1. Ta naanin kakeememej eo Jeova ej lel̦o̦k ñan ro rej ukel̦o̦k jãn jerawiwi ko aer?

 MEÑE Jeova ej ad ri-Kõm̦anm̦an, ri-Letok Kien, im ri-Ekajet, ak ej bareinwõt eo Jemãd ilañ me el̦ap an yokwe. (Sam 100:3; Jem. 4:12) Ñe jej jerawiwi n̦ae e im lukkuun ukel̦o̦k jãn bũruod, ejjab baj maroñ jeorl̦o̦k wõt bõd ko ad ak elukkuun kõn̦aan jol̦o̦k ad bõd. (Sam 86:5) Ikijjeen ri-kanaan Aiseia, Jeova ear letok naanin kakeememej in ekõketak: “Meñe bõd ko ami rej ãinwõt bũrõrõ, renaaj mouj ãinwõt jin̦o.”​—Ais. 1:18.

2. Ñe jekõn̦aan bwe en aenõm̦m̦an kõtaan ko ad ippãn ro jet, ta eo jej aikuj in kõm̦m̦ane?

² Kõnke jejjab weeppãn, kõj aolep jej ba im kõm̦m̦ani men ko me rej kõmetak ro jet. (Jem. 3:2) Bõtab, ejjab mel̦el̦ein bwe jeban maroñ epaake er. Jemaroñ el̦aññe jenaaj katak ñan jel̦ã jeorl̦o̦k bõd. (JK. 17:9; 19:11; Matu 18:21, 22) Ñe jej kõmetak doon ilo wãween ko reddik, Jeova ekõn̦aan bwe jen jeorl̦o̦k an doon bõd. (Kol. 3:13) Ewõr un ko rem̦m̦an unin ad aikuj kõm̦m̦ane men in. El̦aptata, kõnke Jeova ej m̦õn̦õn̦õ in “kanooj . . . jol̦o̦k bõd ko [ad].”​—Ais. 55:7.

3. Ta ko jenaaj etali ilo katak in?

³ Ilo katak in, jenãj etale ewi wãween ad maroñ anõke Jeova im jeorl̦o̦k an ro jet bõd meñe jejjab weeppãn. Kain jerawiwi rot ko me jej aikuj bũkm̦aantak ñan em̦m̦aan ro rej lale eklejia? Etke Jeova ej rõjañ kõj ñan jol̦o̦k an ro jet bõd? Im ta ko jemaroñ katak jãn jet iaan rũttõmak ro m̦õttad me rar lukkuun eñtaan kõn wõt jerawiwi ko an ro jet?

4. (1) Ñe juon iaan ri-karejar ro an Jeova ej kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap, ta eo ej aikuj in kõm̦m̦ane? (2) Ta eddo eo an em̦m̦aan ro rej lale eklejia ñe rej jijet ippãn juon eo ear kõm̦m̦an jerawiwi?

⁴ Ej menin aikuj ñan kõnnaanek em̦m̦aan ro rej lale eklejia ñe  juon ej kõm̦m̦ane juon jerawiwi el̦ap. Em̦õj kõllaajraki jet iaan jerawiwi ko rel̦l̦ap ilo 1 Korint 6:9, 10. Jerawiwi ko rel̦l̦ap rej kain jerawiwi ko me relukkuun ko̦kkure kien ko an Anij. El̦aññe juon Kũrjin ej kõm̦m̦an jerawiwi rot in, ej aikuj kepaake Jeova Anij ilo jar, im ej aikuj ilo̦k ñan ippãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia. (Sam 32:5; Jem. 5:14) Ta eddo eo an em̦m̦aan ro rej lale eklejia ñe men in ej wal̦o̦k? Jeova wõt ewõr an maroñ ñan lukkuun jeorl̦o̦k jerawiwi ko jej kõm̦m̦ani, im ej jeorl̦o̦k jerawiwi ko ad pedped ioon katok in mour eo an Jesus. * Meñe ãindein, ak em̦õj an Jeova lel̦o̦k eddo eo ñan an em̦m̦aan ro rej lale eklejia etale im kõm̦m̦ani pepe ko me rej pedped ioon Baibõl̦ ñan lale el̦aññe juon eo ear kõm̦m̦an jerawiwi emaroñ pãdwõt ilo eklejia eo. (1 Kor. 5:12) Juon iaan men ko rej kõm̦m̦ani ñan katõprak men in ej ilo aer kajjioñ pukot uwaakin kajjitõk kein: Armej eo ear ke tõn baj kõm̦m̦ane wõt jerawiwi in? Ear ke kajjioñ in n̦ooje jerawiwi eo an jãn ro jet? Ear ke kõm̦m̦ane jerawiwi in elõñ alen ium̦win elõñ iien ko? Im men eo eaorõktata, ewõr ke men ko rej lukkuun kam̦oole an m̦oolin ukel̦o̦k jãn jerawiwi eo an? Ewõr ke kein kam̦ool ko relukkuun alikkar bwe em̦õj an Jeova jeorl̦o̦k an bõd?​—Jrb. 3:19.

