1. Thil sual ti inchhîrte hnênah Jehova’n eng thutiam nge a pêk?

 JEHOVA chu min Siamtu, Dân min Petu, leh kan Rorêltu a nih bâkah, hmangaihna nei tak kan Pa vâna mi a ni bawk a. (Sâm 100:3; Is. 33:22) A chunga thil sual kan tih avânga kan inchhîr tak zet hian, min ngaidam thei mai ni lovin, min ngaihdam chu a duh tak zet a ni. (Sâm 86:5) Zâwlnei Isaia hmangin, Jehova chuan he thutiam duhawm tak hi min pe a ni: “In sualte chu senlâr angin awm tawh mah sela, vûr angin a vâr ang,” tih hi.—Is. 1:18.

2. Mi dangte nêna inlaichînna ṭha neih kan duh chuan, eng nge kan tih ang?

² Ṭha famkim lo kan nih avângin, kan za hian mi dangte tilungni lotu thute kan sawiin, thilte kan tipalh ṭhîn a. (Jak. 3:2) Mahse, chu chu anmahni nên inlaichînna ṭha kan nei thei lo tihna erawh a ni lo. Mite ngaihdam kan zîr chuan, anmahni nên inlaichînna ṭha kan nei thei a ni. (Thuf. 17:9; 19:11; Mt. 18:21, 22) Thil tê thama rilru kan intihnatsak hian, Jehova chuan inngaidam tawn tûrin min duh a. (Kol. 3:13) Chutianga tihna tûr chhan ṭha kan nei a ni. Dik tak chuan, Jehova’n min “ngaidam nasa” hle si a.—Is. 55:7.

3. He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

³ He thuziakah hian, ṭha famkim lo mihringte’n Jehova ngaihdamna kan entawn theih dân sawiho a ni ang. Kohhran upate hnêna kan thlen ngei ngei ngai thil sualte chu eng nge ni? Engvângin nge Jehova’n mi dangte ngaidam tûra min fuih? Mi dangte thil sual tih avânga nasa taka hrehawm tuar kan unau ṭhenkhatte hnên aṭanga kan zir theihte chu eng nge ni?

4. (a) Jehova chhiahhlawh pakhatin sual lian tak a tih hunah eng nge kan tih ang? (b) Thil sual titu an kawm huna kohhran upate mawhphurhna chu eng nge ni?

⁴ Sual lian takte chu kohhran upate hnêna thlen ngei ngei tûr a ni a. Chûng zînga ṭhenkhat chu 1 Korinth 6:9, 10-ah târ lan a ni. Sual lian takte chu Pathian dân bawhchhiatna a ni a. Kristianin chutiang sual a ti a nih chuan, ṭawngṭaiin Jehova a pan tûr a ni a, kohhran upate hnênah a hrilh bawk tûr a ni. (Sâm 32:5; Jak. 5:14) Kohhran upate chuan eng mawhphurhna nge an neih? Jehova chauhvin kan sualte ngaidam hlen tûrin thuneihna a nei a, tlanna inthawina ṭanchhanin kan sualte chu min ngaidam a ni. * Mahse, Jehova chuan thil sual titu chu kohhrana a awm zawm theih dâwn leh dâwn loh chungchânga Bible ṭanchhana thu tlûkna siam tûrin kohhran upate hnênah mawhphurhna a pe a. (1 Kor. 5:12) Anni chuan thil dangte bâkah, hêng zawhnate chhânna hi hriat an tum ang: Tum rêng vânga thil sual ti a ni em? Mi dangte hriat loh tûra thup a tum em? Hun rei tak a lo tisual nawn fo tawh em? A pawimawh ber chu, inchhîrna dik tak a lantîr tih finfiahna a awm em? Jehova’n a ngaidam tih finfiahnate a awm em? tihte hi.—Tirh. 3:19.

