1. Lok me cuko cwiny ango ma Jehovah miyo bot lubalo ma gungut?

 KADI bed Jehovah obedo Lacwecwa, Lami Cik ki Langolkopwa, en bene obedo Wonwa me polo ma lamar. (Jab. 100:3; Ic. 33:22) Ka watimo bal i kome dok wangut ki cwinywa ducu, en pe tye ki twero keken ento bene miti me timiwa kica. (Jab. 86:5) Jehovah otiyo ki lanebi Icaya me waco lok man me cuko cwiny ni: “Kadi bed dong balwu kwar ma rom mene, bidoko matar calo pee.”—Ic. 1:18.

2. Ka wamito bedo ki kuc ki jo mukene, gin ango ma omyero watim?

² Kit macalo watye ki roc-ci, wan ducu wawaco dok watimo jami ma cwero cwiny jo mukene. (Yak. 3:2) Ento meno pe te lokke ni pe watwero bedo ki wat macok kwedgi. Watwero bedo ki wat macok ki dano ka wapwonnye me bedo jo ma timo kica. (Car. 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22) Ka ngat mo owaco nyo otimo gin mo matidi ma ocwero cwinywa, Jehovah mito ni watimigi kica. (Kol. 3:13) Watye ki tyen lok maber me timo meno, pien Jehovah bene timiwa kica dok ‘weko balwa woko ducu.’—Ic. 55:7.

3. Gin ango ma wabinyamo i pwony man?

³ I pwony man, wabineno kit ma dano ma tye ki roc twero lubo kwede lanen pa Jehovah me timo kica. Bal mene ma omyero wawek luelda gunge? Pingo Jehovah cuko cwinywa me timo kica ki jo mukene? Ki dong, jami ango ma watwero pwonyo ki bot luye luwotwa mogo ma gukato ki i pekki malit pi bal ma jo mukene otimo i komgi?

4. (a) Ka latic pa Jehovah mo otimo bal madit, en myero otim gin ango? (b) Tic ango ma luelda gitye kwede ka gurwatte ki labalo?

⁴ Omyero wawac ki luelda ka ngat mo otimo bal madit. Bal ma kit meno tye kiryeyogi i 1 Jo Korint 6:9, 10. Bal madongo obedo turo cik pa Lubanga i yo marac. Ka Lakricitayo otimo bal ma kit meno, en myero oleg bot Jehovah wek otime kica, dok myero olok ki luelda me kacokke. (Jab. 32:5; Yak. 5:14) Tic ango ma luelda gitye kwede? Jehovah keken aye tye ki twero me timo kica i yo ducu, dok en timo man kun jenge i kom ginkok pa Yecu. * Ento Jehovah omiyo tic ki luelda me moko ki i Ginacoya ka ce labalo-ni omyero omedde ki bedo i kacokke nyo pe. (1 Kor. 5:12) Me timo man, gitute me nongo lagam pi lapeny magi: Tika labalo-ni oyubbe woko con me timo bal meno? En mono otute me kano bal-li woko ki bot jo mukene? En tika obedo ka timo bal meno pi kare malac? Ma dong pire tek loyo, tika tye gin mo ma nyuto ni en dong ongut ki cwinye ducu? Tika tye gin mo ma nyuto ni Jehovah dong otime kica?—Tic 3:19.

5. Adwogi maber ango ma bino ki i tic pa luelda?

⁵ Ka luelda gurwatte ki labalo, nongo mitigi tye me moko tam ma rom ki tam ma Jehovah dong otyeko mokone woko i polo. (Mat. 18:18) Yub man kelo adwogi maber ango bot kacokke? Gwoko kacokke pien weko kikwanyo lubalo ma gukwero ngut wek pe gubal kit pa lutic pa Jehovah mukene-ni. (1 Kor. 5:6, 7, 11-13; Tito 3:10, 11) Man bene twero konyo labalo-ni wek ongut i kom balle dok onong adwogi maber ki i kica pa Jehovah. (Luka 5:32) Luelda gilego pi labalo-ni wek okonye me cang i yo me cwiny dok oyub watte kwede.—Yak. 5:15.

