1. Finshi Yehova alaya ababembu abalapila?

 NANGU ca kuti Yehova ni Kabumba, e utupeela amafunde kabili ni Kapingula, ni Shifwe wa ku muulu uwatutemwa. (Amalu. 100:3; Esa. 33:22) Nga twabembuka lyena pa numa twalapila icine cine, Yehova takwata fye amaka ya kutwelela lelo alafwaisha no kutwelela. (Amalu. 86:5) Yehova ukupitila muli kasesema Esaya atile: “Imembu shenu nelyo shakashika ce, shikabuuta tuutu kwati butonge.”—Esa. 1:18.

2. Nga tulefwaya ukuba ifibusa na bantu bambi, finshi tufwile ukucita?

² Apo tatwapwililika, tulalanda fimo nelyo ukucita fimo ifingakalifya abantu. (Yako. 3:2) Nomba ici tacilepilibula ukuti te kuti tube ifibusa na bantu. Kuti twaba ifibusa nga ca kuti twasambilila ukwelela. (Amapi. 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22) Nga ca kuti umo alanda fimo nelyo acita fimo ifyatukalifya, Yehova afwaya ukuti twamwelela. (Kol. 3:13) Kwaliba umulandu uusuma uo tulingile ukucitila ifyo. Pantu na kuba, Yehova ‘alatwelela nga nshi.’—Esa. 55:7.

3. Finshi twalasambilila muli cino cipande?

³ Muli cino cipande twalasambilila ifyo fwe bantunse abashapwililika twingalaelela abantu banensu nga filya Yehova eleela. Ni membu nshi isho tufwile ukweba baeluda? Mulandu nshi Yehova afwaila ukuti tule-elela? Kabili finshi twingasambilila ku ba bwananyina abaculile pa membu isho abantu bambi bacitile?

4. (a) Cinshi umubomfi wa kwa Yehova afwile ukucita nga acita ulubembu ulukalamba? (b) Finshi baeluda bafwaya ukwishiba ilyo balelanshanya no muntu uucitile ulubembu?

⁴ Tufwile ukweba baeluda nga ca kuti umo acita ulubembu ulukalamba. Imembu shimo ishikalamba ni shilya tubelenga pali 1 Abena Korinti 6:9, 10. Ukucita ulubembu ulwabipisha kupula mwi funde lya kwa Lesa ku mufulo fye. Umwina Kristu nga acita ulubembu ulukalamba, afwile ukupepa kuli Yehova no kulomba ubwelelo, kabili afwile no kweba baeluda mu cilonganino. (Amalu. 32:5; Yako. 5:14) Yehova fye e wakwata amaka ya kwelela imembu umupwilapo, kabili alatwelela ukubomfya icilubula. * Nomba mulimo nshi baeluda bakwata? Yehova alipeela baeluda umulimo wa kumona nga ca kuti uubembwike kuti atwalilila ukuba mu cilonganino nelyo iyo. Pa kuti baeluda bamone nga ca kutila kuti atwalilila ukuba mu cilonganino, balabomfya Amalembo. (1 Kor. 5:12) Cimo ico bacita, balatontonkanya pa mepusho yakonkapo: Bushe alipangile ukucita ulubembu? Bushe alifishile ulubembu acitile? Bushe alicitile ulubembu imiku iingi? Ne cacilapo ukucindama, bushe nalanga ukuti nalapila icine cine? Bushe pali ifilelangilila ukuti Yehova namwelela?—Imil. 3:19.

5. Fisuma nshi fifumamo pali ifi baeluda babomba?

⁵ Ilyo baeluda bakumana no muntu uucitile ulubembu, ico bafwaisha kufwaya ukupingula umuntu pano isonde nge fyo bamupingwile ku muulu. (Mat. 18:18) Bushe ifi baeluda bakumana no muntu uucitile ulubembu ulukalamba, fyafwa shani aba mu cilonganino? Filafwa aba mu cilonganino mu nshila ya kuti umuntu uucitile ulubembu ulukalamba lelo uushilapile, balamutamfya mu cilonganino pa kuti tambukisheko ababomfi ba kwa Yehova imibele yakwe iyabipa. (1 Kor. 5:6, 7, 11-13; Tito 3:10, 11) Na kabili, ici kuti calenga uucitile ulubembu ukulapila no kulomba ukuti Yehova amwelele. (Luka 5:32) Baeluda balapepelako uulapile kabili balalomba Yehova ukuti amwafwe pa kuti abe cibusa wakwe na kabili.—Yako. 5:15.

