1. Aye mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ zo mbɛtɔ nɛ?

 ZIA e ba ambanga akpale mɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova atengbi na ni. Nestor ná ya lo María aye gwengɔ lingɔ kwa hɛ̃ Yehova ka ndo mɛ ta awa fangɔ tɛnɛ da gba ma. * Ti nɛngɔ ya, ala li ni ko, ayɔ ya, ala salela falanga tɛ la na ndenge ti nzɔ̃ni. Kanda, ala ndo kpɛ mbɛtɔ ya, ta ala na dungɔ na dengɔ bɛ ma, se ala ngbã bo na falanga yakere. Na ngoi mɛ Biniam ti Tɛmwɛ tɛ Yehova kaya kɔdɔrɔ mɛ agbanzi kwa tɛ e ko, lo gbɔ̃ndó ndani ya, na olo mɛ lo ti kɔi tɛ azi tɛ Nzapa ko, lo na tengbingɔ na botemeli. Ni hɛ̃ndó lo mbɛtɔ kpengbani. Kanda, lo ma ngandó mbɛtɔ kpengbani na lo ti aye mɛ azi ti ndasewa tɛ lo na lingɔ na ngoi mɛ ala na hĩngangɔ ya, lo ti Tɛmwɛ. Aluandó Valérie na ngã ti kansɛrɛ kɔi ti siɔni nvɛ̃ni, wa lo lindó kpengbani ya, ni lua monganga mɛ na yengɔ tɔndɔngɔ andia ti ya Ngbangɔ na omɛ aba mɛ̃nɛ. Ti biani lo ndó na mbɛtɔ kpengbani, na lo mɛ ya lo ndo hundó ya, ni na kpingɔ.

2. Nda mɛ ayɔ ya, e du na kpengba lɛ na omɛ aba mbɛtɔ tɛ e nɛ?

² Mɔ ka mɔ mandó mbɛtɔ ti ngaso wɛ? Azi gba so popo tɛ e amandó mbɛtɔ ti ngaso. Se ta e du na kpengba lɛ ma ko, mbɛtɔ lengbi ti tongɔ e ya, e mu ekateli ti siɔni mɛ alengbi ti gbɛ̃ngɔ mangbi tɛ e ná Yehova. Ye mɛ Satana ye la. Lo ndo salela nga mbɛtɔ mɛ e na ni so tongɔ e ya, e kɛ̃ tɔndɔngɔ andia tɛ Yehova, mabere ndia mɛ aba lingɔ kwa ti fangɔ tɛnɛ. (Suma 12:17) Satana du siɔ zo, ta lo ndo ma vundu tɛ azi ma, wa lo nga na ngunu gba. Kanda mɔ lengbi ti kɛ̃ngɔ lo hɛ̃ lo. Ngasia?

3. Ye mɛ na zangɔ e ya e nwɔ mbɛtɔ mɛ e na ni nɛ?

 ³ Se e ye na bɛ e kɔi ya, Yehova la gunda e, wa lo nga na zangɔ e ko, ta e na kpɛngɔ ye kɔi ma. (Nz. 118:6) Na ndakisa, wa sungɔ Nzembo 118 tengbindó na akpale ti pɛnɔ nvɛ̃ni. Lo ndó na awa kula gba, atãnga awa kula ni adundó azi mɛ na ndima gba (vɛrse ti 9, 10). Na ya ngoi kɔi ngaso akpãndó katɛ lo ndozu nvɛ̃ni (vɛrse ti 13). Wa Yehova hɛ̃ndó lo disiplinɛ ti kpengbani nvɛ̃ni (vɛrse ti 18). Abɛse ngaso ko, lo yendó bia ya: “Ta mbi na kpɛngɔ ye kɔi ma.” Ye mɛndó za lo nɛ? Lo hĩngandó ya abɛse du ya, a hɛ̃ndó ni disiplini ko, To ni ti ndozu ndo yendó ni. Wa sungɔ bia yendó na bɛ lo kɔi ya abɛse lo tengbi na lo mɛ ngasia ko, ta Nzapa tɛ lo na ziangɔ lo ma.​—Nz. 118:29.

