1. Andi Jehovah ta paamusi dee sëmbë dee ta tjali u dee zöndu u de?

 JEHOVAH da di Sëmbë di mbei u, hën da di sëmbë di ta da u wëti, söseei hën da di kuutuma fuu. Ma a dë di lobihati Tata fuu tu (Ps. 100:3; Jes. 33:22). Te u ta tjali tuutuu u wan zöndu di u du, nöö Jehovah sa da u paadon. Boiti di dë, a dë kabakaba u du ën tu (Ps. 86:5). Jehovah bi mbei di tjabukama de kai Jesaaja taki taa: „Aluwasi dee zöndu fuunu bë kuma buuu, tökuseei de o ko weti faaan kuma weti ëisi.”​—Jes. 1:18.

2. Andi u musu du ee u kë libi fiifii ku wotowan?

² U di u da zöndu libisëmbë mbei u ta taki soni, nasö du soni di ta hati wotowan (Jak. 3:2). Ma hii fa a dë sö, an kë taki taa u ku de an sa ko dë gaan mati. U ku de sa ko dë mati te u ta dë kabakaba u da sëmbë paadon (Nöng. 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22). Jehovah kë fuu da wotowan paadon, ee a ko pasa taa de du wan soni ku u di an bigi sö (Kol. 3:13). U di Jehovah ta da u paadon „ku hii hën hati”, mbei useei musu ta da wotowan paadon tu.​—Jes. 55:7.

3. Fuun soni woo taki a di woto aki?

³ A di woto aki woo luku unfa u sa djeesi Jehovah a di da  di a ta da sëmbë paadon. Un pei soni di wan sëmbë du di an bunu, u musu piki dee gaanwomi? Faandi mbei Jehovah kë taa u musu da wotowan paadon? Andi u sa lei a so u dee baaa ku dee sisa fuu di bi tja fuka, u di wotowan bi du zöndu?

4. (a) Andi wan dinima u Jehovah musu du te a du wan gaan zöndu? (b) Andi dee gaanwomi musu du te de go fan ku wan sëmbë di du wan zöndu?

⁴ U musu piki dee gaanwomi te wan sëmbë du wan gaan zöndu. De ta kai so gaan zöndu a 1 Kolenti 6:9, 10. Te wan sëmbë du wan gaan zöndu, nöö a ta pasa Gadu buka gaanfa seei. Ee wan Keesitu sëmbë du wan gaan zöndu, nöö a musu hakisi Jehovah Gadu faa dëën paadon, söseei a musu go piki dee gaanwomi (Ps. 32:5; Jak. 5:14). Un faantiwöutu dee gaanwomi abi? Jehovah wanwan tö sa da u paadon te dou, nöö a ta du di soni aki u di Jesosi paka di lusupaima da u. * Ma Jehovah da dee gaanwomi di faantiwöutu u de luku ee di sëmbë di du di zöndu, sa fika a di kemeente jeti (1 Kol. 5:12). U de sa ko sabi ee di sëmbë sa fika a di kemeente, nöö de musu mbei möiti u de ko sabi dee soni aki: A du di zöndu ku hënseei kë u? A du di zöndu aki wan longi pisiten u? Ma di möön fanöudu soni, hën da soni dë di ta lei taa a ta tjali tuutuu u di zöndu di a du ö? Soni dë di ta lei taa Jehovah dëën paadon u?​—Tjab. 3:19.

5. Un wini u ta feni u di wooko di dee gaanwomi ta du?

⁵ Te dee gaanwomi o go fan ku wan sëmbë di du wan zöndu, nöö di maaka di de ta kë dou, hën da u de kuutu di woto kumafa Jehovah kuutu ën a liba ala kaa (Mat. 18:18). Unfa di seti aki ta tja wini ko da dee woto baaa ku sisa u di kemeente? Wë te de puu sëmbë a di kemeente di an ta tjali u dee zöndu di de du, nöö dee wotowan ta feni tjubi (1 Kol. 5:6, 7, 11-13; Tit. 3:10, 11). Boiti di dë, a sa heepi wan sëmbë di du wan gaan zöndu faa bia du soni woto fasi, söseei faa feni wini u di da di Jehovah ta da sëmbë paadon (Luk. 5:32). Dee gaanwomi ta begi da di sëmbë di ta tjali u di soni di a du, nöö de ta hakisi Jehovah fa heepi di sëmbë u di biibi fëën ko taanga baka.​—Jak. 5:15.

