1. Bintu ki ebimu ebitusobora kutiina?

 TEKEREZAAHO enyikara zinu ez’abaireho kwo. Nestor na mukazi we María, bakaba nibagonza kuheereza nambere hali obwetaago. * Kusobora kukora eki, bakaba nibetaaga kwega kukozesa sente ntaito. Baitu bakatiina ngu nibasobora kutatunga okusemererwa kakuba bakeehya ha ntahya yabo. Biniam obuyafookere omu h’Abakaiso ba Yahwe omu ihanga nambere omulimo gwaitu niguhakanizibwa, akakyetegereza ngu, nk’omu h’abantu ba Ruhanga, akaba n’asobora kuhiganizibwa. Eki kikamutiinisa. Baitu ekyakizireyo kumutiinisa nugwo omulingo abanyabuzaale be bakwetwaizeemu obubakukyetegeriize ngu ataahire omu diini empyaka. Valérie bakamusangamu kansa ey’amaani, kandi kikamugumira kutunga dakitaali ow’okumusemeza ay’akuteiremu ekitiinisa enyikiriza ze ezirukusigikirra ha Baibuli ezirukukwata ha sagama. Nahabweki, akatiina ngu n’asobora kufa.

2. Habwaki tusemeriire kwekamba kusingura okutiina kwaitu?

² Wakatungaga okutiina nk’oku? Baingi omuliitwe kukatuhikaho. Kakuba tuteega kurwanisa okutiina kwaitu, nitwija kukora encwamu embi ezisobora kucekya enkoragana yaitu na Yahwe. Eki nikyo Sitaani arukugonza. Kandi alengaho kukozesa okutiina kwaitu kutuletera kujeemera ebiragiro bya Yahwe otwaliiremu n’eky’okutebeza amakuru amarungi. (Kus. 12:17) Sitaani mubi muno, mukaali, kandi w’amaani. Baitu n’osobora kumwerinda. Omu mulingo ki?

3. Kiki ekisobora kutukonyera kusingura okutiina kwaitu?

 ³ Obutuba nitukigumya ngu Yahwe n’atugonza, nukwo kugamba ngu ali ha rubaju rwaitu, Sitaani tarukwija kututiinisa. (Zab. 118:6) Ekyokurorraho, omuhandiiki wa Zabuli 118 akaraba omu nyikara ezirukumaramu muno amaani. Akaba aine abanyanzigwa baingi otwaliiremu n’abakaba baine ebitiinisa (orukarra 9, 10). Obwire obundi, yarabaga omu kusindikirizibwa okw’amaani (orukarra 13). Kandi akaba atungire “okuhanwa okw’amaani” kuruga hali Yahwe (orukarra 18, NWT). Baitu nabwo, omuhandiiki wa Zabuli ogu akagamba ati: “Tintine.” Kiki eky’amuletiire kwehurra aine obulinzi? Akaba akimanyire ngu Ise ow’omu iguru n’obwaraaba yamuhanire, yamugonzaaga muno. Omuhandiki wa Zabuli onu akaba nakigumiza kimu ngu enyikara yoona eiyakurabiremu, Ruhanga we ow’okugonza akaba ayetekaniize kumukonyera.​—Zab. 118:29.

4. Kutiina kwa mulingo ki okutusobora kusingura kakuba tuba nitukigumiza kimu ngu Ruhanga n’atugonza?

⁴ Tusemeriire kuba nitukigumiza kimu ngu Yahwe n’atugonza. Kinu nikiija kutukonyera kusingura okutiina kw’emiringo esatu, (1) kutiina ngu titurukwija kutunga ebyetaago by’eka yaitu, (2) kutiina abantu, hamu (3) n’okutiina okufa. Ab’oruganda na banyanya itwe ababaziibweho omu kacweka ak’okubanza, boona bakasobora kusingura okutiina kwabo hawokuba bakaba nibakigumya ngu Ruhanga n’abagonza.

