Мәзмунға өтүш

Мундәриҗигә өтүш

26-ТӘТҚИҚ МАҚАЛИСИ

Сөйгү-муһәббәт қорқунучни йеңишимизгә қандақ ярдәм бериду?

Сөйгү-муһәббәт қорқунучни йеңишимизгә қандақ ярдәм бериду?

«Пәрвәрдигар мән тәрәптидур, мән қорқмаймән» (ЗӘБ. 118:6 [117:6]).

3-НАХША «Худа Өзи меһир-муһәббәттур»

БУ МАҚАЛИДӘ a

1. Қандақ қорқунучларға дуч келимиз?

 БӘЗИ Йәһва гувачилири баштин өткүзгән ишларни көрүп чиқайли. Нестор вә аяли Мария вәз ейтқучиларға муһтаҗ болған йәргә көчүшни халиған b. Амма шундақ қилиш үчүн улар теҗәшлик аддий-саддә турмуш кәчүрүшни үгинишкә тоғра кәлгән. Улар дәсләптә азғина пул билән һаят кәчүрсәк, һәқиқий бәхиткә еришәлмәймиз дәп қорққан еди. Иш-паалийитимиз чәкләнгән дөләттә яшайдиған Биниам исимлиқ киши Йәһва гувачиси болғанда, зиянкәшликкә дуч келиши мүмкинлигини тонуп йәткән. У буниңдин қорққан. У йәнә аилисидикиләр униң йеңи динни қобул қилғанлиғини билсә, қандақ инкас қайтуруши һәққидә ғәм қилип, техиму қорқуп кәткән. Валерия исимлиқ аялға еғир рак кесили дәп диагноз қоюлған. У өзиниң Муқәддәс китапқа асасланған қанға болған көзқаришини һөрмәтләйдиған бир дохтурни тепиш үчүн көп издәнгән. Наһайити ениқки, у өлүп кетишидин қорққан.

2. Немә үчүн қорқунучимизни йеңиш үчүн күч чиқиришимиз керәк?

2 Сизму шундақ қорқунучни һис қилдиңизму? Көпчилигимиз һис қилимиз. Әгәр қорқунучлиримизни контрол қилмисақ, чиқарған натоғра қарарлиримиз Йәһва билән болған мунасивитимизгә яман тәсир қилиду. Шәйтан нәқ шуни халайду. Шуниңдәк Шәйтан бизниң Йәһва Худаниң қанунлириға бойсунмаслиғимиз, шу җүмлидин хуш хәвәрни ейтмаслиғимиз үчүн бизни қорқунучқа чүширишкә уруниду (Вәһ. 12:17). Шәйтан таш жүрәк, рәһимсиз вә күчлүк шәхс. Бирақ униңдин өзүңизни һимайә қилалайсиз. Қандақ қилип?

3. Қорқунучимизни йеңишимизгә немә ярдәм бериду?

3 Йәһва Худаниң бизни сөйидиғанлиғиға вә биз тәрәп туруп, дайим бизни қоллап-қувәтләйдиғанлиғиға ишәнч қилсақ, Шәйтандин қорқмаймиз (Зәб. 118:6 [117:6]). Мәсилән, Зәбур 118 [117]-бапниң язғучиси көп ғәм-тәшвишкә салидиған қийинчилиқларға дуч кәлгән. Униң көп дүшмәнлири болған. Уларниң арисида һәтта һоқуқдарлар бар еди (9, 10-айәтләр). Бәзидә у еғир бесимға дуч кәлгән (13-айәт). Йәһва уни қаттиқ тәрбийиләп түзәткән (18-айәт). Шундақтиму, Зәбур язғучиси: «Қорқмаймән»,— дәп ейтқан еди. Немә үчүн у өзини шунчә бехәтәр һис қилған? Чүнки у Йәһваниң уни түзәткәнлигини билгән болсиму, әрштики Атисиниң уни бәк сөйидиғанлиғини билгән. Зәбур язғучиси, мәйли қандақ еғир әһвалға дуч кәлмисун, көйүмчан Атисиниң һәрдайим униңға ярдәм беришкә тәйяр екәнлигигә ишәнч қилған (Зәб. 118:29 [117:29]).

4. Худаниң бизни сөйидиғанлиғиға ишәнч қилсақ, қандақ қорқунучларни йеңәләймиз?