5. Ta tokjãn ko rej wal̦o̦k jãn jerbal ko an em̦m̦aan ro rej lale eklejia?

⁵ Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej jijet ippãn eo ear kõm̦m̦an jerawiwi, kõttõpar eo aer ej ñan tõpar juon pepe me em̦õj kadede kõm̦m̦ane ilañ. (Matu 18:18) Ewi wãween an eklejia eo bõk tokjãn jãn laajrak in? Laajrak in ejipañ kõjparok eklejia eo ilo aer lukkuun lale bwe rijjerawiwi ro me rejjab ukel̦o̦k im remaroñ ko̦kkure jiip ko raorõk an Jeova, ren jako jãn eklejia eo. (1 Kor. 5:6, 7, 11-13; Tai. 3:10, 11) Men in emaroñ bar jipañ juon eo ej jerawiwi ñan an ukel̦o̦k im bõk tokjãn jãn an Jeova jeorl̦o̦k bõd. (Luk 5:32) Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej jar ikijjeen eo me ej ukel̦o̦k im kajjitõk bwe Jeova en jipañe ñan kõm̦m̦an bwe en bar em̦m̦an kõtaan eo an ippãn Jeova.​—Jem. 5:15.

6. Ñe juon armej ej bukwel̦o̦k, Jeova ej maroñ wõt ke jeorl̦o̦k an bõd? Jouj im kõmel̦el̦e.

⁶ Jen ba bwe juon ejjab ukel̦o̦k jãn jerawiwi eo an ilo iien eo em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej jijet ippãn. Ilo wãween in, naaj bukwel̦o̦ke armej in jãn eklejia eo. Ñe men eo ear kõm̦m̦ane erupe kien eo an aelõñ eo ej pãd ie, em̦m̦aan ro rej lale eklejia reban kõjparoke jãn an aikuj bõk kaje kõn men eo ear kõm̦m̦ane. Jeova ej kõtl̦o̦k bwe kien ko ren ekajet im kajeik jabdewõt eo ej rupe kakien—meñe armej eo ej ukel̦o̦k ak jaab. (Rom 13:4) Ijoke, tokãlik ñe armej eo ej kile bwe enana men eo ear kõm̦m̦ane im kiiõ ej lukkuun ukel̦o̦k jãn bũruon im kõm̦m̦an oktak, eokwe Jeova ej m̦õn̦õn̦õ in jeorl̦o̦k an bõd. (Luk 15:17-24) Enãj bar ejja ãindein wõt meñe jerawiwi ko ear kõm̦m̦ani relukkuun l̦ap.​—2 Kro. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Ilo wãween et jemaroñ jeorl̦o̦k bõd ko an juon eo ear jerawiwi n̦ae kõj?

