangwa byonkabyo, mwafwainwa mwalombele lulekelo lwa mambo pa kuba’mba bulunda bwenu butwajijile. Mwaumvwine byepi ku muchima mulunda nenu byo emulekejileko mambo? Nanchi mwakasulukile ne kumvwa bulongo nyi?

3. Ñanyi bintu byo tusakwisambapo mu uno mutwe?

3 Atweba bonse tukeba kwikala na bulunda bwakosa ne Yehoba, pano bino kimye kimo tuba ne kwamba bintu bimufichisha bingi ku muchima. Twakonsha kushiinwa byepi’mba Yehoba ukeba kwitulekelako mambo? Byuba Yehoba inge walekelako muntu mambo byapusana byepi na byo tuba inge twalekelako bakwetu mambo? Kabiji bañanyi Lesa bo alekelako mambo?

YEHOBA WASWILA JIMO KULEKELA MAMBO

4. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba Yehoba waswila jimo kulekelako bantu mambo?

4 Mambo a Lesa etubuula kuba’mba Yehoba waswila jimo kwitulekelako mambo. Yehoba byo amwekele pa Mutumba wa Sinai waambile kupichila mwi malaika amba: “Yehoba, Yehoba, Lesa wa lusa ne kifyele, ubanda kuzhingila, wavula butemwe bubula kwaluka ne bukine umwesha butemwe bubula kwaluka ku biumbi bya bantu, ulekela mambo bantu balubankanya, mizhilulwila ne bundengamambo bwabo.” (Lupu. 34:6, 7) Yehoba ke Lesa wa lusa ne kifyele, waswila jimo kulekelako mambo bandengamambo balapila.—Ne. 9:17; Sala. 86:15.

Yehoba wayuka’mba tuji na byubilo bimo na mambo a bintu byo twapitamo mu bwikalo bwetu (Monai jifuka 5)

5. Kwesakana na Salamo 103:13, 14, Yehoba uba byepi na mambo a kuba’mba wituyuka bulongo?

5 Yehoba wituyuka bulongo mambo ye Mulenga wetu. Kuyuka bino kwitutundaika bingi. (Sala. 139:15-17) Onkao mambo, wayuka bumbulwa kulumbuluka bwetu bonse bo twaswana ku bansemi betu. Kabiji wayuka’mba tuji na byubilo bimo na mambo a bintu byo twapitamo mu bwikalo bwetu. Kino kyo kilengela Yehoba kwitubila lusa mambo wituyuka bulongo byo tuji.—Sala. 78:39; tangai Salamo 103:13, 14.

6. Yehoba wamwesheshe byepi amba waswila jimo kwitulekelako mambo?

6 Yehoba umwesha amba waswila jimo kwitulekelako mambo. Wayuka’mba twaswaine bundengamambo ne lufu na mambo a byaubile muntu mutanshi aye Adama. (Loma 5:12) Kafwako muntu nangwa umo wafwainwe kwitupokolola ku bundengamambo ne lufu ne. (Sala. 49:7-9) Nangwa byonkabyo, Lesa wetu wa butemwe wamwesheshe lusa ne kunengezha jishinda jimo ja kwitupokolwelamo. Ñanyi kintu kyo aubile? Byonka byaamba Yoano 3:16, Yehoba watumine Mwananji yenkawa umotu kwiya na kwitufwila. (Mat. 20:28; Loma 5:19) Yesu wipaine kufwila ne kukuula bantu bonse bamwitabila. (Hebe. 2:9) Yehoba kyamukolele bingi ku muchima pa kumona Mwananji ye atemwa bingi saka afwa lufu lwatama! Yehoba inge kechi wakebelenga kwitulekelako mambo ne, inge kechi waswishishe Mwananji kwiya na kwitufwila ne.

7. Ñanyi bantu bamo bo baambapo mu Baibolo Yehoba bo alekejileko mambo?

