1. Jide tẹwẹ Jehovah na ylanwatọ he lẹnvọjọ lẹ?

 DILE etlẹ yindọ Jehovah yin Mẹdatọ, Osẹ́n-namẹtọ, po Whẹdatọ mítọn po, e sọ yin Otọ́ owanyinọ olọn mẹ tọn mítọn ga. (Salm. 100:3; Isa. 33:22) Whenue mí ṣinuwa do e bo lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá, gbọnvona dọ e penugo nado jona mí, e sọ nọ to jejeji nado wàmọ. (Salm. 86:5) Gbọn yẹwhegán Isaia gblamẹ, Jehovah gbọn owanyi dali dọ hogbe he namẹ jide ehelẹ dọmọ: “Dile etlẹ yindọ ylando mìtọn lẹ divẹẹ ṣẹ́ṣẹ́, yé na yin hinhẹn zun wewe di osin-agó.”—Isa. 1:18.

2. Nado nọ jijọho mẹ hẹ mẹdevo lẹ, etẹwẹ mí dona wà?

² Na mí yin mapenọ wutu, mímẹpo wẹ nọ dọ bosọ nọ wà nudelẹ he nọ gbleawuna mẹdevo lẹ. (Jak. 3:2) Amọ́, enẹ ma zẹẹmẹdo dọ mí ma gán duvivi haṣinṣan pẹkipẹki de tọn hẹ yé. E gán pà mí eyin mí plọn nado nọ jonamẹ. (Howh. 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22) Whenue mẹde dọ kavi wà onú kleun de he vẹna mí, Jehovah nọ jlo dọ mí ni jona mẹlọ. (Kol. 3:13) Mí do whẹwhinwhẹ́n dagbe nado wàmọ. To popolẹpo mẹ, Jehovah nọ jona mí sọn ojlo mẹ wá “to gigọ́ mẹ.”—Isa. 55:7.

3. Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?

³ To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo lehe gbẹtọvi mapenọ lẹ gán hodo apajlẹ jonamẹ tọn Jehovah tọn do ji. Ylando tẹlẹ wẹ mí  dona nọ hẹn zun yinyọnẹn na mẹho lẹ? Naegbọn Jehovah dotuhomẹna mí nado nọ jona mẹdevo lẹ? Podọ, etẹwẹ mí gán plọn sọn yisenọ hatọ delẹ dè he jiya taun na ylando he mẹdevo lẹ wà wutu?

4. (a) Whenue devizọnwatọ Jehovah tọn de waylando sinsinyẹn, etẹwẹ e dona wà? (b) Etẹwẹ yin azọngban mẹho lẹ tọn whenue yé sinai hẹ ylanwatọ de?

⁴ Ylando sinsinyẹn lẹ dona nọ yin hinhẹn zun yinyọnẹn na mẹho lẹ. Apajlẹ ylando mọnkọ lẹ tọn tin to 1 Kọlintinu lẹ 6:9, 10 mẹ. Mẹhe gbà osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn to aliho he ylan taun de mẹ waylando sinsinyẹn de. Eyin Klistiani de waylando sinsinyẹn mọnkọ, e dona dọnsẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ, podọ e sọ dona dọ ẹ na mẹho agun tọn lẹ. (Salm. 32:5; Jak. 5:14) Adà tẹwẹ mẹho lẹ nọ yiwà? Jehovah kẹdẹ wẹ do aṣẹ nado jo ylando lẹ namẹ mlẹnmlẹn, podọ e nọ wà ehe to dodonu avọ́sinsan ofligọ lọ tọn ji. * Amọ́, Jehovah ko ze azọngban lọ do alọmẹ na mẹho lẹ nado yí Owe-wiwe lẹ zan nado magbe eyin ylanwatọ lọ gán gbọṣi agun lọ mẹ kavi lala. (1 Kọl. 5:12) Na enẹ nido pà yé, yé nọ dovivẹnu nado mọ gblọndo na kanbiọ he bọdego ehelẹ: Be mẹlọ basi tito jẹnukọn nado wà nuhe ma sọgbe wẹ ya? Be e tẹnpọn nado whlá ylando etọn do mẹdevo lẹ wẹ ya? Be mẹlọ hẹn ylando zun aṣa na ojlẹ dindẹn wẹ ya? Hú popolẹpo, be kunnudenu tin dọ e lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá ya? Be kunnudenu he họnwun lẹ tin dọ Jehovah ko jona ẹn ya?—Owalọ 3:19.