4. Ambɛtɔ mɛ elengbi ti nwɔngɔ ni se du ya e ndo ye na bɛ e kɔi ya Yehova ndo ye e nɛ?

⁴ Elengbi ti yengɔ na bɛ e kɔi ya, Yehova ndo ye e. Ni na zangɔ ya, e nwɔ ambɛtɔ taa mɛ e ndo du na ni, ti (1) mbɛtɔ mɛ e ndo du na ni ya, ta e na kokangɔ ti hɛ̃ngɔ azi ti ndasewa tɛ e aye mɛ ala na gwɛ̃ ni ma, ti (2) kpɛngɔ mbɛtɔ tɛ azi, nga na ti (3) mbɛtɔ ti kwá. Ayata mɛ e tɛnɛ tɛnɛ tɛ la kaya paragrafɛ ti kɔi ko, ala nwɔndó mbɛtɔ tɛ la na lo mɛ ya, ala ndo yendó na bɛ la kɔi ya, Yehova ndo ye ani.

5. Akpale mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ gbia ti ndasewa mbɛtɔ nɛ? (Ba limɔ ti koko mbɛti.)

⁵ Gbia ti ndasewa ndo du na gwɛ̃ ti mungɔ kumba mɛ lo na ni ti kokisangɔ gwɛ̃ tɛ azi ti ndasewa tɛ lo ya ni du ngbondoni. (1 Tim. 5:8) Se du ya mɔ ndo du gbia ti ndasewa ko, mɔ ka mɔ ma mbɛtɔ na lo mɛ ya kwa tɛ mɔ wɛndó na lo ti ngã ti corona vírus? Mɔ ka mɔ mandó mbɛtɔ na lo mɛ ya, ta mɔ dɛndó mɔ koka kokisangɔ gwɛ̃ ti ndasewa tɛ mɔ, futangɔ da bere futangɔ a nyɔ̃ngɔ mɛndɛ̃ ma? Mɔ ndo ma mbɛtɔ ya, se du ya kwa tɛ mɔ wɛ ko, ta mɔ na luangɔ kwa mɛndɛ̃ ma? Ma bere se tɛ Nestor ná María mɛ e lo ti tɛnɛngɔ tɛnɛ tɛ la, mɔ ndo ma mbɛtɔ ti gbinyangbingɔ alo mɛndɛ̃ ti nzɔ̃ni ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ mɔ? Se e du na ambɛtɔ ti ngaso ko, Satana lengbi ti salelangɔ ni ti nɛngɔ ya ni gbanzi e na lingɔ kwa hɛ̃ Yehova.

6. Dangɔ bɛ mɛ Satana ndo to e ya e ti na ni nɛ?

⁶ Gwɛ̃ tɛ Satana ndo du ya ni to e wa e ti na dangɔ bɛ ya, ta Yehova ndo da bɛ lo na e ma, wa ta elengbi nga ti kpãngɔ bɛ e ndo lo ya lo lengbi ti zangɔ e ti nɛngɔ ya e kokisa gwɛ̃ tɛ azi ti ndasewa tɛ e ma. Ni lengbi ti lingɔ ya e ti na dangɔ bɛ ya, elengbi ti lingɔ zu ti nɛngɔ ya e bata kwa tɛ e abɛse du ya ni na yɔngɔ ya e ko nyɔ̃ ndia ti ya Ngbangɔ.

7. Tɛnɛ mɛ Yezo to e ya e ye lo ni nɛ?

⁷ Yezo hĩnga To lo ɔngɔ azi zu, na lo ni la lo tɛnɛndó ya “Uzu ti [nɛngɔ ya ĩ yɔ] ye ka ti To ĩ ko, lo [ndo] pia lo hĩnga ye mɛ ĩ na gwɛ̃ ni.” (Mat. 6:8) Lo hĩnga ya Yehova ndo du dã ti hɛ̃ngɔ e aye mɛ e na gwɛ̃ ni. Omɛ ɔ zu, e awakristo e du azi ti ndasewa tɛ Nzapa. Na lo ni la, elengbi ti kpãngɔ bɛ e ya, Yehova mɛ gbia ti ndasewa tɛ e na lingɔ zu ti kokisangɔ tɛnɛ mɛ lo nvɛ̃ni tɛnɛ mɛ kaya 1 Timɔte 5:8.

