1. ¿Ni ja mikaka ngite tä ja töi kwite ye ie Jehovata dre käbämike?

 JEHOVÁ ye abokän ni Sribekä, Kukwe Bianka Nuaindre nie aune Kukwe Ükatekä, akwa niara abokän ni Rün ni tarekä ye kwrere arato (Sal. 100:3; Is. 33:22). Ye medenbätä, nita ja mike ngite niara rüere aune nita ja töi kwite töi bökänbiti ngwane, niara raba ngite juen ta nibiti aune tö nuaindi (Sal. 86:5). Ni Ngöbö kukwei niekä Isaías yebiti kukwe keteiti käbämikata kwe abokän tä ni töi mike jäme, niebare kwe: “Munta ja mike ngite ye rabai jondron tain träte kwrere, rabai ngwenbrere nieve kwrere” (Is. 1:18).

2. ¿Ni tö nünain jäme ni madabe ngwane nikwe dre nuaindre?

² Ni ngite yebätä nita kukwe niere o kukwe nuainne ye raba nemen mate tare ni madabätä (Sant. 3:2). Yebätä ni ñaka raba ja kete kwin ni madabe ye ñan ai gärätä. Ñakare aune ni rabadre ngite juen ta jabiti kwärikwäri ye köböire ni raba ja kete ni madabe (Prov. 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22). Kukweta nemen jabätä nie ni madabe, ye nikwe juandre ta jabiti kwärikwäri ye ie Jehová tö (Col. 3:13). Kukwe ütiäte tärä nie kukwe ye erere nuainkäre, ñobätä ñan aune Jehovata ngite juen ta nibiti töi bökänbiti (Is. 55:7).

3. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?

³ Ni ngite akwa yebiti ta nita ngite juen ta jabiti kwärikwäri ngwane ni raba ja ngwen ño Jehová erere. ¿Ja mikata ngite ye meden ni rabadre niere nitre umbre ji ngwanka ie? ¿Ñobätä ni rabadre ngite juen ta jabiti kwärikwäri ye ie Jehová tö? Aune  ngite ni madakwe yebätä ja mräkätre mada käkwe ja tare nikabare krubäte yebätä dre raba nemen gare nie, ye nikwe mikai gare jai kukwe ja tötikara nekänti.

4. a) ¿Ni kristiano tä ja mike ngite krubäte ngwane rabadre dre nuainne? b) ¿Kukwe meden tä nitre umbre ji ngwanka kisete?

⁴ Ja mikata ngite krubäte ye ngwane mikadre gare nitre umbre ji ngwanka ie. 1 Corintios 6:9, 10 yete, ñongwane ja mikata ngite krubäte ye mikata gare. Aune kukwe ye erere nuainta ngwane, kukwe Ngöbökwe kitata tibien. Ni kristiano tä kukwe ye erere nuainne ngwane, rabadre orare Jehovai ngite juankäre ta jabiti aune rabadre mike gare nitre umbre ji ngwanka ie (Sal. 32:5; Sant. 5:14). ¿Kukwe meden tä gare nitre umbre ji ngwanka ie? Jehová ye aibe raba ngite juen ta täte nibiti aune tä nuainne Jesukwe ja nire biani ni ütiäre ye ererebätä. * Akwa kukwe nieta Bibliabätä ye ererebätä nitre umbre ji ngwanka raba ni ja mikaka ngite ye tuenmetre konkrekasionte o ñakare, ye Jehovakwe mikani kisete (1 Cor. 5:12). Yekäre rabadre kukwe keta kabre nuainne, keteiti abokän rabadre kukwe ngwantarita ne mike gare jai: ¿Nierare ja töi mikani kwe ja mike ngite? ¿Kukwe ye ükani kwe? ¿Kä nuäi te ja mikani ngite kwe? Aune bäri ütiäte, ¿ni ja mikaka ngite ye ja töi kwitani bökän ye bämikata kwe? ¿Jehovakwe ngite juani ta ni yebiti bämikanina kwe ya? (Hech. 3:19).

5. ¿Kukwe nuainta nitre umbre ji ngwanka yekwe ye ñobätä kwin konkrekasion kräke?

