1. Yinki Yehova ke zonzá na ba yina me sala disumu mpe me balula ntima?

 NI YEHOVA yidiká beto. Yandi ke Zuzi ya beto, mpe ni yandi ke pesá beto misiku. Kasi yandi ke mpe Tata ya beto ya luzolo. (Nku. 100:3; Iza. 33:22) Ntangu beto ke salá bamambu yina ke sepelisá ve Yehova, mpe beto ke balulá ntima, Yehova lenda lemvokila beto. Mpe yandi ke na nsatu ya kusala yawu. (Nku. 86:5) Na nzila ya mumbikudi Izaya, Yehova zonzá mambu ya kitoko yayi: ‘Ata masumu ya beno kele mbwaki mutindu menga, ya ke kuma mpembe mutindu mvula ya mpembe.’—Iza. 1:18.

2. Yinki beto fwana sala samu na kuvanda na kizunu na bampangi?

² Samu beto ke bantu ya masumu, beto nyonso ke salá to ke zonzá mambu yina ke lwalisá bampangi. (Zaki 3:2) Kasi, ya zola zonza ve ti beto lendá vanda ve na kindiku ya mbote na bampangi. Beto lenda vanda na yawu si beto longoka kulemvokila. (Bin. 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22) Ntangu bantu ke salá to ke zonzá bamambu ya fioti-fioti yina ke lwalisá beto, Yehova zola beto lemvokila bawu. (Kol. 3:13) Beto me lunga kusala yawu, samu Yehova ke lemvokilá beto ‘na luzolo nyonso.’—Iza. 55:7.

3. Yinki beto ke tala na disolo yayi?

³ Na disolo yayi, beto ke tala wa’ faso bantu ya masumu lendá landa kifu ya Yehova ya kulemvokilaka. Beto ke zwa mpe bamvutu na byuvu yayi: Wapi masumu beto fwana zonza na bakuluntu? Samu na yinki Yehova zola beto lemvokila bampangi? Yinki  beto lenda longoka na bampangi yina talá mpasi samu na masumu ya bantu ya nkaka?

4. a) Ntangu kisadi ya Yehova me sala disumu ya nene, yinki yandi me fwana sala? b) Wapi yina ke kisalu ya bakuluntu ntangu ba ke kutaná na muntu yina me sala disumu ya nene?

⁴ Si beto me sala disumu ya nene, beto fwana zonza yawu na bakuluntu. 1 Bakorinto 6:9, 10 ke zonzilá ndambu ya masumu yango. Masumu ya nene kele mambu ya yimbi mingi yina musiku ya Nzambi ke niminaka. Si mukristo me sala disumu ya mutindu yina, yandi fwana lomba mulemvo na Yehova na lusambu, mpe kukwenda tala bakuluntu ya kimvuka. (Nku. 32:5; Zaki 5:14) Wapi yina ke vanda kisalu ya bakuluntu? Kaka ni Yehova ke na lutumu ya kulemvokila na faso ya kulunga. Mpe yandi ke salak’ yawu na nzila ya munkayulu ya Yesu. b Kasi Yehova pesá na bakuluntu kisalu ya kutala na nzila ya Biblia kana muntu yina me sala disumu lenda bikana na kati ya kimvuka. (1 Ko. 5:12) Na kati ya bamambu yina bakuluntu ke sala, ba ke sosa kuzwa bamvutu na byuvu yayi: Muntu yina salá disumu, yandi salá kwandi yawu na nko? Yandi sosá kwandi kubumba yawu na bampangi? Bambala yikwa yandi me sala yawu? Na kati ya bantangu yikwa yandi me sala yawu? Ya kulutila mfunu ni kuzaba: Muntu yina me sala disumu, yandi me balula kwandi ntima na faso ya kulunga? Ya ke kwandi na bima yina ke lakisá ti Yehova me lemvokila yandi?—Bis. 3:19.

