1. Impsini leswi van’wana a va swi chava?

 PIMISA hi swikombiso swa vamakwerhu lava. Nestor ni nsati wa yena María a va lava ku ya tirha ka ndhawu leyi ku lavekaka vachumayeli. * Leswaku va yentxa leswo, a va fanele va tiwundla hi male ya yitsongo, kambe a va chava swaku loko va hanya hi male ya yitsongo, a va nga ta tsaka. Nkama Biniam a nga va Mboni ya Yehovha ka tiko leli ntirho wa hina a wu tsimbisiwa, a vone swaku a a ta tshuka a hluphiwa hi mhaka leswi a nga Mboni ya Yehovha, leswo swi mu chavisile, kambe leswi a a swi chava hintamu, hi leswaku maxaka ya yena a ma ta ku yini loko ma tiva swaku se i Mboni ya Yehovha. Nkama Valéria a nga tiva swaku a a ni cancro, a a karhateka swaku a ta mu kuma dotori lweyi a a ta mu daha na a hlonipha leswi Bibele li swi vulaka hi ngati. Phela a a chava swaku a nga tshuka a fa.

2. Hi mhaka muni hi fanele hi zama ku hlula ku chava?

² U tshama u chava? Hinkwerhu hi tshame hi chava. Loko hi nga tivoneli, hi nga ha yentxa swiboho leswi nga ta wonhaka wunghanu la hina na Yehovha hi mhaka ya ku chava. Phela leswo, hi leswi Sathana a swi lavaka. A zama ku tirhisa ku chava swaku a hi yentxa hi nga mu yingisi Yehovha, ku patsa ni nawu wa leswaku hi fanele hi chumayela. (Nhla. 12:17) Sathana a bihe mbilu, a ni mona funtshi a ni matimba. Se, hi nga swi kotisa ku yini ku tivhikela ka yena?

3. Impsini leswi nga hi pfunaka ku hlula ku chava?

³ Loko hi tiyiseka swaku Yehovha wa hi rhandza naswona a na hina minkama hinkwayu, Sathana a nge swi koti ku hi chavisa. (Pis. 118:6) Hi xikombiso, lweyi a nga tsala Tipisalema 118 a kumane ni swikarhatu swa swinyingi. A a ni valala  va vanyingi, van’wana a va hloniphiwa hintamu tikweni (tindzimana 9, 10). Minkama yin’wana a kumane ni swikarhatu swa swikulu (ndzimana 13). Naswona Yehovha a mu layile (ndzimana 18). Hambileswo, mutsali wa buku leli a yimbelele a ku: “A ni nge chavi nchumu.” Impsini a swi mu yentxa a nga chavi? A a swi tiva swaku hambileswi Yehovha a nga mu laya, a a mu rhandza hintamu. Lweyi a nga tsala buku leli la Tipisalema, a a nga kanakani swaku Yehovha a ta mu pfuna, ku nga na mhaka swaku a kumana ni xikarhatu xa ku tshamisa ku yini ka wutomi la yena. — Pis. 118:29.

4. Ku tiyiseka swaku Yehovha wa hi rhandza, swi nga hi pfunisa ku yini?

⁴ A hi kanakani swaku Yehovha a rhandza hinkwerhu. Ku tiyiseka ka hina ku ta hi pfuna kuva hi hlula minchumu leyi yinharhu: 1) Ku chava swaku a hi nge te swi kota ku wundla ndjangu wa hina, 2) ku chava vanhu ni 3) ku chava ku fa. Vamakwerhu lava hi nga bula hi vona ka paragrafu la ku sungula la nhlokomhaka leyi, va swi kotile ku hlula ku chava hikusa a va tiyiseka swaku Yehovha wa va rhandza.

