1. Kankandoji ci Yehowa na nuvɔnwatɔ ciwo yí trɔ ji mɛɔ?

 YEHOWA yí nyi Enuwowatɔ, Esewodotɔ koɖo Kojoɖotɔ; égbenyi mìwo Da amɛlɔntɔ ci yí le jeŋkwi mɛ. (Eha. 100:3; Ezai 33:22) Nɔ mìwa nuvɔn di yí trɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔɔ, denyi ci eɖo acɛ ɖekɛ yí dɔ esɔ kenɔ mì o, vɔ yiŋtɔ jinɔ veviɖe mɔ yeasɔ ke mì. (Eha. 86:5) Yehowa toto enyɔnuɖɛtɔ Ezai ji yí na kankandoji cɛ mì mɔ: “Míwo gɔjejewo bia shigbe avɔn jin kankan ɛnɛ. Vɔ, wo a klɔ wo swi dru yí mí a ɣe shigbe ahun ɛnɛ.”—Ezai 1:18.

2. Nɔ mìji mɔ mìanɔ fafa mɛ koɖo mɛbuwo ɖe, nyi mìɖo awaɔ?

² Ci mìnyi nuvɔnmɛwoɔ, mì pleŋ nunɔ nyɔ alo wanɔ ŋɖe ci yí venɔ mɛbuwo nu. (Ʒaki 3:2) Vɔ ecɛ denanɔ yí mìminɔ exlɔ nyinyi koɖo wo o. Nɔ mìsɔ enu kenɔ amɛɔ, mìakpɔtɔ anyi exlɔwo. (Elo. 17:9; 19:11; Mt. 18:21, 22) Nɔ mɛɖe nu nyɔ ɖe alo wa nu nyɛkuin ɖe yí eve mì nuɔ, Yehowa ji mɔ mìwo le sɔ ki. (Kol. 3:13) Susu nywi yí taɖo mìɖo asɔ ke amɛ lɔ. Ðo Yehowa sɔ enu kenɔ mì ‘sugbɔ.’—Ezai 55:7.

3. Nyi mìakpɔ le nyɔta cɛ mɛɔ?

³ Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìakpɔ lé agbetɔ nuvɔnmɛwo atɛnŋ aɖyi Yehowa le enusɔkeamɛ mɛ. Vɔ nuvɔn ci mìɖo  asɔ vayi kpɔ hamɛmɛshinshinwoɔ? Nyi yí taɖo Yehowa do ŋsɛn mì mɔ mìwo le sɔ nu ke mɛbuwoɔ? Wowa nuvɔn do mìwo kpena xɔsetɔ ɖewo yí wokpe fun sugbɔ, gan wosɔ nu ke mɛ ciwo yí wa nu koɖo wo, nyi mìatɛnŋ akpla so wo gbɔɔ?

4. (a) Nɔ Yehowa sɛntɔ ɖe wa nuvɔn gangan ɖe ɖe, nyi eɖo awaɔ? (b) Nɔ hamɛmɛshinshinwo do go koɖo nuvɔnwatɔ lɔ ɖe, nyi woɖo awaɔ?

⁴ Nɔ mɛɖe wa nuvɔn gangan ɖeɔ, mìɖo avayi nui nɔ hamɛmɛshinshinwo. Woyɔ nuvɔn lɔ ɖewo do 1 Korɛntitɔwo 6:9, 10 mɛ. Enudɔndɔn wawa teŋ yí nuvɔn cɛwo wawa nyi yí wonyi dada le Mawu se ji. Nɔ Kristotɔ ɖe wa nuvɔn gangan cɛ ɖeɔ, éɖo ado gbe ɖaɖa nɔ Yehowa yí ayi nui nɔ hamɛmɛshinshinwo. (Eha. 32:5; Ʒaki 5:14) Edɔ ci hamɛmɛshinshin lɔwo ɖo awaɔ? Yehowa ɖekɛ yí ɖo acɛ yí asɔ nu ke amɛ keŋkeŋ, yí Yesu tafɛnvɔnsa lɔ ji yí etonɔ yí wanɔ cɛ. * Vɔ Yehowa ɖo dɔ nɔ hamɛmɛshinshinwo mɔ, wo le zan Enuŋwlɛŋwlɛ lɔwo keŋ akpɔ mɔ nuvɔnwatɔ lɔ atɛnŋ agbekpɔtɔ anɔ hamɛ lɔ mɛ ma. (1 Kor. 5:12) Le enu ciwo woawa lɔwo mɛɔ, woɖo atekpɔ akpɔ ɖoŋci nɔ nyɔbiɔse cɛwo: Xa amɛ lɔ xa ɖui yí wa nuvɔn lɔa? Amɛ lɔ je agbla mɔ yeawla enuvɔn ci yewa lɔ do mɛbuwoa? Ésɔ nuvɔn lɔ ɖo edɔ yí wakɔ na nɔ hwenu jinjinɖea? Enu ci yí le veviɖe woakpɔ yí nyi mɔ, kpeɖojiwo li mɔ nuvɔnwatɔ lɔ trɔ ji mɛ nyɔnɔnwitɔa? Nyiwo yí dasɛ mɔ Yehowa sɔ kiɔ?—Edɔ. 3:19.