⁵ Nitre umbre ji ngwanka tä blite ni ja mikaka ngite yebe ngwane, kukwe meden ükaninante ni ye kräke kä kwinbiti ye erere niaratre tä ja töi mike nuainne kä tibienbätä (Mat. 18:18). ¿Kukwe meden kwin tä nemen bare konkrekasion kräke? Ni ja mikaka ngite ñaka tä ja töi kwite ngwane kitakata konkrekasionte, yebiti obeja ütiäte krubäte Jehová kräke ye kriemikata (1 Cor. 5:6, 7, 11-13; Tito 3:10, 11). Ne madakäre, kukwe yebiti ni ja mikaka ngite ye dimikata ja töi kwiteta aune Jehová raba ngite juen tabiti (Luc. 5:32). Nire tä ja tö kwite ye kräke nitre umbre ji ngwanka tä orare ne kwe Jehovakwe dimikadre nementa kwin ja üairebiti (Sant. 5:15).

6. Ni kitaninkä kukwebätä yebiti Jehová raba ngite juen ta o ñakare ye mä raba mike gare.

⁶ Ni iti ja mikaka ngite tä blite nitre umbre ji ngwanka ben akwa ñaka tä ja töi kwite yebätä ani töbike. Kukwe ye erere rabadre bare ngwane ni ye kitakata konkrekasionte. Juta keteiti tä kukwe ükete ye nire ñaka tä mike täte aune kukwe ükateta ben ngwane, nitre umbre ji ngwanka ñaka rabadre kriemike. Kukwe meden ükaninte ye nire ñaka tä mike täte ngwane, Jehovakwe nitre sribikä gobranbe ye mikani kukwe ükatekäre ben aune mikakäre ja ngie nuin ni ye tä ja töi kwite o ñakare yebiti ta (Rom. 13:4). Akwa ni iti tä ja mike ngite krubäte o ñakare, biti kätä nüke ruinbiti, tä ja töi kwite ja brukwä tätebiti, töi nämäne ño aune nämäne ja ngwen ño ye kwitata kwe ngwane, Jehovata juto biare ngite juankäre tabiti (Luc. 15:17-24; 2 Crón. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15).

7. ¿Ni iti tä ja mike ngite ni rüere yebiti ta ngite juandre ye dre gärätä?

⁷ Ni ja mikaka ngite yebiti Jehová rabadre ngite juen ta o ñakare ye ni ñaka raba den nuaindre kräke ye tä ni töi mike jäme, ¿ñan ererea? Akwa ni raba kukwe keteiti nuainne. ¿Ye abokän dre? Ni ja mikaka ngite ni rüere rabadre ngite kitamana ta jabiti nie o ñakare akwa ngite kitadre ta ni yebiti ye tä gare nie, ye abokän ni brukwä o nita rubun ni ye kräke ye ni ñan rabadre ngwenta törö jai meden gärätä.  Metrere ne nuainkäre kä näin raire ta aune bäri kukwe tare nuainbare kwe nibätä ye ngwane. La Atalaya 15 septiembre 1994 tä niere: “Ngite juandre ta ni madabiti ye abokän nita kukwe mike niara yebiti ye ñan ai gärätä. Ñakare aune Jehovakwe ye ükaite ye ie ni kristiano tä tö ngwen. Niara ye abokän Kukwe Ükatekä metre kä jökräbiti tibien aune kä debe näre te kukwe ükaite kwe”. Nikwe kukwe mikadrete Jehová kisete o kukwe ükateta ño kwe ye ie nikwe tö ngwandre aune nikwe ngite juandre ta jabiti kwärikwäri, ¿ye ie ñobätä Jehová tö?

