Skip to content

Skip to table of contents

IKPƐYI ƐLĀ Ō KLƆCƐ ƆMƐ 25

Ujehofa Gē Hɔha Ce Ācɛ Nōo Gē Je Yɛhi A

Ujehofa Gē Hɔha Ce Ācɛ Nōo Gē Je Yɛhi A

“Ɛ́gɛ́nɛ̄ Óndú ā je yá aá ɛhi ā, aá je yá ɔ́mpa aá ɛhi ɛ́gɔ́ɔmā dúú.”—UKÓL. 3:13.

IJÉ ƆMƐ 130 Bēē Je Yɛhi

ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A *

1. Ɛlā ō ta ɔtu kwu ɔtu nyá nɛ Ujehofa da ācɛ ō biya íne nōo le piyabɔ a?

 NAANA nɛ ó wɛ Ujehofa Ya alɔ, gē Je Íne lɛ alɔ, klla wɛ Ɔcohɛpɔ ku alɔ a, ó klla wɛ Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco nōo yihɔtu alɔ nɛhi. (Aíjē 100:3; Ayis. 33:22) Eko duuma nɛ alɔ lɛ íne ku nu biya nɛ alɔ kē le piyabɔ ɔkwɔɔkwɛyi, ó gē je ya alɔ ɛhi anca ŋ, amāŋ ó gē ya ɔtu caca o je ya alɔ ɛhi. (Aíjē 86:5) O bu ipu ɔcomɛɛbɛ Ayisaya, Ujehofa kɛla ō ta ɔtu kwu ɔtu nyā kahinii: “Náaná nɛ̄ [íne ō biya amāŋ] óbíipú nɛ̄ aá bī ā le aá iyē bīyā dúúdú ā. N géē je yá aá ɛhi dúúdu, cɛ́ɛ́ aá kwú yá yēŋēē bɛ̄ɛka owú otutú ā.”—Ayis. 1:18.

2. Ɔdaŋ ku alɔ dɔka ō lā ɛbɔ mla ācɛ ɔhá, ɔdi nɛ alɔ géē ya piii a?

2 Abɔ alɔ i jila iyē ŋ ma, ɛjɛɛji alɔ gē kɛla klla ya ācɛ ɔhá cɔnu. (Ujɛ́m. 3:2) Naana nōó lɛ a, alɔ jɔɔnyɛ ɛma olɔhi mla uwa gla kpɔ. Alɔ ya ɛnyā gla ɔdaŋ ku alɔ nwu ō bēē je yɛhi. (Aíit. 17:9; 19:11; Umát. 18:21, 22) Ɔdaŋ ku alɔ lɛ iyi alɔ ya cɔnu ɔwɛ oligii, Ujehofa dɔka ku alɔ kwu ya iyi alɔ ɛhi. (Ukól. 3:13) Ó lɛ aɔdā okpaakpa nōo ya nɛ alɔ cika ō bēē je yɛhi. Daama, alɔ i gba ɔdā duuma lɛ Ujehofa ŋ, amāŋ ó kwu ya alɔ ɛhi “fíyaa” ɔwɛ ō caba caba.—Ayis. 55:7.

3. Ɔdi nɛ alɔ gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā?

3 Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɛɛcɛ nōó jila iyē ŋ lɔfu ya ɛgbla ku Ujehofa ipu ō je yɛhi a. Ɛdɔ íne ō biya nyá nɛ alɔ cika ō da anyakwɔcɛ ku ujɔ kéē le jé piii a? Ɔdiya nɛ Ujehofa gē ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ku alɔ je ya ācɛ ɔhá ɛhi a? Ɔdi nɛ alɔ kē lɔfu nwu ŋma ɛgiyi ayinɛ alɔ ōhī nōo moowe nɛhi ohigbu íne ō biya ku ācɛ ɔhá a?

EKO NƐ ƆCƐ O YƐCE UKRAIST LƐ ÍNE NƐHI ÉYI BIYA

4. (a) Eko nɛ ɔcɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā lɛ íne obɔbi nɛhi biya, ɔdi nɛ ó géē ya piii a? (b) Ɔdi wɛ uklɔ ku anyakwɔcɛ ku ujɔ eko duuma néē le jila mla ɔcɛ o biya íne a?