5. Nyɔna ciwo yí tonɔ so edɔ ciwo yí hamɛmɛshinshinwo wanɔ mɛɔ?

⁵ Tajinu ci yí le hamɛmɛshinshinwo shi nɔ wodo go koɖo nuvɔnwatɔ lɔ yí nyi mɔ, yewoatekpɔ asɔ gbeta nɔ asɔ koɖo ci wosɔ le jeŋkwi mɛ vɔ so nyɔ lɔ nu. (Mt. 18:18) Nɔ wowɛ ahan ɖe, nyɔna ci hamɛ lɔ akpɔɔ? Eyi nyi mɔ, woaɖe nuvɔnwatɔ matrɔjimɛwo si le hamɛ lɔ mɛ keŋ nɔ woŋgbevadahɛn nu le Yehowa lɛngbɔ vevi lɔwo nu o. (1 Kor. 5:6, 7, 11-13; Titu 3:10, 11) Agbekpedo nuvɔnwatɔ lɔ nu atrɔ ji mɛ keŋ nɔ Yehowa asɔ ki. (Luiki 5:32) Hamɛmɛshinshinwo donɔ gbe ɖaɖa do ta nɔ nuvɔnwatɔ lɔ yí biɔnɔ Yehowa mɔ yi le sɔ ki keŋ akpedo nu nɔ yi koɖo yɛ gblamɛ agbenyɔ.—Ʒaki 5:15.

6. Nɔ woɖe mɛɖe ti le hamɛ lɔ mɛ ɖe, Yehowa atɛnŋ asɔ nuvɔn ci ewa kia? Dre mɛ.

⁶ Mìasɔɛ mɔ ci hamɛmɛshinshinwo do go koɖo mɛ lɔɔ, égbe mɔ yedatrɔ ji mɛ o. Nɔ enyi ahan ɔ, woɖo aɖi ti le hamɛ lɔ mɛ. Nɔ éda le eju lɔ mɛ se jiɔ, hamɛmɛshinshinwo damɔ yewoaglɔn ta ni so alɔzu ciwo yí aɖu mɛ o. Yehowa na acɛ acɛkpakpawo mɔ wo le ɖo kojo yí adɔn to nɔ mɛɖekpokpui ci yí ada le eju lɔ mɛ se ji, nɔ etrɔ ji mɛ alo detrɔ ji mɛ can. (Rɔm. 13:4) Nɔ mɛ lɔ vado jeshi mɔ enu ci yewa denyɔ o yí trɔ yi susu koɖo yi dɛn nyɔnɔnwitɔɔ, Yehowa asɔ ki. (Luiki 15:17-24) Ásɔ ki nɔ nuvɔn lɔ gbegangan ɖeeɖe can.—2 Kro. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Lé mìatɛnŋ asɔ nu ke mɛɖe ci yí wa nuvɔn do mìɔ?