5. Hi swini swikarhatu swin’wana leswi valumuzana va nga kumanaka na swona? (Vona mufoto wa pajina la ku sungula.)

⁵ Phela i swa lisima hintamu ka valumuzana ku wundla mindjangu ya vona. (1 Tim. 5:8) Loko u li mulumuzana, swi nga yentxeka u heleliwe hi ntirho hi mhaka mavabyi ya coronavirus; swi nga yentxeka u karhatekile hi swaku u ta wu wundlisa ku yini ndjangu wa wena; swi nga yentxeka a wu chava swaku u nga ha ta kuma ntirho wun’wana. Kumbe ku fana na Nestor na María lava se hi nga bula hi vona, swi nga yentxeka u pimise swaku u nge swi koti ku hanya hi male ya yitsongo. Sathana se a wu tirhisile ntlhamu lowu, swaku a tshikisa vanhu va vanyingi ku tirhela Yehovha.

6. Impsini leswi Sathana a zamaka ku hi kholwisa swona?

⁶ Sathana a zama ku hi yentxa hi kholwa swaku Yehovha a nga na mhaka na hina ni leswaku a nge hi pfuni ku wundla mindjangu ya hina. Hi mhaka leyo, hi nga ha pimisa swaku hi fanele hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi nga heleliwi hi mintirho ya hina, hambi swi lava hi nga yi yingisi minawu ya Yehovha.

7. Impsini leswi Yesu a nga hi tiyisekisa swona?

⁷ Leswi Yesu a mu tivaka kahle Yehovha ku tlula vanhu hinkwavu, a hlaye leswi hi yena: “Papayi wa n’wina wa swi tiva leswi mi swi pfumalaka na mi nge se swi kombela.” (Mat. 6:8) Yesu wa swi tiva swaku Yehovha a ta hi nyika leswi hi swi lavaka. Leswi hi nga Vakreste, hi lumba ndjangu wa Yehovha. Hi nga tiyiseka swaku Yehovha, Nhloko ya ndjangu wa wu hlonipha nawu lowu nga ka 1 Timotiyu 5:8.

8. a) Impsini swi nga ta hi pfuna ku kala hi nga karhateki hi leswi hi nga ta tiwundla hi swona? (Matewu 6:31-33) b) Hi nga va tekelelisa ku yini nuna na nsati va nga ka mufoto, lava va nyikaka makwerhu wawansati swakudla?

⁸ Loko hi tiyiseka swaku Yehovha wa hi rhandza ni swaku wa wu rhandza ndjangu wa hina, a swi nge hi karhateli ku kholwa swaku a ta hi nyika hinkwaswu leswi hi swi lavaka. (Lerha Matewu 6:31-33.) Yehovha i Xikwembu lexi nyikanaka, naswona a ta hi nyika leswi hi swi lavaka. Phela nkama lowu Yehovha a nga yentxa misava a nga yo hi nyika leswi hi swi lavaka swaku hi hanya ntsena,  hi lirhandzu a tate misava hi minchumu leyi a yi ta hi yentxa hi tsaka. (Gen. 2:9) Hambiloko minkama yin’wana hi nga li na swilo leswi a hi navela ku va na swona, a hi khumbukeni swaku hinkwaswu leswi hi nga na swona hi nyikiwe hi Yehovha. (Mat. 6:11) A hi khumbukeni swaku hinkwaswu leswi hi titsonaka swona swaku hi tirhela Yehovha, a swi nge pimanisiwi ni minkateko leyi a hi nyikaka yona ni leyi a nga ta hi nyika ka nkama lowu taka. Nestor na María va swi vonile leswo. — Esa. 65:21, 22.

9. U djondza yini ka xikombiso xa Nestor na María?

⁹ Nestor na María a va ni yindlo ya ku xonga va tlhela va va ni ntirho wa kahle aColómbia. Vona va te: “Hi pimise hi ku pumba swilo leswi a hi li na swona swaku hi yengetela ntirho wa hina ka Yehovha, kambe a hi chava swaku a hi nge tsaki loko hi hanya hi male ya yitsongo.” Se, i yini xi nga va pfuna swaku va nga ha chavi? Va pimise hi leswi Yehovha a va rhandzisaka xiswona. Leswi a va tiyiseka swaku Yehovha a ta va hlayisa, va tshike mintirho ya vona leyi a yi va nyika male ya yinyingi. Va xavise yindlo ya vona va tlhela va rhurha va ya ka ndhawu leyi a ku laveka vachumayeli. Se, va titwisa ku yini hileswi va nga swi yentxa? Nestor a li: “Buku la Matewu 6:33 la hetiseka ka hina, hikusa a hi se pfumala nchumu, funtshi hi ni wutomi la ku tsakisa.”

