1. Ngaka’a fé Yéhôva a bo bebo mam abé ba jôban nya njôbane?

 AKUSA bo a ne Nté wongan, Mvee metiñ, a Ntyi’i mejô wongan, Yéhôva a ne fe Ésaa wongan a nye’e bia. (Bs. 100:3; És. 33:22) Éyoñ bia bo jam e ne abé mise mé, a éyoñe bia jôban nya njôbane, a ne ngule ya jamé bia, a ne fe ôjeja’a ya bo de. (Bs. 86:5) A zene ya be nkulu mejô Ésaïe, Yéhôva a nga bo bia mbamba ngaka’a na: “A kôsa bo mam abé menan me nto évele ne tyaññ, ma ye bo éfumulu aval ane sut.”​—És. 1:18.

2. Jé bia yiane bo asu na bi nyiñe mvo’é a bôte bevok?

² Mbôle bi be’e metyi ya abé, bia bese bi wô’ô jô nge ke bo mam ma taé bôte bevo’o nlem. (Jc. 3:2) Ve nalé a tinane ki na bi vo’o bi mbamba élat a be. Bi ne de bo nge bia yé’é na bia jamé bôte bevok. (Min. 17:9; 19:11; Mt. 18:21, 22) Éyoñ môt a te jô nge ke bo mone jam éziñ a taé bia nlem, Yéhôva a yi na bi jamé nye. (Beco. 3:13) Bi bili mbamba beamu ya bo de, amu nya ajôô a ne na Yéhôva émien a “dañ” jamé bia.​—És. 55:7.

3. Jé bia zu yen ayé’é di?

³ Ayé’é di, bii yen avale bi ne vu Yéhôva, a jamé bôte bevok akusa bo bi be’e metyi ya abé. Avale minsem avé bia yiane kate bemvendé? Amu jé Yéhôva a lebe bia na bi jamé bôte bevok? A jé bii yé’é a lat a minkañete mi bobejañ béziñ be nga wô’ô nlem mintaé amu minsem mi bôte bevok?

4. (a) Jé bia yiane bo éyoñe mbo ésaé Yéhôva éziñ a te bo mbia nsem? (b) Jé bemvendé ba yiane bo éyoñe ba laan a mbo nsem?

⁴ Bia yiane kate bemvendé éyoñe mbia nsem éziñ a te boban. Bia koon avale minsem ete e 1 Becorinthien 6:9, 10. Éyoñe môt a bo mbia nsem, a tyameya atiñe Zambe beta ntyaman. Éyoñe Kristen ja bo avale nsem ete, ja yiane sili Yéhôva njaman meye’elan été, a ja yiane ke yene bemvendé ya akônda. (Bs. 32:5; Jc. 5:14) Jé bemvendé bé bo? Yéhôva étam nnye a ne ngule ya jamé mbo nsem, a belane ntañ asu njaman mam abé. * Ve Yéhôva a nga ve bemvendé mbe’e ya fas a zene ya Kalate Zambe nge mbo nsem a yiane ke ôsu a tabe akônda été. (1 Bec. 5:12) Jame da bemvendé be wô’ô bo e ne na be jeñe biyalane ya minsili mi: Ye Kristen éte ja te vañe bo nsem ôte? Ye a nga jeñe na a solé bôte bevo’o mbia jam a nga bo? Biyoñe tañ aya a nga bo nsem ôte? Minsili mia dañe mfi mi ne na, mendem mevé ma bo’olô na a jôban nya njôbane? Jé ja liti na Yéhôva a jaméya nye?​—Mam. 3:19.

5. Ésaé bemvendé ba bo ja soo bibotan bivé?

⁵ Éyoñe bemvendé ba laan a mbo nsem, nsôñane wop ô ne na be kui tyiñ a ntyi’an ô nyoñebaneya yôp été a lat a mbo nsem ate. (Mt. 18:18) Aval avé mboon ôte wo soo akônda bibotan? Nalé a bo na bi vaa bebo mam abé ba bene jôban ézezañe mintômba mi Yéhôva mi ne édima, asu na be bo teke joñôlô mie. (1 Bec. 5:6, 7, 11-13; Tite 3:10, 11) Nalé a ne fe volô mbo nsem na a jôban, a na Yéhôva a jamé nye. (Luc 5:32) Bemvendé bé ye’elan asu mbo nsem a jôban, a bé sili Yéhôva na a volô nye na a kôm élate jé a Nye.​—Jc. 5:15.