⁷ Ci mìnya mɔ de mìwo yí asɔ gbeta nɔ Yehowa asɔ nuvɔn ke mɛɖe alo dasɔ kiɔ, ejɔ ji nɔ mì keke! Vɔ ŋɖeka li mìwoŋtɔwo yí asɔ gbeta so yɛ nu. Nyi yí nyi nu lɔɔ? Etɛnŋ jɔ mɔ mɛɖe awa nuvɔn gangan ɖe  do mì vɔ le yi goduɔ, étɛnŋ ɖe kuku amɔ mìwo le sɔ ke ye. Vɔ mìasɔɛ mɔ mɛ lɔ deva ɖe kuku nɔ mì mɔ mìwo le sɔ ke ye o. Nɔ enyi ahan can ɔ, mìtɛnŋ sɔ gbeta mɔ mìasɔ ki yí mìdali do xomɛ adokɔ dɔmɛzi do nu o. Vɔ nɔ enu ci amɛ lɔ wa ve mì nu sugbɔɔ, etɛnŋ xɔ gamɛ yí ele mɔ mìado gbla gbɔxwe asɔ ki. Jutakpɔxɔ 15 septembre 1994 tɔ nu mɔ: “Nɔ èsɔ nu ke mɛɖeɔ, dedasɛ mɔ èɖe mɔ do nuvɔnwawa nu o. Kristotɔ ɖe ci yí sɔ nu ke amɛ kando Yehowa ji keŋkeŋ yí sɔ nyɔ lɔ do yi lɔmɛ mɔ yɛakpɔ gbɔ. Eyi nyi Kojoɖotɔ jɔjɔɛ le xexegbɛ lɔ mɛ, yí akpɔ enyɔ lɔ gbɔ nywiɖe do yi gamɛ.” Nyi yí taɖo Yehowa dokɔ ŋsɛn mì mɔ mìwo le sɔ nu kenɔ amɛwo yí agbe enyɔ lɔwo do ye lɔmɛ keŋ akando ji mɔ yeakpɔ gbɔ nywiɖeɔ?

8. Nɔ mìsɔ nu kenɔ amɛ ɖe, lé edasɛ do mɔ ŋshishikunamɛ Yehowa tɔ jeŋ nɔ mìɔ?

⁸ Nɔ mìsɔ nu kenɔ amɛɔ, mìdadasɛ mɔ ŋshishikunamɛ Yehowa tɔ jeŋ nɔ mì. Le labalu ɖeka mɛɔ, Yesu sɔ Yehowa sɔ koɖo axwetɔ ɖeka ci yí sɔ efɛn gangan ɖeka ke yi hwashi ɖeka, ɖo datɛnŋ acu efɛn lɔ ni o. Vɔɔ, hwashi ci wosɔ nu ke lɔ deku ŋshishi nɔ hwashi bu ci yí ɖu fɛn di o; eho ci yi kpena lɔ ɖu di denyi ŋɖe o. (Mt. 18:23-35) Nyi Yesu jikɔ akpla mìɔ? Nɔ ŋshishikunamɛ Yehowa tɔ jeŋ nɔ mì nyɔnɔnwitɔɔ, adɔ mìwo can mìasɔnɔ nu kenɔ mɛbuwo. (Eha. 103:9) Jutakpɔxɔ ɖeka nu exwe ɖewo ke vayi mɔ: “Nɔ mìsɔnɔ nu kenɔ mìwo kpenawo zenɛniɖe can ɔ, datɛnŋ asɔ koɖo lé Yehowa sɔ nu kenɔ mì yí kunɔ ŋshishi nɔ mì to Kristo ji o.”

9. Miwo yí Yehowa kunɔ ŋshishi nɔɔ? (Matie 6:14, 15)

⁹ Woasɔ nu ke mɛ ciwo yí sɔ nu kenɔ amɛ. Yehowa kunɔ ŋshishi nɔ mɛ ciwo yí kunɔ ŋshishi nɔ amɛ. (Mt. 5:7; Ʒaki 2:13) Yesu na ecɛ mɛ kɔ gbawlɛɛ ci ekpla yi nukplaviwo lé woado gbe ɖaɖa do. (Hlɛn Matie 6:14, 15.) Susu cɛ lɔ gbeze le enyɔ ciwo Yehowa nu nɔ yi sɛntɔ Job mɛ. Enyɔveamɛ ciwo yí Elifazi, Bildadi koɖo Zofar nu nɔ Job do vevisese ni sugbɔ. Yehowa nu nɔ yi sɛntɔ egbejinɔtɔ cɛ mɔ yi le do gbe ɖaɖa do ta nɔ ŋsu amɛtɔn cɛwo. Ci Job wɛ ahan ɔ, Yehowa cu shi ni.—Job 42:8-10.