7 Baibolo waamba pa bantu bavula bingi Yehoba bo alekejileko mambo. (Efi. 4:32) Nanchi mwakonsha kuvulukapo bamo nyi? Kampe mubena kulanguluka pa Mfumu Manase. Uno muntu waubile bintu byatama bingi byafichishe Yehoba ku muchima. Wapopwelanga balesa ba bubela kabiji watundaikanga ne bakwabo kuba bino. Waipayile baana banji ne kwibapana kwikala milambo ku balesa babubela. Kabiji wabikile ne kipashañano kya kusonga kya lesa wa bubela mu nzubo ya Yehoba yazhila. Baibolo waamba pe aye amba: “Waubile bintu byatama byavula bingi ku meso a Yehoba, ne kumuzhingijisha.” (2 Moba. 33:2-7) Pano bino, Manase byo alapijile kufuma panshi ya muchima, Yehoba wamulekejileko mambo. Kabiji Lesa wamubwezhezhe jikwabo ne pa bufumu. (2 Moba. 33:12, 13) Akilangulukai ne pa Mfumu Davida. Walengele mambo a bulala kwi Yehoba mambo waubile bukende ne kwipayañana. Pano bino Davida waswile kuba’mba walengele mambo kabiji walapijile kufuma panshi ya muchima. Kino kyalengejile Yehoba kumulekelako mambo. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Abino byonse bimwesha amba Yehoba waswila jimo kwitulekelako mambo. Kabiji byonkatu byo tusakwisamba mu mafuka alondelapo, tusakumona lupusano luji pa byuba Yehoba inge walekelako muntu mambo ne byuba bantu inge balekelako bakwabo mambo.

BYUBA YEHOBA INGE WALEKELAKO BANTU MAMBO

8. Byuba Yehoba pa kulekelako bantu mambo bimwesha byepi amba ye Mutonyi wakila?

8 Yehoba ye “Mutonyi wa ba pano pa ntanda ponse.” (Nte. 18:25) Mutonyi wawama wafwainwa kuyuka bulongo byaamba mizhilo. Abino byo biji ne Yehoba Mutonyi wetu. Wayuka bingi bulongo mizhilo mambo ye wiipana. (Isa. 33:22) Kafwako muntu wakonsha kuyuka bulongo kyawama ne kyatama kukila Yehoba ne. Ñanyi bintu bikwabo mutonyi wawama byo afwainwa kuyuka? Wafwainwa kuyuka bishinka byonse saka akyangye kuchiba mambo. Onkao mambo, Yehoba ye Mutonyi wakila mambo uyuka bishinka byonse.

9. Ñanyi bintu biyuka Yehoba pa kulekelako muntu mambo?

9 Yehoba kechi uchiba mambo byonka bichiba bantu ne, mambo aye uyuka bishinka byonse pa mambo amweka. (Nte. 18:20, 21; Sala. 90:8) Aye wapusanako na bantu, kabiji kwi aye kafwako kintu nangwa kimo kifyama ne. Kabiji wayuka’mba miteeto ne byubilo bikala na muntu wibifunda ku bansemi banji, mu kimasamasa mo ekala, ku sukulu ne kubula kukwatakanya bintu bukiji. Kabiji Yehoba uyuka ne biji mu muchima wa muntu. Yehoba wayuka bilanguluka muntu ne byo akeba kuba, mambo bintu byonse bijitu patoka kwi aye. (Hebe. 4:13) Onkao mambo, inge Yehoba walekelako muntu mambo, twafwainwa kuyuka’mba wayuka bishinka byonse.

Yehoba uchibila mambo monka mo aolokela. Kechi uji na misalululo ne. Kafwako wakonsha kumupa mazhikakanwa ne (Monai jifuka 10)

10. Mambo ka o twakonsha kwambila amba Yehoba uchiba mambo monka mo aolokela? (Mpitulukilo ya mu Mizhilo 32:4)

10 Yehoba uchibila mambo monka mo aolokela. Kechi uji na misalululo ne. Yehoba kechi ulekelako muntu mambo na mambo a kuba’mba umweka bulongo, uji na bunonshi, waya nkuwa nangwa wayuka mingilo yavula ne. (1 Sam. 16:7; Yako. 2:1-4) Kafwako wakonsha kubuula Yehoba bya kuba nangwa kumupa mazhikakanwa ne. (2 Moba. 19:7) Kechi ukabula kukambula muntu walenga mambo na mambo a kuba’mba wazhingila nangwa wamwesha bulanda ne. (Lupu. 34:7) Yehoba ke Mutonyi wakila mambo wayuka byonse pe atweba ne byonse bitumwekela.—Tangai Mpitulukilo ya mu Mizhilo 32:4.

11. Byuba Yehoba pa kulekelako bantu mambo byapusana byepi na byuba bantu pa kulekelako bakwabo mambo?

11 Banembi ba Binembelo bya Kihebelu bayukile’mba byuba Yehoba pa kulekelako bantu mambo byapusana bingi na byuba bantu pa kulekelako bakwabo mambo. Baingijishe kyambo kya Kihebelu kimo kilumbulula “byuba Lesa pa kulekelako mambo bandengamambo. Kino kyambo kya Kihebelu kechi kilumbulula pa byuba bantu pa kulekelako mambo bakwabo ne.” Onkao mambo, Yehoba ye yenkatu wakonsha kulekelako ndengamambo walapila. Ñanyi bintu bifumamo inge Yehoba witulekelako mambo?