6. Ye Yéhôva a ne jamé môt a te tebe feñ? Timi’in.

⁶ Bi tame jô na mbo nsem éziñ a bene jôban abé dé éyoñe bemvendé ba zu laan a nye. Nge e ne nalé, wônaa bé telé nye feñ. Nge a te tyam atiñ éziñe ya si be too, bemvendé ba ye ke solé nye, ve bé jô’é na a kôane bibuma ya mboone wé. Yéhôva a nga ve bijôé fane ya tyi’i mejô, a foñôsô môt ase a tyam atiñ, a kusa jôban nge momo. (Bero. 13:4) Ve nge môt ate a su’ulane tyendé ôsimesane wé, a jôbane nya njôbane, a kôñelane nlem, Yéhôva é bo ôjeja’a ya jamé nye. (Luc 15:17-24) É bo de, to’o môt ate a nga bo mbia nsem.​—2 Mka. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Aval avé bi ne jamé môt a te bia bo mbia jam?

⁷ Ngo’o abime meva’a bia wôk amu bia yeme na bi bili ki mbe’e ya tyi’i nge Yéhôva é jamé mbo nsem nge momo! Ve to’o nalé, bia yiane bo jam éziñ. Jam avé? Biyoñe biziñ, môt a ne bo bia abé, éyoñe te a zu sili bia njaman. Ve e ne fe kui na môt ate a bo teke bia zu sili njaman. Éyoñe nalé a kui, bi ne tyi’i na bia jamé nye, a jeñe na bi vaa ôlun ôse bi ne wôk nge ke ôviti’i ziñ nlem. E ne été na, e ne sili abui ngul a éyoñ, e dañedañ nge jame môt ate a nga bo da taé wo nlem angôndô. Nkume mmombô a bete ya Ngon ébulu é too melu 15, mbu 1994, a jô na: “Éyoñe wo jamé mbo nsem, nalé a tinane ki na wo kañese jam a te bo.  Kristen ja jamé ja liti na é futiya ajô ete mo me Yéhôva été. Nnye a ne Ntyi’i mejô ya si ése, é kôm ajô ete zôsô été mbamba éyoñ.” Amu jé Yéhôva a lebe bia na bi jamé, a na bi tabe ndi na émien é kôm ajô ete avale da yian?

8. Aval avé bia liti na bia ve Yéhôva akéva éyoñe bia jamé bôte bevok?

⁸ Éyoñe bia jamé, bia liti na bia ve Yéhôva akéva. Yésus a nga kan nkana éziñ. Nkana ôte, a ve’e Yéhôva a masa a nga vaa beta ékôla ôlo wé ô nji be ngule ya bulane nye. Ve ôlo ôte ô nga bene wô’ô ôlo ôvok éngôngol, a too ke na moné a mbe a bili nye a nji be abui. (Mt. 18:23-35) Jé Yésus a nga ye’ele bia a zene ya nkana ôte? Nge bi ne njalan a mvean akéva amu Yéhôva a nga ko bia éngôngol, bii bi nkômban ya jamé bôte bevok. (Bs. 103:9) Nkume mmombô a bete éziñ a nga kobô ajô ete den a nto abui mimbu. A nga jô na: “To’o wo jamé bôte bevo’o biyoñe tañ aya, ô vo’o kui abime biyoñe Zambe a jaméya wo a zene ya be Yésus Krist.”

9. Beza mbe Yéhôva a ko éngôngol? (Matthieu 6:14, 15)

⁹ Éyoñe bia jamé bôte bevok, Yéhôva é jamé fe bia. Yéhôva a ko môt éngôngol éyoñe môt ate fe a ko bôte bevo’o éngôngol. (Mt. 5:7; Jc. 2:13) Yésus a nga kôme ngôné ñye’elan ôte éyoñ a nga liti beyé’é bé avale ba ye’elan. (Lañe’e Matthieu 6:14, 15.) Melu mvus, Yéhôva a nga ngôné fe ñye’elan ôte éyoñ a nga laan a mbo ésaé wé, Job. Zôsôa môt ate a mbe a wô’ô nlem angôndô ya mintaé amu mbia bifia Éliphaz, Bildad, a Tsophar be nga lume nye. Ve Yéhôva a nga jô nye na a ye’elan asu dap. Éyoñ Job a nga bo de, Yéhôva a nga botane nye.​—Job 42:8-10.