8. (a) Ye mɛ na zangɔ e ya, e nwɔ mbɛtɔ mɛ e ndo du na ni ya, ta e na kokangɔ kokisangɔ gwɛ̃ tɛ azi ti ndasewa tɛ e ma nɛ? (Matie 6:31-33) (b) Ye mɛ kɔli mɛ ná ya lo mɛ e ndo hũ la kaya foto ti paragrafɛ ti 8 ndo li nɛ, wa ngasia la elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ la nɛ?

⁸ Se e ye na bɛ e kɔi ya Yehova ndo ye e ko, ta na dungɔ pɛnɔ̃ ya e ná azi ti ndasewa tɛ e, e ye ya lo na hɛ̃ngɔ e aye zu mɛ e na gwɛ̃ ni ma. (Di Matie 6:31-33.) Yehova na gwɛ̃ kpengbani ti kokisangɔ gwɛ̃ tɛ e, wa lo ndo li ni na songo nga na ti woni! Na ngoi mɛndó lo li lɛ sese ko, lo hɛ̃ndó nga e aye zu mɛ e ndo du na gwɛ̃ ni ti nɛngɔ ya e du na dungɔ lɛ ngɛ̃́. Lo lindó ya lɛ sese sĩ na aye mɛ alengbidó ti hɛ̃ngɔ e  dengɔ bɛ. (Eb. 2:9) Se du ya e ndo lua ye mɛ ndo kokisa gwɛ̃ tɛ e ti bí kɔi kɔi, abɛse du ya ta ye niko gba ma ko, e sepala na ni, na lo mɛ ya Yehova la ndo li ya e lua ni. (Mat. 6:11) Ta bɛ e li na ni ma ya, kwa ti kpengbani mɛ e ndo li ti nɛngɔ ya e gi na aye ti mi ko, ni du gɛgɛrɛ se e haka ni na aye mɛ Nzapa tɛ e mɛ wa songo ndo hɛ̃ e ndɛ, nga na omɛ lo na hɛ̃ngɔ e na bí mɛ na gangɔ. Ye mɛndó Nestor ná María gbɔ̃ nda ni la.​—Yis. 65:21, 22.

9. Wangɔ mɛ elengbi ti luangɔ na ndo se lɛlo tɛ Nestor ná María nɛ?

⁹ Nestor ná María mɛ ndo du ka kɔdɔrɔ ti Colombie, ndo na aye gba ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́. Ala tɛnɛ ya “e ndó na gwɛ̃ ti ziangɔ aye tɛ e mɛndɛ̃ mɛndó e na ni, ti nɛngɔ ya e hɛ̃ tɛrɛ e gba na ya kwa ti hangɔ tɛnɛ, kanda e ndo mandó mbɛtɔ ya ta e na dungɔ na dengɔ bɛ nvɛ̃ni ma se du ya e ngbã bo na ye yakere.” Wa ye mɛndó za la ya ala nwɔ mbɛtɔ mɛndó ala na ni nɛ? Ala gbɔ̃ndó li la na ndo se mɛndó Yehova fa na songo ka mbage tɛ la na alége ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃. Na lo mɛ ya ala kpãndó bɛ la ya, Yehova na hɛ̃ngɔ la ye mɛ ala na gwɛ̃ ni ko, ala ziandó kwa tɛ la mɛ ndo futa la na falanga gba. Ala tɛkɛndó da tɛ la, wa ala gwendó du ka ndo kɔi mɛ gwɛ̃ tɛ awa fangɔ tɛnɛ da gba. Ala hũndó ya ani mu ekateli ti siɔni? Nestor tɛnɛ ya: “E gbɔ̃ndó ndani ya Matie 6:33 ndo tɛnɛ bɛta tɛnɛ. Ta e zangandó ye kɔi ma. Wa e na lo mɛ na dengɔ bɛ nvɛ̃ni.”