8. Jehová tä ni mike tuin bobre jai yebätä nita debe bien, ¿ye nita bämike ño?

⁸ Nita ngite juen ta ni madabiti ye ngwane, Jehová tä ni mike tuin bobre jai yebätä ni tä debe bien ye ni tä bämike. Jesukwe kukwe bämikani ye känti Jehová ye bämikani kwe ni sribikä bäkänkä ye erere, känti ni klabore yebiti ngwian ütiä nämäne ere ye juani tabiti kwe. Akwa ni klabore mikani tuin bobre jai ye käkwe ni klabore mada abokänbiti ngwian ütiä nämäne bäri brai ye ñan mikani tuin bobre jai (Mat. 18:23-35). ¿Jesús tö namani dre mikai gare kukwe nebiti? Jehovata ni mike tuin bobre krubäte jai yebätä nita debe bien ngwane, nikwe ngite juain ta ni madabiti (Sal. 103:9). Mekerabe sete tärä La Atalaya keteitibätä mikani gare, bä kabre ni raba ngite kite ta jabiti kwärikwäri aune “Jehovata ni mike tuin bobre jai aune tä ngite kite ta nibiti Jesús köböire ye ñaka ja erebe”.

9. ¿Jehovata nire nire mike tuin bobre jai? (Mateo 6:14, 15).

⁹ Nita ngite juen ta ni madabiti ngwane Jehovata ngite juen ta nibiti. Nireta nitre mada mike tuin bobre jai ye Jehovata mike tuin bobre jai (Mat. 5:7; Sant. 2:13). Nitre ja tötikaka Jesukwe oradre ño driebare kwe ietre ngwane, kukwe ye mikani gare metre kwe (ñäkädre Mateo 6:14, 15 yebätä). Job näire Jehovakwe kukwe ye mikani gare metre. Job ye ni Ngöbö mikaka täte metre nitre nimä käkwe ñäkäbare tare rüere yebe ja tuani kwe: Elifaz, Bildad aune Zofar. Job käkwe oradre nitre ye kräke Jehovakwe ribebare ie. Aune Job käkwe nuainbare ngwane, Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare kräke (Job 42:8-10).

10. ¿Nita nemen romon jankunu ye ñobätä käme ni kräke? (Efesios 4:31, 32).

¹⁰ Nita nemen romon jankunu ye tä kukwe tare mike nemen bare nibätä. Nita nemen romon jankunu ye abokän tribe ye kwrere aune nikwe diandrekä ja kötärä ye ie Jehová tö (ñäkädre Efesios 4:31, 32 yebätä). Jehovata mäträre nibätä Salmo 37:8 yekänti: “Mä ñan raba rubun jankunu; mä ñan raba rubun kukwe käme nuainkäre”. Kukwe ne mikadre täte ye kwin ni kräke ñan ñobätä aune nita nemen romon jankunu ye käme ni töi aune ni ngrabare kräke (Prov. 14:30). Nita nemen romon jankunu ye abokän beneno ñata ye kwrere. Yebiti nita kukwe tare mike nemen bare akwle jabätä. Aisete nita ngite kite ta ni madabiti ngwane, nita kukwe kwin nuainenta ja kräke ye kwrere (Prov. 11:17). Jata nemen ruin jäme nie aune ni raba sribire jankunu Jehová kräke.

11. ¿Ja ngie mika yebätä Biblia tä dre niere? (Romanos 12:19-21).

¹¹ Jehovakwe ni ngie mikadre ye nikwe mikadre kisete. Nireta ja mike ngite ni rüere ye nikwe mikadre ja ngie nuin ye Jehová ñaka tä nuainmana nie (ñäkädre Romanos 12:19-21 yebätä). Ni töi ngite aune kukwe jökrä ñan tuen mrebe nie yebätä ni ñan raba kukwe ükete metre (Heb. 4:13). Ne madakäre, ruäre ngwane ni töita nemen ño yebätä nita ja töi mike metrere ngwane, kukwe meden nuaindre metrere ye ñan tä nemen gare nie. Ye medenbätä Santiago käkwe tikabare üai deme köböire: “Ni  moto romon abko käta nüne ñakare kuin metre Ngöbö ngwärekri, Ngöbö tö ie ye kwrere” (Sant. 1:20). Jehovakwe kukwe metre nuaindi aune kukwe ükaite metre kwe ni kräke, ye tädre gare metre nie.

12. ¿Jehovata kukwe ükete metre ie nita tö ngwen ye nita bämike ño?