10. Amu jé bia bo biabebien abé éyoñe bia ba’ale ôlun a ôviti’i ziñ minlem miangan été? (Beéphésien 4:31, 32)

¹⁰ Bia bo biabebien abé éyoñe bia ba’ale ôlun nlem été. Ôlun ô ne ane adite mbe’e, ajô te, Yéhôva a yi na bi vaa wô minleme miangan été asu na bi wô’ôtane nya mvo’é. (Lañe’e Beéphésien 4:31, 32.) A lebe bia na bi jô’é “ñyaan, a li’i ayaa.” (Bs. 37:8) Bii bo fek nge bia tôñe melebe mete. Ôlun a ôviti’i ziñ bi ne bia soo ôkon nge ke bo na bi kone nlem. (Min. 14:30) Nge bi kele ôsu a wô’ô môt éziñ ôlun, bii bo ane môt a nyu nsul. Éyoñe môt a nyu nsul, sa ke bôte bevo’o mbe bé juk, émien nnye é juk. Ajô te, éyoñe bia jamé bôte bevok, bia bo biabebiene mvaé. (Min. 11:17) Nalé a soo mvo’é ôsimesan a nlem wongan été, a bi ne ke ôsu a bo Yéhôva ésaé.

11. Jé Kalate Zambe a nga jô a lat a môt a jeñe na a kun émien? (Beromain 12:19-21)

¹¹ Yéhôva nnye a yiane kune bia. Yéhôva a nji ve môt éziñ ôva’a ngule ya kun émien éyoñe ba te nye bo mbia jam. (Lañe’e Beromain 12:19-21.) Mbôle bi be’e metyi ya abé, bi bili minné, a bi vo’o tyi’i mejô aval ane Zambe. (Beh. 4:13) Biyoñe biziñ, bi wô’ô jô’é mam bia wô’ôtane me wulu mintyi’ane miangan. A zene ya mbo ésaé wé Jacques, Yéhôva a nga jô na: “Ayaa ya môt e ne te bo zôsô ya Zambe.” (Jc. 1:20) Bi ne tabe ndi na Yéhôva é bo jame da yian, a véé mise na zôsô a bi medañ.

12. Aval avé bi ne liti na bi too ndi a zôsô Yéhôva?

 ¹² Éyoñe bia jamé, bia liti na bi too Yéhôva ndi. Éyoñe bia jô’é ajô éziñ mo me Yéhôva été, bia liti na bi too ndi na é vaa mintaé mise ajô ete e nga soo mie. Mfefé émo, bôte “ba ye bo te simesane mame ya mvus, nge zu me nlem” môs éziñ. (És. 65:17) Ve nge jame ba te bia bo da taé bia nlem abui, ye bi ne kui na bi wosan ôlun nge ke ôviti’i ziñ ô ne so bia nlem été? Yene’ aval avé bobejañe béziñ be nga kui na be bo de?

13-14. Jé nkañete Tony ba José wo ye’ele wo?

¹³ Abui bobejañ a besita be nga tyi’i na ba jamé to’o éyoñe be nga bo be jam e nga taé be nlem abui. Bibotan bivé be nga bi mvuse ya valé?

¹⁴ Mojañ Tony a nyiñe Philippines. * Ayab éyoñ ôsusua na a yeme benya mejôô, a nga wô’ô na môt éziñ a too jôé na José a nga wôé monyañe mvendé wé. Melu mete, Tony a mbe angôndô ya ôngase môt, a évô; a nga jeñe na a kun émien. Be nga bi José a fete nye mimbôk amu jam a nga bo. Mvuse ya valé, éyoñe José a kuiya mimbôk, Tony a nga kane ngana na é jeñe vôm a too, asu na a wôé nye. Ane Tony a nga ke kuse ngal. Mvuse ya valé, Tony a nga taté na a yé’é Kalate Zambe a Bengaa be Yéhôva. A jô na: “Nté me mbe me yé’é, me nga yene na ma yiane bo mintyendan, aval ane e jô’é fulu ya bo ôngase.” Mvuse mon éyoñ, Tony a nga duban, a su’ulane bo mvendé. Tame simesan abim avé a mbe fe’e ne vema éyoñ a nga wô’ô na José fe a nga su’ulane bo Ngaa Yéhôva! Éyoñe Tony ba José be nga yenan, be nga wuban a meva’a mese, ane Tony a nga kate José na a jaméya nye. Tony a jô na éyoñ a nga jamé monyañe wé nalé, jam ete e nga soo nye angôndô ya abui mevak aval e ne na, émien a vo’o kôme timin avale meva’a ete. Ôwé, Yéhôva a nga botane Tony amu a nga bi nkômbane ya jamé!

15-16. Jé nkañete Peter ba Sue wo ye’ele wo?