5. Kohhran upate hnathawhna aṭangin eng malsâwmnate nge lo awm?

⁵ Kohhran upate’n thil sual titu an kawm huna an thiltum ber chu Pathian Jehova’n vâna thu tlûkna siam tawh nêna inmila leia thu tlûkna siam hi a ni. (Mt. 18:18) Engtin nge chu ruahmanna chu kohhranin a hlâwkpui? Jehova berâm hlu takte dinhmun hlauhawma awmtîr theitu inchhîrna nei lo thil sual titute chu kohhran aṭanga hnawhchhuah an ni tih a chian a ni. (1 Kor. 5:6, 7, 11-13; Tit. 3:10, 11) Chu bâkah, chu chuan thil sual titu chu inchhîr tûr leh Jehova ngaihdamna dawng tûrin a ṭanpui bawk. (Lk. 5:32) Kohhran upate chuan thil sual ti inchhîrtu chu ṭawngṭaisakin, thlarau lama hmasâwn chho leh tûrin Jehova hnênah a ṭanpuina an dîlsak a ni.—Jak. 5:15.

6. Mi chu hnawhchhuah a nih hnuah ngaihdam a la ni thei em? Hrilhfiah rawh.

⁶ Tu emaw chu kohhran upate’n an kawm laiin inchhîrna a lantîr lo angah han ngaihruat teh. Chutiang a nih chuan, ani chu kohhran aṭanga hnawhchhuah a ni ang a. A chênna ram dân a bawhchhia a nih chuan, kohhran upate’n a sawhkhâwk a tawrh tûrte lakah an vênghim lo vang. Jehova chuan inchhîrna an lantîr emaw, lantîr lo emaw pawh ni se, dân bawhchhetu tawh phawt chunga rorêl tûr leh hrem tûrin sawrkâr thuneitute chu phalna a pe a. (Rom 13:4) Mahse, mi chu a hnuah a inhriat chhuah a, inchhîrna dik tak a lantîr chuan, Jehova’n ani chu ngaihdam a duh a ni. (Lk. 15:17-24) Thil sual lian tak a ti a nih pawhin ngaihdam a ni ang.—2 Chro. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Eng kawngin nge kan chunga thil sual titu chu kan ngaihdam theih?

⁷ Jehova’n thil sual titu a ngaidam dâwn leh dâwn loh chungchângah thu tlûkna kan siam a ngaih loh avângin a va hahdamthlâk tak êm! Chutih rualin, thu tlûkna kan siam a ngaihna lai pawh a awm a ni. Chu chu eng nge ni? Dinhmun ṭhenkhatah chuan, tu emawin kan chungah thil sual a ti—sual lian tak pawh a ni thei—a; mahse, a hnuah ngaihdam a rawn dîl leh pawh a ni thei. Dinhmun dangah chuan, ngaihdam min dîl lo pawh a ni thei bawk. Chuti chung pawhin, a chunga kan lungnih lohna leh thinrimnate chu theihnghilha ngaihdam chu kan thlang thei a ni. Kan rilru a tina hle a nih phei chuan, chutianga ngaidam tûr chuan hun eng emaw chen kan mamawh  pawh a ni thei. September 15, 1994 chhuak Vênnainsâng (English) chuan heti hian a sawi a ni: “Thil sual titu kan ngaihdam hian a thil sual tih chu kan ngaizam tihna a ni lo. Kristiante tân chuan ngaidam tih chu Jehova kutah dinhmunte kan nghat tihna a ni. Ani chuan lei leh vâna Rorêltu fel a nih angin, a hun takah dik takin thil a ti ang,” tiin. Engvângin nge Jehova’n ngaidam tûr leh rorêlna dik a awm theih nâna amah rinchhan tûra min fuih?