5. Dona tẹlẹ wẹ nọ wá sọn azọ́n he mẹho lẹ nọ wà mẹ?

⁵ Whenue mẹho lẹ sinai hẹ ylanwatọ de, yanwle yetọn nọ yin nado basi nudide de he sọgbe hẹ dehe ko yin bibasi to olọn mẹ. (Mat. 18:18) Nawẹ tito ehe nọ hẹn ale wá na agun lọ gbọn? E nọ basi hihọ́na agun lọ bosọ nọ zọ́n bọ ylanwatọ he ma lẹnvọjọ lẹ ma nọ gbọṣi agun lọ mẹ nado gbleawuna lẹngbọ họakuẹ Jehovah tọn lẹ. (1 Kọl. 5:6, 7, 11-13; Titu 3:10, 11) E gán sọ gọalọna ylanwatọ de nado lẹnvọjọ bo mọaleyi sọn jonamẹ Jehovah tọn mẹ. (Luku 5:32) Mẹho lẹ nọ hodẹ̀ do ota ylanwatọ he lẹnvọjọ de tọn mẹ bo nọ biọ dọ Jehovah ni gọalọna ẹn nado gọ̀ jẹgangan to gbigbọ-liho.—Jak. 5:15.

6. Eyin mẹde yin didesẹ sọn agun mẹ, be e gbẹ́ yọnbasi dọ Jehovah ni jona ẹn ya? Basi zẹẹmẹ.

⁶ Mí ni dọ dọ ylanwatọ de ma do lẹnvọjọ hia whenue mẹho lẹ sinai hẹ ẹ. To ninọmẹ enẹ mẹ, e na yin didesẹ sọn agun mẹ. Eyin osẹ́n otò tọn de wẹ e gbà, mẹho lẹ ma na basi hihọ́na ẹn sọn kọdetọn nuṣiwa etọn lẹ tọn si. Jehovah na dotẹnmẹ aṣẹpatọ lẹ nado dawhẹna mẹdepope he gbasẹ́n, podọ nado domẹplọnlọ mẹlọ go, vlavo e lẹnvọjọ kavi lala. (Lom. 13:4) Amọ́, eyin mẹlọ wá gọ̀ biọ ede mẹ bo lẹnvọjọ sọn ahun mẹ wá bosọ diọ aliho nuyiwa tọn etọn lẹ, Jehovah nọ jona ẹn sọn ojlo mẹ wá. (Luku 15:17-24) Ehe yin nugbo eyin ylando etọn lẹ tlẹ sinyẹn taun.—2 Otàn. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Linlẹn tẹ mẹ wẹ mí gán jona mẹhe ṣinuwa do mí de te?

⁷ Lehe e miọnhomẹnamẹ do sọ nado yọnẹn dọ, e ma yin mítọn nado de eyin Jehovah na jona ylanwatọ de kavi lala! Amọ́, nudide devo tin he mí dona basi. Nudide tẹwẹ? To ninọmẹ delẹ mẹ, mẹde gán ṣinuwa do mí sinsinyẹn, amọ́ to godo mẹ, e gán vẹvẹ bo biọ dọ mí ni jona emi. To ninọmẹ devo lẹ mẹ, mẹlọ gán nọma wàmọ. Eyin etlẹ yinmọ, mí gán basi dide nado jona mẹlọ bo duto numọtolanmẹ mẹhẹndohomẹ po homẹgble po tọn depope he mí tindo gandego ji. Nado dọ hójọhó,  ehe gán biọ whenu po vivẹnudido susu po, titengbe eyin mí ko yin awugblena sinsinyẹn. Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 septembre 1994 tọn Flansegbe tọn dọmọ: “Eyin a jona ylanwatọ de, enẹ ma zẹẹmẹdo dọ a yí nukunpẹvi do pọ́n ylando lọ. Na Klistiani lẹ, nado jonamẹ zẹẹmẹdo nado deji bo jo whẹho lọ do alọ Jehovah tọn mẹ. Ewọ wẹ Whẹdatọ dodo to wẹkẹ lọ blebu mẹ, podọ e na hẹn whẹdida dodo ṣẹ to ojlẹ sisọ mẹ.” Naegbọn Jehovah do dotuhomẹna mí nado nọ jonamẹ bosọ jo whẹdida dodo do alọ emitọn mẹ?