10. Ye mɛ ndo li ya azi ti na mbɛtɔ tɛ afɔ̃ la nɛ?

¹⁰ Bandangɔ bondó la Adamu ná Eva akɛ̃ tɔndɔngɔ Yehova ko, azi ndo li siɔ kpale na popo tɛ la. (Mos. 8:9) Na ndakisa, azi ndo lɛ gbia ndo afɔ̃ la na ndenge ti siɔni, azi ti zaga ndo kpɔ azi, ambanga ayangambi ti kalasi ndo hɛ̃ afɔ̃ la pɛnɔ̃ na gulungɔ la, nga na giangɔ bɛ la, ambanga zi ndo li kakulu lo tɛrɛ azi ti ndasewa tɛ la. Ni la ndo li ya azi ti na mbɛtɔ tɛ afɔ̃ la! Ngasia la Satana ndo li ya, Kpɛngɔ mbɛtɔ tɛ azi anzɛ̃ na e nɛ?

11-12. Ngasia la Satana lengbi ti salelangɔ kpɛngɔ mbɛtɔ tɛ azi mɛndɛ̃ ya anzɛ̃ na e nɛ?

¹¹ Satana lengbi ti salelangɔ kpɛngɔ mbɛtɔ tɛ azi mɛndɛ̃ mɛ e na ni ti nɛngɔ ya e zia tɔndɔngɔ andia tɛ Yehova mɛndɛ̃, wa e zia nga kwa ti fangɔ tɛnɛ. Lo ndo li ya agbia ti guvɛrnɛma gbanzi kwa tɛ e, wa ala hɛ̃ nga e pɛnɔ. (Luka 21:12; Suma 2:10) Azi mɛndɛ̃ ti gigi tɛ Satana ndo kala lo, ndo panga nvɛ̃nɛ na ili e Atɛmwɛ tɛ Yehova. Azi ko la ndo ye kalangɔ lo tɛ  Satana ko, ngoi mɛndɛ̃ ala ndo hé e, bere ala ndo hɛ̃ e pɛnɔ̃. (Mat. 10:36) Hĩngangɔ ya Sataná la ndo salela akɔdɛ niko, alengbi ti kamwisangɔ e? Ipɔ. E hĩnga nzɔ̃ni ya lo salela ngandó kɔdɛ nikɔ na siɛklɛ ti uzu.​—Aw. 5:27, 28, 40.

¹² Ta kɔtɛ akɔdɛ mɛ Satana ndo salela bo la kpɛngɔ mbɛtɔ ti pɛnɔ̃ mɛ agbia ti guvɛrnɛma lengbi ti hɛ̃ngɔ e ma. Ye mɛ ndo hɛ̃ mbɛtɔ ti kpengbani du ye mɛ azi ti ndasewa tɛ azi mɛ aye ziangɔ sambela tɛ la ti gã ti nɛngɔ ya ala ti awakwa tɛ Yehova alengbi ti lingɔ. Na lo mɛ ya ala ndo ye ayata. Gwɛ̃ tɛ la ndo du ya ayata la ahĩnga wa ala ye nga Yehova. Ala ndo ma pɛnɔ̃ ka bɛ la na ngoi mɛ ala ndo ma ayata la ndo tɛnɛ tɛnɛ mɛ zanga tɔndɔngɔ ka mbage tɛ Yehova nga na mbage tɛ awa vɔrɔngɔ lo. Na ya angoi gba, azi ko la ndo temela ayata la mɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova ko, ala ndo ti nga Atɛmwɛ tɛ Yehova na gesi. Ye mɛ elengbi ti lingɔ se du ya, ayata e afa mangbi na e na lo mɛ ya e ye tingɔ Atɛmwɛ tɛ Yehova nɛ?