6. Nga ca kuti umuntu alitamfiwa mu cilonganino, bushe Yehova kuti amwelela? Londololeni.

⁶ Nomba tutile umuntu talangile ukuti nalapila ilyo bakumana na baeluda. Ifi nga fyacitika, ninshi afwile ukutamfiwa mu cilonganino. Nga ca kuti uwacitile ulubembu alipula mwi funde lya buteko, baeluda tabakamucingilile nga ca kuti ubuteko bwalafwaya ukumukanda pa fyo acitile. Yehova alisuminisha amabuteko ukupingula no kukanda umuntu onse uwapula mu mafunde ya buteko, nampo nga nalapila nelyo iyo. (Rom. 13:4) Nomba nga ca kuti pa numa, ailuka ukuti ifyo acitile fyalibipile kabili alapila ukufuma panshi ya mutima no kwaluka, Yehova alamwelela. (Luka 15:17-24) Yehova kuti amwelela nangu ca kuti alicitile imembu ishikalamba icine cine.—2 Imila. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Kuti twaelela shani uwatubembukila?

⁷ Caliwama ukwishiba ukuti te ifwe twakwata umulimo wa kupingula Yehova nampo nga afwile ukwelela umuntu uubembwike nelyo iyo! Na lyo line, kwaliba cimo ico twakwatapo amaka ya kupingulapo ifya kucita. Cinshi ico cine? Tutile umuntu atulufyanya nelyo atubembukila no kutubembukila, kabili pa numa aisa mu kulomba ubwelelo. Nelyo tutile teshile na mu kulomba ubwelelo. Nangu ca kuti talombele ubwelelo, kuti twasalapo ukumwelela no kukanalaenda ne cikonko ku  mukoshi nelyo ukumufulilwa. Ukulanda fye icishinka, palakabila ukupita inshita no kubombesha pa kuti tumwelele maka maka nga alitukalifye sana. Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa September 15, 1994, lwatile: “Lintu walekelela umubembu, ici tacipilibula ukuti uletekelesha ulubembu. Ku Mwina Kristu, ukulekelela cipilibula mu kubamo kusuubila ukushiila umulandu mu maboko ya kwa Yehova. E Kapingula walungama uwa mu kubumbwa konse, kabili akacito bulungi pa nshita yalinga.” Mulandu nshi Yehova afwaila ukuti tule-elela no kucetekela ukuti ali no kupingula mu mulinganya?

8. Bushe nga tule-elela abantu bambi tulanga shani ukuti tulatasha pa fyo Yehova atwelela?

⁸ Nga tule-elela tulanga ukuti tulatasha pa fyo Yehova atwelela. Mu lyashi limo, Yesu alingenye Yehova ku mfumu iyalekelele umusha wakwe umo uwakwete inkongole ishingi nga nshi lelo uwafililwe ukubwesha. Nomba ulya musha, alikeene ukubelela uluse umusha munankwe uwamukongwele fye indalama ishinono. (Mat. 18:23-35) Cinshi Yesu aletusambilisha? Nga ca kuti tulatasha pa fyo Yehova atwelela, ninshi na ifwe tukalaelela abantu bambi. (Amalu. 103:9) Ulupungu lwa kwa Kalinda lumo ulwa kale lwatile: “Te mulandu ne miku ubwingi twingelela abantu banensu, teti ilingane ne miku Yehova atwelela ne fyo aba ne cikuuku kuli ifwe ukupitila muli Kristu.”

9. Ni bani abo Yehova abelela uluse? (Mateo 6:14, 15)

⁹ Nga tule-elela bambi Yehova na o akatwelela. Yehova alanga fye uluse ku bantu ababelela abanabo uluse. (Mat. 5:7; Yako. 2:13) Yesu alilondolwele bwino ici cishinka ilyo asambilishe abasambi bakwe ifya kupepa. (Belengeni Mateo 6:14, 15.) Ifi fine e fyo tusambilila na ku fyo Yehova aebele umubomfi wakwe Yobo. Amashiwi ayo Elifasi, Bildadi na Sofari baebele Yobo yalimukalifye icine cine. Yehova aebele Yobo ukuti abapepeleko. Ilyo abapepeleko, Yehova alimupaalile.—Yobo 42:8-10.