6. Ka kiryemo ngat moni ki i kacokke, tika Jehovah pud twero timme kica? Tit kong.

⁶ Ket kong ni ngat moni pe ongut i kom balle i kare ma en orwatte ki luelda. Ka tye kit meno, ci kibiryeme woko ki i kacokke. Ka en oturo cik pa gamente, ci luelda pe gibikano lokke ki bot luloc wek pe kimine pwod. Jehovah oweko gamente gitye ki twero me ngolo kop ki miyo pwod bot ngat mo keken ma oturo cik me lobo meno—kadi bed en ongut i kom balle nyo pe. (Rom. 13:4) Ka ngat meno lacen oniang ni gin ma etimo-ni rac, ci ongut dok oloko tamme ki ticce woko, Jehovah nongo tye atera me timme kica. (Luka 15:17-24) Meno tye lok ada kadi bed en otimo bal madongo adada.—2 Tekwaro 33:9, 12, 13; 1 Tem. 1:15.

7. Timo kica ki ngat ma otimo bal i komwa kwako gin ango?

⁷ Pud dong kweyo cwinywa ya me ngeyo ni pe obedo ticwa me moko ka ce ngat moni opore me nongo kica pa Jehovah nyo pe! Jehovah aye moko meno. Kadi bed kit meno, tye gin mo mukene ma omyero wamok tamwa iye. Meno gin ango? I kare mogo twero bedo ni ngat mo otimo bal madit i komwa—ento en okwayo kica. I kare mukene, twero bedo ni en pe okwayo kica. Kadi bed kit meno, watwero yero me timo kica ki ngat meno kun nongo wajuko bedo ki akemo i kome. Ki lok ada, man twero tero kare dok mito tute matek, tutwalle  ka kicwero cwinywa marac. Wi Lubele me Sektemba 15, 1994, owaco ni: “Ka itimo kica ki ngat moni, nongo pe tyen lokke ni icwako balle meno. Lakricitayo ma otimo kica nongo tye ki gen ni Jehovah bicobo lok meno i yo maber loyo. En aye Langolkop me polo ki lobo ma kite atir, dok en bingolo kop atir i kare mupore.” Pingo Jehovah cuko cwinywa me timo kica ki me weko lok me ngolo kop i cinge?

8. I yo ma nining ma timo kica nyuto pwocwa pi kica pa Jehovah?

⁸ Ka watimo kica ki jo mukene, wanyuto ni watye ki pwoc pi kica pa Jehovah. I carolok mo acel, Yecu oporo Jehovah ki ladit tic mo ma ongolo banya madit adada pa laticce mo ma onongo pe twero culone pire kene. Ento latic ma kiweko banyane-ni okwero weko banya pa latic mukene ma onongo tye ki banyane matidi adada. (Mat. 18:23-35) Yecu onongo tye ka pwonyowa gin ango? Ka watye ki pwoc pi kica madit ma Jehovah tye kwede i komwa, man bitugo cwinywa me timo kica bot jo mukene. (Jab. 103:9) Mwaki mogo angec, Wi Lubele otito lok meno kit man: “Kadi bed watim kica ki luwotwa tyen mapol ata, meno pe twero bedo rom ki kica ma Lubanga onyutiwa kun tiyo ki Kricito.”

9. Jehovah nyuto kica bot angagi? (Matayo 6:14, 15)

⁹ Ka watimo kica ki jo mukene Jehovah bene bitimiwa kica. Jehovah nyuto kica ki jo ma gin bene lutim kica. (Mat. 5:7; Yak. 2:13) Yecu otito lok ada meno ka maleng i kare ma en opwonyo lupwonnyene kit me lega. (Kwan Matayo 6:14, 15.) Wanongo pwony marom ki meno ki i gin ma Jehovah owaco ki laticce Yubu. Latic pa Jehovah ma lagen meno onongo cwinye ocwer matek pi lok maraco ma co adek magi guloko i kome; Erifaji, Bildad, ki Jopar. Jehovah otito ki Yubu ni oleg pi co magi. I nge lega pa Yubu, Jehovah ogoyo laane i kome.—Yubu 42:8-10.