8. Nawẹ jonamẹ nọ dohia gbọn dọ mí yọ́n pinpẹn lẹblanu he Jehovah nọ dohia mí tọn?

⁸ Nado jonamẹ nọ yin ohia pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn. To apajlẹ de mẹ, Jesu yí Jehovah jlẹdo ogán de go he jo ahọ́ daho he afanumẹ etọn ma gán sú de do na ẹn. Amọ́, afanumẹ he yè jona lọ gboawupo nado do lẹblanu hia afanumẹ de he duahọ he whè tlala de do e. (Mat. 18:23-35) Etẹwẹ Jesu jlo na plọn mí? Eyin mí nọ yọ́n pinpẹn lẹblanu daho he Jehovah dohia mí tọn nugbonugbo, mí na yin whinwhàn nado nọ jona mẹdevo lẹ. (Salm. 103:9) To owhe delẹ die, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn basi zẹẹmẹ dọ: “Mahopọnna whla nẹmu he mí jona gbẹtọvi hatọ mítọn lẹ, e ma na sọ whla nẹmu he Jiwheyẹwhe nọ jona mí bosọ nọ do lẹblanu hia mí gbọn Klisti gblamẹ pọ́n gbede.”

9. Mẹnu lẹ wẹ Jehovah nọ do lẹblanu hia? (Matiu 6:14, 15)

⁹ Mẹhe nọ jonamẹ lẹ na yin jijona. Jehovah nọ do lẹblanu hia lẹblanunọ lẹ. (Mat. 5:7; Jak. 2:13) Jesu hẹn ehe họnwun whenue e plọn devi etọn lẹ lehe yé dona nọ hodẹ̀ do. (Hia Matiu 6:14, 15.) Jehovah ko zinnudo ehe ji wayi to whẹho devizọnwatọ etọn Jobu tọn mẹ. Nuhe sunnu atọ̀n delẹ, enẹ wẹ Elifazi, Bildadi po Zofali po dọ lẹ gbleawuna dawe nugbonọ ehe sisosiso. Jehovah dọna Jobu nado hodẹ̀ do ota yetọn mẹ. To whenue Jobu ko wàmọ godo, Jehovah dona ẹn.—Jobu 42:8-10.

10. Nawẹ mí nọ gbleawuna míde gbọn eyin mí hẹnmẹdohomẹ? (Efesunu lẹ 4:31, 32)

¹⁰ Mí nọ gbleawuna míde eyin mí hẹnmẹdohomẹ. Jehovah jlo dọ mí ni duvivi kọgbọ he yè nọ tindo eyin yè ma hẹnmẹdohomẹ tọn. (Hia Efesunu lẹ 4:31, 32.) E dotuhomẹna mí nado “jo homẹgble do bo gbẹ́ adidudu dai.” (Salm. 37:8) Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado hodo ayinamẹ enẹ. Mẹhẹndohomẹ gán gbleawuna mí to agbasa-liho podọ to apọ̀nmẹ. (Howh. 14:30) Eyin mí hẹnmẹdohomẹ, enẹ ma na gbleawuna mẹhe ṣinuwa do mí lọ to aliho depope mẹ, kẹdẹdile adí ylankan de nùnù ma na gbleawuna mẹdevo de zẹ̀ mẹhe nù in go do. Kakatimọ, eyin mí jona mẹdevo lẹ, nunina de na míde wẹ mí te. (Howh. 11:17) Mí nọ do jijọho ahun mẹ tọn, podọ mí nọ penugo nado zindonukọn to sinsẹ̀nzọn mítọn na Jehovah mẹ.

11. Etẹwẹ Biblu dọ gando tintẹnpọn nado yiahọsu go? (Lomunu lẹ 12:19-21)

¹¹ Jehovah tọn wẹ ahọsuyi. Jehovah ma na mí aṣẹ nado yiahọsu to whenue mẹde ṣinuwa do mí. (Hia Lomunu lẹ 12:19-21.) Na mí yin mapenọ, bọ pọndohlan mítọn sọ do dogbó wutu, e họnwun dọ mí ma tin to otẹn dagbe mẹ nado didẹ whẹho lẹ ganji dile Jiwheyẹwhe gán wà do. (Heb. 4:13) Podọ, to whedelẹnu, mí nọ na dotẹnmẹ numọtolanmẹ mítọn lẹ nado yinuwado lẹnpọn dagbenọ-yinyin mítọn ji. Jehovah gbọdo Jakọbu nado wlan dọmọ: “Homẹgble gbẹtọ tọn ma nọ hẹn dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn di.” (Jak. 1:20) Mí gán deji dọ Jehovah na wà nuhe sọgbe bo na hẹn ẹn diun dọ whẹdida dodo yin hinhẹnṣẹ.