12-13. (a) Ñanyi bintu byawama bifumamo inge muntu bamulekelako mambo kwi Yehoba?(b) Kikala byepi inge Yehoba walekelako muntu mambo?

12 Inge twashiinwa’mba Yehoba witulekelako mambo, tukakookoloka mu milanguluko ne kwikala na jiwi ja mu muchima jatooka. Twakonshatu kumvwa bino inge “Yehoba aye mwine” witulekelako mambo. (Byu. 3:19) Inge Yehoba witulekelako mambo, bulunda bwetu ne aye bubwelatu pakala kabiji kikalatu nobe kechi twalengelepo ne mambo ne.

13 Umvwe Yehoba witulekelako mambo kechi uketuzhachisha nangwa kwitukambula jikwabo pa mambo o twalengele kala ne. (Isa. 43:25; Yele. 31:34) Yehoba ubika mizhilulwila yetu kwalepa “byonkatu musela byo aji kwalepa na muzhika.” * (Sala. 103:12) Umvwe twalanguluka pe Yehoba byo etulekelako mambo, tumvwa bingi bulongo kabiji kino kitulengela kumwakamwa bingi. (Sala. 130:4) Pano bañanyi Yehoba bo akonsha kulekelako mambo?

BAÑANYI YEHOBA BO ALEKELAKO MAMBO?

14. Ñanyi bintu bimo byuba Yehoba pa kulekelako bantu mambo byo twisambapo?

14 Byonkatu byo twisambapo kala, Yehoba kechi ulekelako muntu mambo na mambo a kuba’mba walengele mambo akatampe nangwa acheche ne. Yehoba byo aji Mulenga wetu upana Mizhilo kabiji Mutonyi, wingijisha maana anji inge wakonsha kulekelako muntu mambo nangwa ne. Pano ñanyi bintu Yehoba byo atalapo inge wafwainwa kulekelako muntu mambo nangwa ne?

15. Kwesakana na Luka 12:47, 48, ñanyi kintu Yehoba kyo atalapo inge wafwainwa kulekelako muntu mambo nangwa ne?

15 Kintu kimo Yehoba kyo atalapo pa kulekelako muntu mambo ke kumona inge muntu wayukile kuba’mba kyo aubilenga kyatama. Akino kyo kishinka kyaambilepo ne Yesu pa Luka 12:47, 48. (Tangai.) Inge muntu wafuukulapo kuba kintu kyo ayuka’mba Yehoba wikishikwa, ko kuba’mba walenga mambo a bulala. Yehoba wakonsha kufuukulapo kubula kulekelako mambo uno muntu. (Mako 3:29; Yoa. 9:41) Nangwa byonkabyo, kimye kimo twakonsha kuvuluka’mba kintu kyo twaubile kyatamine bingi. Inge kyaikala bino, nanchi Yehoba wakonsha kwitulekelako mambo nyi? Ee wakonsha! Kino kituleta ku kishinka kikwabo kyakonsha kulengela Yehoba kulekelako muntu mambo nangwa ne.

Twafwainwa kushiinwa’mba Yehoba uketulekelako mambo inge twalapila kufuma panshi ya muchima (Monai mafuka 16-17)

16. Kulapila kulumbulula ka, kabiji kuba bino kwanemena ka?

16 Kintu kikwabo Yehoba kyo atalapo ke kumona inge muntu walapila kufuma panshi ya muchima. Pano nga kulapila kulumbulula ka? Kulapila kulumbulula “kupimpula milangwe, byubilo ne bikeba kuba muntu.” Kabiji kulumbulula kwilangulusha nangwa kumvwa kutama ku muchima ne bulanda pa bintu byatama byo auba. Muntu walapila kechi wikalatu na bulanda na mambo a bintu byatama byo auba ne, pakuba wafwainwa kwikala ne na bulanda na bintu byatama byo auba na mambo a kubula kukosesha bulunda bwanji ne Yehoba. Vulukai’mba Mfumu Manase ne Mfumu Davida balengele mambo a bulala. Pano bino, byo balapijile kufuma panshi ya muchima, Yehoba wibalekejileko mambo. (1 Mfu. 14:8) Kinetu, Yehoba wakonshatu kwitulekelako mambo inge twalapila kufuma panshi ya muchima. Muntu walapila kechi wafwainwa kumvwatu bibi ku muchima na mambo a bintu byatama byo auba ne, pakuba wafwainwa kubapo kintu kimo. * Kino kituleta ku kishinka kikwabo Yehoba kyo atalapo inge wafwainwa kulekelako muntu mambo nangwa ne.