4 Alɔ cika ō le da anyakwɔcɛ ku ujɔ eko nɛ ɔcɛ lɛ íne nɛhi éyi biya. Ocabɔ ku aɔdā obɔbi nɛhi nyā nōo wɛ íne ō biya a yɔ 1 Ācɛ Ukɔ́rīnti 6:9, 10. Íne ō biya nɛhi lɛ ō ya mla eko nɛ ɔcɛ lɛ íne ku Ɔwɔico ta nyila ŋma lɛ ō ya ɔdā bɔbi nɛhi. Ɔdaŋ ku Ɔcɛ O Yɛce Ukraist lɛ íne biya oŋma lɛ ō ya aɔdā ō bɔbi nɛhi nōo ba nyā, ó cika ō lɛ ɔkɔ gba lɛ Ujehofa lɛyikwu ɔ piii. Igbihi ɔɔma, cɛɛ ó gáā lɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ má. (Aíjē 32:5; Ujɛ́m. 5:14) Uklɔ nyá nɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ gē ya a? Ujehofa foofunu je oyabiya ya ɔcɛ ɛhi duudu gla a, ó kē ya ɛnyā oŋma lɛ ō fla alɔ o bu ipu ikwū ku Ujisɔsi. * Amāŋ Ujehofa lɛ uklɔ je lɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ, kéē bi Ubáyíbu le má ɔdaŋ ka ɔcɛ nōo biya íne a yɔ ipu ujɔ gla kpɔ. (1 Ukɔ́r. 5:12) Ipu aɔdā ɛyɛɛyɛyi néē lɛ ō ya a, é gē ceyitikwu cila aɔka nōo ba nyā: Ɔcɛ ɔɔma kwyigedee biya íne a nɛɛ? Ɔcɛ ɔɔma bi ula le miya ɔwɛ nɛ ó géē ya ɔdobɔbi nɛɛ? Ó yɔ i ya ɔdobɔbi a eko ogboji ajɛ nɛɛ? Ɛnɛ ō cɛgbá fiyɛ duu a wɛ kahinii, ó lɛ ɔdā duuma nōo mafu ka ɔcɛ ɔɔma le piyabɔ ɔkwɔɔkwɛyi ɛɛ? Ó lɛ ɔdā duuma nōo yɔ i mafu ka Ujehofa kwu ya ɔ ɛhi ɛ?—Ācot. 3:19.

5. Itene nyá gē bɛɛcɛ ŋma uklɔ nɛ anyakwuɔcɛ ku ujɔ gē ya a?

5 Eko nɛ anyakwɔcɛ le jila mla ɔcɛ nōo biya íne a, é gē ceyitikwu ō ya ku ɔdā duuma néē géē miya ō ya a kóō cɛtɔha mla aku Ɔwiɔco ɔkpanco. (Umát. 18:18) Itene nyá nɛ ujɔ a gē lɛ oŋma lɛ ō ya odee ɔwɛ ɛgɛnyā a? Ɛnyā gē ya kéē kwu ācɛ o biya íne nōo ta ō piyabɔ a i taajɛ ŋma ipu ujɔ, o ya kéē bi unwalu gē lɛ ācɛ ohile nōo yɔ ipu ujɔ a ŋ. (1 Ukɔ́r. 5:6, 7, 11-13; Utáy. 3:10, 11) Ōmiya nyā klla lɔfu ya ku ɔcɛ o biya íne a kóō kwu piyabɔ cɛɛ kóō lɛ itene lɛ ŋma ō je yɛhi ku Ujehofa. (Ulúk. 5:32) Anyakwɔcɛ ku ujɔ gē gbɔɔkɔ kwɛyi ɔcɛ nōo kwu piyabɔ a, é gē da Ujehofa kóō je otabɔ lɛ ɔcɛ a cɛɛ kóō ceyitikwu lɛ ɛma ku nu mla Ɔwɔico gilaya.—Ujɛ́m. 5:15.

6. Ɔdaŋ ka é kwu ɔcɛ i taajɛ ŋma ipu ujɔ, Ujehofa je ya ɔ ɛhi gla kpɔ ɛ? Lɛ ɔ teyi peee.