10. Pingo mako lok i cwinywa kelo adwogi marac? (Jo Epeco 4:31, 32)

¹⁰ Ka wamako lok i cwinywa, wakelo peko i komwa kekenwa. Akemo obedo calo yec mapek ma nongo watye ka tingone, dok Jehovah mito ni wanong kuc ma bino ka wajwayo woko. (Kwan Jo Epeco 4:31, 32.) En cuko cwinywa ni “pe iwek kiniga omaki, dok ibwot akemo obedi.” (Jab. 37:8) Wanyuto ryeko ka walubo tira meno. Mako lok i cwinywa twero balo yot komwa dok nyweno wiwa. (Car. 14:30) Mako lok i cwinywa bedo calo mato kwir. Ka wamedde ki bedo ki kiniga i kom jo ma gucwero cwinywa, wakelo peko i komwa kekenwa. Ento ka watimigi kica, bedo calo watye ka miyo mic botwa kekenwa. (Car. 11:17) Wabedo ki wic ma opye mot dok ma cwinywa yom, kun wamedde ki ticwa pi Jehovah.

11. Gin ango ma Baibul waco i kom culo kwor? (Jo Roma 12:19-21)

¹¹ Jehovah aye culo kwor. Jehovah pe ominiwa twero me culo kwor ka ngat mo otimo bal i komwa. (Kwan Jo Roma 12:19-21.) Kit macalo watye ki roc-ci, pe watwero ngolo kop i yo matir calo Jehovah. (Ibru 4:13) Dok i kare mogo, kit ma wawinyo kwede twero weko bedo tek me ngeyo gin maber ki marac. Jehovah  oweko Yakobo ocoyo ni: “Kiniga pa dano pe cobo tic ma atir i nyim Lubanga.” (Yak. 1:20) Watwero bedo ki gen ni Jehovah bitimo gin ma atir dok bineno ni kingolo lok meno kakare.

12. Watwero nyuto ni wageno ngolo kop pa Jehovah nining?

¹² Ka watimo kica, wanyuto ni wageno kit ma Jehovah ngolo kwede kop. Ka waweko gin ma otimme i cing Jehovah, wanyuto ni watye ki gen ni Jehovah bijwayo pekki ducu ma bal okelo. I lobo manyen ma tye ka bino-ni, wiwa ‘pe dong bipo pi jami macon, pe bene dano mo bitamo pigi’ matwal. (Ic. 65:17) Ento ka kicwero cwinywa matek, tika twere me jwayo akemo ma watye kwede i cwinywa? Nen kong kit ma omege ki lumege mogo gutimo kwede meno.

13-14. Ngo ma ipwonyo ki i gin ma otimme i kom Tony ki José?

¹³ Omegiwa ki lumegiwa mapol gumoko tamgi me timo kica kadi bed jami ma onongo kitimo i komgi ocwero cwinygi adada. Mot ango ma gunongo pi timo meno?

¹⁴ Mwaki mapol angec ma en peya opwonyo ada, Tony, * ma bedo i lobo Philippines, oniang ni laco mo ma nyinge José oneko omine madit. I kare meno, Tony onongo obedo laco mager adada dok omoko tamme me culo kwor. Kimako José ci kitweye i buc pi bal meno. Lacen ma kigonyo José ki i buc, Tony ocikke ni ebiyenyo José ci eneko woko. En owilo muduku me tyeko ticce meno. Ento Tony ocako kwano Baibul ki Lucaden pa Jehovah. Tony owaco ni, “Ma amedde ki kwanna, aniang ni omyero alok kita woko dok meno kwako jwayo akemo woko ki i cwinya.” I nge kare mo, Tony onongo batija ci lacen kicime macalo laelda i kacokke. Go kong ur ma Tony obedo kwede i kare ma en oniang ni José bene odoko latic pa Jehovah ma onongo batija! I kare ma gin aryo-ni gurwatte, gin gugwako  korgi, dok Tony owaco ki José ni etimme kica woko. Tony owaco ni timo kica ki José okele yomcwiny madit adada ma pe etwero titone. Ada, Jehovah ogoyo laane i kom Tony pi bedo atera me timo kica.

15-16. Gin ango ma ipwonyo madok i kom timo kica ki bot Peter ki Sue?