5. Wapi bambote kisalu ya bakuluntu ke nataka?

⁵ Ntangu bakuluntu ke kutaná na muntu yina me sala disumu ya nene, dikanisi ya bawu ni na kubaka mukanu mosi na yina Yehova me baka na zulu. (Mat. 18:18) Wapi bambote kimvuka ke kuzwa na kisalu ya bakuluntu? Ya ke salá ti bantu yina me sala disumu mpe me balula ve ntima, bikana ve na kati ya kimvuka, mpe ata kima ya yimbi kumina na mameme yina Yehova ke zolaka. (1 Ko. 5:6, 7, 11-13; Tite 3:10, 11) Ya lenda sadisa mpe muntu yina me sala disumu na kubalula ntima, mpe kuzwa mulemvo ya Yehova. (Luke 5:32) Bakuluntu ke sambilá samu na muntu yina me sala disumu mpe me balula ntima. Mpe ba ke lombá na Yehova na kubakisa yandi na kuvutula kindiku ya yandi na Yehova.—Zaki 5:15.

6. Kana ba me basisa muntu na kimvuka, Yehova lenda lemvokila kwandi yandi?

⁶ Kana muntu me balula ve ntima ntangu yandi me kutana na bakuluntu, ba ke basisa yandi na kimvuka. Si yandi me sala mambu yina ke kwelaná ve na misiku ya bwala, bakuluntu ke bumba ve yandi. Yehova me pesa nzila na luyalu ya kusemba muntu nyonso yina me landa ve misiku ya bwala, ata ti yandi me balula ntima. (Rom. 13:4) Na manima, si muntu yina salá disumu me kwiza ndima yimbi yina yandi salá, me balula ntima mpe me soba makanisi mpe ndyatulu ya yandi, Yehova ke lemvokila yandi. (Luke 15:17-24) Yehova ke sala yawu ata ti masumu ya yandi vandá ngolo mingi.—2 Ns. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Yinki zola zonza kulemvokila muntu yina me sala beto yimbi?

⁷ Ya ke kilengi na kuzaba ti ni na beto ve na kuzonza na Yehova na kulemvokila to ve muntu yina me sala disumu. Kasi ya ke na mukanu yina beto lenda baka. Wapi yina ke mukanu yango? Bantangu ya nkaka, muntu lenda sala mambu yina ke nyongisa beto, mpe na manima yandi lenda lomba beto lemvokila yandi. Bantangu ya nkaka mpe, yandi lenda lomba ve mulemvo. Ata ti yandi me lomba ve mulemvo, beto lenda sola kulemvokila yandi, mpe kubumba ve nkele. Ntembe ve, kusala yawu  lenda baka ntangu mpe bangolo, mingi-mingi si mambu yina yandi me sala me lwalisa beto mingi. Yinzo ya Kengidi ya 15 Septembre 1994 zonzaka: “Ntangu nge ke lemvokilá muntu, ya zola zonza ve ti nge me ndima yimbi yina yandi salaka. Samu na mukristo, kulemvokila zola zonza kubika mambu na kivuvu nyonso na maboko ya Yehova. Yandi ke Zuzi ya lunungu, mpe yandi ke sala nyonso samu na kuyidika bamambu na ntangu ya kulunga.” Samu na yinki Yehova ke zonzá na beto na kulemvokila mpe na kubika bamambu na maboko ya yandi?

8. Samu na yinki kulemvokila bampangi ke lakisá ti beto ke sepelá na kyadi yina Yehova ke lakisá beto?

⁸ Ntangu beto ke lemvokilá bampangi, beto ke lakisá ti beto ke sepelá na mutindu Yehova ke lemvokilá beto. Na disolo mosi, Yesu fwanisá Yehova na mfumu mosi yina katulá mfuka ya nene yina kisadi ya yandi vandá ve na ngolo ya kufuta. Kasi kisadi yina talá ve kyadi ya kisadi mosi yina vandá defa yandi mbongo fioti. (Mat. 18:23-35) Yinki Yesu vandá sosa kulonga beto na kifwani yayi? Ya tsyeleka, si beto ke sepelá na kyadi ya mingi yina Yehova ke lakisá beto, ya ke nata beto na kulemvokila bampangi. (Nku. 103:9) Samu na mambu yayi, Yinzo ya Kengidi zonzá bamvula yina me luta: “Ata ti beto ke lemvoliká bampangi bambala mingi, beto lenda lutila ve bambala nyonso yina Yehova ke lemvokilá beto, mpe ke talá beto kyadi na nzila ya munkayulu ya Yesu.”