4 Яратқучимизниң бизни сөйидиғанлиғиға ишәнч қилишимиз керәк. Ишәнчимиз 1) аилини тәминләлмәй қелиштин қорқуш, 2) инсандин қорқуш вә 3) өлүмдин қорқуштәк қорқунучларни йеңишимизгә ярдәм бериду. Биринчи абзацта тилға елинған қериндашлиримиз өзлирини Худаниң сөйидиғанлиғиға ишәнч қилғачқа, өз қорқунучлирини йеңәлигән.

АИЛИМИЗНИ ТӘМИНЛӘЛМӘЙ ҚЕЛИШТИН ҚОРҚУШ

Бир бурадәр аилисини тәминләш үчүн оғлини йениға елип, белиқ тутуватиду (5-абзациға қараң.)

5. Қандақ вәзийәтләр аилә бешини ғәм-тәшвишкә салиду? (Муқавидики рәсимгә қараң)

5 Аилә беши өз аилисигә ғәмхорлуқ қилиш вәзиписини муһим дәп қарайду (Тим. 1-х. 5:8). Әгәр аилә беши болсиңиз, бәлким, йеқинда тарқалған жуқумлуқ вирус мәзгилидә иштин айрилип қалғансиз. Еһтимал, аиләмни озуқ-түлүк билән тәминләш, иҗарә һәққини яки өйүмниң қәрзини төләш қийинға чүшиду дәп ғәм-әндишә қилғансиз. Шундақла иштин айрилип қалсам, башқа ишни тапалаймәнму дәп қорққансиз. Яки болмиса, сиз жуқурида тилға елинған Нестор вә Марияға охшаш азирақ пул тапсам турмушимиз қандақ өтәр дәп ғәм қилип, һаятиңизда өзгиришләрни қилишта иккилинип қалғансиз. Шәйтан шундақ қорқунучларни ишлитиштә мувәппәқийәт қазанған.

6. Шәйтан бизни немигә ишәндүрүшкә тиришиду?

6 Йәһва Худа бизгә шәхсән көңүл бөлмәйду, бизни яхши көрмәйду вә аилимизгә ғәмхорлуқ қилишимизға ярдәм бәрмәйду дәп ишинишимизни Шәйтан бәк халайду. У бизни шуниңға ишәндүрүш үчүн тиришиду. Нәтиҗидә, биз ишимиздин айрилип қалмаслиқ үчүн қолумиздин келишичә һәммини қилишимиз керәк дәп ойлишимиз, һәтта Йәһва билән болған мунасивитимизгә зиян йәткүзидиған бәзи ишларни қилишимиз мүмкин.

7. Әйса Мәсиһ бизни немигә ишинишкә дәвәт қилған?

7 Атисини һәрқандақ биридин яхширақ тонуған Әйса Мәсиһ бизни Яратқучиға ишинишкә дәвәт қилип: «Атаңлар, силәр соришиңлардин авал еһтияҗиңларни билиду»,— дегән (Мәт. 6:8). Әйса Мәсиһ Йәһва Худаниң еһтияҗлиримизни қамдашқа тәйяр екәнлигини билиду. Биз Худа хизмәтчилири сүпитидә Униң аилисиниң әзалиридурмиз. Йәһва бу аилимизниң бешидур. Тимотийға 1-хәт 5:8дә, Яратқучимизниң барлиқ аилә бешиға бәргән нәсиһәт сөзлиригә Өзиму әмәл қилидиғанлиғиға ишинәләймиз.

Йәһва еһтияҗлиримизни қамдайду. У қериндашлиримиз арқилиқ бизгә ярдәм бериду (8-абзацқа қараң) d

8. а) Аилимизни тәминләлмәй қелиш қорқунучини йеңишимизгә немә ярдәм бериду? (Мәтта 6:31—33) ә) Сүрәттики бир қериндашқа тамақ елип кәлгән әр-аялдин қандақ үлгә алалаймиз?

8 Йәһва бизни вә аилимизни сөйидиғанлиғиға ишәнч қилсақ, Униң еһтияҗлиқ нәрсиләр билән бизни тәминләйдиғанлиғиға ишинимиз (Мәтта 6:31—33ни оқуң). Йәһва бизни тәминләшни халайду. У һәқиқәтән меһир-шәпқәтлик вә сехий Тәңридур! У йәр йүзини яратқанда, һаят кәчүрүшимиз үчүн пәқәт зөрүр еһтияҗлиқ нәрсиләрни берипла қалмай, бәлки, һаяттин һузур елишимиз үчүн йәр йүзини әҗайип нәрсиләргә толтуруп, сөйгү-муһәббитини көрсәткән (Ярит. 2:9). Һәтта бәзидә күн кәчүрүш үчүн пәқәтла зөрүр нәрсилиримиз бар болуши мүмкин. Бирақ өзүмиздә бар шу зөрүр нәрсиләрниму Йәһва Худайимиз тәминләп бәргәнлигини әстин чиқармаслиғимиз керәк (Мәт. 6:11). Униңдин башқа, Йәһва биз қурбанлиққа бәргән маддий нәрсиләрдинму көпирәк нәрсиләрни бериватқанлиғини унтумаслиғимиз керәк. Келәчәктә болса У мәңгүлүк һаятлиқни бериду. Нестор вә Мария нәқ шуни чүшинип йәткән (Йәшая 65:21, 22).