⁷ El̦ap ad kam̦m̦oolol bwe jejjab aikuj kõm̦m̦an pepe el̦aññe Jeova enaaj jeorl̦o̦k bõd ko an juon eo ej jerawiwi ke ak jaab! Meñe ãindein, ak ewõr juon men jej aikuj kõm̦m̦an pepe kake. Ta in? Jet iien, juon emaroñ jerawiwi n̦ae kõj—emaroñ bar kain jerawiwi ko me rel̦l̦ap—bõtab tokãlik emaroñ jol̦o̦k an bõd ippãd im kajjitõk bwe jen jeorel̦o̦k bõd eo an. Ak jet iien, armej eo emaroñ jab kõm̦m̦ane men in. Meñe ãindein, ak jemaroñ kããlõt ñan jol̦o̦k an armej eo bõd ilo ad pepe ñan jol̦o̦k  jabdewõt eñjake in inepata im illu ippãn armej eo. Ilo m̦ool, emaroñ bõk iien ñan kõm̦m̦ane men in im jemaroñ aikuj lukkuun kate kõj ñan kõm̦m̦ane, el̦aptata ñe jaar lukkuun metak. The Watchtower eo an September 15, 1994, ej ba: “Ñe kwõj jol̦o̦k an juon rijjerawiwi bõd, ejjab mel̦el̦ein bwe kwõj anlo̦ke men eo enana ear kõm̦m̦ane. Ñan Kũrjin ro, jeorl̦o̦k bõd ej mel̦el̦ein ñan likũt apañ eo ium̦win pein Jeova. E ej ri-Ekajet eo ewãnõk ipel̦aakin lañ im lal̦, im enaaj em̦m̦akũt ikijjeed im ekajet ilo jim̦we ilo iien eo ejejjet.” Etke Jeova ej rõjañ kõj ñan jeorl̦o̦k bõd im likũt apañ ko ad ium̦win pein ñan an naaj kõm̦adm̦õdi ilo jim̦we?

8. Ñe jej jeorl̦o̦k an ro jet bõd, ewi wãween an men in kaalikkar ad kam̦m̦oolol kõn an Jeova kwal̦o̦k tũriam̦o?

⁸ Ñe jej jeorl̦o̦k bõd, jej kwal̦o̦k bwe el̦ap ad kam̦m̦oolol kõn tũriam̦o eo an Jeova. Ilo juon waanjoñak, Jesus ear keidi Jeova ñan juon irooj me ear jeorl̦o̦k m̦uri kileplep eo an juon iaan ri-karejar ro an me ear jab maroñ kõl̦l̦ãik m̦uri eo an. Ijoke, ri-karejar in ear jab kwal̦o̦k tũriam̦o ñan juon ri-karejar me edikl̦o̦k joñan jããn eo ear m̦uriiki ippãn. (Matu 18:23-35) Ta eo Jesus ej katakin kõj? El̦aññe jej lukkuun kam̦m̦oolol kõn an Jeova kwal̦o̦k tũriam̦o ñan kõj, men in enaaj kõm̦akũt kõj ñan bar jeorl̦o̦k an ro jet bõd. (Sam 103:9) Juon Naan in Keeañ ilo kajin Pãlle jãn iiõ ko remootl̦o̦k ear ba: “Jekdo̦o̦n jete alen ad jeorl̦o̦k an ro jet bõd, ak eban joñan wõt an Jeova jeorl̦o̦k ad bõd im kwal̦o̦k tũriam̦o ñan kõj ikijjeen Christ.”

9. Wõn ro Jeova ej kwal̦o̦k an tũriam̦o ñan er? (Matu 6:14, 15)

⁹ Ro rej jeorl̦o̦k an ro jet bõd, naaj jeorl̦o̦k aer bõd. Jeova ej kwal̦o̦k tũriam̦o ñan ro rej kwal̦o̦k tũriam̦o. (Matu 5:7; Jem. 2:13) Jesus ear kaalikkar men in ke ear katakin ri-kal̦oor ro an kilen jar. (Riit Matu 6:14, 15.) M̦oktal̦o̦k, Jeova ear kaalikkar ejja boin in wõt ke ear kõnono ippãn ri-karejar eo an etan Job. Em̦m̦aan in etiljek ear lukkuun metak kõn naan ko reddo an Elipaz, Bildad, im Zopar. Jeova ear jiroñ Job bwe en jar ikijjeer. Ãlikin an kar Job kõm̦m̦ane men in, Jeova ear kõjeraam̦m̦ane.​—Job 42:8-10.