6. Jehovah sa da wan sëmbë di de puu a di kemeente paadon u?

⁶ Nöö unfa a dë ee wan sëmbë an ta tjali u di soni di a du, te dee gaanwomi go fan ku ën? Wë ee a dë sö, nöö de o puu ën a di kemeente. Ee a dë taa a pasa lanti wëti, nöö dee gaanwomi an o tjubi ën fu an kisi di sitaafu di a musu kisi. Jehovah ta da lanti pasi, u sitaafu hiniwan sëmbë di pasa lanti wëti, aluwasi ee a ta tjali u di soni di a du (Lom. 13:4). Ma ee bakaten di sëmbë ko ta tjali tuutuu u di soni di a du, söseei ee a bia du soni woto fasi, nöö Jehovah dë kabakaba u dëën paadon (Luk. 15:17-24). Jehovah sa dëën paadon, aluwasi ee dee soni dee a bi du hogi seei.​—2 Klon. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Na un fasi u sa da wan sëmbë paadon?

⁷ U ta wai taa na u musu taki ee Jehovah musu da wan sëmbë paadon, nasö ee an musu dëën paadon. Ma hii fa a dë sö, tökuseei wan soni dë di u musu du. Andi u musu du? Wë a sa pasa taa wan sëmbë du wan soni ku u di hati u gaanfa, ma a ko hakisi u fuu dëën paadon u di soni di a du. Ma aluwasi ee an ko hakisi u fuu dëën paadon seei, tökuseei u sa dëën paadon. Hati fuu an o ta boonu ku ën möön, söseei wa o hoi ën a bëë tu.  An dë u taki taa a o dë wan taanga soni u du, möönmöön ee di sëmbë du wan gaan hati soni ku u. Di Hei Wakitimawosu u 15 u wajamaka-liba u di jaa 1994 taki taa: „Te i ta da wan sëmbë paadon, nöö an kë taki taa i ta si di soni di di sëmbë du kuma wan soni di an hogi sö. Te wan Keesitu sëmbë ta da wan wotowan paadon, nöö a ta biibi taa Jehovah o kuutu soni a wan leti fasi. Jehovah da di Kuutuma di ta kuutu soni a wan leti fasi, nöö te di juu fëën dou, nöö a o kuutu soni da u a wan leti fasi.” Faandi mbei Jehovah ta da u taanga fuu da wotowan paadon, söseei fuu disa soni nëën maun?

8. Unfa u ta lei taa u ta tei ën u bigi taa Jehovah abi tjalihati fuu?

⁸ Te u ta da sëmbë paadon, nöö u ta lei taa u ta tei di tjalihati di Gadu abi da u u bigi. A wan woto di Jesosi bi konda, a bi tei Jehovah maaka ku wan womi di bi piki wan saafu fëën taa an abi fu paka di gaan paima di a bi musu pakëën möön. Ma di seei saafu aki an bi abi tjalihati u wan woto saafu, di bi musu pakëën wan möni di an bi hia kuma di a bi musu paka hën masa (Mat. 18:23-35). Andi Jesosi bi kë lei u ku di woto aki? Ee u ta tei di tjalihati di Jehovah abi da u u bigi tuutuu, nöö useei o ta da wotowan paadon (Ps. 103:9). Wan Hei Wakitimawosu bi taki taa: „Aluwasi un mëni pasi u da wotowan paadon, tökuseei an o dou di mëni pasi di Jehovah da u paadon.”

9. Ambë Jehovah ta abi tjalihati da? (Mateosi 6:14, 15)

⁹ Te u ta da wotowan paadon, nöö Jehovah o da u paadon tu. Jehovah abi tjalihati da dee sëmbë dee abi tjalihati u wotowan (Mat. 5:7; Jak. 2:13). Jesosi bi tja di soni aki ko a limbo di a bi lei dee bakama fëën fa de musu begi. (Lesi Mateosi 6:14, 15.) Sö wan soni u ta lei u wan soni di Jehovah bi piki Jöpu. Elifasi, Bilidati, ku Sofali bi piki Jöpu soni di bi hati ën seei. Jehovah bi piki Jöpu taa a musu begi da dee womi aki. Di a du di soni aki, hën Jehovah mbei a feni gaan bunu.​—Jöpu 42:8-10.