10. Nyi yí taɖo amɛleledodɔmɛ danahɛn nu le amɛ nuɔ? (Efezitɔwo 4:31, 32)

¹⁰ Mìdanahɛn nu le mìwoɖekiwo nu nɔ mìle amɛ do dɔmɛ. Dɔmɛzidodo le shigbe agban kpɛnkpin hannɛ, eyi taɖo Yehowa nu nɔ mì mɔ mìwo le sɔ dɔmɛzi kɔ ɖɛ yí avoŋ le mìwoɖekiwo mɛ. (Hlɛn Efezitɔwo 4:31, 32.) Édo ŋsɛn mì mɔ, “ŋgbe do dɔmɛzi o. Ŋgbe bi eji o.” (Eha. 37:8) Nɔ enyi mɔ mìzɔn do enukplamu cɛ jiɔ, akpedo mì nu sugbɔ. Nɔ mìkpɔtɔ le dɔmɛzi ji do mɛɖe nuɔ, atɛnŋ adahɛn nu le mì nu le gbaza koɖo susu mɛ. (Elo. 14:30) Nɔ mìkpɔtɔ le dɔmɛzi ji do mɛɖe ci yí je agɔ do mì nuɔ, dawa ŋɖe nɔ mɛ lɔ o. Ele shigbe mɔ mìnu aɖyiwuamɛ ɖe yí bukɔ mɔ yeawa ŋɖe nɔ mɛbu hannɛ, dawa ŋɖe nɔ yɛ o, mìwoŋtɔwo yí awa nu koɖo. Ewaɖeɔ, nɔ mìsɔ nu kenɔ mɛbuwoɔ, mìnana nu mìwoŋtɔwo. (Elo. 11:17) Mìakpɔ fafa le susu koɖo ji mɛ, yí ecɛ adɔ mìakpɔtɔ asɛnkɔ Yehowa.

11. Enyɔ ci Bibla nu nɔ mì so efiɖeɖe nuɔ? (Rɔmatɔwo 12:19-21)

¹¹ Yehowa yí ɖenɔ ehlɔn. Yehowa dena acɛ mì mɔ mìaɖe fi nɔ mɛɖe nɔ eje  agɔ do mì o. (Hlɛn Rɔmatɔwo 12:19-21.) Ci mìnyi nuvɔnmɛwoɔ, lé mìkpɔnɔ nuwo do to akpo nɔ Mawu tɔ; eyi taɖo mìdatɛnŋ aɖo kojo nɔ amɛ nywiɖe shigbe lé Mawu awɛ nɛ o. (Ebre. 4:13) Gaɖewomɛɔ, lé enu wakɔ nɔ mì do yí mìkpɔnɔ yí ɖonɔ kojo yí atɛnŋ adɔ mìdaɖo kojo lɔ nywiɖe o. Yehowa na Ʒaki ŋwlɛ mɔ: “Agbetɔ dɔmɛzidodo de hɛnnɔ agbe jɔjwɛ ci dronɔ Mawu va o.” (Ʒaki 1:20) Mìatɛnŋ akando ji mɔ Yehowa aɖo kojo jɔjɔɛ yí afɛn ɖekɛ dale nu o.

12. Lé mìadasɛ do mɔ mìkando enujɔjɔɛwawa Yehowa tɔ jiɔ?

¹² Nɔ mìsɔ nu ke amɛɔ, edasɛ mɔ mìkando enujɔjɔɛwawa Yehowa tɔ ji. Nɔ mìgbe nyɔ lɔwo do Yehowa lɔmɛɔ, edasɛ mɔ mìkando ji mɔ Yehowa akpɔ nyɔ lɔ gbɔ yí adra enu ciwo nuvɔn lɔ dahɛn do. Éɖo gbe mɔ le xexe yoyu lɔ mɛɔ, “amɛwo da ɖoŋwi hwenu xoxwi o. Wo da ɖoŋwi enu hunnɔwo dɔmɛtɔ ɖe o.” (Ezai 65:17) Vɔ nɔ enu ci amɛ lɔ wa ve mì nu sugbɔ ɖe, anya wawa mɔ mìami dɔmɛzi dodo yí mìdagbeli do xomɛa? Mìakpɔ lé mɛɖewo sun ji yí wɛ do.

13-14. Nyi èkpla so enusɔkeamɛ nu le enu ci yí jɔ do Tony koɖo José ji mɛɔ?

¹³ Nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu sugbɔ li ciwo yí ɖui mɔ yewoasɔ enu ke mɛ ciwo yí wa nu koɖo yewo, nɔ enu ci wowa koɖo wo lɔ gbedahɛn nu le wo nu sugbɔ can. Ci wowɛ ahan ɖe, nyɔna ciwo wokpɔ so mɛɔ?