17. Kulapila kulumbulula ka, kabiji mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila kulenga mambo o twalengelepo kala? (Isaya 55:7)

17 Kintu kikwabo kitalapo Yehoba pa kulekelako muntu mambo ke kwaluluka. Kwaluluka kulumbulula kuleka kuba bintu byatama ne kutendeka kuba bintu bitookesha Yehoba ku muchima. (Tangai Isaya 55:7.) Muntu wafwainwa kupimpula milanguluko yanji ne kutangijilwanga na milanguluko ya Yehoba. (Loma 12:2; Efi. 4:23) Wafwainwa kwibikako kuleka kulanguluka pa bintu byatama ne kwibyuba. (Kolo. 3:7-10) Yehoba witulekelako mambo ne kwitutookesha ku bundengamambo bwetu na mambo a lwitabilo lo tuji nalo mu kitapisho kya bukuzhi bwa Kilishitu. Inge twaleka byubilo byatama byo twajinga nabyo kala, Yehoba ukengijisha kitapisho kya Mwananji Yesu Kilishitu kwitulekelako mambo.—1 Yoa. 1:7.

YEHOBA UKEMULEKELANGAKO MAMBO

18. Ñanyi bintu byo twafunda pa byuba Yehoba pa kulekelako bantu mambo?

18 Pano twayai twisambe pa bishinka bikatampe byo twaambapo mu uno mutwe. Twafunda kuba’mba Yehoba ye yenkatu wayuka bulongo kulekelako bantu mambo. Mambo ka o twaambila bino? Kitanshi, waswila jimo kulekela bantu mambo. Kya bubiji, wayuka byonse pe atweba. Wayuka byo twalengwa kabiji ye yenkatu uyuka inge muntu walapila kufuma panshi ya muchima. Ne kya busatu, inge Yehoba walekelako muntu mambo, kechi uvuluka bintu byatama byo aubile kala ne. Kino kitulengela kwikala na jiwi ja mu muchima jatooka ne kwikala na lusekelo.

19. Mambo ka o twafwainwa kwikela na lusekelo nangwa kyakuba twi bambulwa kulumbuluka kabiji tutwajijila kulenga mambo?

19 Twafwainwa kuyuka’mba byo tuji bambulwa kulumbuluka tukatwajijila kulenga mambo. Nangwa byonkabyo, twakonsha kutundaikwa bingi na byambo biji mu buku wa Insight on the Scriptures, Volyumu 2 jipa 771 bya kuba’mba: “Yehoba uji bingi na lusa kabiji wayuka bukooke bwa bakalume banji. Onkao mambo, kechi bafwainwa kwikalanga na bulanda na mambo a kuba’mba bambulwa kulumbuluka kabiji balubankanya bimye byavula ne. (Sala. 103:8-14; 130:3) Inge ke bebikeko kulondela bikeba Lesa, bakonsha kwikala na lusekelo. (Fili. 4:4-6; 1 Yoa. 3:19-22).” Kuyuka bino kwitutundaika bingi!

20. Ñanyi bintu byo tukesambapo mu mutwe walondelapo?

20 Tuji bingi na lusekelo kuyuka’mba Yehoba waswila jimo kwitulekelako mambo inge twalapila kufuma panshi ya muchima. Pano twakonsha kulekelangako byepi bakwetu mambo byonka byuba Yehoba? Byuba Yehoba pa kulekelako bantu mambo bipasha byepi na byuba bantu pa kulekelako bakwabo mambo, kabiji ñanyi lupusano lujipo? Kabiji kuyuka luno lupusano kwanemena ka? Mutwe walondelapo ukakumbula ano mepuzho.

LWIMBO 45 Milanguluko ya mu Muchima Wami

^ Mu Baibolo, Yehoba waamba’mba ulekelako bantu mambo balapila kufuma panshi ya muchima. Pano bino, kimye kimo tulanguluka kuba’mba kechi wakonsha kwitulekelako mambo ne. Mu uno mutwe, tusakwisamba pa ene mambo o twafwainwa kushiinwa’mba Lesa wakonsha kwitulekelako mambo umvwe twalapila kya kine.

^ Monai buku wa kuba’mba Fwenyai Kwipi ne Yehoba kita. 26 jifu. 9.

^ KULUMBULULA BYAMBO: “Kulapila” kulumbulula kupimpula milangwe, kumvwa bibi ku muchima na mambo a bwikalo bwetu bwa kala, byubilo byetu byatama nangwa byo twakankalwa kuba. Kulapila kwa kine kumwekela mu byubilo ne bintu byo tuba mu bwikalo.