10. Mulandu nshi ukulaendela ne cikonko ku mukoshi kwabipila? (Abena Efese 4:31, 32)

¹⁰ Tacawama ukulaenda ne cikonko ku mukoshi. Ukulaenda ne cikonko ku mukoshi kwaba kwati kusenda icipe icafina, lelo Yehova afwaya ukuti twatuula ico icipe pa kuti twaba ne nsansa. (Belengeni Abena Efese 4:31, 32.) Atweba ukuti: “Leka ubukali kabili taluka ku cipyu.” (Amalu. 37:8) Nga twakonka ifi Baibolo yalanda kuti fyatwafwa. Ukulaenda ne cikonko ku mukoshi kuti kwalenga twalwala kabili kuti kwalenga twafilwa ukuba ne nsansa. (Amapi. 14:30) Nga filya fine umuntu uwanwa sumu ashingenekela ukuti umuntu umbi e walafwilamo, e fyo caba nga tule-enda ne cikonko ku mukoshi, te kuti twenekele ukuti umuntu uwatukalifye e walaculilamo, lelo ninshi tuleikalifya fye. Kanshi nga tule-elela bambi ninshi tulesungilila umweo wesu. (Amapi. 11:17) Tukaba no mutende kabili tukatwalilila ukubombela Yehova.

11. Cinshi Baibolo yalandapo pa kulandula? (Abena Roma 12:19-21)

¹¹ Yehova e ufwile ukulandula. Yehova tatupeela insambu sha kulandula umuntu nga atubembukila. (Belengeni Abena Roma 12:19-21.) Tatwakwata amaka ya kupingula bwino imilandu nge fyo Lesa engapingula pantu tatwapwililika. (Heb. 4:13) Kabili inshita shimo ifyo tumfwa pa ficitike, kuti fyalenga twafilwa ukwishiba icalungama ico tufwile ukucita. Yehova aebele Yakobo ukulemba ukuti: “Ubukali bwa muntu tabuleta ubulungami bwa kwa  Lesa.” (Yako. 1:20) Kuti twacetekela ukuti Yehova akacita icalungama kabili akapingula umulandu wesu no mulinganya.

12. Kuti twalanga shani ukuti twalicetekela Yehova ukuti ilyo alepingula alaba no mulinganya?

¹² Nga tule-elela bambi tulanga ukuti Yehova alaba no mulinganya ilyo alepingula. Nga twashiila Yehova ukuti e o akalandule, tulanga ukuti twalicetekela ukutila akafumyapo fyonse ifyabipa ifyo ulubembu lwaleta. Mu calo cipya, ifintu ifyabipa ifitucitikila “fikalabwa, kabili tafyakese na mu mutima” na kabili. (Esa. 65:17) Nomba bushe calyanguka ukukanalaenda ne cikonko ku mukoshi nga ca kuti nabatukalifya sana? Natusambilileko ku fyo bamo bacita pa kuti belaenda ne cikonko ku mukoshi.

13-14. Finshi mwasambilila pa kwelela ku fyo ba Tony baelelele ba José?

¹³ Aba bwananyina abengi basalilepo ukwelela ababakalifye nangu ca kuti ifyo babacitile fyalibakalifye sana. Fisuma nshi fyacitika pali ifi baelele ababalufyenye?

¹⁴ Imyaka iingi ku numa ilyo ba Tony * aba ku Philippines bashilasambilila icine, baishileishiba ukuti abaipeye abakalamba babo ni ba José. Pali ilya nshita, ba Tony bali sana abakali kabili aba lubuli, e ico balefwaya ukulandula. Ba José balibekete kabili balibakakile mu cifungo. Pa numa ilyo ba José babafumishe mu cifungo, ba Tony balilapile ukuti bali no kubafwaya mpaka bakabepaye. Kabili balishitile ne mfuti iya kwipailako ba José. Nomba ba Tony balitendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Batile: “Ilyo nalesambilila, naishileishiba ukuti nalingile ukwaluka, e kutila ukuleka ukuba no bukali.” Ilyo papitile inshita, ba Tony balibatishiwe kabili balibasontele ukuba baeluda. Elenganyeni ifyo baumfwile ilyo baishibe ukuti ba José nabo babomfi ba kwa Yehova ababatishiwa! Ilyo bakumene, balikumbatene kabili ba Tony baebele ba José ukuti balibelela. Ba Tony batile, ifi baelelele ba José fyalilenga baba sana ne nsansa ica kuti insansa bakwata te kuti bashilondolole no kushilondolola. Ca cine ukuti Yehova alipaala ba  Tony pa mulandu wa kuti bali-itemenwe ukubelela ba José uluse.

15-16. Finshi mwasambilila pa kwelela ku fyacitikile ba Peter na ba Sue?