6 Ɔdaŋ ka ɔcɛ a i ya opiyabɔ eko nɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ má ɔ a ɛ ŋ bɛ? Ayika é géē jɛ ɔ taajɛ ŋma ipu ujɔ. Ɔdaŋ ka ó lɛ íne ku igɔmɛnti biya, anyakwɔcɛ ku ujɔ i gáā gbo ɔ tu ŋma unwalu nɛ ó gáā má ohigbu ɔɔma a ŋ. Ujehofa jɛga ku igɔmɛnti kéē kɛpɔ tu ɔcɛ duuma klla ya ɔ itala, ɔdaŋ ku ɔcɛ ɔɔma kóō le piyabɔ amāŋ ka ó piyabɔ ŋ naana. (Uróm 13:4) Amāŋ, ɔdaŋ ka igbihaajɛ nɛ ɔcɛ ɔɔma gáā le má ka ɔdā nɛ ó ya a wɛ ɔdobɔbi, nɛ ó klla kwu piyabɔ, Ujehofa le tutu ō je ya ɔ ɛhi. (Ulúk. 15:17-24) Ɔdaŋ ka íne nɛ ɔcɛ ɔɔma kóō biya a bɔbi akpaabana, ó géē je ya ɔ ɛhi.—2 Úklɔ́ 33:9, 12, 13; 1 Utím. 1:15.

7. Ācɛ nōo biya íne lɛyikwu alɔ a, ɔwɛ nyá nɛ alɔ lɔfu je ya uwa ɛhi a?

7 Alɔ gweeye nɛhi ō jé ka ó wɛ uklɔ ku alɔ nōó wɛ, ō da Ujehofa kóō kwu oyabiya ku alɔ i je ya alɔ ɛhi ŋ! Naana a, ó lɛ ɔdā nɛ alɔ a je ō ya gla. Ɔdi yɔ abɔ a? Ekoohi, ɔcɛ lɔfu ya alɔ ɔdobɔbi nɛhi—amāŋ ó gáā lɛ abɔ kwaajɛ ku alɔ kwu ya anuɔ ɛhi. Ekoohi, ɔcɛ a i kóō gáā ya lɛ a ŋ. Naana, alɔ lɔfu miya ō kwu ya ɔ ɛhi klla bi anya ɔtu lɛyikwu ɔcɛ ɔɔma ŋ. Aku ɔkwɛyi a, ɛnyā lɔfu je eko mla ō ceyitikwu nɛhi, ofluflu ɔdaŋ ku ɛlā a biya alɔ ɔtu nɛhi. Ɔda Ogbaajɛ aku Ɔya Ɔmahaanɛ 15, 1994, kahinii: “Eko nɛ a kwu íne ō biya ku ɔcɛ i ya ɔ ɛhi, ɛnyā i wɛ ku a yɔ i cɛ mla ɔdobɔbi nɛ ó ya a ŋ. Lɛyikwu ɔcɛ nōo wɛ Ɔcɛ O Yɛce Ukraist, ō je yɛhi wɛ ō kpɔtuce Ujehofa habɔ ɛlā ta ipu abɔ ku nu. Anu wɛ Ɔcohɛpɔ okpaakpa ku oduudu ɛcɛ a, ó kē i ya ku ɔdā okpaakpa a kóō le ya ɔdaŋ ka eko a gā.” Ɔdiya nɛ Ujehofa gē ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ō habɔ ɛlā ta ipu abɔ ku nu a?

ƆDĀ NŌO YA NƐ UJEHOFA GĒ TA ALƆ ƆTU KWU ƆTU Ō JE YƐHI A

8. Ɛgɛnyá nɛ ō je ya ācɛ ɔhá ɛhi mafu ka eyinyinyi nɛ Ujehofa mafu lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī a?