10. Etke dãpij ad illu ej juon menin ko̦kkure kõj make? (Epesõs 4:31, 32)

¹⁰ Ñe jej dãpij ad illu, jej ko̦kkure kõj make. Jeova ekõn̦aan bwe jen eñjake ad emmerara itok jãn ad jol̦o̦k ad illu. (Riit Epesõs 4:31, 32.) Ej lukkuun rõjañ kõj bwe en ‘jokwõd ad illu, im jen ilo̦k jãne.’ (Sam 37:8) Ej juon menin mãlõtlõt ñan l̦oore naanin rõjañ in. Ñe jej dãpij ad illu, men in emaroñ kauwõtata ñan ãjmour eo ad. (JK. 14:30, UBS) Ad dãpij wõt ad illu eban kõjorrããn armej eo ear kainepataik kõj; ejja ãindeinl̦o̦k wõt ñe jen kar idaak baijin, men in eban kõjorrããne armej eo, ilo m̦ool kõj eo jenaaj jorrããn. Bõtab ñe jej jeorl̦o̦k an ro jet bõd, ej ãinwõt ñe jej kõjeraam̦m̦an kõj make kõn juon menin letok. (JK. 11:17, UBS) Jej lo aenõm̦m̦an ilo kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ ko ad im bũruod, im jej maroñ wõnm̦aanl̦o̦k ilo ad jerbal ñan Jeova.

11. Ta eo Baibõl̦ ej ba ñe juon ej kõn̦aan idenon̦e? (Rom 12:19-21)

¹¹ Kun̦aan wõt Jeova idenon̦e. Jeova ear jab kamãlim kõj ñan ad idenon̦e ñe juon ej jerawiwi n̦ae kõj. (Riit Rom 12:19-21.) Kõnke jejjab weeppãn im ewõr joñan maroñ eo ippãd ñan mel̦el̦e kõn juon men, jejjab maroñ lukkuun ekajet kõn juon men ilo jim̦we ãinwõt an Anij maroñ. (Hib. 4:13) Im ewõr iien, jemaroñ kõtl̦o̦k bwe eñjake ko ad ren tõlpilouk kõj im kõm̦m̦an bwe en pen ad jel̦ã ta eo ejim̦we ñan kõm̦m̦ane. Jeova ear kõm̦akũt Jemes ñan je im ba: “Ñe [armej] ej illu ejjab wal̦o̦k wãnõk  eo an Anij.” (Jem. 1:20) Jemaroñ lukkuun lõke bwe Jeova enaaj kõm̦m̦ane men eo ejim̦we im lukkuun lale bwe en wal̦o̦k ekajet jim̦we.

12. Ewi wãween ad maroñ kaalikkar bwe jej lõke an Jeova ekajet ilo jim̦we?

¹² Jeorl̦o̦k bõd ej kaalikkar ad lõke an Jeova ekajet ilo jim̦we. Ñe jej likũt apañ ko ad ilo pein Jeova, jej kaalikkar ad lõke bwe enaaj jol̦o̦k aolep jorrããn ko me rej wal̦o̦k kõn wõt jerawiwi. Ilo lal̦ eo ekããl me ej kallim̦ur kake, wãween ko rekõmmetak me jaar iiooni renaaj jet men ko me ‘ejjel̦o̦k en̦ enaaj bar keememeji’ ñan jidik. (Ais. 65:17, UBS) Bõtab el̦aññe juon ear lukkuun kõmetak kõj, em̦ool ke bwe jemaroñ lukkuun jol̦o̦k ad illu im matõrtõr ilo bũruod? Lale ewi wãween an kar jet maroñ kõm̦m̦ane men in.

13-14. Ta eo kwaar katak kõn jeorl̦o̦k bõd jãn bwebwenato eo an Tony im José?

¹³ Elõñ iaan Kũrjin ro jeid im jatid rar pepe ñan jeorl̦o̦k bõd ko an ro jet meñe rar lukkuun metak kõn kõm̦m̦an ko aer. Ta jeraam̦m̦an ko rar loi itok jãn aer kar kõm̦m̦ane men in?