5. Nyikara ki ezisobora kweralikiriiza omutwe gw’eka? (Rora ekisisani ekya ha kyesweko.)

⁵ Omutwe gw’eka Omukristaayo akimanyire ngu obujunanizibwa bw’okuhikyaho eka ye ebyetaago eby’omubiri bukuru muno. (1 Tim. 5:8) Obworaaba oli mutwe gw’eka, n’osobora kuba wayeralikiriire muno omu kasumi ak’oburwaire bwa Korona ngu n’osobora kufeerwa omulimo gwawe. N’osobora kuba wayeralikiriire ngu torukwija kusobora kutunga ebyokulya rundi kusasura renti. Ekindi, n’osobora kuba watiniire ngu kakuba ofeerwa omulimo gwawe n’osobora kulemwa kutunga ogundi. Obundi kusisanaho Nestor na María, n’osobora kuba watekeriize ngu torukwija kusobora kuhikyaho eka yaawe ebyetaago byayo habw’entahya yaawe entaito. Sitaani asoboire kulemesa abantu baingi kuheereza Yahwe habw’okutiina ebintu nk’ebi.

6. Kiki Sitaani ekyalengaho kutuletera kwikiriza?

⁶ Sitaani alengaho kutuletera kwikiriza ngu Yahwe tarukutufaaho kandi ngu tatukonyera kurolerra eka yaitu. Ekirugamu, nitusobora kutekereza ngu tusemeriire kukora buli kimu kyona ekirukusoboka kwikazaaho omulimo gwaitu n’obukyetaagisa kucwa emisingi ya Baibuli.

7. Kiki Yesu ekyarukutugumya?

⁷ Yesu, ow’amanyire Isiitwe Yahwe kukira omuntu ondi wena, n’atugumya ngu Ruhanga waitu ‘amanyire ebiturukwetaaga tutakahikire n’okumusaba.’ (Mat. 6:8) Kandi Yesu akimanyire ngu Yahwe ayetekaniize kutuhikyaho ebyetaago byaitu. Nk’Abakristaayo, tukimanyire ngu tuli kicweka ky’eka ya Ruhanga. Yahwe nuwe mutwe gwaitu ogw’eka, kandi nitukigumya ngu naija kukora eki kyonyini ekiyaragiire emitwe y’eka kukora omu 1 Timoseo 5:8.

8. (a) Kiki ekiratukonyera kusingura okutiina ngu titurukwija kusobora kuhikyaho eka yaitu ebyetaago? (Matayo 6:31-33) (b) Kusigikirra ha kisisani, nitusobora tuta kwegera ha w’oruganda na mukazi we abaletiire munyaanya itwe ebyokulya?

⁸ Obuturakigumya ngu Yahwe n’atugonza kandi n’agonza eka yaitu, tikirukwija kutugumira kwikiriza ngu nitwija kutunga ebyetaago byaitu. (Soma Matayo 6:31-33.) Yahwe  n’agonza kutuha ebyetaago byaitu, kandi Mugabi ow’okugonza! Obuyahangire ensi, atagarukire ha kutuha ebintu ebiturukwetaaga kusobora kuba bomeezi. Baitu habw’okugonza, ensi akagijuzaamu ebintu bingi ebyakutuletiire okusemererwa kwingi. (Kub. 2:9) N’obukiraaba ngu obwire obumu tutunga ebyo byonka ebiturukwetaaga kuba bomeezi, kirungi muno kuteeka omutima ha nsonga ngu tusoboire kubitunga. Yahwe aba atalemerwe kutuha ebyetaago byaitu. (Mat. 6:11) Tusemeriire kwikara nitukiijuka ngu omu kasumi kanu Yahwe naija kutuha ebintu bingi eby’omuhendo kukira ekintu kyona ekituba tweferiize. Kandi omu kasumi ak’omu maiso naija kutuha obwomeezi obutahwaho. Eki nikyo Nestor na María bahikire bayetegereza.​—Is. 65:21, 22.