10. Faandi mbei an bunu fuu hoi wotowan a bëë? (Efeise 4:31, 32)

¹⁰ Ku useei u ta du te u ta hoi wotowan a bëë. Te u ta hoi wotowan a bëë, nöö a dë kuma u ta tja wan hebi lai. Ma Jehovah kë fuu saka di lai dë tuwë, sö taa u sa ta dë bööböö. (Lesi Efeise 4:31, 32.) A ta piki u taa ’hati fuu an musu boonu möön, söseei wa musu hopo du soni ku hati boonu’ (Ps. 37:8). A dë wan bunu soni u du di soni di di tëkisi aki ta taki, u di te u ta hoi sëmbë a bëë, nöö a ta poi di gösöntu fuu, söseei a ta da u bookohedi (Nöng. 14:30). Te wan sëmbë bebe soni, nöö ku hënseei a ta du. Wë sö nöö a dë taa te u ta hoi sëmbë a bëë, nöö ku useei u ta du. Ma te u ta da wotowan paadon, nöö a o dë taa u ta du useei wan bunu (Nöng. 11:17). Woo ta dë bööböö, söseei woo sa dini Jehovah go dou.

11. Andi di Bëibel ta taki u di du di sëmbë ta toona du hogi ku wan sëmbë di bi du soni ku de? (Loomë 12:19-21)

¹¹ Jehovah hën o paka sëmbë da dee hogi soni di de du. Jehovah an da u di faantiwöutu u sitaafu wan sëmbë u di a du wan soni ku u. (Lesi Loomë 12:19-21). U di u da zöndu libisëmbë, mbei wa sa kuutu soni a wan leti fasi, kumafa Gadu ta du ën (Heb. 4:13). Boiti di dë, dee fii fuu ta mbei a taanga da u fuu kuutu soni a wan bunu fasi. Jehovah bi mbei Jakobosi sikifi taa: ’Di hatiboonu u wan libisëmbë an ta heepi ën faa libi di leti  libi di Gadu kë’ (Jak. 1:20). U sa dë seiki taa Jehovah o du soni a wan leti fasi.

12. Unfa u sa lei taa u ta biibi taa Jehovah o seeka soni a wan leti fasi?

¹² Te u ta da wotowan paadon, nöö u ta lei taa u ta biibi taa Jehovah o seeka soni a wan leti fasi. Te u ta disa soni a Jehovah maun, nöö u ta lei taa u ta biibi taa Jehovah o puu hii dee hogi soni di di zöndu tja ko. A di njunjun goonliba wa o ta mëni dee hati soni dee sëmbë bi du ku u möön, nöö dee soni dë an o ta toobi u möön tu (Jes. 65:17). Ma ee wan sëmbë bi du wan soni ku u di bi hati gaanfa seei, nöö woo sa dë nöö wa hoi ën a bëë u? Boo luku unfa so baaa ku sisa an bi hoi sëmbë a bëë, hii fa de bi du wan hati soni ku de.

13-14. Andi i lei u di da di u musu ta da wotowan paadon, te u luku di woto u Tony ku José?

¹³ Sömëni baaa ku sisa bi da sëmbë paadon, hii fa de bi du gaan hati soni ku de. Un gaan bunu de feni u di de bi du di soni aki?

¹⁴ Sömëni jaa ufö a ko toon wan Jehovah Kotoigi, hën wan womi de kai Tony, * di ta libi a Filipijnen, bi ko jei taa wan womi de kai José, bi kii hën gaan baaa. A di pisiten dë, Tony bi dë wan sëmbë di hati fëën ta boonu gaanfa seei, nöö a bi kë toona du hogi ku José baka. Siköutu bi kisi José buta a dunguwosu. Ma baka di de bi puu José a dunguwosu, hën Tony buta taa a musu u feni José kii nömönömö. A bi go bai wan goni seei. Ma Tony bigi lei soni u Bëibel ku de Jehovah Kotoigi. A taa: „Di mi bi ta lei soni u Bëibel, hën mi bi ko si taa mi bi musu tooka di fasi fa mi ta pakisei, söseei taa mi bi musu tapa ku so soni. Di soni dë kë taki taa ma bi musu mbei hati u mi boonu gaanfa sö möön.” An bi tei longi möön, hën Tony ko dopu, hën bakaten a toon wan gaanwomi. A bi wai gaanfa seei di a jei taa José bi ko toon wan dinima u Jehovah tu! Di dee tu baaa aki bi miti, hën de baasa deseei duuu sö, hën Tony piki José taa a dëën paadon. Tony bi taki taa di da di a bi da José paadon bi mbei a fii bunu seei. Awa, Jehovah bi mbei Tony feni gaan bunu u di a bi dë kabakaba u da wotowan paadon.

15-16. Andi i lei u di da di i musu ta da sëmbë paadon, te i luku di woto u Peter ku Sue?