¹⁴ Tony, * eo me ej jokwe ilo Philippines, elõñ iiõ ko m̦oktal̦o̦k jãn an kar del̦o̦ñtok ilo m̦ool eo, kar kõnnaanek e bwe juon em̦m̦aan etan José ear m̦an juon iaan l̦adik ro jein. Ilo kar iien in, Tony ear juon eo ellulu im elãj, im ear kõn̦aan idenon̦e. Kar kalbuuji José kõn jorrããn eo ear kõm̦m̦ane. Tokãlik, ke José ear diwõj jãn jikin kalbuuj, Tony ear jek ilo bũruon bwe enaaj pukpukote im kameje. Kõn men in, ear wiaik juon bu ñan an maroñ katõprak kõttõpar in an. Ijoke Tony ear jino katak Baibõl̦ ippãn Ri-Kõnnaan ro an Jeova. Ej ba, “Ke iar katak, iar katak bwe iar aikuj kõm̦m̦an oktak ilo wãween ko ippa, im men in ear kitibuj aõ aikuj jol̦o̦k aõ illu.” Ãlikin jet iien Tony ear peptaij, im tokãlik kar jitõñe bwe en juon em̦m̦aan ej lale eklejia. Baj l̦õmn̦ak m̦õk ewi wãween an kar eñjake ke ear jel̦ã bwe José ear bareinwõt peptaij im erom juon iaan Ri-Kõnnaan ro an Jeova! Ke erro kar iioon doon, rar lukkuun atbo̦kwõj doon, im Tony ear ba ñan José bwe em̦õj an jeorl̦o̦k an bõd. Tony ej ba bwe an kar jeorl̦o̦k an José bõd, ear kõm̦m̦an bwe en lukkuun lo lañlõñ, joñan epen  ñan an kõmel̦el̦eik eñjake in elukkuun em̦m̦an me ej bõke. Aet, Jeova ear kõjeraam̦m̦an Tony kõn an kar m̦õn̦õn̦õ in jeorl̦o̦k bõd.

15-16. Ta eo kwaar katak kõn jeorl̦o̦k bõd jãn bwebwenato eo an Peter im Sue?

¹⁵ Ilo kar 1985 eo, Peter im Sue rar pãd ilo juon iien kweilo̦k ilo Im̦õn Kweilo̦k eo ke ear wal̦o̦k juon bokkol̦o̦k ilo jidimkij. Juon em̦m̦aan ear likũt juon baam̦ ilowaan Im̦õn Kweilo̦k eo! Joñan an kar Sue jorrããn, ejjab em̦m̦an an lol̦o̦kjen̦ im roñl̦o̦kjen̦ tok ñan rainin. Bareinwõt ejjab maroñ ãtbwiin jabdewõt men. * Ekkã an kar Peter im Sue kajjitõk ippãer make im ba, ‘Wõn in emaroñ in tõn kõm̦m̦an kain jerbal rot in elukkuun nana?’ Elõñ iiõ ko tokãlik, kar kalbuuji ri-nana eo me ejjab juon ri-karejeran Jeova, im kar kõm̦m̦an bwe en pãd ilo kalbuuj toon wõt an mour. Ke kar kajjitõk ippãn Peter im Sue el̦aññe rar jeorl̦o̦k an em̦m̦aan in bõd, erro ar ba: “Jeova ej katakin kõj bwe ñe jej dãpij ad illu im inepata, men in emaroñ ko̦kkure ãjmour eo ad, eñjake ko ad, im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ eo ad. Innem jãn jinoin, kõm̦ro kar kajjitõk ippãn Jeova ñan jipañ kõm̦ro ñan jol̦o̦k am̦ro illu im inepata bwe jen maroñ lo aenõm̦m̦an ilo mour eo am̦ro.”

¹⁶ Ear ke pidodo m̦aantak ñan aerro wõnm̦aanl̦o̦k im jol̦o̦k an em̦m̦aan in bõd? Ejjab aolep iien. Rej wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Jãn iien ñan iien, ñe Sue ej eñtaan kõn wõt jorrããn eo ear wal̦o̦k, jej bar jino eñjake ad illu. Bõtab kõnke jejjab wõnm̦aanl̦o̦k wõt im l̦õmn̦ak kõn men eo ear wal̦o̦k, ekõm̦m̦an bwe en m̦õkaj an jakol̦o̦k eñjake kein. Ilo m̦ool, kõm̦ro maroñ lukkuun ba jãn bũruom̦ro bwe el̦aññe em̦m̦aan eo me ear likũt baam̦ eo enaaj erom juon jeid im jatid ilo tõmak, kõm̦ro naaj lukkuun karwaineneiki. Wãween in me kõm̦ro kar iioone, ekatakin kõm̦ro bwe ñe jej jerbali naanin kakapilõk ko ilo Baibõl̦, men in enaaj kanemkwõj kõj. Ilo m̦ool, naanin kakapilõk ko ilo Baibõl̦ rej kanemkwõj kõj ilo elõñ wãween ko me jejjab maroñ kõtmãne kaki! Kõm̦ro ej bareinwõt bõk kaenõm̦m̦an  ilo am̦ro jel̦ã bwe ejjabto jãn kiiõ, Jeova enaaj kõm̦adm̦õdi aolep jorrããn ko rar wal̦o̦k.”