8 Ō je ya ācɛ ɔhá ɛhi mafu ka eyinyinyi ku Ujehofa jɛ alɔ eyī. Ipu aciije eyī, Ujisɔsi lɛ Ujehofa gbla ɔkpani eyī nōo je ule nɛhi nɛ ɔfiyɛ ku nu éyi bi ɔ nɛ ó gba gla ŋ ma ya ɔ ɛhi a. Amāŋ ɔfiyɛ ɔɔma ta ō meyinyinyi ɔfiyɛ ɔhá nōo bi ɔ ije ligii a. (Umát. 18:23-35) Ɔdi nɛ Ujisɔsi yɔ i nwu alɔ a? Ɔdaŋ kā eyinyinyi nɛhi nɛ Ujehofa mafu lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī, ó géē lɛ abɔ kwu alɔ ɔtu ō je ya ācɛ ɔhá ɛhi. (Aíjē 103:9) Ɔda Ō Gbaajɛ a ka ɔ ɛgɛnyā ihayi ōhī nōo gáā yɛ a kahinii: “Ɛgɛ duuma nɛ alɔ je ya ācɛ ɔhá ɛhi igbalɛwa lɛ naana, ó gáā nwune bɛɛka ō je yɛhi ku Ɔwɔico mla eyinyinyi nɛ ó mafu lɛ alɔ o bu ipu ikwū ku Ukraist a ŋ.”

9. Ɛdɔ anyɛ nɛ Ujehofa gē meyinyinyi uwa a? (Umátiyu 6:14, 15)

9 Ācɛ nōo gē je yɛhi a, Ujehofa géē je ya uwa ɛhi duu. Ujehofa gē meyinyinyi ku ācɛ nōo gē meyinyinyi ācɛ ɔhá a. (Umát. 5:7; Ujɛ́m. 2:13) Ujisɔsi lɛ ɛnyā teyi peee eko nɛ ó nwu ayikpo ku nu ɛgɛ néē géē gbɔɔkɔ a. (Jé Umátiyu 6:14, 15.) Alɔ nwu ɔdā ekponu ɔɔma ŋma ɛlā nɛ Ujehofa da Ujobu a. Ɛlā ku ācɛ ɛta nōo wɛ Ɛlifaasi, Ubildaadi, mla Usofa a, lɛ Ujobu nōo wɛ ɔcɛ o hayi kpaakpa a ɔtu biya nɛhi. Ujehofa da Ujobu kóō gbɔɔkɔ kwɛyi uwa. Igbihi nɛ Ujobu le ya lɛ a, Ujehofa lɛ ɔhā hɛ ce ɔ.—Ujób. 42:8-10.

10. Ɛgɛnyá nɛ alɔ géē bi unwalu gē lɛ iyi alɔ, ɔdaŋ ku alɔ gɔbu bi anya mla ɛlā ipu ɔtu lɛyikwu ɔcɛ nōo ya alɔ cɔnu a? (Ācɛ Ɛ́fēsɔsi 4:31, 32)

10 Ō bi ɛlā ɔtu géē bi unwalu gē lɛ alɔ. Anya mla ɛlā ō bi ɔtu lɛbɛɛka iyo ogbɛnu a, Ujehofa kē dɔka ku alɔ yɔ fekee klla lɛ ɛbɔ ku ɔtu nōo gē wa ŋma ō je iyo ɔɔma hilata a. (Jé Ācɛ Ɛ́fēsɔsi 4:31, 32.) Ó tu alɔ ukɔ́ kahinii: “Ā híī je ɛga lɛ unwalu amáŋ ɔnū ipú ɔtū kú uwɔ ŋ́.” (Aíjē 37:8) Ó wɛ ɔdā ijeeyi ō yɛce ukɔ́ ɔɔma. Ɔdaŋ ku alɔ bi anya ipu ɔtu lɛyikwu ɔcɛ nōo ya alɔ cɔnu a, ó lɔfu ya ku alɔ doōcē klla lɛ unwalu ku ɔkɔtɔ gla. (Aíit. 14:30) Ó wɛ ɔɔma foofunu ŋ, ɔdaŋ ku ɔcɛ lɛ alɔ ya cɔnu nɛ alɔ nyɔ i lɛ ɛci ifu gwa, ó géē ya ɔcɛ ɔɔma ɔdā duuma gla a? Ɔwɛ ekponu ɔɔma, ɔdaŋ ku alɔ gɔbu yɔ i bi anya mla ɛlā ipu ɔtu lɛyikwu ɔcɛ nōo ya alɔ cɔnu a, ɔɔma i gáā ya ɔcɛ ɔɔma ɔdā duuma ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma, ɔdaŋ ku alɔ kwu ya ācɛ ɔhá ɛhi, ayika olɔhi mla ohɛta nɛ alɔ yɔ i je lɛ iyi alɔ a. (Aíit. 11:17) Alɔ géē lɛ ɛbɔ ku ɔtu, ó klla géē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō gɔbu ipu ɛ̄gbā ō gba Ujehofa.