9. Нестор вә Марияниң мисалидин немини үгәндиңиз?

9 Нестор вә Марияниң Колумбиядә турмуш шараити яхши еди. Улар мундақ дәйду: «Биз аддий-саддә турмуш кәчүрүп, көпирәк Йәһваға хизмәт қилиш һәққидә ойландуқ. Бирақ азғина пул билән бәхитлик турмуш кәчүрәлмәймиз дәп қорққатуқ». Уларниң бу қорқунучни йеңишигә немә ярдәм бәргән? Улар Худаниң өзлиригә түрлүк йоллар билән сөйгү-муһәббәтни көрситип кәлгәнлиги һәққидә чоңқур ойланған. Бу әр-аял Худаниң дайим уларға ғәмхорлуқ қиливатқанлиғиға көз йәткүзүп, жуқури маашлиқ ишини ташлап кәткән. Нестор вә Мария өз өйини сетиветип, вәз ейтқучиларға муһтаҗ болған йәргә көчкән. Улар өзлириниң чиқарған қарари тоғрилиқ немә дәйду? Нестор мундақ дәйду: «Биз Мәтта 6:33-айәттики сөзләрниң һәқиқәт екәнлигини өз бешимиздин өткәздуқ. Һечқачан зөрүр нәрсилиримиз кам болмиди. Һазир техиму бәхитлик һаят кәчүрүватимиз».

ИНСАНДИН ҚОРҚУШ

10. Немә үчүн адәмләрниң бир-биридин қорқуши һәйран қаларлиқ әмәс?

10 Адәм ата билән Һава ана Тәңри Йәһваға қарши исиян көтәргәндин тартип та һазирғичә инсанлар бир-биригә зиян йәткүзүп кәлмәктә (Вәз 8:9). Мәсилән, кишиләр өз һоқуқидин қалаймиқан пайдилиниду, җинайәтчиләр зораванлиқ қилиду, мәктәптә бозәк қилғучилар әдәпсиз гәп-сөзләрни қилиду, синипдашлириға тәһдид салиду. Йәнә башқилар болса, өз аилисидикиләргә начар муамилә қилип, рәһим-шәпқәтсизлик қилиду. Шуңа адәмләрниң бир-биридин қорқуши һәйран қаларлиқ әмәс! Бизгә қарши туруш үчүн Шәйтан инсандин қорқуш туйғусидин пайдилиниду. Қандақ?

11, 12. Шәйтан инсандин қорқуш туйғусидин пайдилинип, бизни қандақ қорқитиду?

11 Шәйтан инсандин қорқуш туйғусидин пайдилинип, бизни қорқитиду. Бу арқилиқ у бизни Худаға бойсунуш вә вәз қилиштин тохтитишқа уруниду. Шәйтанниң тәсири астидики һөкүмәтләр иш-паалийитимизни чәкләп, бизгә зиянкәшлик қилип келиватиду (Луқа 21:12; Вәһ. 2:10). Шәйтан башқуруватқан бу дунияда нурғун кишиләр Йәһва гувачилири һәққидә қип-қизил ялған гәп-сөзләрни тарқитип жүриду. Бу ялғанчилиқларға ишинидиған кишиләр бизни мәсхирә қилиши яки қол көтирип, бизгә һуҗум қилиши мүмкин (Мәт. 10:36). Шәйтанниң бундақ һийлә-микирлири бизни һәйран қалдурмайду. У биринчи әсирдиму дәл шундақ һийлә-микирләрни ишләткән (Әлч. 5:27, 28, 40).