10. Hi mhaka muni vanhu va chava vanhu van’wana?

¹⁰ Ku sukela loko Adamu na Evha va djohile, vanhu va yentxela vanhu van’wana swilo swa ku biha. (Ekl. 8:9) Hi xikombiso, lava rhangelaka va tirhisa matimba ya vona swaku va va yentxela swa ku biha van’wana. Ku talile hi swa ku biha, a swikola ku tale hi vanhu lava rhuketelaka va tlhela va hlupha vakolega va vona, funtshi van’wana va ma hlupha hintamu maxaka ya vona. Se, swa twala leswi vanhu va chavaka vanhu van’wana. Sathana a ku tirhisisa ku yini ku chava swaku a hi vavisa?

11-12. Sathana a wu tirhisisa ku yini ntlhamu wa ku chava vanhu swaku a hi tshikisa ku tirhela Yehovha?

¹¹ Sathana a zama ku hi yentxa hi chava vanhu swaku hi ta tshika ku chumayela ni ku tirhela Yehovha. A xengetela lava fumaka swaku va tsimbisa ntirho wa hina va tlhela va hi hlupha. (Luk. 21:12; Nhla. 2:10) Vanhu  va vanyingi va hangalasa mavunhwa hi Timboni ta Yehovha. Vanhu lava kholwaka mavunhwa wolawo, va hi poyila kumbe va hi hlupha. (Mat. 10:36) Phela leswo a swi hi hlamalisi, hikusa Sathana a tirhisa ntlhamu lowu ku sukela ka nkama wa vapostolo. — Mint. 5:27, 28, 40.

¹² Handle ka ku hluphiwa hi lava fumaka, ku ni ntlhamu wun’wana lowu Sathana a wu tirhisaka. Van’wana va chava swaku maxaka ya vona ma ta ku yini loko va va Timboni ta Yehovha. Leswo swi va chavisa hintamu ku tlula hambi hi ku hluphiwa. Phela va ma rhandza hintamu maxaka ya vona naswona va navela swaku na wona ma rhandza Yehovha. Se, a swi va tsakisi ku twa maxaka ya vona ma vulavula swa ku biha hi Yehovha ni vanhu va yena. Hambileswo, maxaka man’wana lawa ku sunguleni a ma nga lavi ku twa nchumu hi Yehovha, ma game ma djondza ntiyiso. Se, hi nga ku yini loko maxaka ya hina ma nga ha lavi ku yentxa nchumu na hina hileswi hi nga Timboni ta Yehovha?

13. Ku tiyiseka swaku Yehovha wa hi rhandza swi nga hi pfunisa ku yini loko maxaka ya hina ma hi djikela? (Tipisalema 27:10)

¹³ Hi nga tiyisiwa hi marito ya ku saseka lawa ma kumekaka ka Tipisalema 27:10. (Lerha.) Loko hi pimisa hi leswi Yehovha a hi rhandzisaka xiswona, hi titwa na hi vhikelelekile funtshi a hi chavi nchumu hambiloko maxaka ya hina ma hi djikela. Loko hi tiyisela, Yehovha a ta hi katekisa. A ta hi nyika leswi hi swi lavaka swaku hi hanya, a ta hi pfuna swaku hi tsaka hi tlhela hi va vanghanu va vakulu va yena. Biniam lweyi se hi nga bula hi yena, a swi vonile leswo.