8. Engtin nge mite kan ngaihdamna chuan Jehova khawngaihna avânga kan lâwmzia a târ lan?

⁸ Mite kan ngaihdam hian Jehova khawngaihna avânga kan lâwmzia kan lantîr. Tehkhin thu pakhatah, Isua chuan Jehova chu a chunga rulh sên loh leiba nei a bawih pakhat ngaidamtu lal ber nên a tehkhin a. Mahse, a pu ngaihdamna dawngtu bawih chuan a sum bat aia a lêt tam taka tlêm zâwk, a laka leiba neitu a bawihpui chungah khawngaihna a lantîr lo a ni. (Mt. 18:23-35) Isua min zirtîr chu eng nge ni? Jehova’n kan chunga a lantîr a khawngaihna ropui tak avânga kan lâwm tak zet a nih chuan, mi dangte ngaidam tûra chêttîrin kan awm ang. (Sâm 103:9) Kum eng emaw kalta khân Vênnainsâng chuan heti hian a sawi a ni: “Kan Kristian unaute chu vawi eng zât pawh ngaidam mah ila, Pathianin Krista kal tlanga min ngaihdamna leh kan chunga a lantîr a kawngaihna chu a tluk thei ngai lo vang,” tiin.

9. Tute chungah nge Jehova’n khawngaihna a lantîr? (Matthaia 6:14, 15)

⁹ Ngaidamtute chu ngaihdam an ni ang. Jehova chuan khawngaihna lantîrtute chungah khawngaihna a lantîr a. (Mt. 5:7; Jak. 2:13) Isua’n a zirtîrte hnêna ṭawngṭai dân a zirtîr khân chumi chungchâng chu chiang takin a târ lang a ni. (Matthaia 6:14, 15 chhiar rawh.) A chhiahhlawh Joba hnêna Jehova thusawi aṭangin chumi chungchâng chu kan hre tawh a. Chu mi rinawm chu Elifaza te, Bildada te, leh Zofara te thusawi huatthlalaawm takte avângin a rilru a na hle a. Jehova chuan Joba chu chûng mi pathumte tâna ṭawngṭaisak tûrin a hrilh a. A ṭawngṭaisak hnu chuan, Jehova’n Joba chu mal a sâwm a ni.—Job. 42:8-10.

10. Engvângin nge thinrimna pai rengna chuan chhiatna a thlen? (Ephesi 4:31, 32)

¹⁰ Thinrimna pai rengna chuan chhiatna a thlen. Jehova chuan thinrimna pai reng lohna hmanga hahdamna hmu tûrin min duh a. (Ephesi 4:31, 32 chhiar rawh.) Ani chuan ‘thinur bânsan a, thinrim hi sim’ tûrin min fuih a ni. (Sâm 37:8) Chu thurâwn zui chu a finthlâk hle. Thinrimna pai rengna chuan taksa lamah leh rilru lamah chhiatna a thlen thei a. (Thuf. 14:30) Tûr kan in a nih chuan, mi dang chungah ni lovin, mahni chungah nghawng a nei ngei ang; chutiang bawkin, tu emaw chunga thinrimna kan pai reng a nih chuan, chu chuan a chungah ni lovin, mahni chungah chhiatna a thlen zâwk ang. Chuvângin, mite kan ngaihdam hian mahni leh mahni lâwmman kan inpe ang a ni a. (Thuf. 11:17) Rilru leh thinlungah thlamuanna kan neiin, Jehova rawng kan bâwl zawm zêl thei bawk a ni.

11. Phuba lâk chungchângah Bible-in eng nge a sawi? (Rom 12:19-21)

¹¹ Phuba lâk chu Jehova ta a ni. Jehova chuan kan chunga thil sual titu chunga phuba la tûrin thuneihna min pe lo. (Rom 12:19-21 chhiar rawh.) Ṭha famkim lo kan nih avâng leh thil awm dânte kan hriat kim vek theih loh avângin, Pathian anga dik taka rorêl thei kan ni lo. (Heb. 4:13) Chu bâkah, a châng chuan, kan rilru put hmangin kan rorêlnate chu a tibuai thei a ni. Jehova chuan Jakoba chu hetianga  ziak tûr hian thlarauvin a thâwk khum a ni: “Mihring thinurnain Pathian felna chu a siam si lo,” tiin. (Jak. 1:20) Chuvângin, ani chuan thil dik a tiin, rorêlna dik tak a thlen ang tih kan ring tlat thei a ni.