 ¹⁵ A di jaa 1985, Baaa Peter ku hën mujëë Sue bi dë a wan komakandi di de bi hoi a wan Könuköndë zali, hën te wan pisi, hën wan soni piki. Wan womi bi buta wan bömu a di Könuköndë zali. Sue bi kisi gaan makei. Di soni dë mbei taa an sa si soni sö bunu möön, söseei a mbei taa an sa jei soni sö bunu möön. An sa ta sumëë soni sö bunu möön tu. * Peter ku Sue lo’ u hakisi deseei ee ’Un pei sëmbë bi sa du sö wan gaan hogi soni?’ Baka sömëni jaa, hën siköutu kisi di womi aki, hën de taa de o söötö ën hii hën libi longi. Di sëmbë hakisi Peter ku Sue ee de bi da di womi aki paadon, hën de piki taa: „Jehovah ta lei u taa te u ta hoi sëmbë a bëë, nöö di soni dë sa mbei di gösöntu fuu go ku baka, söseei a sa mbei u ko abi sömëni bookohedi. Fëën mbei wantewante baka di di soni aki pasa, hën u hakisi Jehovah faa heepi u fu wa hoi di womi a bëë, söseei fuu sa libi bööböö go dou.”

¹⁶ A bi dë wan kösökösö soni da de u de da di womi paadon u? Wë nönö. De bi taki taa: „So juu te Sue ta tja fuka u dee makei dee a bi kisi, nöö hati fuu ta kë boonu ku di sëmbë di du di soni. Ma u di wa ta buta pakisei tumisi a di soni aki, mbei u ta disa di woto. U sa taki ku hii u hati taa ee di womi aki ko toon wan baaa fuu, nöö woo tei ën ku wai. Di soni di miti u aki ta lei u taa te u ta wooko ku dee mama wëti u Bëibel, nöö u ta dë bööböö. Dee mama wëti u Bëibel ta heepi u möön fa u ta mëni seei! U sabi taa abiti möön Jehovah o puu hii fuka, nöö di soni dë ta da u kötöhati.”

17. Andi i lei u di da di u musu da wotowan paadon, te u luku di woto u Myra?

¹⁷ Di wan mujëë de kai Myra bi ko sabi soni u di tuutuu lei, a bi tööu kaa, söseei a bi abi tu mii. Hën manu an bi tei di lei. Te wan pisi, hën di womi waka dëën, hën a foloisi go disa de. Myra bi taki taa: „Di mi manu bi go disa u, hën  mi fii kumafa sömëni sëmbë ta fii te wan sëmbë di de lobi go disa de. Ma bi sa biibi taa a du sö wan soni. Mi bi ta kusumi, hati u mi bi ta boonu, söseei mi bi ta fii kuma mi mbei a go disa u.” Hii fa de bi booko tööu, tökuseei di soni di di womi bi du bi ta hati ën jeti. A bi taki tu taa: „Sömëni liba longi mi bi ta booko mi hedi ku di soni aki, söseei hati u mi bi ta boonu. Mi bi ko si tu taa di fasi fa mi bi ta fii, bi ta mbei taa mi ku Jehovah an bi dë gaan mati sö möön. Söseei a bi ta mbei taa mi ku woto sëmbë an bi ta libi bunu ku useei möön.” Nöunöu Myra ta taki taa hati fëën an ta boonu ku di womi möön, söseei an ta hoi ën a bëë möön tu. A ta wakiti di daka ka di womi o ko toon wan dinima u Jehovah. Myra ta buta pakisei a di ten di ta ko. A heepi dee tu mii fëën u de ko dë dinima u Jehovah. A di ten aki, Myra ta dini Jehovah waiwai makandi ku dee mii fëën ku di wosudendu u de.

18. Fuun soni u sa dë seiki taa Jehovah, di Kaba Hei Kuutuma, o du?

¹⁸ U ta fii bunu seei taa na u abi di faantiwöutu u taki un pei sitaafu wan sëmbë musu kisi. Jehovah da di Kaba Hei Kuutuma, nöö hën o du di gaan wooko dë (Lom. 14:10-12). U sa dë seiki taa hii juu a o ta wooko ku dee wëti fëën dee an abi na wan föutu, te a o kuutu soni (Ken. 18:25; 1 Kön. 8:32). Nöiti a o du wan soni di an bunu!

19. Un wini woo feni u di Jehovah ta du soni a wan leti fasi?

¹⁹ U ta wakiti di ten seei ka Jehovah o puu hii dee hogi di zöndu tja ko. A di ten dë, wa o dë ku na wan fuka a hati möön, söseei woo dë gösöntu (Ps. 72:12-14; Ako. 21:3, 4). Wa o ta mëni na wan u dee soni dee bi ta fuka u möön. Ma hii fa u ta wakiti di gaan bunu ten dë, tökuseei u ta tei ën u bigi seei taa Jehovah mbei u a sö wan fasi taa u sa da wotowan paadon, leti kumafa a ta da sëmbë paadon.