14. U djondza yini ka xikombiso xa Biniam?

¹⁴ Biniam a ve Mboni ya Yehovha hambileswi a a swi tiva swaku ka tiko leli a tshamaka ka lona Timboni ta Yehovha ta hluphiwa. Ku tiva swaku Yehovha wa mu rhandza swi mu pfunise ku yini Biniam? Yena a li: “Mimfumu a yi hlupha Timboni ta Yehovha yi nga chayi, kambe lexi a ni xi chava hintamu a ku li ku djikeliwa hi maxaka ya mina. A ni chava swaku papayi wa mina a ta kwata hintamu hileswi ni nga Mboni ya Yehovha, ni tlhela ni chava swaku maxaka ya mina ma nga ha ta ni hlonipha.” Hambileswo, Biniam a a nga kanakani swaku Yehovha minkama hinkwayu wa va hlayisa lava a va rhandzaka. A tlhela a ku: “Ni pimise hi leswi Yehovha a nga  va pfunisa xiswona van’wana loko va kumana ni swikarhatu swa male kumbe loko va hluphiwa. A ni swi tiva swaku loko ni tiyisela ni tlhela ni tshembeka, Yehovha a ta ni katekisa. Ni swi vonile hi ya mina swaku Yehovha wa hi pfuna loko hi tshama na hi tshembekile.” Yehovha a a fana ni Papayi ka Biniam funtshi vamakwerhu a va fana ni maxaka ka yena.

15. Hi mhaka muni hi chava ku fa?

¹⁵ Bibele li li lifu i nala. (1 Kor. 15:25, 26) Hi nga ha chava loko hi pimisa hi ku fa, ngopfungopfu loko munhu lweyi hi mu rhandzaka a vabya hintamu. Kasi hi mhaka muni hi chava ku fa? Hikusa Yehovha a hi yentxe na hi navela ku hanya wutomi la ku kala li nga heli. (Ekl. 3:11) Kambe ku chava ku fa, swi nga hi pfuna swaku hi vhikela wutomi la hina. Hi xikombiso, hi nga ha trenara, hi dla swakudla swa swinene, hi ya xibelhela loko hi vabya hi tlhela hi nga veki wutomi la hina nghozini hi maxivomu.

16. Sathana a nga wu tirhisisa ku yini ntlhamu wa ku chava ku fa, swaku a hi tshikisa ku yingisi minawu ya Yehovha?

¹⁶ Sathana wa swi tiva swaku wutomi i la lisima hintamu ka hina. A vula swaku hi nga pfumela hambi hi ku luzekeliwa hi wunghanu la hina na Yehovha swaku hi nga fi. (Yobo 2:4, 5) Phela leswo a hi ntiyiso. Se, leswi Sathana “a kotaka ku yentxa swaku ku fiwa”, a tirhisa ku chava lifu swaku a hi tshikisa ku tirhela Yehovha. (Heb. 2:14, 15) Minkama yin’wana, lava nyimaka na Sathana va dlaya vanhu va Yehovha hileswi va yalaka ku tshika ku yingisa minawu ya yena. Minkama yin’wana Sathana a nga ha tirhisa mavabyi swaku a hi yentxa hi nga yingisi minawu ya Yehovha. Vadotori ni maxaka ya hina va nga ha hi sindzisa ku pfumela ku cheliwa ngati kumbe hi pfumela madahelo lama lwisanaka ni minawu ya Bibele.

17. Hi ku ya hi Varoma 8:37-39, hi mhaka muni hi nga fanelanga hi chava ku fa?

¹⁷ Hambileswi hi kalaka hi nga swi lavi ku fa, ha swi tiva swaku Yehovha a nga ta tshika ku hi rhandza hambiloko hi fa. (Lerha Varoma 8:37-39.) Yehovha wa va khumbuka vanghanu va yena lava va nga fa, ka yena swi fana ni loko va ha hanya. (Luk. 20:37, 38) Wa swi lava ku va pfuxa. (Yobo 14:15) A ze a nyikela hi N’wana wa yena Yesu swaku hi “kuma wutomi la ku kala li nga heli.” (Yoh. 3:16) Ha swi tiva swaku Yehovha a hi rhandza hintamu naswona a ni mhaka na hina. Hi mhaka leyo, loko hi vabya kumbe hi chava ku fa, hi fanele hi tshemba swaku Yehovha a ta hi tiyisa a tlhela a hi nyika wutlharhi. Leswo hi leswi Valéria ni nuna wa yena va nga swi yentxa. — Pis. 41:3.