12. Engtin nge Jehova rorêlna dik kan rinzia kan lantîr theih?

¹² Ngaihdamna chuan Jehova rorêlna dik kan rinzia a târ lang. Jehova’n fel takin ro a rêl ang tih kan rinzia kan lantîr hian, thil sual tihnain a thlen chhiatna zawng zawng chu a sût lêt vek ang tih kan rinzia kan lantîr tihna a ni. A thutiam khawvêl tharah chuan, kan rilru natnate chu “hriat rengin a awm tawh lo vang a, rilruah pawh a lût tawh hek lo vang.” (Is. 65:17) A nih chuan, tu emawin kan rilru a tihnat hian, lungni lo leh thinrim lova awm chu thil theih a ni tak tak em? Unau ṭhenkhatin chutianga an tih theih dân chu i lo ngaihtuah ang u.

13-14. Tony-a leh José-a te thiltawn aṭangin ngaihdamna chungchângah eng nge i zir?

¹³ Unau tam tak chuan an Kristian unaute’n an rilru an tihnat hle hunah pawh anni chu ngaihdam an tum tlat a ni. Chutianga an tih avângin eng malsâwmnate nge an dawn?

¹⁴ Philippines rama awm Tony-a * chuan thutak a hmuh hma aṭang daihin, a ute zînga pakhat chu José-a tih hmingpu mi pakhatin a that tih a hria a. Chutih hun lai chuan, Tony-a chu min thinchhe tak leh nunrâwng tak a nih avângin, phuba lâk a duh a ni. José-a chu a thil sual tih avângin tân ina khung a ni a. A hnua tân in aṭanga a chhuah chuan, Tony-a chuan zawn chhuaha thah ngei a tum a. Chumi atân chuan silai pawh a lei hman hial a ni. Chûng hun lai vêl chuan, Tony-a chu Jehova Thuhretute nên Bible a zir ṭan a. “Bible ka han zir chuan, ka nun dân ka thlâk danglam a ngai tih ka hre ta a, chutah chuan thinrimna pai reng loh pawh a tel a ni,” tiin a sawi. A hnuah, Tony-a chu baptisma changin, a tâwpah kohhran upa nia ruat a ni a. José-a pawh baptisma chang tawh Jehova Thuhretute zînga pakhat a nih thu a hriat huna mak a tih dân tûr chu han mitthla teh! An pahniha an inhmuh chuan, lâwm takin an inkuah a, Tony-a’n José-a chu a ngaihdam thu a hrilh a ni. Tony-a chuan chutianga a ngaihdam  avângin sawi chhuah hleih theih loh khawpa hlimna nasa tak a neih thu a sawi a ni. Ni e, Jehova chuan thinlung taka Tony-a ngaihdamna chu mal a sâwm a ni.

15-16. Unau Peter-a leh Unaunu Sue-i te thiltawn aṭangin ngaihdamna chungchângah eng nge i zir?

¹⁵ Kum 1985 khân, Kingdom Hall-a Peter-a leh Sue-i te an inkhâwm laiin bomb a rawn puak thut mai a. Mi pakhatin Kingdom Hall chhûngah bomb a lo kam ru reng chu niin! Unaunu Sue-i chuan hliam na tak tuarin a khaw hmuh theihna leh a ri hriat theihna chu a hloh va. Rim a hriatna pawh a hloh bawk a ni. * Unau Peter-a leh Unaunu Sue-i chuan, ‘Hetiang khawpa thil sual ti duhtu hi eng ang mi nge maw a ni le?’ tiin an ngaihtuah fo va. Kum tam tak a liam hnu chuan, Jehova Thuhretu ni lo, chu bomb tipuaktu chu man a ni a, dam chhûnga lung in tâng tûra tih a ni. Chu pa chu an ngaihdam leh ngaihdam loh an zawh chuan, Unau Peter-a leh Unaunu Sue-i chuan: “Jehova chuan thinrimna pai rengnain kan tisa lam, rilru lam, leh ngaihtuahna lamah chhiatna a thlen thei tih min zirtîr a. Chuvângin, bomb a puah hnu lawk khân, rilru dam taka kan nun zawm zêl theih nân, thinrimna pai reng lo tûra min ṭanpui tûrin Jehova hnênah a ṭanpuina kan dîl a ni,” tiin an sawi.