11. Ɔdi nɛ Ubáyíbu ka lɛyikwu ɔ́ci ō gwo a? (Ācɛ Uróm 12:19-21)

11 Ɔ́ci ō gwo wɛ aku Ujehofa. Ujehofa i je íkwu lɛ alɔ ō ya ācɛ nōo ya alɔ ɔdobɔbi a itala ŋ. (Jé Ācɛ Uróm 12:19-21.) Abɔ alɔ i jila iyē ŋ nɛ alɔ i klla má ɛjɛɛji odee ɔwɛ nɛ Ɔwɔico gē má ɔ gla ŋ ma, ó tɔɔtɛ lɛ alɔ ō ŋmo ɛlā ɛyi klla hɛpɔ ɔwɛ okpaakpa bɛɛka Ujehofa a gla ŋ. (Uhíb. 4:13) Ekoohi, ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya alɔ a lɔfu ya kóō lɔnɔ tu alɔ ō leyi má ɛlā ɔwɛ okpaakpa. Ujehofa ya ku Ujemisi kóō le ta taajɛ kahinii: “Ɔ̄cɛ o cɔ̄nū í gē mīyɛ ɔdā olɔhi nɛ̄ Ɔwɔicō miya táajɛ lɛ ɔ́ ā ŋ́.” (Ujɛ́m. 1:20) Alɔ lɛ ɔtu ya ekponu gla, ka Ujehofa géē ya ɔdā okpaakpa klla hɛpɔ okpaakpa eko yiili a.

Habɔ ɛlā ō bi ɔtu mla anya ta. Habɔ ɛlā ta ipu abɔ ku Ujehofa. Ujehofa géē ya ku aɔdobɔbi nōo ya ohigbu íne ō biya a kóō mɛ (Má ogwotu 12)

12. Ɛgɛnyá nɛ alɔ géē mafu ka Ujehofa géē ya ɔdā okpaakpa nōo klla cika a?

12 Ō je yɛhi gē mafu ku alɔ kpɔtuce ka Ujehofa géē ya ɔdā nōo kpaakpa klla cika a. Ɔdaŋ ku alɔ habɔ ɛjɛɛji ɛlā ta ipu abɔ ku Ujehofa, alɔ gē mafu ku alɔ kpɔtuce ka Ujehofa géē ya ku ɛjɛɛji unwalu nōo wa ohigbu íne ō biya a kóō mɛ. Aɔdā olɔnɔ nōo i biya alɔ ɔtu klla kwu alɔ iyē nɛ alɔ yɔ i má babanya a géē mɛ. Ipu ɛcɛ ɛyipɛ nōo yɔ i wa a, alɔ i ‘kōō gáā gbɛlá kwu aɔ́dā nēe bá gbɔbū ā, ɛ́ɛ́ nɛ alɔ í blakwu uwá’ gboogboo ɛ gɛ ŋ. (Ayis. 65:17) Amāŋ eko nɛ ɛlā nɛ ɔcɛ ya a le kwu alɔ iyē klla i bu tu alɔ ɔtu bɔbi bɔbi, ó tɔɔtɛ ō habɔ anya ta mla ō hii bi ɛlā ɔtu gɛ ŋ? Alɔ má ɛgɛ nɛ ācɛ ōhī ya ɛnyā ɛɛ ma.

AƆHĀ NƐ ALƆ GĒ MIYƐ EKO NƐ ALƆ KWU JE YƐHI

13-14. Ɔdi nɛ a nwu lɛyikwu ō je yɛhi ŋma ocabɔ ku Tony mla u José a?