13. Ngasia la hĩngangɔ ya Yehova ndo ye e, alengbi ti zangɔ e ya e gbe bɛ e na ya botemeli tɛ azi ti ndasewa tɛ e nɛ? (Nzembo 27:10)

¹³ Se du ya etengbi na botemeli mɛ alo ka ndasewa tɛ e ko, elengbi ti luangɔ ngunu na bangɔ bɛta tɛnɛ mɛ kaya mbɛti ti Nzembo 27:10. (Di.) Se e ndo du na dangɔ bɛ ya Yehova ndo ye e nvɛ̃ni ko, ta e na dungɔ na sɔngɔ bɛ na lo ti akpale zu mɛ e na tengbingɔ na ni ma. Wa e na yengɔ na bɛ e kɔi ya, lo na futangɔ e na lo ti gbengɔ bɛ mɛ e na ni. Yehova na hɛ̃ngɔ e ye mɛ e na gwɛ̃ ni na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e, lo na hɛ̃ngɔ e siriri nga na dengɔ bɛ, wa lo nga na zangɔ e ya e ti na mangbi ti kpengbani ná lo! Ye mɛndó si na Biniam, mɛ e tɛnɛ tɛnɛ tɛ lo kaya paragrafɛ ti kɔi la.

14. Wangɔ mɛ se lɛlo tɛ Biniam hɛ̃ e nɛ?

¹⁴ Biniam tindó Tɛmwɛ tɛ Yehova abɛse du ya lo hĩngandó nzɔ̃ni ya azi mɛndɛ̃ na hɛ̃ngɔ lo pɛnɔ̃. Na lo mɛ ya, Biniam ndo yendó na bɛ lo kɔi ya Yehova ndo ye lo ko, ni zandó lo ya lo nwɔ kpɛngɔ mbɛtɔ tɛ azi mɛndɛ̃ mɛndó lo na ni. Lo tɛnɛ ya “Pɛnɔ̃ mɛndó ahɛ̃ mbi ko, aɔ omɛndó mbi ndo da bɛ mbi na ni. Kanda mbi ndo kpɛndó mbɛtɔ ti pɛnɔ̃ mɛ azi ti ndasewa na hɛ̃ngɔ mbi ɔngɔ pɛnɔ̃ mɛ agbia ti guvɛrnɛma alengbi ti hɛ̃ngɔ mbi. Mbi mundó ekateli ti tingɔ Tɛmwɛ tɛ Yehova, kanda mbɛtɔ ndo gbɔ̃ndó mbi ya ni na hɛ̃ngɔ to mbi sɔngɔ bɛ, wa azi ti ndasewa tɛ mbi na hũngɔ mbi mabere zo kɔi mɛ ta tina tɛ lo da ma.” Abɛse ngaso ko, Biniam yendó na bɛ lo kɔi ya Yehova ndo kokisa ngoi zu gwɛ̃ tɛ azi ko la ndo ye lo.  Biniam tɛnɛ ya: “Mbi gbɔ̃ndó li mbi na ndo se mɛndó Yehova za na ayata mɛndó tengbi na kpale ti zangangɔ falanga, mɛndó ali kpale tɛrɛ la na pɔnangɔ lɛ bere alindó kpale ti zaga tɛrɛ la. Mbi hĩngandó ya se mbi bata mangbi tɛ mbi na lo ko, lo na sulungɔ mbi. A gbɔ̃ndó mbi fãni gba wa a sɔ ngandó mbi.” Kanda ngoi zu, mbi ndo hũndó ya Yehova ndo za e na ngoi mɛ e ndo tengbi na kpale ti pɛnɔ̃ se du ya e ngbã mbilimbili ka mbage tɛ lo.

15. Nda mɛ ta kpɛngɔ mbɛtɔ ti kwá du siɔni ma nɛ?

¹⁵ Ngbangɔ tɛnɛ ya kwá du wa kula tɛ e. (1 Kɔr. 15:25, 26) Ngoi mɛndɛ̃, tɛnɛ ti kwá ndo hɛ̃ e mbɛtɔ, gba ni na ngoi mɛ tɛrɛ e nvɛ̃ni ndo sɔ kpengbani bere nyita e. Nda mɛ mbɛtɔ ti kwá ndo gbɔ̃ e nɛ? (Mos. 3:11) Na lo mɛ ya Yehova lindó e na gwɛ̃ ti dungɔ lɛ ngɛ̃́ ti bwai na bwai. Na ndakisa gwɛ̃ niko lengbi ti tongɔ e ya e tɛ ye mɛ nzɔ̃ni, e li ngalasisi, e gwe da yɔlɔ bere e sara tɛrɛ e se du ya tɛrɛ e ndo sɔ, wa ta e kpã dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e na ya likama so sãnga sãnga ma.