9. Kiki eky’osobora kwega kuruga omu kyokurorraho kya Nestor na María?

⁹ Nestor na María bakaba baine enju enungi hamu n’emirimo enungi omu Colombia. Bakagamba bati: “Tukatekerezaaho kworobyamu obwomeezi bwaitu kandi n’okwongera ha buheereza bwaitu, baitu tukatiina ngu titurukwija kutunga okusemererwa kakuba tukeehya ha ntaahya yaitu.” Kiki eky’abakonyire kusingura okutiina oku? Bakatekerezaaho emiringo nyingi Yahwe ey’akaba aboolekere ngu n’abagonza. Habw’okukigumiza kimu ngu Yahwe naija kubarolerra, bakaleka emirimo yabo ey’ekaba n’ebasasura kurungi. Bakatunda enju yabo kandi baagenda omu kicweka ekindi eky’ihanga lyabo nambere hakaba hali obwetaago obw’abatebezi b’Obukama. Nibehurra bata habw’encwamu eibakozere? Nestor nagamba ati: “Tweroliire amananu agali omu Matayo 6:33. Titukaburwahoga ekintu kyona ekiturukwetaaga. Kandi hati twine okusemererwa n’okukira kara.”

10. Habwaki kitarukuhuniriza kurora ngu abantu batiinangana?

¹⁰ Kuruga Adamu na Hawa bajeemera Yahwe, abantu baikaire nibahikyaho bagenzi baabo akabi. (Mug. 8:9) Ekyokurorraho, abantu bakozesa kubi obusobozi bwabu, abacwi b’ebiragiro bakora kubi abantu abandi, abeegi abamu ha isomero bendereza, bajuma, kandi batinisiriza bagenzi baabo, kandi abantu abamu batwaza kubi n’ab’omu maka gaabu. Nahabweki tikirukuhuniriza kurora ngu abantu batiinangana! Sitaani alengaho ata kutuhabisa nakozesa okutiina abantu okutwine?

11-12. Sitaani akozesa ata okutiina abantu kutulemesa?

¹¹ Sitaani alengaho kukozesa okutiina abantu  kutuletera kujeemera Yahwe kandi n’okuleka kutebeza. Sitaani aletiire gavumenti ezimu kutanga omulimo gwaitu kandi n’okutuhiganiza. (Luk. 21:12; Kus. 2:10) Omu nsi ya Sitaani abantu baingi bararangya amakuru agarukuhabisa n’ebisuba h’Abakaiso ba Yahwe. Abantu abaikiririza omu bisuba binu nibasobora kutusekereza, rundi kututeera. (Mat. 10:36) Kituhuniriza kurora Sitaani nakozesa emitego enu? Nangwa. Akagikozesa n’omu kyasa eky’okubanza.​—Eng. 5:27, 28, 40.

¹² Kutiina gavumenti kutuhakaniza tikiri nikyo ky’okurwanisa kyonka Sitaani eky’akozesa. Abamu batiina abanyabuzaale baabo ekibaratekereza obubarafooka Bakaiso ba Yahwe kukira n’okutiina kuteerwa. Bagonza muno abanyabuzaale baabo, kandi bagonza nabo beege hali Yahwe, kandi bamugonze. Kibasaaliza kuhurra abanyabuzaale baabo nibabazaaho kubi Yahwe hamu n’abantu be. Obwire obumu, abanyabuzaale abaahakanizaaga amananu bakahika bageega. Baitu turayetwaza tuta kakuba abanyabuzaale baitu batwecwaho habw’enyikiriza zaitu empyaka?

13. Kukigumya ngu Ruhanga n’atugonza nikisobora kutukonyera kita kakuba abanyabuzaale baitu batwecwaho? (Zabuli 27:10)

¹³ Nitusobora kuhuumuzibwa ebigambo ebirungi ebiri omu Zabuli 27:10. (Soma.) Obutwijuka omulingo Yahwe atugonza, titutiina ekiraabaho abanyabuzaale baitu n’obubaratwecwaho. Kandi nitukigumya ngu Yahwe naija kutuha empeera habw’okugumiisiriza kwaitu. Yahwe naija kuturolerra omu byetaago byaitu eby’omubiri, enyehurra, hamu n’eby’omwoyo kukira omuntu ondi wena! Eki nikyo kyonyini Biniam yazoire.