17. Ta eo kwaar katak kõn jeorl̦o̦k bõd jãn bwebwenato eo an Myra?

¹⁷ Ke Myra ear katak kõn m̦ool eo, em̦õj kadede an kar m̦are im wõr ruo nejin ajri reddik. L̦eo ippãn ear jab del̦o̦ñtok ilo m̦ool eo. Tokãlik l̦eo ear bar ellolo jãne im ilo̦k jãn baam̦le eo aerro. Myra ej ba: “Ke l̦eo ippa ear etal jãn ña im ajri ro ruo nejũm̦ro, iar bõk eñjake ko me elõñ rej iiooni ãlikin an juon eo ejitõnbõro ippãd kõm̦m̦an nana n̦ae kõj—ear l̦o̦kjenaõ, pen aõ tõmak, iar bũrom̦õj, ajl̦o̦k, n̦aruõ make, im illu.” Meñe ear jem̦l̦o̦k mourin m̦are eo aerro, ak ear metak wõt kõn men eo l̦eo ippãn ear kõm̦m̦ane. Myra ej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im ba: “Eñjake kein rar kõm̦m̦an aõ lukkuun eñtaan kõn bũrom̦õj ium̦win elõñ allõñ ko, im iar kile bwe rar jelõt kõtaan eo aõ ippãn Jeova im ro jet.” Kiiõ Myra ej ba bwe em̦õj an jol̦o̦k an illu ippãn l̦eo kar ippãn im ejjab kõn̦aan bwe en wal̦o̦k jabdewõt men enana ñane. Ej kõtmãne bwe juon iien l̦ein enaaj epaake Jeova. Myra ej maroñ reim̦aanl̦o̦k wõt ñan raan ko im̦aan. Meñe ej juon jinen me ej make iaan, ak ear kõkajjiririik ajri ro ruo nejin bwe ren jel̦ã kõn Jeova im karejar ñane. Rainin, Myra ej lañlõñ ilo an karejar ñan Jeova ippãn ajri ro nejin im baam̦le ko aer.

18. Ta eo jemaroñ lukkuun lõke bwe ri-Ekajet eo Eutiejtata, Jeova, enaaj kõm̦m̦ane?

¹⁸ El̦ap ad bõk kaenõm̦m̦an ilo ad jel̦ã bwe ejjab kõj eo jej aikuj kõm̦m̦an pepe kõn wãween an kajjojo armej bõk ekajet! Kõnke Jeova ej ri-Ekajet eo Eutiejtata, enaaj bõk eddon jerbal in me elukkuun aorõk. (Rom 14:10-12) Jemaroñ lukkuun lõke bwe aolep iien, enaaj ekajet ekkar ñan l̦õmn̦ak ko an reweeppãn kõn ta eo ejim̦we im ta eo ebõd. (Jen. 18:25; 1 Kñ. 8:32) Ejjãmin kõm̦m̦an jabdewõt men ko rejjab wãnõk!

19. Ãinwõt ri-Ekajet eo im eweeppãn, ta ko Jeova enaaj katõpraki?

¹⁹ El̦ap ad kijoorore iien eo ñe Jeova enaaj kõm̦m̦an bwe en lukkuun jako aolep men ko renana me rej jelõt kõj jãn wõt ad jab weeppãn im ad rijjerawiwi. Ilo naaj iien en̦, aolep jorrããn ko rej wal̦o̦k ñan kõj ilo ãnbwin im eñjake ko ad renaaj jako ñan indeeo. (Sam 72:12-14; Rev. 21:3, 4) Jeban bar ememeji. Ilo ad kõttaretok iien in me elukkuun em̦m̦an, el̦ap ad kam̦m̦oolol bwe Jeova ear letok ñan kõj maroñ eo ñan anõke joñak eo an ñan jeorl̦o̦k bõd.