¹⁵ Mu 1985, ba Peter na ba Sue balelongana mu Ng’anda ya Bufumu. Nomba ukwabula ukwenekela, mwaishilepuulika cimo. Kwali umuntu uwabikile ibomba mu Ng’anda ya Bufumu. Pa mulandu ne bomba ilyapuulike, ba Sue balicenekwe sana ica kuti amenso na matwi fyalyonaike. Ukutula pali ilya nshita tabomfwa ifintu nga filenunkila nelyo filenunka. Ba Peter na ba Sue ilingi baletontonkanya ukuti, ‘Cinshi cingalenga umuntu ukucita icabipa umusango uyu?’ Ilyo papitile imyaka iingi, umuntu uwabikile ibomba mu Ng’anda ya Bufumu, uushali ni Nte ya kwa Yehova, balimwikete no kumupingula ukufwila mu cifungo. Ilyo ba Peter na ba Sue babepwishe nga ca kuti balyelela uyu mwaume, batile: “Yehova atusambilisha ukuti ukulaenda ne cikonko ku mukoshi kuti kwalenga twalwala, twafilwa ukuba ne nsansa, kabili twalafilwa no kulatontonkanya bwino. Kanshi ilyo ifi fyacitike, twalilombele Yehova ukuti atwafwe twelele uwacitile ifi pa kuti tutwalilile ukuba ne nsansa.”

¹⁶ Bushe calibangukila ba Peter na ba Sue ukwelela ulya mwaume uwabikile ibomba mu Ng’anda ya Bufumu? Awe tacabangukila. Balandile ukuti: “Inshita shimo ba Sue nga balwala pa mulandu ne fyo bacenekwe, tulakalipa. Nomba ifi nga fyacitika, tatutwalilila ukutontonkanya pali filya fyacitike kabili no bukali bulapwa. Ukulanda fye icishinka, nga ca kuti ulya mwaume wabikile ibomba mu Ng’anda ya Bufumu aba Inte ya kwa Yehova kasuba kamo, tukamupokelela. Ifi ifyatucitikila fyalitusambilisha ukuti amashinte ya mafunde aya mu Baibolo yalatulenga ukuba abantungwa nga tuleyakonka kabili tulaba abantungwa mu nshila iyo tushile-enekela no kwenekela. Na kabili tulasansamuka ukwishiba ukuti nomba line Yehova ali no kufumyapo fyonse ifyabipa.”

17. Finshi mwasambilila pa kwelela ku fyacitikile ba Myra?

 ¹⁷ Ba Myra basambilile icine ninshi balyupwa kale kabili balikwata na bana babili. Abena mwabo balikeene ukusambilila icine. Mu kupita kwa nshita, abena mwabo balicitile ubucende kabili balishile no lupwa lwabo. Ba Myra batile: “Ilyo abena mwandi banshiile na bana babili, naleumfwa filya abengi bomfwa nga ca kuti abena mwabo abo batemenwe babasha. Calimponeshe pa musao, nshasumine ukuti fyalicitika, nali no bulanda, nalemona kwati nine nalengele kabili nalikalipe sana.” Nangu ca kuti icupo calipwile, ba Myra balitwalilile ukumfwa ububi pa fyo abena mwabo babapondokele. Batile: “Nalitwalilile ukubafulilwa pa myeshi iingi, nomba naishilemona ukuti ifi nalecita fyalilengele bucibusa bwandi na Yehova e lyo na ba bwananyina ukuculilamo.” Ba Myra batile pali ino nshita tabenda ne cikonko ku mukoshi kabili balileka ukufulilwa abali abena mwabo. Balenekela ukuti kasuba kamo abali abena mwabo bakapalama kuli Yehova kabili balileka ukutontonkanya pa fyacitike. Ba Myra balikusha abana babo beka no kubasambilisha ukuba ababomfi ba kwa Yehova. Pali ino nshita ba Myra balasekelela nga nshi ukubombela Yehova na bana babo ne ndupwa shabo.

18. Apo Yehova e Kapingula Mukalamba, cinshi twingacetekela ukuti e co akacita?

¹⁸ Twaliba ne nsansa ifi te ifwe twakwata umulimo wa kusalapo ifyo abantu balingile ukupingulwa! Apo Yehova e Kapingula Mukalamba, e wakwata umulimo wa kupingula. (Rom. 14:10-12) Twalicetekela ukuti lyonse apingula ukulingana na mafunde yakwe ayalanda pa calungama ne calubana. (Ukute. 18:25; 1 Isha. 8:32) Takabale acita icishalungama!

19. Finshi fikacitika pa mulandu wa kuti Yehova ni Kapingula uwaba no mulinganya?

¹⁹ Tulafwaisha ukuti Yehova akafumyepo fyonse ifyo ulubembu e lyo no kukanapwililika fyaleta. Pali ilya nshita, fyonse ifitukalifya umutima fikafumapo umupwilapo. (Amalu. 72:12-14; Ukus. 21:3, 4) Tatwakafibukishe na kabili. Tulatasha sana ifi Yehova atupeela amaka ya kumupashanya, e kutila ukwelela abantu bambi ilyo tulelolela ukuti ifi fikacitike.