13 Alɛwa ku ayinɛ alɔ le miya ō je yɛhi naana nɛ uce ō ya ku ācɛ ɔhá biya uwa ɔtu nɛɛnɛhi a. Ɔhā nyá néē lɛ ŋma lɛ ō ya ɛnyā a?

14 Tony * wɛ ɔyinɛ alɔ nōo lā ipu éwo ku Philippines. Ihayi alɛwa gbɔbu ɛɛ kóō je piya Ɔcɛ Ocijali ku Ujehofa a, ó gáā le jé ku adā éyi nɛ iyē nu lé ka u José a, ŋmo ɔyinɛ nu nɔnyilɔ ɔnyakwɔcɛ a. Eko ɔɔma, Tony wɛ ɔcɛ nōo lɛ anya klla gē nuunu nɛhi, ó klla dɔka ō gwɔɔci. É lɛ u José kwu, kwu ɔ tu agba ku ɔdā nóō ya a. Igbihaajɛ nɛ u José gā ɛcɛ ŋma agba a, Tony lɛ okonu ce ka anuɔ géē dɔka anu cɛɛ anuɔ lɛ ɔ ŋmo. Anɔɔ ó lɛ egbe lá ohigbu ɔɔma a. Amāŋ Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa gbɔɔ oklɔcɛ mla u Tony. Ó kahinii, “Abɔ um yɔ i klɔcɛ ku Ubáyíbu a, n gáā le má ka um cika ō lɛ uce ō ya ku um piyabɔ, ɔɔma kē lɛ ō ya mla ō habɔ anya ta duu.” Abɔ eko yɔ i nyɔ a, Tony gā lɛ ubatisim ya, igbihaajɛ é kwu ɔ piya ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ. Leyi yɛ ɛgɛ nɛ u Tony hidaago lɛ eko nɛ ó gā jé ka u José lɛ ubatisim ya klla kwu piya Ɔcɛ Ocijali ku Ujehofa ɛɛ ma! Eko nɛ uwa gā má iyi uwa a, é lɛ iyi uwa kwu ba ɔtu, anɔ u Tony da u José ka anuɔ kwu ya ɔ ɛhi ɛɛ. Tony ka abɔ anuɔ kwu ya ɔ ɛhi a, anuɔ gáā lɛ eeye nɛhi lɛ, nɛ anuɔ i kóō ka ɔ gla ŋ. Ó teyi peee ka Ujehofa hɔha ce u Tony abɔ ó kwu yɛhi ŋma ipu ɔtu a.

Ocabɔ ku Peter mla u Sue mafu ku alɔ je anya mla ɛlā ō bi ɔtu kpo bonu gla (Má ogwotu 15-16)

15-16. Ɔdi nɛ a nwu lɛyikwu ō je yɛhi ŋma ocabɔ ku Peter mla u Sue a?

15 Ipu ihayi ku 1985, Peter mla u Sue yɔ ipu ōjila ku ujɔ ipu Agbla Ku Ajɔɔcɛ, anɔɔ igbeekponu ubɔmbu nɛhi éyi le hɛ a. Adā éyi gā jɛ ubɔmbu a ta ipu Agbla Ku Ajɔɔcɛ a! Sue moowe nɛhi ohigbu ɔdā nɛ ubɔmbu a ya ɔ a, ó po ɛlā klla má ɛbɛ gla gɛ ŋ. Ó klla pipi odee gla gɛ ŋ duu. * Peter mla u Sue gē da iyi uwa ɔka nyā igbalɛwa, ‘Ɛdɔ ɔlɛɛcɛ nyá géē ya ɛdɔ ku ɔdobɔbi nɛhi ɛgɛnyā a?’ Abɔ ihayi alɛwa gā le yɛ a, é gáā lɛ adā nōo ya odee a kwu, é kwu ɔ tu agba ɛjɛɛji oyeeyi ku nu. Adā a i kē wɛ Ɔcɛ Ocijali ku Ujehofa ŋ. Igbihaajɛ néē lɛ ɔka da u Peter mla Sue ɔdaŋ ka é kwu je ya adā a ɛhi a, é kahinii: “Ujehofa gē nwu alɔ ka ō bi anya mla ɛlā ɔtu lɔfu ya ku alɔ doōcē, lɛ unwalu ku ɔkɔtɔ klla lɛ abɔ kwu ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya alɔ a ɔwɛ obɔbi. Ohigbu ɛnyā, ó gboji ŋ igbihi nɛ ɛlā a le ya a, alɔ ba Ujehofa kóō ta alɔ abɔ habɔ anya ta klla bi ɛlā a ɔtu ŋ, cɛɛ ku alɔ lā oyeeyi ku alɔ ipu ɛbɔ.”