¹² Nita ngite kite ta ni madabiti ngwane, Jehovakwe kukwe ükaite metre ye ie nita tö ngwen nita bämike. Nita kukwe tuenmetre Jehová kisete ngwane, ja mika ngite köböite kukwe tare tä nemen bare ye jökrä Jehovakwe ükaite ye gare metre nie ye nita bämike. Kä bä nuäre käbämikata Jehovakwe yete, kukwe meden tä ni töi mike ulire ye ‘ñaka rabaira törö aune ñaka rükaita jire ni brukwäte’ (Is. 65:17). Akwa ni iti tä kukwe tare krubäte nuainne nibätä ngwane, ¿erametre ni ñan raba nemen romon jankunu? Nitre ruäre käkwe nuainbarera ño ye ani mike gare jai.

13, 14. ¿Kukwe namani bare Tony aune Josebätä ye tä dre driere mäi?

¹³ Ja mräkätre kwati yebätä nitre ruäre käkwe kukwe tare krubäte nuainbare, akwa niaratre käkwe ngite kitani tabiti. ¿Nuainbare kwetre ye tä dimike ño?

¹⁴ Tony, * nünanka Filipinas yebätä ani blite. Kä kwati krubäte te ja mikadre testiko kwe ye känenkri, eteba iti umbre kwe ye murie ketani. Ni kädekata José käkwe murie ketani ye gani kwe. Tony nämäne ni mada nuainne tare aune brukwä nämäne romon yebätä tö namani ja ngie mikai. José kukwe käme nuainbare yebätä kitani ngite. José tikaninte ngwane, Tony ie José kwandi ngwane murie ketai kwe niebare kwe, aisete krü kökani kwe jai. Akwa ye bätärabe Tony jatani ja tötike Bibliabätä nitre testiko Jehovakwe ben. Tony tä niere: “Kukwe jataba nüke gare tie ngwane, ti nämä ja ngwen ño aune tikwe ñan ja brukwä mikadre romon jankunu rükaba gare tie”. Tony käkwe ja ngökani ñöte aune ja känenkäre namani ni umbre ji ngwanka konkrekasionte. ¡José käkwe ja mikani testiko Jehovakwe arato ye käkwe töi mikani ñan krütare! Tony aune José käkwe ja tuani ngwane küde kitani kwe ja ngärä aune Tony käkwe ngite kitanina ta Josebiti, ye niebare kwe ie. Tony käkwe ngite kitanina ta Josebiti ngwane, kä namani juto  krubäte Tonybätä, yebätä kukwe ñaka kwen jire ie niekäre nieta kwe. Ngite kitadre ño ni madabiti ta ye nuainbare kwin Tonykwe aune yebätä Jehovakwe kukwe kwin mikani nemen bare kräke.

15, 16. ¿Kukwe namani bare Peter aune Sue yebätä ye tä dre driere mäi?

¹⁵ Kä 1985 ye ngwane, Peter aune Sue nämäne gätäbätä Ju Ja Ükarakrö yekänti ngwane, te batibe kä ngö namaninkä krubäte ni iti käkwe bomba mikani Ju Ja Ükarakrö yete. Sue juruainbare tare yebätä jondron rä ñan namani ruen ie aune juruainbare tare okwäte aune olote. * Nitre gure ne nämäne käre ngwentari jai: “¿Se nirekwe kukwe tare ne nuainbare?” Kä nikani kwati ta ye bitikäre ni ja mikaka ngite ye nakani aune kitani ngite kärekäre. Peter aune Sue käkwe ngite kitani ta ni yebiti o ñakare ye ngwanintari ietre ngwane, niebare kwetre: “Nun ñaka rabadre romon jankunu ñobätä ñan aune ye köböite kukwe tare tä nemen bare nun ngrabare aune nun töite ye Jehovakwe driebarera nunye. Yebätä kenanbe, Jehovakwe nun dimikadre ñan ja brukwä mike nemen romon jankunu aune nänkäre ja käne ye nunkwe ribebare ie”.