9. Na banani Yehova ke tadilá kyadi? (Matayi 6:14, 15)

⁹ Si beto ke lemvokilá bampangi, Yehova ke lemvokila mpe beto. Yehova ke talá kyadi na ba yina ke tadilá mpe bampangi kyadi. (Mat. 5:7; Zaki 2:13) Yesu lakisak’ yawu pwelele ntangu yandi longá bilandi ya yandi mutindu ya kusambila. (Tanga Matayi 6:14, 15.) Na ntama, Yehova lakisá mpe yawu na bamambu yina yandi zonzá na kisadi ya yandi Yobi. Elifazi, Bildadi, na Sofare zonzá na Yobi bamambu ya ngolo yina lwalisá mingi ntima ya yandi. Yehova zonzá na Yobi na kusambila samu na babakala tatu yina. Ntangu yandi salak’ yawu, Yehova sakumunak’ yandi.—Yobi 42:8-10.

10. Samu na yinki kubumba nkele ke talisá nzutu ya beto mosi mpasi? (Baefeze 4:31, 32)

¹⁰ Ntangu beto ke bumbá nkele, beto ke talisá nzutu ya beto mosi mpasi. Nkele ke mutindu kilo ya nene. Mpe Yehova zola beto zaba kizunu yina ke kwizá ntangu beto ke katulá kilo yina na bantima ya beto. (Tanga Baefeze 4:31, 32.) Yandi ke zonzá na beto na ‘kubika nkele mpe kubika kutomboka.’ (Nku. 37:8) Kulanda malongi yayi ke sadisa beto samu ti kubumba nkele lenda natina beto bampasi na nzutu mpe kubebisa makanisi ya beto. (Bin. 14:30) Ntangu beto ke bumbá nkele na mpangi, ni yandi ve ke talá mpasi. Ya ke mutindu beto me kunwa poison. Ni beto mosi ke tala mpasi. Na yawu, kulemvokila bampangi ke dikabu yina beto ke pesá na beto mosi. (Bin. 11:17) Ya ke salá ti beto vanda na kizunu na makanisi mpe na ntima. Mpe beto ke vanda na ngolo ya kukwenda na mantwala na kisalu ya Yehova.

11. Yinki Biblia ke zonzá na yina me tadila kuvutula yimbi? (Baroma 12:19-21)

¹¹ Ni na Yehova na kuvutula yimbi. Yehova pesá ve beto muswa ya kuvutula yimbi na muntu yina me sala beto yimbi. (Tanga Baroma 12:19-21.) Samu beto ke bantu ya masumu, beto ke talá ve bamambu na faso ya kulunga. Na yawu, beto ke ve na ngolo ya kuzenga bamambu na faso ya kulunga mutindu Yehova ke salak’ yawu. (Ebr. 4:13) Mpe bantangu ya nkaka, mpasi yina beto ke na yawu na ntima ke natá beto na kutadila ve bamambu na faso ya kulunga. Yehova natá Zaki na kusonika: “Muntu ya kudasuka ke salaka ve mambu ya kulunga na  ntwala ya Nzambi.” (Zaki 1:20) Beto lenda vanda ya kundima ti Yehova ke yidika bamambu na faso ya kulunga.