16 Ō je yɛhi a mla āhɔ̄ ku uwa le tɔɔtɛ lɛ uwa nɛhi nɛɛ? Ehee! Ó wɛ eko doodu ŋ. É gɔbu kahinii: “Ŋma eko ta eko nɛ u Sue gbɔɔ ō moowe ohigbu agbe nɛ ubɔmbu a ya ɔ a, anya gē wa ipu ɔtu ku alɔ kpɔ. Amāŋ alɔ i gē yɔ i gbɛla tu ɔ ŋ, ohigbu ɛnyā ó gē gboji ŋ alɔ gē lɛ ɛbɔ ku ɔtu cigbihi kpɔ. Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ɔdaŋ ka ɔcɛ nōo ta ubɔmbu a kwu piya ɔyinɛ alɔ ipu ujɔ ooci, alɔ géē ya ɔ omaaba ŋma ɔtu ekponu. Ɔ̄kā nyā mafu ka aukɔ́ ku Ubáyíbu gē je ohɛta lɛ alɔ. Aukɔ́ ku Ubáyíbu gē hɛ alɔ ta ɔwɛ alɛwa fiyɛ ɛgɛ nɛ alɔ kóō leyice a! Alɔ klla gē lɛ ɔtu ō tu kwu ɔtu ō jé duu, ka ó gboji gɛ ŋ, Ujehofa géē je ɛjɛɛji odee ya lɔɔlɔhi.”

17. Ɔdi nɛ a nwu lɛyikwu ō je yɛhi ŋma ocabɔ ku Myra a?

17 Myra lɛ ɔba mla ayipɛ nɛncɛ ɛpa lɛ, ɛɛ nɛ ó je piya Ɔcɛ Ocijali Ku Ujehofa a. Ɔba nu a i miyɛ ɛlā ɔkwɛyi a ŋ. Igbihaajɛ, ó gā lɛ ikpɔnya ɔhá ce anɔ ó habɔ apɔlɛ ku nu ta a. Myra kahinii: “Eko nɛ ɔba um habɔ ami mla ayipɛ ɔlɛ alɔ ɛpa ta a, ɔtu gbɔɔ ō ya um ɛgɛ nóō gē ya ācɛ ɔdaŋ ku ācɛ néē yihɔtu uwa lɛ uwa já kwu ɔwɛ a. Aodee bɛɛka igbaji nōo gē wa ŋma ō ya ku ɔdā nɛ a leyice ŋ, ō ya ɔcɛ bɛɛka ɔdā nōo yɔ i ya a i wɛ ɔkwɛyi ŋ, ɔtu nobi, ijema, ō ŋmo iyi ɔcɛ ɛpɔbi, mla anya.” Naana nɛ ɔba mla ɔnyā ō lɛ ku uwa gā oŋmɛyi a, ɔnɔ ku ɔdā nɛ ɔba nu ya ɔ a yɔ ipu ɔtu ku nu kpɔ. Myra gɔbu kahinii: “N gɔbu yɔ i lɛ ɔtu ō plico ɔya alɛwa, n gáā le má ka ɔɔma yɔ i lɛ abɔ kwu ɛma nɛ um lɛ mla Ujehofa mɛmla ācɛ ɔhá a.” Babanya, Myra ka anuɔ habɔ anya ta ɛ, ka anuɔ i klla dɔka ku ɔdobɔbi duuma kóō ya ɔba anuɔ otɛtɛ a gɛ ŋ. Ó ge leyice ka ɛcī éyi, ɔba nu otɛtɛ a géē tubla Ujehofa ajaajɛ. Myra lɛ ɔtu ku nu kwu ɛcɔbu a. Anu ofoofunu, bi ayipɛ ɔlɛ nu ɛplɛɛpa jɛ kéē gba Ujehofa ɛ̄gbā a. Icɛ Myra gē gweeye ō gba Ujehofa ɛ̄gbā mla ayipɛ ɔlɛ nu mla apɔlɛ ku uwa.