Һәтта аилимиздикиләр бизгә қаршилиқ көрсәтсиму, Йәһваниң бизни сөйидиғанлиғиға ишәнч қилалаймиз (12—14 абзацларға қараң) e

12 Һөкүмәтләрни ишлитип, зиянкәшлик қилиш Шәйтанниң бирдин-бир қорқутуш усули әмәс. Бәзиләр Йәһва гувачиси болсам, өзиниң җисманий зиянкәшликкә учраштинму көпирәк, аилисидикиләрниң қандақ ойлишидин қорқиду. Улар шәк-шүбһисизки, өз уруқ-туққанлирини бәк яхши көриду вә уларниң Йәһва Худани тонуп, Уни сөйүшини халайду. Амма уруқ-туққанлири Һәқ Худа вә Униңға ибадәт қилғучиларға тил тәккүзүп, һақарәтлик сөзләрни қилса, уларниң көңли азар йәйду. Шундақтиму бәзи вәзийәтләрдә, дәсләптә қаршилиқ көрсәткән уруқ-туққанлар кейинәрәк һәқиқәтни қобул қилған. Бирақ етиқадимиз сәвәплик аилимиздикиләр биз билән болған барлиқ мунасивәтләрни үзсичу? Буниңға қандақ инкас қайтуримиз?

13. Йәһваниң бизни сөйидиғанлиғиға болған ишәнчимиз аилимиздикиләрниң қаршилиғиға бәрдашлиқ беришкә қандақ ярдәм қилалайду? (Зәбур 27:10)

13 (Зәбур 27:10 [26:10]ни оқуң). Биз бу айәттики әҗайип сөзләрдин тәсәлли тапалаймиз. Йәһва Худаниң бизгә болған чоңқур меһир-муһәббитини әстин чиқармисақ, һәрқандақ қаршилиққа дуч келиштин қорқмай, өзүмизни бехәтәр һис қилимиз. Биз Яратқучимизниң бәрдашлиқ бериш үчүн көрсәткән тиришчанлиғимизни мукапатлайдиғанлиғиға ишинимиз. Һечбир инсан бизниң җисманий, һиссий вә роһий еһтияҗлиримизни көйүмчан Атимиз Йәһвадәк тәминләп берәлмәйду. Жуқурида тилға елинған Биниам дәл шуни баштин өткүзгән.

14. Биз Биниамниң мисалидин немини үгинәләймиз?

14 Гәрчә Биниам өзи яшайдиған дөләттә һөкүмәт Йәһва гувачилириға рәһимсизларчә зиянкәшлик қиливатқанлиғини билсиму, у йәнила Йәһва гувачиси болған. Яратқучи Йәһваниң меһир-муһәббити Биниамниң инсанлардин қорқушни йеңишигә ярдәм бәргән. У мундақ дегән: «Һөкүмәтниң зиянкәшлиги мән тәсәввур қилғандинму дәһшәтлик еди. Бирақ мән һөкүмәтниң әмәс, аиләмдикиләрниң қаршилиғидин көпирәк қорққан едим. Йәһва гувачиси болушни қарар қилсам дадамниң көңлини ағритиштин вә аилимдикиләрниң әнди мени һөрмәтлимәслигидин қорққан едим». Лекин Биниам Худаниң Өзини сөйидиғанларға дайим ғәмхорлуқ қилидиғанлиғиға ишәнч қилған. У буни чүшәндүрүп, мундақ дәйду: «Мән башқиларға ихтисадий қийинчилиқлар, камситиш вә топилаңчиларниң зораванлиғиға бәрдашлиқ беришигә Йәһваниң қандақ ярдәм бәргәнлиги үстидә чоңқур ойланған едим. Мән шуни билдимки, әгәр Йәһва тәрәптә турсам, У мени чоқум бәрикәтләйду. Мән бир нәччә қетим қолға елинғанда, һәтта қийин қистаққа елинип, сораққа тартилғанда, Йәһваға садақәтмәнликни сақлап қалсақ, қийин пәйтләрдә Униң һәрдайим бизгә ярдәм беридиғанлиғини өз бешимдин өткүздүм». Биниам үчүн Йәһва һәқиқий Ата вә Униң хәлқи һәқиқий аилә болған.

ӨЛҮМДИН ҚОРҚУШ

15. Немә үчүн өлүмдин қорқуш бу тәбиий һис-туйғу?

