EXOBINTALÁB 27
«Ka lej belaʼ kʼal a Jehová»
«Ka lej belaʼ kʼal a Jehová, yab kit jikʼey, ka koʼoy i iniktaláb» (SAL. 27:14).
AJATLÁB 128 Aguantemos hasta el fin
JAWAʼ NEʼETS KI EXÓBNAʼ *
1. a) ¿Jantʼoj tam aychixtaláb tu pidhámal a Jehová? b) ¿Jantʼiniʼ neʼets ki tejwamédhaʼ abal i belál kʼal a Jehová? (Ka tsuʼuw an nota).
A JEHOVÁ tu pidhámal jun i aychixtaláb lej alabél, lej wéʼits neʼets kin talabédhaʼ an yajchiktaláb, an yawʼláts ani an tsemláj (Apoc. 21:3, 4). Jajáʼ neʼets kin tólmiy patal axi kin belaʼ kʼal Jajáʼ, abal kin wenkʼow an Tsabál ti jun i alabél paraíso (Sal. 37:9-11). Jayej neʼets tu ku tólmiy abal ki ejtow ku utey más kʼal Jajáʼ ani ki jaʼúbnaʼ. Lej alabél nixéʼ xi aychixtaláb pero, ¿jaleʼ i lej belál abal a Jehová neʼets kin putuw patal jawaʼ in ulumal? Kom Jajáʼ etsʼey in pútuwal in káwintal, jaxtám in tomnál ki lej belaʼ kʼal an aychixtaláb axi Jajáʼ tu pidhál (Sal. 27:14). * ¿Jantʼiniʼ neʼets ki tejwamédhaʼ abal chubax i belál kʼal a Jehová? Max ki koʼoy i kayaʼtaláb ani ki tʼojonchij kulbél, biyat i aychal abal Jajáʼ kin putuw jawaʼ in ulumal (Is. 55:10, 11).
2. ¿Jantʼoj in tʼajámalits a Jehová?
2 A Jehová in tejwamédhaʼits abal in pútuwal in káwintal. Ki tsuʼuw jun i tʼiplab. A Jehová in uluw ti Apocalipsis, abal xowé ta kʼicháj neʼetsak kin tamkuy yan i atikláb axi tin puwél an Tsabál, axi pilchik in bichowil ani in káwintal. Jayej in uluw abal neʼetsak ka kʼakʼnáj Jajáʼ kʼal patal axéʼ xi atikláb. An Biblia in ulal abal jajáʼchik pel jun i «púlik mudhél i atikláb» (Apoc. 7:9, 10). Al axéʼ xi púlik mudhél i atikláb, waʼats yan i inik, i mimláb ani i tsákamchik. Pilchik in káwintal ani in bichowil. Pero in tʼójonchalchik a Jehová junkudh ani kulbél (Sal. 133:1; Juan 10:16). Jajáʼchik in olnál kʼal i kulbetaláb an alabél aychixtaláb axi in kwaʼal (Mat. 28:19, 20; Apoc. 14:6, 7; 22:17). Max tatáʼ a lej tsápnanchal kit olnomats, játs kom a pidhál yan in jalbíl axéʼ xi aychixtaláb.
3. ¿Jantʼoj játs axi in léʼ a Satanás?
3 A Satanás in léʼ tu ku tíxkʼanchij an aychixtaláb axi i kwaʼal. Jajáʼ in léʼ abal ki tsalpay abal a Jehová yab tu tʼajál ti kwéntaj ani abal yab neʼets kin putuw jawaʼ in ulúmal. Max jajáʼ kin éjtow tu ku jálkʼunchij i tsalápil, yabáts neʼets ki koʼoy i iniktaláb ani walám ma neʼets ki jilaʼ ki tʼojonchij a Jehová. Tejéʼ neʼets ki exóbnaʼ abal a Satanás játs jawaʼ in exaʼ kin tʼajaʼ kʼal a Job.
4. ¿Jantʼoj neʼets ki exóbnaʼ? (Job 1:9-12).