12. Nawẹ mí gán dohia gbọn dọ mí dejido whẹdida dodo Jehovah tọn go?

 ¹² Jonamẹ nọ dohia dọ mí dejido whẹdida dodo Jehovah tọn go. Eyin mí nọ jo whẹho lẹ do alọ Jehovah tọn mẹ, mí nọ dohia dọ mí deji dọ ewọ na de awugble he ylando hẹnwa lẹpo sẹ̀. To aihọn yọyọ he e dopà etọn lọ mẹ, numọtolanmẹ awugble tọn lẹ “ma nasọ yin finflin ba, mọ yé ma na gọwá ahun mẹ” gbede ba. (Isa. 65:17) Amọ́, whenue mẹde wà nude bọ e vẹna mí taun, be e yọnbasi nugbonugbo nado duto homẹgble po numọtolanmẹ mẹhẹndohomẹ tọn he to ahun mítọn mẹ po ji ya? Pọ́n lehe mẹdelẹ ko penugo nado wàmọ do.

13, 14. Etẹwẹ numimọ Tony po José po tọn plọn we gando jonamẹ go?

¹³ Susu to mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po mẹ wẹ ko basi dide nado jonamẹ etlẹ yin whenue nuyiwa mẹdevo lẹ tọn gbleawuna yé sinsinyẹn. Dona tẹlẹ wẹ yé ko mọ na yé wàmọ wutu?

¹⁴ Owhe susu lẹ whẹpo Tony * he nọ nọ̀ Philippines do lẹzun Kunnudetọ, e sè dọ dawe de he nọ yin José wẹ hù dopo to mẹdaho etọn sunnu lẹ mẹ. To ojlẹ lọ mẹ, Tony nọ ylanhùn taun bosọ nọ wà danú, podọ e jlo na yiahọsu. José yin wiwle bo yin súsú do gànmẹ na danú he e wà wutu. To nukọn mẹ, whenue José ko yin tuntundote godo, Tony magbe nado dín in mọ bo hù i. Enẹwutu, e họ̀ osò de. To ojlẹ enẹ mẹ, Tony jẹ Biblu plọn ji hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. E dọmọ: “Dile n’to nuplọn, n’mọdọ n’dona diọ aliho nuyiwa tọn ṣie lẹ, podọ ehe biọ dọ ma jo homẹgble do ga.” To godo mẹ, Tony yí baptẹm, bo wá yin pipà di mẹho agun tọn. Pọ́n lehe e na ko paṣa ẹ do sọ whenue e sè dọ José lọsu ko lẹzun devizọnwatọ Jehovah tọn he yí baptẹm de! Whenue yé omẹ awe lẹ wá mọ yede, yé gbò yede fán po zohunhun po, podọ Tony dọna José dọ emi ko jona ẹn. Tony dọ dọ nuyiwa jonamẹ tọn enẹ na emi ayajẹ sọmọ bọ emi ma tlẹ gán basi zẹẹmẹ numọtolanmẹ jiawu enẹ tọn. Mọwẹ, Jehovah dona ojlo Tony tọn nado jonamẹ.

15, 16. Etẹwẹ numimọ Peter po Sue po tọn plọn we gando jonamẹ go?

¹⁵ To 1985, Peter po Sue po yì opli de to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ, bọ to ajiji mẹ bọmbu daho de wú. Dawe de wẹ ze bọmbu lọ do  Plitẹnhọ lọ mẹ! Sue gbleawu taun, ehe zọ́n bọ e masọ nọ sènu kavi mọnú ganji ba. Humọ, e sọ hẹn nugopipe wansisè tọn bu. * Peter po Sue po nọ saba kanse yede dọ, ‘Gbẹtọ nankọ wẹ na ko dokà mọnkọ?’ To owhe susu lẹ godo, mẹhe wà nulọ, he ma ka yin Kunnudetọ Jehovah tọn de, wá yin wiwle bo yin whẹdana nado sẹ̀ngàn kaka do kú. Whenue yè kanse Peter po Sue po eyin yé jona dawe lọ, yé dọmọ: “Jehovah plọn mí dọ homẹgble po mẹhẹndohomẹ po nọ gbleawuna mí to agbasa-liho, to numọtolanmẹ-liho podọ to apọ̀nmẹ. Enẹwutu, tlolo he nulọ jọ wẹ mí biọ Jehovah dọ e ni gọalọna mí nado duto homẹgble po mẹhẹndohomẹ po ji.”