12. Wa’ faso beto lenda lakisa ti beto ke na kiminu na mutindu yina Yehova ke zengá bamambu?

¹² Ntangu beto ke lemvokilá, beto ke lakisá ti beto ke na kiminu na faso yina Yehova ke zengá bamambu. Kubika bamambu na maboko ya Yehova, ke lakisá kiminu ya beto ti, yandi ke yidika yimbi nyonso yina disumu me nata. Na yinza ya malu-malu yina yandi ke sala, bampasi mpe bamputa yina beto ke na yawu bubu yayi ‘ke kwiza ve na mabanza, ya ke kwiza mpe ve na ntima.’ (Iza. 65:17) Kasi ntangu ba ke nyongisá beto mingi, beto lenda lenda kwandi kubumba ve nkele? Beto tala faso bampangi ya nkaka lendá kusala yawu.

13-14. Yinki nge me longoka na disolo ya Tony na José na yina me tadila kulemvokila?

¹³ Bampangi mingi ya kento na ya bakala baká mukanu ya kulemvokila ata ba yina me talisa bawu mpasi mingi. Wapi bambote ba kuzwá na kusalá mutindu yina?

¹⁴ Tony, c mpangi mosi ya bakala ke vandá na Philippines. Bamvula mingi tekila yandi zaba matsyeleka, yandi kwizá zaba ti bakala mosi na nkumbu ya José kufwá yaya ya yandi ya bakala. Ba simbá José mpe ba tulak’ yandi na boloko. Na ntangu yina, Tony vandá zolá kunwana, mpe yandi vandá sosa kuvutula yimbi na muntu yina kufwá yaya ya yandi. Ntangu José basiká na boloko, Tony zonzá ti yandi ke sala nyonso samu na kuzwa yandi mpe kufwa yandi. Yandi sumbá munduki samu na kufwa José. Kasi na kati ya ntangu yina, Tony bandá kulongoka Biblia na Bambangi ya Yehova. Yandi me zonza: “Ntangu mu bandá kulongoka Biblia, mu kwizá tala ti mu vandá na nsatu ya kusoba ndyatulu ya munu, mpe kukatula nkele yina vandá na munu.” Na manima, Tony kuzwá mbotokolo, mpe yandi kumá kuluntu na kimvuka. Kanisa na mutindu Tony pamuká ntangu yandi kwizá zaba ti José me kuma mbangi ya Yehova. Ntangu ba talaná, ba yambá bampangi, mpe Tony zonzá na José ti yandi me lemvokila yandi. Tony me zonza ti kilengi yina yandi zwá na kulemvokila José vandá mingi, mpe yandi zaba ve  faso ya kuzonzila yawu. Ya tsyeleka, Yehova sakumuná Tony samu yandi lemvokilá José.

15-16. Yinki disolo ya Peter na Sue me longa nge na yina me tadila kulemvokila?

¹⁵ Na 1985, Peter na Sue vandá na lukutakanu ntangu munduki kubuká na yinzo ya Kimfumu. Ni bakala mosi yina vandá ve mbangi ya Yehova tulá munduki yango na yinzo ya Kimfumu. Na manima ya mambu yayi, Sue vandá lenda dyaka ve kuwa mpe kutala na mutindu ya mbote. Mpe yandi ke wá dyaka ve basunga. d Peter na Sue vandá yufulá bambala mingi: ‘Wapi mutindu ya muntu lenda sala bamambu ya yimbi ya faso yayi?’ Bamvula mingi na manima, ba simbá bakala yango mpe ba tulak’ yandi na boloko. Ba zonzá ti yandi ke vanda kuna tii yandi ke kufwa. Ntangu ba yufulá na Peter na Sue si ba lemvokilá bakala yina, ba zonzaka: “Yehova ke longá na beto ti kubumba nkele lendá talisa beto mpasi na nzutu, na ntima mpe na makanisi. Na yawu, ntangu fioti na manima ya mambu yayi, beto lombá na Yehova yandi sadisa beto na kubumba ve nkele samu na kuvanda na kizunu, mpe kukwenda na mantwala na luzingu ya beto.”