¹⁶ Chutiang ngaihdamna lantîr chu an tân thil awlsam a ni em? Ni lo. Heti hian an sawi zawm a ni: “Sue-i hliamin kan nuna harsatnate min thlen apiangin, kan thinrim leh ṭhîn a. Mahse, chumi chungchâng chu kan ngaihtuah reng duh loh avângin kan thinrimnate pawh a reh leh nghâl mai ṭhîn a ni. Chu bomb tipuaktu chu engtik nîah emaw thlarau lama kan unaute zînga mi a rawn nih chuan, lâwm takin kan pawm ang tih kan sawi ngam a ni. Kan thiltawn aṭang hian Bible thu bulte’n zalênna min neihtîr thei tak zetin, kan ngaihtuah theih aia nasain min neitîr thei tih kan hria! Chu bâkah, Jehova’n chhiatna zawng zawng a siam ṭha thuai ang tih kan hriat avâng pawhin thlamuanna kan nei a ni,” tiin.

17. Unaunu Myra-i thiltawn aṭangin ngaihdamna chungchângah eng nge i zir?

 ¹⁷ Unaunu Myra-i chuan fa pahnih a neih hnuah thutak a hmu a. A pasal chuan thutak a pawm lo va. A hnuah, a pasal chuan uirêsanin an chhûngkua chu a chhuahsan a. Unaunu Myra-i chuan: “Ka pasalin kei leh ka fate pahnih min chhuahsan chuan, hmangaih takte’n an phatsan avânga mi tam takte tawrh ṭhin mak tihna te, rin harsa tihna te, lungchhiatna te, mahni inmawhpuhna te, leh thinrimnate ka nei a ni,” tiin a sawi. An inneihna chu tâwp tawh mah se, phatsan a nihna chuan a rilru a la tina reng a. Unaunu Myra-i chuan: “Thla eng emawti chhûng chu rilru nain ka awm a, chu chuan Jehova leh mi dangte nêna kan inlaichînna pawh a nghawng tih ka hria,” tiin a sawi zawm a ni. Ani chuan thinrimna a pai reng tawh loh thu leh a pasal chunga chhiatna a thlen a duh loh thu a sawi a. A pasal chu engtik nîah emaw Jehova hnêna a rawn kîr leh a beisei tlat a. Hma lam hun a thlîr tlat a ni. Nu mal ṭan a ni chung pawhin, a fate pahnih chu Jehova rawngbâwltute ni tûrin a enkawl seilian a. Tûnah chuan, a fate chhûngkua nên hlim takin Jehova rawng an bâwlho a ni.

18. Rorêltu Lû Ber a nih angin, Jehova chungah eng rinnghehna nge kan neih theih?

¹⁸ Mi mal tin tân thu tlûkna kan siamsak a ngai lo tih hriatna chuan min va tihahdam tak êm! Rorêltu Lû Ber a nih angin, Jehova chuan chu hna pawimawh tak chu a thawk ang. (Rom 14:10-12) Ani chuan thil dik leh dik lo chungchânga a tehna ṭha famkim milin englai pawhin ro a rêl ang tih kan ring nghet tlat thei a ni. (Gen. 18:25; 1 Lal. 8:32) Thil fel lo a ti ngai dâwn si lo va!

19. Jehova rorêlna ṭha famkimin eng thil nge a hlen chhuah ang?

¹⁹ Jehova’n ṭhat famkim lohna leh sualna sawhkhâwk zawng zawng a nuai bo hun chu kan nghâkhlel tawh hle a. Chutih hunah chuan, tisa lam leh rilru lama kan hliam zawng zawngte chu tihdam hlen a ni tawh ang a. (Sâm 72:12-14; Thup. 21:3, 4) Chûngte chu kan hre chhuak leh tawh ngai lo vang. Chu hun phûrawm tak lo thlen hun kan nghah lai hian, Jehova’n mite kan ngaihdamna hmanga amah entawn thei tûra min tihchak avângin kan lâwm tak zet a ni.