¹⁴ Tony * le eju ci woyɔnɔ mɔ Philippines mɛ. Gbɔxwe avajeshi nyɔnɔnwi lɔɔ, ése mɔ mɛ ci yí wu ye fofoye tɔ mɔ José. Hwenɔnuɔ, Tony nyi xomɛvetɔ koɖo adantɔnɔ yí eji mɔ yeaɖe hlɔn. Ci José wu fofoɔ lɔɔ, ésɛn ga do nu. Vɔ ci wovaɖe José ti le gakpa mɛɔ, Tony ta nu mɔ yeawui dandan. Eyi taɖo éxwle ecu ɖeka. Vɔ Tony vatɔ Bibla kplakpla koɖo Yehowa Kunuɖetɔwo. Énu mɔ, “Ci ŋvatɔ Bibla kplakplaɔ, ŋdo jeshi mɔ ŋɖo gbe atrɔ, ŋɖo atashi dɔmɛzi hɛnnɛ.” Tony vawa ʒinʒindoshimɛ keke yí nyi hamɛmɛshinshin. José can vawa ʒinʒindoshimɛ yí nyi  Yehowa sɛntɔ. Kpɔ lé akpaca Tony ci esi ɖa! Wo koɖo ve lɔwo vado go yí fan nɔnɔ koɖo jijɔ, yí Tony nu nɔ José mɔ yesɔ enu ci ewa lɔ ki. Tony nu mɔ ci yesɔ nu ke Joséɔ, yekpɔ jijɔ keke yedasun ji adre o. Edasɛ mɔ ci Tony lɔn yí sɔ nu ke Joséɔ, Yehowa cu shi ni.

15-16. Nyi èkpla so enusɔkeamɛ nu le Peter koɖo Sue gbɔɔ?

¹⁵ Le exwe 1985 mɛɔ, Peter koɖo Sue le bɔbɔ le Fyɔɖuxuxɔ ɖeka mɛ hwenu yí bɔnŋbu ɖeka wó le avomɛ. Ŋsu ɖeka yí sɔ bɔnŋbu lɔ do Fyɔɖuxuxɔ lɔ mɛ! Ci bɔnŋbu lɔ wó ahan ɔ, edahɛn nu le Sue nu haan yí detɛnŋ gbekpɔnɔ nu yí senɔ nu nywiɖe o. Degbenyanɔ ete hwɛnhwɛn nɔ enu o. * Peter koɖo Sue biɔnɔ wowoɖekiwo se hweɖewonu mɔ, ‘Mi yí nyi mɛ ci yí awa enu baɖa cɛɔ?’ Exwe sugbɔ goduɔ, wolé mɛ ci yí wa nu lɔ, de Yehowa sɛntɔ enyi o yí womɔ yɛasɛn ga le yi gbe pleŋ mɛ. Ci wobiɔ Peter koɖo Sue mɔ wosɔ nuvɔn ci ŋsu lɔ wa ki maɔ, woɖo ŋci mɔ: “Yehowa kpla mì mɔ nɔ mìle dɔmɛzi mɛ yí lé mɛɖe ci yí wa nu koɖo mì do dɔmɛɔ, adahɛn nu le mì nu le lanmɛ koɖo susu mɛ. Eyi taɖo kaka lɔɔ, mìdo gbe ɖaɖa nɔ Yehowa mɔ le kpedo mì nu nɔ mìatashi dɔmɛzi yí mìdale mɛ ci yí wa nu lɔ do xomɛ o keŋ nɔ mìatɛnŋ avoŋ le mìwoɖekiwo mɛ.”

¹⁶ Enɔ fafɛɖe nɔ wo mɔ woasɔ nu ke ŋsu lɔa? Oo, defa o. Wonu kpi mɔ: “Nɔ enu ci yí jɔ do Sue ji na evasekɔ vevi hweɖewonuɔ, mìwo dɔmɛzi lɔ gbefɔnnɔ. Vɔ mìɖe blɛ yí ɖenɔ mìwo susu so ji, mìdekpɔtɔ yí bunɔ tamɛ kpɔ so nu o. Le nyɔnɔnwi mɛɔ, mìatɛnŋ anu so mìwo ji mɛ mɔ nɔ mɛ ci yí da bɔnŋbu lɔ vatrɔ mìwo nɔvi gbeɖekaɔ, mìaxɔɛ alɔve. Enujɔjɔ cɛ kpla mì mɔ wawa do Bibla gɔnmɛɖosewo ji na wovonɔŋ le amɛɖekimɛ yí egbewunɔ gan! Yí ci mìgbenya mɔ Yehowa avadra enuwo pleŋ do zaanɖe yɛɔ, efanɔ akɔn nɔ mì.”