16. Satana ndo salela mbɛtɔ mɛ e ndo du na ni ti kwá ngasia?

¹⁶ Satana hĩnga ya e ndo hũ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ya adu ye mɛ ngbondoni. Lo ndo hũ ya e na dungɔ dã ti hɛ̃ngɔ ye zu mɛ e na ni ti nɛngɔ ya e bata na dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e​—abɛse du nga mangbi tɛ e ná Yehova. (Yobo 2:4, 5) Ni du bo nvɛ̃nɛ nvɛ̃ni! Na lo mɛ ya lo “na ngunu ti kpɔngɔ azi” ko, lo ndo salela mbɛtɔ ti kwá mɛ e ndo du na ni ti tongɔ e ya e kɛ̃ tɛrɛ Yehova. (Aeb. 2:14, 15) Na ya angoi mɛndɛ̃, azi tɛ lo lengbi ti tɛnɛngɔ hɛ̃ e ya se ta e kɛ̃ tɛrɛ Yehova ma ko, ala na kpɔngɔ e. Na ya alo mɛndɛ̃ Satana lengbi ti salelangɔ ngoi mɛ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ti na ya kaka ya e kɛ̃ tɛrɛ Yehova. Na ndakisa amonganga bere ayata e alengbi ti tongɔ e ya e ye ya akpã mɛ̃nɛ tɛrɛ e wa ni na lingɔ ya e ko nyɔ̃ ndia tɛ Yehova. Bere zo mɛndɛ̃ lengbi ti tongɔ e na ndo ngunu ya e sala tɛrɛ e na ndenge mɛ ta ni mangbi na ndia tɛ Yehova ma.

17. Na bangɔ Roma 8:37-39, nda mɛ ta elengbi ti kpɛngɔ mbɛtɔ ti kwá ma nɛ?

¹⁷ Adu biani ya ta e ndo sepala na kwá ma, kanda e hĩnga nzɔ̃ni ya abɛse e kpi ko, Yehova na ngbãngɔ bo lá kwɛ yengɔ e. (Di Roma 8:37-39.) Se Kwa Yehova kɔi kpi ko, lo na batangɔ lo kaya bingangɔ li tɛ lo, ka tɛ Yehova, zo niko dɛ bo na dungɔ lɛ ngɛ̃́. (Luka 20:37, 38) Londo kũ na bɛ lo ndozu bí ti songɔ na la. (Yobo 14:15) Lo hɛ̃ndó ye tɛ lo ti ngbondo ni ti nɛngɔ ya “[e]lua du ti kaka.” (Yn. 3:16) E hĩnga ya lo ndo ye e gba wa lo ndo da nga bɛ lo na e. Na se lɛ kɛ̃ngɔ tɛrɛ lo se du ya tɛrɛ e sɔ bere dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e ti na ya kaka ko, e kpã bɛ e ka ndo lo ti nɛngɔ ya lo gbɔ̃ bɛ e, elua ndara nga na ngunu. Ye mɛndó Valérie ná kɔ lo li la.​—Nz. 41:3.