15 Муқәддәс китап өлүмниң дүшмән екәнлигини етирап қилиду (Кор. 1-х. 15:25, 26). Болупму өзүмиз яки йеқин кишилиримиз еғир кесәл болғанда, өлүм тоғрисидики ой-хияллар бизни ғәм-тәшвишкә салиду. Биз немә үчүн өлүмдин қорқимиз? Сәвәви Йәһва Худа инсанларни яратқанда, уларниң көңлигә мәңгү шат-хорам яшаш арзу-истигини салған (Вәз 3:11). Өлүмдин қорқушқа болған тәңпуң көзқараш һаятимизни қоғдашқа ярдәм берәләйду. Мәсилән, у тоғра озуқлиниш, бәдән чиниқтуруш адәтлиригә қарита тоғра қарарларни чиқиришимизға ярдәм бериду. Яки болмиса, бундақ қорқуш зөрүр болғанда, дохтурлар яки тиббий һадимлардин мәслиһәт соришимизға һәмдә һаятимизни хәтәргә бекар тәвәккәл қилмаслиғимизға ярдәм қилиду.

16. Шәйтан өлүмдин қорқуштәк тәбиий һис-туйғумиздин қандақ пайдилиниду?

16 Шәйтан һаятимизни қәдирләйдиғанлиғимизни билиду. Амма у бизни җенини сақлап қелиш үчүн барчә нәрсиләрдин, һәтта Йәһва Худа билән болған достлуқ мунасивәттин ваз кечиду дәп җар салиду (Аюп 2:4, 5). Шәйтанниң җар селиши пүтүнләй ялған! Бирақ «өлүм һоқуқини тутқан» Шәйтан өлүмдин қорқуш һис-туйғумиздин пайдилинип, бизни Йәһва Худаға хизмәт қилиштин тохтитишқа уруниду (Ибр. 2:14, 15). Бәзи вәзийәтләрдә Шәйтанниң тәсири астидики кишиләр Худаниң хизмәтчилиригә: «Етиқадиңлардин ваз кәчмисаңлар, өлтүрүветимиз»,— дәп қорқитиду. Бәзидә җиддий давалинишқа муһтаҗ болғанлиғимизни көргән Шәйтан һаятимиздики хәтәрлик пәйттин пайдилинип, бизни Йәһваниң қанунлирини бузидиған қарарни қилдурушқа тиришиду. Дохтурлар вә Йәһва гувачиси болмиған уруқ-туққанлиримиз бизни Йәһваниң қанунини бузуп, қан қоюшни қобул қилишқа мәҗбурлиши мүмкин. Яки болмиса, кимду-бирси бизни Муқәддәс китаптики принципларға зит болған башқа давалаш усуллирини қобул қилишқа қайил қилиши мүмкин.

17. Римлиқларға 8:37—39 айәтләргә асасланғанда, немә үчүн өлүмдин қорқушниң һаҗити йоқ?

17 Әлвәттә, биз өлүшни халимаймиз. Биз шуни билимизки, өлүп кәткән һаләттиму, Йәһва Худа бизни давамлиқ сөйиду (Римлиқларға 8:37—39ни оқуң). Йәһваниң достлири өлүп кәткәндә, У уларни йәнила һаяттәк ядида сақлайду (Луқа 20:37, 38). Худа уларни тирилдүрүшкә бәк тәшна (Аюп 14:15). Уларниң «мәңгүлүк һаятқа еришиши үчүн» Йәһва Худа қиммәт-баһалиқ бәдәлни төлигән (Йоһ. 3:16). Биз Униң бизгә болған чоңқур сөйгү-муһәббитини билимиз. Шуңа һәтта биз еғир кесәл болуп, өлүм хәтиригә дуч кәлсәкму, Худани ташлап кетишниң орниға, Униңдин күч-мәдәт вә даналиқ сораймиз. Валерия вә униң ери дәл шундақ қилған (Зәб. 41:3 [40:4]).

18. Валерияниң мисалидин немини үгәнсиңиз болиду?