17. Nyi èkpla so enusɔkeamɛ nu le Myra gbɔɔ?

 ¹⁷ Myra ɖe asu yí ɖo vi amɛve gbɔxwe yí vajeshi nyɔnɔnwi lɔ. Vɔɔ, asuɔ yɛ gbe nyɔnɔnwi lɔ. Le ŋkɔ mɛɔ, évawa hashi yí so gbeɖe xomu lɔ ɖɛ. Myra nu mɔ: “Ci asunyɛ so gbeɖe nyɛ koɖo vinyɛ amɛve lɔwo ɖɛɔ, ena ŋse vevi ciwo han yí amɛwo senɔ nɔ amɛ vevi ɖe trɔ wo to mɛ. Ŋcaka le nyɛɖeki mɛ, ŋdegbekannɔdo mɛɖe ji o, ŋdonɔ hwɛ nyɛɖeki yí gbele dɔmɛzi ji.” Ci wogbe nɔnɔ can ɔ, ékpɔtɔ sekɔ vevi ɖo ékpɔɛ mɔ ye suye trɔ ye to mɛ. Myra nu kpi mɔ: “Ŋnɔnɔ enulolokpɔ mɛ gashiagamɛ yí gbenɔnɔ dɔmɛzi ji na nɔ wleci sugbɔ. Ecɛ na yí exlɔnyinyi ci yí le nyɛ koɖo Yehowa koɖo mɛbuwo gblamɛ tɔ gblegble.” Ecɛyɛɔ, Myra ɖu yi dɔmɛzi ji yí dejinɔ hɛnnɛ mɔ enuvwin ɖe le jɔ do ye suye xoxwi lɔ ji o. Ékpɔkɔ emɔ mɔ gbeɖekaɔ, yɛavatɔ Yehowa sɛnsɛn. Myra kpe ji yí sɔ yi susuwo ɖo esɔ mɛ ji. Yiɖekɛ hɛn evi amɛve lɔwo yí wovanyi Yehowa sɛntɔwo. Egbɛɔ, enyi jijɔ nɔ Myra mɔ ye koɖo ye viye amɛve lɔwo koɖo wowo xomuwo sɛnkɔ Yehowa doju.

18. Ci enyi Yehowa yí nyi Kojoɖotɔ Gangantɔ ɖe, kankandoji ci mìɖo do nuɔ?

¹⁸ Efa kɔn nɔ mì ci mìnya mɔ de mìwo yí anu lé woaɖo kojo nɔ agbetɔwo do o! Yehowa yí nyi Kojoɖotɔ Gangantɔ, eyi jikɔ awa edɔ vevi cɛ. (Rɔm. 14:10-12) Mìatɛnŋ akando ji keŋkeŋ mɔ, éɖonɔ kojo jɔjɔɛ gashiagamɛ sɔgbe koɖo yi se jɔjɔɛwo kudo enywi koɖo evwin nu. (Gɔnm. 18:25; 1 Efy. 8:32) Dawa enumajɔmajɔ ɖe gbeɖe o!

19. Ci Yehowa nyi Kojoɖotɔ ci nu afɛn dele ɖe, nyi avawa nɔ mìɔ?

¹⁹ Mìkpɔkɔ emɔ veviɖe nɔ hwenu yí Yehowa avaɖe enu ciwo pleŋ agbetɔwo fɛnwo koɖo wowo gɔjejewo hɛn vɛ si pleŋpleŋ. Hwenɔnuɔ, woadra enu ciwo pleŋ yí dahɛn le mì nu do le ŋcilan mɛ koɖo mìwo susu mɛ keŋkeŋ. (Eha. 72:12-14; Enyɔ. 21:3, 4) Mìdagbeɖo ŋwi ŋcɛwo kpɔ gbeɖe o. Ci mìle te kpɔ hwenu dojijɔnamɛ ŋtɔ́ɔ, mìdokɔ akpe nɔ Yehowa mɔ édokɔ ŋsɛn mì mɔ mìwo le ɖyi ye le enusɔkeamɛ mɛ.