¹⁵ I mwaka 1985, Peter ki dakone Sue onongo gitye i cokke i Ot me Ker i kare ma bom omwoc. Laco mo onongo otero bom i Ot me Ker kikome! Sue onongo awano madit adada ma obalo ite ki wange woko matwal. En bene dong pe twero ngweyo gin mo. * Peter ki Sue pol kare gipennye kekengi ni, ‘Kodi dano ango ma twero timo gin marac kit man?’ I nge mwaki mapol, latim aranyi man ma pe obedo Lacaden pa Jehovah-ni, kimake ci kitweye i buc pi kare me kwone ducu. I kare ma kipenyo Peter ki Sue ka gutimo kica ki laco-ni, gin guwaco ni: “Jehovah pwonyowa ni mako lok i cwinywa twero balo yot komwa, kit ma wawinyo kwede, dok twero nyweno wiwa. Pi meno, i nge peko mutimme, walego cutcut ni Jehovah okonywa me jwayo akemo woko ki i cwinywa wek wamedde ki kwowa.”

¹⁶ Tika obedo yot pigi me timo kica ki laco-ni ki me jwayo akemo woko ki i cwinygi? Pe obedo yot. Gin gumedde ni: “Kare ki kare ka peko mo obino i kwowa pi awano ma Sue onongo-ni, akemo makowa. Ento pe waketo cwinywa i lok meno, pi meno akemo rweny woko oyotoyot. Ki lok ada, watwero waco ni ka laket bom meno nino mo odoko Lacaden, wabijole. Gin ma otimme man opwonyowa ni cik ma igi lac me Baibul gigonyowa; giweko wabedo angonya i yo mapol ata ma pe watwero byekone! Wanongo bene cuko cwiny adada me ngeyo ni macok cok-ki Jehovah bijwayo peko ducu.”

17. Gin ango ma ipwonyo madok i kom timo kica ki bot Myra?

 ¹⁷ Dako mo ma nyinge Myra opwonyo ada ma onongo dong onyomme woko dok tye ki lutino aryo matino. Cware pe ojolo ada. I nge kare mo, en otimo abor ci okwero dakone ki lutinone woko. Myra owaco ni: “I kare ma cwara oweka ki lutinowa aryo, awinyo kit ma dano ducu giwinyo kwede ka ngat ma gimaro otimo gin marac i komgi—onongo pe atwero ye lok man, akoko ange, cwinya ocwer, akok i koma kekena, dok abedo ki akemo.” Kadi bed nyomme oket woko, laminwa-ni pud obedo ki cwer cwiny pi kare malac. Myra omedde ni: “Akemo ma abedo kwede-ni onyweno wiya pi dwe mapol, dok aniang ni tye ka balo watta ki Jehovah kacel ki jo mukene.” I kare-ni, Myra waco ni ejwayo akemo woko dok pe etye ki cwiny mo marac i kom cware macon-ni. En tye ki gen ni nino mo acel laco-ni bidoko Lacaden pa Jehovah. Myra oketo cwinye i kom kwo ma anyim. En ogwoko lutinone aryo-ni kene dok opwonyogi gudoko Lucaden pa Jehovah. I kare-ni, Myra tye ki yomcwiny me tic pi Jehovah kacel ki lutinone ki jo me odigi.

18. Gen ango ma watwero bedo kwede i kom Jehovah macalo Langolkop Madit?

¹⁸ Pud dong kweyo cwinywa ya me ngeyo ni tic me moko ka ngat moni omyero kitime kica nyo pe, pe cung i wiwa! Macalo Langolkop Madit, Jehovah aye timo tic meno. (Rom. 14:10-12) Watwero bedo ki gen ni en kare ducu bingolo kop kun lubo rwomme me gin maber ki gin marac. (Acak. 18:25; 1 Luker 8:32) En pe twero timo gin mo keken ma pe tye atir!

19. Gin ango ma ngolo kop atir pa Jehovah bicobone?

¹⁹ Watye ka kuro matek kare ma Jehovah bijwayo pekki ducu ma roc pa dano ki bal okelo. I kare meno, awano ma i komwa kacel ki cwercwiny kibijwayone woko matwal. (Jab. 72:12-14; Yabo 21:3, 4) Wiwa bene pe bipo i komgi matwal. Ka wawoto ki kuro kare meno mamwonya-ni, watye ki pwoc madit adada me ngeyo ni Jehovah ominiwa kero me lubo lanenne me timo kica ki jo mukene.