18. U djondza yini ka leswi nga yentxekela Valéria?

¹⁸ Nkama Valéria na a ni 35 wa malembe, a tsumbule swaku a a ni cancro. Lirhandzu li mu pfunise ku yini ku hlula ku chava ku fa? Yena a li: “Nkama ni nga tiva swaku a ni ni cancro, wutomi la hina li txintxile, a swi lava ni operariwa. Ni vulavule ni vadotori va vanyingi kambe hinkwavu va yalile ku ni operara na va nga tirhisi ngati. Kambe a ni pfumelanga hikusa a ni nga swi lavi ku tlula minawu ya Yehovha. Minkama hinkwayu Yehovha wa ni komba swaku wa ni rhandza. Hi mhaka leyo, swoswi i nkama wa ku na mina ni mu komba swaku na mu rhandza. Minkama ya yinyingi a ni yamukela mahungu ya ku kala ma nga tsakisi, kambe nkama lowu a ni ma yamukela, a ni tama ni mu tshemba Yehovha  ni tlhela ni yentxa hinkwaswu leswi ni nga swi kotaka swaku ni danisa Sathana. Swi game swi koteka swaku ni operariwa na ni nga cheliwanga ngati. Hambileswi na ha vabyaka, Yehovha minkama hinkwayu a hi nyika leswi hi swi lavaka. Hi xikombiso, na ka ha chota vhiki swaku ni ya xibelhela, abandleni hi djondze hi nhlokomhaka leyi nge: ‘Ku Langutana Ni Maxangu Ya Namuntlha Hi Xivindzi.’ * Nhlokomhaka leyi yi hi tiyisile hintamu, hi yi lerhe hi ku phindhaphindha. Tinhlokomhaka ta ku fana ni leti, ku chumayela ni ku ya mintlhanganwini swi pfune hina vambirhi swaku hi hanya na hi rhulile hi tlhela hi yentxa swiboho swa swinene.”

19. Impsini leswi Yehovha a nga ta swi yentxa ka nkama lowu taka?

¹⁹ Ku sukela khale, Yehovha a pfuna vanhu va yena swaku va hlula swikarhatu va tlhela va lwisana ni Davulosi. (1 Ped. 5:8, 9) Na wena a nga ku pfuna. Ku nga li khale, Yehovha a ta tirhisa Yesu ni lava va nga ta fuma na yena swaku a “helisa mintirho ya Davulosi.” (1 Yoh. 3:8) Hi nkama wolowo, lava tirhelaka Yehovha a va nga ta ‘chava nchumu, a xi kona nchumu ni xin’we lexi nga ta va chavisa.’ (Esa. 54:14; Miki. 4:4) Na ha ha nyimela nkama wolowo, hi fanele hi hlula ku chava ka hina.

20. Impsini swi nga ta hi pfuna ku hlula ku chava?

²⁰ Hi fanele hi tama hi kholwa swaku Yehovha wa hi rhandza ni swaku wa va vhikela vanhu va yena. Lexi nga ta hi pfuna ku yentxa leswo, i ku pimisa ni ku bula hileswi Yehovha a nga va vhikelisa xiswona vanhu va yena ka nkama lowu nga hundza. Funtshi hi nga khohlweni leswi Yehovha a nga hi pfunisa xiswona nkama lowu hi nga kumana ni swikarhatu. Hi ku pfuniwa hi Yehovha hi nga swi kota ku hlula ku chava! — Pis. 34:4.