¹⁶ Kulemvokila bakala yina vandá kwandi mambu ya fioti samu na Peter na Sue? Bantangu ya nkaka, ya vandá mpasi. Ba me zonza: “Ntangu Sue ke talá mpasi samu na bamambu yina yandi kuzwá kilumbu yina, nkele ke vutukaka. Kasi, beto ke biká ve makanisi ya beto vanda na mambu yina. Ya ke salá ti na mbangu nkele katuka na bantima ya beto. Bubu yayi, beto lenda zonza na ntima ya beto nyonso ti kana bakala yina kuma mbangi ya Yehova bubu yayi, beto ke yamba yandi. Mambu yayi longá beto ti ntangu beto ke sadilá misiku ya Biblia, beto ke vandá dyaka ve na bakilo ya kunata. Ya tsyeleka, misiku ya Biblia ke sadisá beto na kukatula bakilo mingi yina ke vandá na beto. Beto ke mpe na ngolo samu beto zaba ti na mwa ntangu fioti, Yehova ke yidika yimbi nyonso.”

17. Yinki disolo ya Myra me longa nge na yina me tadila kulemvokila?

¹⁷ Myra longoká matsyeleka ntangu yandi  vandá ya kukwela mpe na bana zole ya fioti. Kasi bakala ya yandi ndimá ve matsyeleka. Na manima, yandi salá kinsuza, mpe yandi biká Myra na bana. Myra me zonza: “Ntangu bakala ya munu biká munu na bana ya beto zole, ntima ya munu lwalá mingi mutindu bantu mingi yina ba ke vuná na bantu yina ba ke zolaka. Mu vandá ndima ve mambu yina vandá kumina munu. Mu vandá na nkele, mpe mu vandá kanisa ti ya vandá foti ya munu.” Ata makwela ya bawu kufwá, mpasi yina Myra vandá na yawu zimbaná ve. Yandi me bwela: “Na kati ya bangonda mingi, mu vandá kaka na nkele, mpe na ntima ya kulwala. Mu kwizá tala ti ya vandá bebisa kindiku ya munu na Yehova mpe na bampangi.” Bubu yayi, Myra me zonza ti yandi ke dyaka ve na nkele, mpe yandi ke ve na nsatu mambu ya yimbi kumina bakala yina. Yandi ke na kivuvu ti, kisika yandi kwendá, yandi lenda ndima matsyeleka. Myra ke tulá dyaka ve makanisi ya yandi na bamambu yina lutaka. Yandi ke talá mingi na mantwala. Ata yandi vandá ve na bakala, yandi lendá kukulisa bana yandi mosi, mpe kusadisa bawu na kukuma bisadi ya Yehova. Bubu yayi, Myra ke na kilengi ya kusadila Yehova na bana ya yandi mpe makanda ya bawu.

18. Wapi kiminu beto lenda vanda na Yehova, Zuzi ya kulutila bazuzi nyonso?

¹⁸ Beto ke na kizunu na ntima na kuzaba ti ni beto ve me lunga kuzenga mambu yina muntu me sala. Ya ke kisalu ya Yehova samu yandi ke Zuzi ya kulutila bazuzi nyonso. (Rom. 14:10-12) Beto lenda vanda na kiminu ti yandi ke zenga ntangu nyonso bamambu na faso yina ke kwelaná na misiku ya yandi ya kulunga na yina me tadila mbote mpe yimbi. (Kub. 18:25; 1 Mf. 8:32) Yandi ke sala ata fioti ve mambu yina ke ve ya kulunga!

19. Na lunungu ya yandi, yinki Yehova ke lungisa?

¹⁹ Beto ke na nsatu ya mingi ya kuvanda ntangu Yehova ke katula yimbi nyonso yina disumu natiná bantu. Na ntangu yina, bimbevo yina ke kwamisá beto na nzutu mpe bamputa yina beto ke na yawu na ntima ke beluka. Mpe ya ke vutuka dyaka ve. (Nku. 72:12-14; Luz. 21:3, 4) Beto ke kanisa dyaka ve na yawu. Tekila ntangu ya kitoko yayi kuma, beto ke sepelá na yina Yehova pesá beto makoki ya kulanda kifwani ya yandi, mpe ya kulemvokila bampangi.