¹⁶ Be e na ko bọawuna yé nado jona dawe lọ ya? Paali. Yé zindonukọn dọmọ: “Whedepopenu he Sue jẹ awuvẹ mọ ji na kọdetọn awugble he e mọ lẹ tọn wutu, e nọ gblehomẹna mí taun. Amọ́, mí ma nọ to nulẹnpọndo whẹho lọ ji mapote, ehe nọ zọ́n bọ numọtolanmẹ mọnkọ lẹ nọ yawu busẹ. Na nugbo tọn, mí gán dọ po ahundopo po dọ eyin mẹhe ze bọmbu lọ do finẹ wá lẹzun mẹmẹsunnu mítọn to gbèdopo, mí na kẹalọyi i. Numimọ ehe ko plọn mí dọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ nọ hẹnmẹ jẹ mẹdekannu nugbonugbo; yé nọ zọ́n bọ yè nọ vò to aliho he mayọnjlẹ de mẹ! Mí sọ nọ mọ homẹmimiọn yí to yinyọnẹn mẹ dọ to madẹnmẹ, Jehovah na de awugble lẹpo sẹ̀.”

17. Etẹwẹ apajlẹ Myra tọn plọn we gando jonamẹ go?

¹⁷ Myra plọn nugbo lọ whenue e ko wlealọ bo ko do visunnu pẹvi awe godo. Asu etọn ma kẹalọyi nugbo. To nukọn mẹ, sunnu lọ deayọ bo jo whẹndo lọ do. Myra dọmọ: “Whenue asu ṣie jo yẹn po ovi mítọn awe lẹ po do, dile e nọ yindo na mẹsusu, n’do numọtolanmẹ lọ dọ mẹyiwanna de tafu mi, ehe hẹn mi jọsi, e di odlọ na mi, e hẹn mi blawu, e vẹna mi, bọ n’dowhẹ dee bosọ gblehomẹ.” Dile etlẹ yindọ yé gbẹ́ yede, awufiẹsa he mẹtitafu lọ hẹnwa na ẹn ma busẹ. Myra zindonukọn dọmọ: “Numọtolanmẹ mọnkọ lẹ dotukla mi na osun susu, podọ n’wá mọdọ yé to nuyiwa  do haṣinṣan ṣie hẹ Jehovah podọ hẹ mẹdevo lẹ ji.” Todin Myra dọ dọ emi ko jo homẹgble do, podọ emi masọ do numọtolanmẹ agọ̀ depope gando asu emitọn hoho go ba. Todido etọn wẹ yindọ to gbèdopo, asu etọn na dọnsẹpọ Jehovah. Myra penugo bo ze ayiha etọn do sọgodo ji. Taidi onọ̀ godoponọ de, e plọn ovi etọn awe lẹ whẹ́n bọ yé lẹzun sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ. To egbehe, Myra tindo ayajẹ lọ nado to Jehovah sẹ̀n dopọ hẹ ovi etọn lẹ po whẹndo yetọn lẹ po.

18. Etẹwẹ mí gán kudeji dọ Jehovah Whẹdatọ Daho Hugan lọ na wà?

¹⁸ Lehe e nọ hẹn kọgbọ wá na mí do sọ nado yọnẹn dọ e ma yin mítọn nado basi dide lehe gbẹtọ lẹ dona yin whẹdana do tọn! Taidi Whẹdatọ Daho Hugan lọ, Jehovah na penukundo azọ́n titengbe ehe go. (Lom. 14:10-12) Mí gán deji mlẹnmlẹn dọ e na nọ dawhẹ to whelẹponu sọgbe hẹ nujinọtedo pipé dagbe po oylan po tọn etọn lẹ. (Jen. 18:25; 1 Ahọ. 8:32) E ma na yinuwa po mawadodo po gbede!

19. Etẹwẹ whẹdida pipé Jehovah tọn na wadotana?

¹⁹ Mí to jejeji pọ́n ojlẹ lọ whenue Jehovah na de kọdetọn ylankan he mape po ylando gbẹtọvi lẹ tọn po hẹnwa lẹpo sẹ̀ mlẹnmlẹn. To ojlẹ enẹ mẹ, nuhe nọ hẹn awugblena mí to agbasa-liho podọ to numọtolanmẹ-liho lẹpo na yin didesẹ kakadoi. (Salm. 72:12-14; Osọ. 21:3, 4) Yé ma nasọ wá ayiha mẹ na mí gbede ba. Dile mí to tepọn ojlẹ dagbedagbe enẹ, lehe mí nọ dopẹ́ do sọ dọ Jehovah ko na mí nugopipe lọ nado nọ hodo apajlẹ etọn bo nọ jona mẹdevo lẹ.