18 35 яшлиқ Валерияға рак кесили дәп диагноз қоюлған еди. Униң өлүм қорқунучини йеңишигә сөйгү-муһәббәтниң қандақ ярдәм бәргәнлигини көрүп чиқайли. У мундақ дәйду: «Маңа қоюлған диагноз турмушимизни бир кечидила өзгәртти. Һаят қелишим үчүн чоң операция қилиниши керәк еди. Мән нурғун дохтурлардин мәслиһәт соридим. Бирақ уларниң һәммиси қансиз операция қилмайдиғанлиғини ейтишти. Мән қорқуп кәткән едим. Бирақ Худаниң буйруғини көздә тутуп, мән қан қуюшни рәт қилдим. Йәһва Худа пүткүл өмрүм бойи маңа шунчилик көп сөйгү-муһәббитини көрсәтти. Мана әнди Худаға меһир-муһәббитимни көрситиш нөвити маңа кәлди. Һәр қетим шум хәвәрни аңлиғанда, Йәһва Худа мениңдин пәхирлиниши үчүн Униңға бойсунушқа вә Шәйтанниң үстимдин ғәлибә қазинишиға йол қоймаслиққа техиму мәһкәм бәл бағлидим. Нәтиҗидә, маңа қилинған қансиз яхши операция мувәппәқийәт болди. Гәрчә мән давалашқа техи муһтаҗ болсамму, Йәһва бизни еһтияҗлиқ нәрсиләр билән дайим тәминләйду. Мәсилән, маңа диагноз қоюлушидин илгири дәм елиш күнидики җамаәт жиғилишида “Бүгүнки күндики қийинчилиқларға җасарәт билән бәрдашлиқ бериш” намлиқ мақалини көрүп чиқтуқ c. Бу мақалидин чоң тәсәлли таптуқ. Биз уни қайта-қайта оқуймиз. Мошуниңға охшаш мақалиләр вә Худа хизмити билән бәнт болуш көңлүмизни тинч-хатирҗәмликкә ериштүрди вә тәңпуңлуқни сақлишимизға вә тоғра қарар чиқиришимизға ярдәм бәрди».

ҚОРҚУНУЧЛИРИМИЗНИ ЙЕҢИШ

19. Пат йеқинда қандақ ишлар йүз бериду?

19 Дунияниң җай-җайлиридики етиқатдашлар еғир қийинчилиқларни йеңип, Шәйтанға қарши туруп кәлмәктә (Пет. 1-х. 5:8, 9). Сизму шундақ қилалайсиз. Яратқучимиз Йәһва пат йеқинда Әйса Мәсиһ вә униң билән бирликтә падишалиқ қилидиғанларни «Иблисниң ишлирини бузуш» үчүн әвәтиду (Йоһ. 1-х. 3:8). Андин кейин, Йәһваниң: «Қорқуп әндикипму жүрмәйсән, чүнки әнди вәһимә саңа йеқинлишалмайду»— дегән сөзлири әмәлгә ашиду (Йәшая 54:14 ҺЗ; Мика 4:4). Бирақ шу вақит кәлгичә, қорқунучлиримизни йеңиш үчүн бар күчимизни чиқиришимиз керәк.

20. Қорқунучлиримизни йеңишимизгә немә ярдәм бериду?

20 Қорқунучлиримизни йеңиш үчүн Йәһваниң Өз хизмәтчилирини сөйидиғанлиғиға вә ғәмхорлуқ қилидиғанлиғиға болған ишәнчимизни давамлиқ күчәйтишимиз керәк. Йәһва өтмүштә Өз хизмәтчилирини қандақ һимайә қилғанлиғи һәққидә чоңқур ойлинип, башқиларға ейтип бәрсәк, ишәнчимиз күчийиду. Униңдин башқа, Йәһва илгири қийинчилиқларға бәрдашлиқ беришимизгә қандақ ярдәм бәргәнлигини әскә алсақ болиду. Худайимиз Йәһваниң ярдимидә биз қорқунучлиримизни йеңәләймиз! (Зәб. 34:4 [33:5]).

154-НАХША Ахирғичә бәрдашлиқ беримиз

a БУ МАҚАЛИДӘ: Қорқунуч һис-туйғуси тәбиий әһвал вә у бизни хәвп-хәтәрдин қоғдалайду. Бирақ бәзидә намувапиқ қорқунуч туйғуси биз үчүн пайдисиз. У бизгә зиян йәткүзиши мүмкин. Қандақларчә? Шәйтан бундақ қорқунучни ишлитип, бизгә қарши чиқиду. Ениқки, биз чоқум пүтүн күчимиз билән шундақ қорқунучни контрол қилишимиз керәк. Бизгә немә ярдәм бериду? Бу мақалә шуни көрситидуки, Йәһва биз тәрәптә вә У бизни сөйиду. Буниңға ишәнсәк, һәрқандақ қорқунучни йеңәләймиз.

b Бәзи исимлар өзгәртилгән

d СҮРӘТТӘ: Йәрлик җамаәттики әр-аял җапалиқ ишләвәткән аял қериндаш вә униң аилисидикиләргә тамақ елип кәлди.

e СҮРӘТТӘ: Ата-аниси яш бурадәрниң Йәһваға ибадәт қилишиға қарши чиқиватиду. Бирақ у Худаниң қоллап-қувәтлишигә ишиниду.