14. Kiki ekitusobora kwega kuruga omu kyokurorraho kya Biniam?

¹⁴ Biniam akafooka omu h’Abakaiso ba Yahwe n’obukiraaba ngu akaba akimanyire ngu gavumenti ekaba n’ehiganiza muno Abakaiso ba Yahwe omu ihanga eri. Tekerezaaho omulingo Biniam kukimanya ngu Yahwe n’amugonza ky’amukonyire kusingura okutiina abantu. Nagamba ati: “Okuhiganizibwa kukaba kw’amaani kukira nk’oku nkaba nintekereza. Baitu ekintu ekinkaba nintiina n’okukira kuhiganizibwa gavumenti, kikaba okuhakanizibwa abanyabuzaale bange. Nkaba ntiinire ngu encwamu yange ey’okufooka omu h’Abakaiso ba Yahwe tiyakusemiize ise nyowe ow’akaba atali omu mananu, kandi n’abanyabuzaale bange tibakwongiire kuntekamu ekitiinisa.” Baitu, Biniam akaba n’akigumiza kimu ngu Yahwe aikara n’arolerra abo abarukumugonza. Biniam  n’asoborra ati: “Nkatekerezaaho omulingo Yahwe yakonyiremu abandi kugumira ebizibu omu by’entaahya, okusoroorwa, hamu n’okuteerwa ebitebe by’abantu. Nkaba nkimanyire ngu kakuba nsigara ndi mwesigwa hali Yahwe, akaba naija kumpa emigisa. Obunakwasirwe emirundi nyingi kandi bambonabonesa, nkakyerorra nyenka nk’oku Yahwe atukonyera obutwikara tuli besigwa haluwe.” Yahwe akafooka Ise Biniam, kandi abaheereza be bakafooka eka ye yonyini.

15. Habwaki kya buli kiro kutiina okufa?

¹⁵ Baibuli eyeta okufa omunyanzigwa. (1 Kol. 15:25, 26) Nitusobora kwetuntura obututekerezaaho okufa kukira muno obutuba turwaire muno rundi omuntu outurukugonza arwaire oburwaire obw’amaani. Habwaki tutiina okufa? Habw’okuba Yahwe akatuhanga n’ekihika “eky’okwomeera ebiro n’ebiro.” (Mug. 3:11, NWT) Baitu kutiina okufa nikusobora kutukonyera kulinda obwomeezi bwaitu. Ekyokurorraho, nikusobora kutuletera kukora encwamu enungi nk’okulya ebyokulya ebiine ekiriisa, kukora ebisasaizi, kutunga obujanjabi obukirukuba nikyetaagisa, kandi n’okwerinda kukora ebintu ebisobora kuteeka obwomeezi bwaitu omu kabi.

16. Sitaani alengaho ata kutuletera kujeemera Yahwe n’akozesa okutiina okufa?

¹⁶ Sitaani akimanyire ngu tugonza muno obwomeezi bwaitu. Nagamba ngu nitwija n’okuhayo enkoragana yaitu na Yahwe kusobora kukiza obwomeezi bwaitu. (Yob. 2:4, 5) Sitaani tahikire nakake! Baitu nk’oku Sitaani nuwe “anyakuina obusobozi obwokufa,” alengaho kukozesa okutiina kufa kutuletera kwecwaho Yahwe. (Baheb. 2:14, 15) Obwire obumu, abantu abahabisiibwe Sitaani nibasora kutinisiriza abaheereza ba Yahwe ngu, nibaija kubaita kakuba batehakana okwikiriza kwabo. Rundi Sitaani n’asobora kulengaho kutuletera kujeemera Yahwe, obutuba nitwetaaga obujanjabi obwa bwangu bwangu obwomeezi bwaitu obububa buli omu kabi. Badakitaali rundi abanyabuzaale abatali omu mananu, nibasobora kutusindikiriza kwikiriza kuteekwamu esagama ekintu ekirukucwa ebiragiro bya Ruhanga. Rundi abamu nibasobora kutusonasona kwikiriza obujanjabi oburukucwa emisingi ya Baibuli.