¹⁶ ¿Tä nemen nuäre nitre gure ne kräke ngite kitakäre ta ni madabiti? Ñaka käre. Niaratre tä dre niere ye ani mike ñärärä: “Ruäre ngwane Sue tä nemen ja tare niketa kukwe tare namani bare ye köböite ngwane, nun brukwäta ngedain. Akwa nun ñan tä ja töi mike jankunu kukwe yebätä ngwane, nun brukwäta ngedain ye tä nekä nun töite. Ne madakäre, ni käkwe kukwe käkwe käme nuainbare ye käkwe ja mikadre testiko Jehovakwe ngwane, ja brukwä ngöibiti nunkwe kadre ngäbiti kä jutobiti juta Jehovakwe te ye nun raba niere. Kukwe ja jie ngwankäre tä Bibliabätä ye tä ni  dimike tribe doboko tä ni kötärä ye diankakäre nibiti, ye nemen gare metre nie kukwe namani bare nebiti. Tä ni mike kwäre ni ñaka bämikabare ja okwäte erere. Kukwe tä kukwe tare mike nemen bare nibätä ye Jehová kebera denkä gare nie, ye tä ni töi mike jäme arato”.

17. ¿Kukwe namani bare Myra yebätä ye tä dre driere mäi?

 ¹⁷ Jehová rabadre gare Myra ie ye känenkri nämäne gure aune monso chi nämäne nibu kwe, akwa muko kwe ñaka käkwe kukwe metre kani ngäbiti. Ja känenkäre muko kwe käkwe ñaka ja ngwani metre ie aune niara tuanimetre ngäbriänkä ngöi. Myra tä niere: “Ti muko käkwe ti tuametreba ngwane ti ñan kukwei gitiaba. Ni tuanmetreta ngwane jata nemen ruin ño nie ye erere ja rababa ruin tie: ti ñan rababa tö ngwen, ti rababa ja tare nike, rababa ngidien tie, ti raba ngite kite jabiti aune ti rababa romon”. Nämäne ja mäkäninte ye ngwani krüte, akwa mukokwe ñaka ja ngwani metre, yebätä nämäne ja tare nike ye nämäne känime yete. Myra tä niere mada: “Ja rababa ruin kore tie sö krati te aune ye köböite ti ñan jataba ja kete kwin Jehovabe aune nitre madabe rükaba gare tie”. Nengwane Myra brukwä ñaka niena romon aune ñaka kukwe käme ribere muko käne kwe ye kräke. Ñakare aune muko nämene ben, ye käkwe kukwe metre kadre ngäbiti ye ribeta kwe. Myra tä ja töi mike kä ja känenkäre yebätä aune ñakare kukwe namani bare känerabe yebätä. Myra käkwe ngäbriänkätre nibu kwe ye ngibiabare kaibe kukwe metrebätä. Akwa nengwane, tä kä jutobiti Jehová mike täte ngäbriänkätre ben aune mräkätre kwe ben.

18. Jehová ye abokän ni Kukwe Ükatekä Bäri kri, ¿yebätä dre tädre gare metre nie?

¹⁸ Jehová ye abokän ni Kukwe Ükatekä Bäri kri, yebätä kukwe ükadrete ño nitre mada ben yebätä nikwe ñan ja töibikadre jire. Niarakwe kukwe ye ükaite. ¡Kukwe ye kwin krubäte! (Rom. 14:10-12). Kukwe ükaninte metre kukwe kwin aune kukwe käme yebätä, ye ererebätä Jehovakwe kukwe ükaite nitre ben ye tädre gare metre nie (Gén. 18:25; 1 Rey. 8:32). Niarakwe kukwe ñaka käme nuaindi jire.

19. ¿Kukwe ükateta metre Jehovakwe ye köböire dre rabai bare?

¹⁹ Ja mika ngite köböite kukwe tare tä nemen bare ye jökrä Jehovakwe ükaite täte. ¡Köbö ye rükadre ye nita jiebäre krubäte! Kukwe meden tä ni mike ja tare nike ja ngrabarebiti aune ja töibiti ye Jehovakwe ükaite kärekäre (Sal. 72:12-14; Apoc. 21:3, 4). Kukwe jökrä ye käi rikwitaikä nibiti. Köbö ye rükadre känenkri, Jehovakwe ni töi mikani ngite kite ta ni madabiti niara erere ye nikwe mikadre ütiäte jai.