 ¹⁵ Mbu 1985, Peter ba Sue be mbe be too ésulan éyoñe bombe a nga tôtan Aba Éjôé été. Môt éziñ a nga zu solé nye Aba Éjôé été! Sue a nga juk beta nju’an môs ôte aval e ne na, a nji be a beta yen nge wô’ô mvo’é. Nde fe, a nji be ngule ya beta wô’ô binyum. * Peter ba Sue be mbe be sili’i bebien na, ‘Avale môt avé nde e ne bele kôme bo avale mbia jame di?’ Mvus abui mimbu, be nga bi môt a nga bo mbia jam ate, a fete nye mimbôk. Môt ate a nji be mbo ésaé Yéhôva. Betyi’i mejô be nga tyi’i na é tabe mimbôk ngumba nté ényiñ. Éyoñe be nga sili Peter ba Sue nge be nga jamé môt ate, be nga yalane na: “Yéhôva a ye’ele bia na e ba’ale ôlun a ôviti’i ziñ a ne bo bia mintaé nlem, ô ne bo na bi fame ôkon nge ke na bi kone nlem. Ajô te, mone éyoñ mvuse jam ete, bi nga sili Yéhôva na a volô bia vaa ôlun a ôviti’i ziñ ôse ô ne so bia nlem, asu na bi ke ôsu a nyiñe mvo’é été.”

¹⁶ Ye e mbe tyi’ibi asu dap na be jamé môt ate nga? Momo. Ba jô na: “Biyoñe biziñ, éyoñe meveñe me Sue ma bo nye mintaé, ôlun ô wô’ô bia beta bete nlem. Ve bi wô’ô ve ngule ya wosan ôsimesan ôte, a nalé a bo na minlem mi beta bia ji’a bômbô si. Bi ne jô a nleme wongan ôse na, nge môt ate a bo Ngaa Yéhôva den, bii nyoñe nye a ôsesa. Jam e nga kui bia e nga ye’ele bia na miñye’elane ya Kalate Zambe mia kôme nyii bôt; mia nyii bia avale bi vo’o simesan môs éziñ! Bia bi fe ngule nyul éyoñe bia simesane na ana’ana, Yéhôva é mane vaa minju’u mise bia tôbane mie émo ji.”

17. Jé nkañete Myra wo ye’ele wo?

¹⁷ Myra a nga yeme benya mejôô valé a nto nlu’an, a mbe fe a biaéya bon  bebaé. Nnôme wé a nji kañese benya mejôô. Mvuse ya valé, nnôme wé a nga bo mejian, a li’i nda bôte jé étam. Myra a jô na: “Éyoñe nnôme wom a nga li’i ma étam a bone bangan bebaé, me nga wô’ôtan avale bôte be wô’ô wô’ôtan éyoñe môt ba nye’e a koñe be. Me mbe fe’e ne vema, me nga yôn, me nga jôban, me nga ve mamien bijô, me nga wô’ô ôlun. To’o éyoñe bi nga tyam aluk, nlem ô nga ke ôsu a taé ma.” Myra a jô na: “Mbia b’asimesane bete be nga tibili ma abui bengon, a me nga yene na be nga ndaman élate jam a Yéhôva a bôte bevok.” A jô éyoñe ji na a vaaya ôlun wé, a na a yi ki na mbia jam a kui môte ba nye be mbe nlu’an. A bili ndi nleme na môt ate é subu Yéhôva bebé. Myra a nto ngule ya bem ôsimesane wé mam ma yange nye melu ma zu. Mbôle a nga yale bone bé étam, a nga volô be na be bo bebo bisaé be Yéhôva. Den, Myra a ne meva’a ya bo Yéhôva ésaé ba be bone bé a menda me bôte map.

18. Ndi nlem fé bi ne bi a lat a Yéhôva, Ntyi’i mejô ya si se?

¹⁸ Ngo’o abime mevak bia wôk éyoñe bia simesane na sa ke bia bi be’e mbe’e ya kat avale ba yiane tyi’i bôt mejô! Yéhôva nnye a ne Ntyi’i mejô ya si se, a nnye é bo ésaé éte. (Bero. 14:10-12) Bi ne tabe ndi a nlem wongan ôse na Yéhôva é tyi’i bôt ajô a tôñe memvinda mé me ne zôsô ne tiññ, asu na a yeme jé é ne mvo’é nge ke abé. (Met. 18:25; 1 Bb. 8:32) A ye ke bo ékotekot môs éziñ!

19. Jé Yéhôva é bo mbôle a ne zôsô ne tiññ?

¹⁹ Bia yange a ôjeja’a ôse môse Yéhôva é mane vaa mbia be mam be nga kui bia ényiñ amu bi be’e metyi ya abé. Éyoñe te meveñe mese me ne bia nyul a ma mese me ne bia nlem mé saéban éyoñe jia ya biyoñe bise. (Bs. 72:12-14; Nli. 21:3, 4) Bia ye ke beta simesane mam mete. Nté bia yange mbamba biyoñe bite, bia ve Yéhôva akéva amu a nga ve bia ngule ya vu nye, a jamé bôte bevok.