17. Kusigikirra ha Abarumi 8:37-39, habwaki tutasemeriire kutiina okufa?

¹⁷ N’obukiraaba ngu titugonza okufa, tukimanyire ngu Yahwe taleka kutugonza n’obutufa. (Soma Abarumi 8:37-39.) Banywani ba Yahwe obubafa, aikara n’abaijuka, basisana oti rundi bakyali bomeezi. (Luk. 20:37, 38) Aine ekihika eky’amaani eky’okubahumbuura. (Yob. 14:15) Yahwe akasasura omuhendo gwa haiguru muno nukwo tusobole ‘kutunga obwomeezi obutahwaho.’ (Yoh. 3:16) Tukimanyire ngu Yahwe n’atugonza muno kandi n’atufaaho. Nahabweki, omu kiikaro ky’okwecwaho Yahwe obutuba turwaire, rundi obwomeezi bwaitu buli omu kabi, tumwesiga ngu naija kutuhuumuza, kutuha amagezi, hamu n’amaani. Kinu nikyo Valérie na musaija we ekibaakozere.​—Zab. 41:3.

18. Kiki eky’osobora kwega kuruga omu kyokurorraho kya Valérie?

¹⁸ Valérie obwakaba aine emyaka 35, bakamusangamu kansa ey’amaani muno. Tekerezaaho omulingo okugonza kwa Yahwe kw’amukonyire kusingura okutiina okufa. Nagamba ati: “Obubansangiremu kansa, kikahindura obwomeezi bwaitu omu kiro kimu. Nkaba ninyetaaga kusemezebwa okw’amaani kusobora kukira. Nkahikirra badakitaali baingi abarukusemeza, baitu boona bakanga kunsemeza batanteiroho esagama. Nkatiina muno, baitu habwokuba nkaba manyire ekiragiro kya  Ruhanga, nkanga kwikiriza kuntekamu esagama! Omu bwomeezi bwange bwona Yahwe akaba anyolekere okugonza kwingi. Hati nanyowe nkaba ntungire omugisa gw’okumwoleka nk’oku nimugonza. Buli kaire natungaga amakuru amabi kuruga omu badakitaali, kyandeteraga kweyongera kucweramu kimu kusemeza Yahwe kandi n’okutaikiriza Sitaani kusingura. Bakamara bansemeza batakozeseze esagama, kandi okusemeza kukagenda kurungi. N’obukiraaba ngu nkyali muceke, Yahwe aikaire n’atuha ebiturukwetaaga. Ekyokurorraho, omu rusorrokano rw’ekitebe orutwatungire obubakaba batakankebiire, tukabazaaho ekicweka ‘Kuraba omu Bizibu by’Omu Kasumi Kanu Tuli Bamanzi.’ * Ekicweka kinu kikatuhuumuza muno. Tukakisoma emirundi nyingi. Ebicweka nka binu, hamu n’okuba n’entekaniza enungi ey’eby’omwoyo binkonyiire naiba nyowe kutunga obusinge omu mutima, kwikara tutekaine, n’okukora encwamu enungi.”

19. Kiki ekiraabaho omu kasumi akatali kahara?

¹⁹ Habw’obukonyezi bwa Yahwe, Abakristaayo kwetorora ensi yoona basingwire enyikara ezigumangaine, kandi basoboire kusingura omu kuhakaniza Sitaani. (1 Pet. 5:8, 9) Naiwe n’osobora. Omu kasumi akatali kahara, Yahwe naija kuragira Yesu hamu n’abarukulema nabo ‘kuhwerekereza emirimo ya Sitaani.’ (1 Yoh. 3:8) Hanyuma y’eki, abantu abarukuheereza Ruhanga ‘tibalitiina; kandi n’okwekanga kuliba hara.’ (Is. 54:14; Mik. 4:4) Baitu tutakahikire omu kaire ako, tusemeriire kukora n’amaani kusingura okutiina kwaitu.

20. Kiki ekiratukonyera kusingura okutiina kwaitu?

²⁰ Tusemeriire kugumizaamu nitukigumiza kimu ngu Yahwe n’atugonza kandi alinda abaheereza be. Kusobora kukikora, tusemeriire kwecumitirizaaho n’okubazaaho omulingo Yahwe yalinzire abaheereza be omu kasumi kaakara. Kandi nitusobora n’okutekerezaaho omulingo Yahwe atukonyire kuraba omu nyikara ezigumangaine. Habw’obukonyezi bwa Yahwe, nitusobora kusingura okutiina kwaitu!​—Zab. 34:4.