18. Wangɔ mɛ elua na ndo se lɛlo tɛ Valérie nɛ?

¹⁸ Na ngoi mɛndó Valérie ti na bulu 35 ko, aluandó lo na ngã ti kansɛrɛ ti siɔni. E ba se mɛndó songo tɛ Yehova za lo ya lo nwɔ kpɛngɔ mbɛtɔ ti kwá. Lo tɛnɛ ya: “Ngoi mɛndó apa hɛ̃ mbi ya mbi na ngã ti kansɛrɛ ko, dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e agbinyangbindó mbala kɔi. Ayɔndó ya asu mbi ti nɛngɔ ya ta mbi kpi ma. Mbi gwendó ka tɛ amonganga gba ti nɛngɔ ya ala sumbi ko, ala zu pandó hɛ̃ mbi ya, ta ala lengbi ti sungɔ mbi zangangɔ kpãngɔ mɛ̃nɛ tɛrɛ mbi ma. Ahɛ̃ ndo mbi mbɛtɔ kpengbani, kanda mbi mundó ekateli ti tɔndɔngɔ ndia tɛ Nzapa, wa mbi kɛ̃ ngandó ya ta akpã mɛ̃nɛ tɛrɛ mbi ma. Na ya abulu gba Yehova fandó songo tɛ lo ge mbage tɛ mbi na ya alo ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃! Kpale ni hɛ̃nga ndó mbi lége ti fangɔ nga songo tɛ mbi ka mbage tɛ lo. Ngoi zu mɛ monganga ndo pa hɛ̃ mbi siɔ pa mɛ ba ngã tɛ mbi ko, mbi ndo li zu ya mbi hɛ̃ Yehova dengɔ bɛ wa ta mbi zi lége  hɛ̃ Satana ya lo nwɔ Yehova ma. Asundó mbi zangangɔ ya akpã mɛ̃nɛ tɛrɛ mbi, wa ni ɔndó nzɔ̃ni. Abɛse du ya ta akpale ti sãte tɛ mbi wɛndó zu ma ko, Yehova ngbãndó bo lá kwɛ zangɔ mbi. Na ndakisa, lá yenga kɔi uzu ti nɛngɔ ya alua mbi na ngã ti kansɛrɛ ko, e mandandó bɛli tɛnɛ mɛ: ‘Tozala na mpiko ntango tokutani na mikakatano.’ * Tɛnɛ ni ko zandó mbi ná kɔ mbi gba. E dindó ni fãni gba. Hɛ̃ngɔ tɛrɛ kaya kwa ti fangɔ tɛnɛ, gwengɔ bombi ngoi zu la zandó e ya e bata siriri tɛ e ti bɛ, wa e munga ekateli ti nzɔ̃ni.”

19. Ye mɛ ngbã dã li tɛrɛ lo nɛ?

¹⁹ Yehova ndo za awakwa tɛ lo ti lɛ gigi zu ya ala nwɔ akpengba kpale mɛ ala ndo tengbi na ni, wa ala kɛ̃ nga lo hɛ̃ Satana. (1 Pet. 5:8, 9) Mɔ lengbi nga ti nwɔngɔ mbɛtɔ tɛ mɔ. Angbã dã, Yehova na hɛ̃ngɔ lége hɛ̃ Yezo na azi mɛ na lɛngɔ gbia ndoni kɔi na lo ya, ala “gbɛ̃ kwa [tɛ] Satana.” (1 Yn. 3:8) Na pɛni, ta awakwa tɛ Nzapa ti lɛ sese zu “na kpɛngɔ mbɛtɔ ti ye kɔi ma, ta ye kɔi mɛ na hɛ̃ngɔ la mbɛtɔ na dungɔ da ma.” (Yis. 54:14; Mika 4:4) Uzu ti nɛngɔ ya kpale olo li tɛrɛ lo ko, ayɔ ya e li zu ti nɛngɔ ya e nwɔ ambɛtɔ tɛ e.

20. Ye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya e nwɔ ambɛtɔ tɛ e nɛ?

²⁰ Ayɔ ya e ngbã lá kwɛ kpãngɔ bɛ e ya, Yehova ndo ye e wa lo ndo bata nga e. Na lo ni la, ayɔ ya e gbɔ̃ li e na ndo aye mɛndó Yehova li hɛ̃ awakwa tɛ lo ti gã, wa e ndo kambisa nga tɛnɛ niko hɛ̃ azi mɛ so gunda e. Ta bɛ e li na aye mɛndó Yehova li tɛrɛ e na ngoi mɛndó e tengbi na kpale ti pɛnɔ̃ ma. Na lége tɛ Yehova elengbi ti nwɔngɔ ambɛtɔ tɛ e!​—Nz. 34:4.