UJEHOFA WƐ ƆCOHƐPƆ OKPAAKPA A

18. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu kpɔtuce duudu ka Ujehofa nōo wɛ Ɔcohɛpɔ Ofiyɛ Duu ipu oduudu ɛcɛ a géē ya a?

18 Ó gē je ɛbɔ ku ɔtu lɛ alɔ ō jé, ka ó wɛ alɔ gē miya ɛgɛ néē cika ō kɛpɔ tu ācɛ ɛyɛɛyɛyi a ŋ! Ujehofa géē leyikwu uklɔ ocɛgbá nyā lɔɔlɔhi, ohigbu ka anu wɛ Ɔcohɛpɔ Ofiyɛ Duu ipu oduudu ɛcɛ a. (Uróm 14:10-12) Alɔ lɔfu kpɔtuce duudu ka Ujehofa géē hɛpɔ ɔwɛ nōo cɛtɔha mla ɔdā nōo wɛ ɔdā okpaakpa mla obɔbi nɛ ó le kwaajɛ a. (Ohút. 18:25; 1 Aɔ́cɛ́ 8:32) Ó gáā ya ɔdā duuma nóō kpaakpa ŋ nɛɛ ŋ!

19. Ɔdi nɛ ɔwɛ ō ya odee kpaakpa ku Ujehofa gáā cɛ lɛ ɔ ya a?

19 Alɔ yɔ i leyice eko nɛ Ujehofa géē ya ku aɔdobɔbi nōo ya, ohigbu ajila iyē ŋ mla íne ō biya ku alɛɛcɛ kóō mɛ a. Eko ɔɔma, ɔnɔ ku ɔtu, aku ɔkpiye amāŋ unwalu duuma nɛ alɔ lɛ a géē mɛ piyoo. (Aíjē 72:12-14; Mafú 21:3, 4) É gáā wa ipu ɔtu ku ɔcɛ gboogboo ɛ gɛ ŋ. Abɔ alɔ yɔ i gbeyi eko ɛnɛɛnɛ ɔɔma kóō wa a, alɔ ta Ujehofa ahinya nɛɛnɛhi abɔ ó lɛ ɔ ya tɔɔtɛ ku alɔ bēē je yɛhi gla a.

IJÉ ƆMƐ 18 Grateful for the Ransom

^ Ujehofa dɔka ō je íne ō biya ku ācɛ nōo le piyabɔ a ya uwa ɛhī. Abɔ alɔ wɛ Ācɛ O Yɛce Ukraist a, ɔdaŋ ku ācɛ lɛ alɔ ya cɔnu, alɔ dɔka ō gbla Ujehofa ya oŋma lɛ ō je ya uwa ɛhi. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu íne ō biya nɛ alɔ abɔyi alɔ je ya ācɛ ɛhi gla mla ɛnɛ alɔ cɛgbá o da anyakwɔcɛ ku ujɔ piii. Alɔ klla géē má ɔdā nōo ya nɛ Ujehofa dɔka ku alɔ bēē je yɛhi mla ɔhā nɛ alɔ géē lɛ ɔdaŋ ku alɔ gē je yɛhi a.

^Ɔda Ogbaajɛ, ku Ɔya Ɔmɛnɛ 15, 1996, “Aɔka Nɛ Ācɛ O Jé Ɔkpá Ku Alɔ Gē Da” aku oyibo.

^ Iye ōhī néē hi ipu ikpɛyi ɛlā nyā i wɛ iye ɔkwɔɔkwɛyi nɛ ācɛ ɔɔma gē lé a ŋ.

^Awake! Ɔya Aflɛyi 8, 1992, upeji 9-13. Klla má uvidio ipu aya ku JW Broadcasting® nōo kahinii, Peter and Sue Schulz: A Trauma Can Be Overcome.