4 Al axéʼ xi exobintaláb neʼets ki tsuʼuw jantʼoj játs axi in tʼajaʼ a Satanás, abal a Job kin jilaʼ kin tʼojonchij a Jehová (ka ajiy Job 1:9-12). Jayej neʼets ki tsuʼuw jantʼoj i éjtowal ki exóbnaʼ kʼal a Job ani jaleʼ ti lej exbadh ki tʼilaʼ abal a Jehová tu kʼanidhál ani abal neʼets kin putuw jawaʼ in ulúmal.
A SATANÁS IN EXAʼ KIN TʼAJAʼ ABAL A JOB KIN UKʼCHIJ AN AYCHIXTALÁB AXI IN KWAʼAL
5, 6. ¿Jantʼiniʼ ti jalkʼun in ejatal a Job?
5 A Job u kʼwajílak lej alwaʼ. In lej jaʼubnálak a Jehová, in kwaʼalak jun in yanél lej púlik ani u kʼwajílakchik lej junkudh. Jayej lej tumínladhak (Job 1:1-5). Al junkats a kʼicháj in kʼibaʼ patal jawaʼ in kwaʼalak. Okʼox taley in kʼalabil (Job 1:13-17). Talbél tsemets patal in tsakámil. Ki tsalpay jantʼiniʼ tin atsʼaʼ a Job ani in kʼimádhil. Tam jun i tataláb ka tsemets in tsakámil in lej yajchiknál. Jaxtám i lej belál abal a Job ani in kʼimádhil in atsʼaʼ jun i yajal lej púlik tin ichích, tam ti ólchat abal laju in tsakámil tsemets. A Job in katsʼiy in toltómil ani ketlen tsabál (Job 1:18-20).
6 Talbél, a Satanás in tʼajaʼ abal a Job kin koʼoy jun i yawʼláts ani in lej tidhebédhaʼ (Job 2:6-8; 7:5). Ti biyál, a Job u lej kʼakʼnabak kʼal an atiklábchik ani ma u aliyábak abal ka konchat i exobchixtaláb (Job 31:18). Pero xowéʼ, u atʼnalak ani yab u leʼnabak ka uténchat. Yabáts u leʼnabak kʼal in epchalchik, kʼal in biyál jaʼúb, nibal kʼal in tʼojnálil (Job 19:13, 14, 16).
Yan i epchal axi xowéʼ ta kʼicháj in éxbayal lej alwaʼ jawaʼ in watʼaʼ a Job. (Ka tsuʼuw an párrafo 7). *
7. a) ¿Jaleʼ tin tsalpay a Job abal kʼwajatak in yajchiknal ani jantʼoj yab in leʼnaʼ kin tʼajaʼ? b) ¿Jantʼoj tam yajchiktaláb i éjtowal ki watʼaʼ antsanáʼ jantʼiniʼ a Job? (Ka tsuʼuw an imagen axi ban párrafo 7).
7 A Satanás in léʼak abal a Job kin tsalpay, abal kʼwajatak in yajchiknál kom yabáts u kʼanidhábak kʼal a Jehová. Jaxtám in eyendhaʼ jun i ikʼ lej tsapik abal kin kwajlaʼ an atáj juʼtáj ti kʼwajatakchik in tsakámil ti kʼapul (Job 1:18, 19). Jayej in tʼajaʼ abal ka jolan i kʼamal ti éb, kʼal axi in talabédhanchij in koʼnélil ani in tʼojnálil a Job (Job 1:16). Nixéʼ xi ikʼlom ani an kʼamal yab alkʼidh ti watʼey, jaxtám a Job in tsalpay abal pel a Jehová axi in abaʼ. Jayej in tsalpay abal walám jajáʼ in tʼajámal jantʼoj axi a Jehová yab in kulbetnál. Bélits antsanáʼ, a Job yab in atʼax uchaʼ a Jehová. Jajáʼ in tʼajámal ti kwéntaj jantʼiniʼ ti lej lábliyat kʼal a Jehová al yan i támub. Jaxtám in uluw abal neʼetsak kin batsʼuw an yajchiktaláb axi ka apchat. In uluw: «Ka aynanchat ka puwénchat in bij a Jehová» (Job 1:20, 21; 2:10). A Job in kʼibaʼ patal jawaʼ in kwaʼalak, in atsʼálak jun i yajal lej púlik tin ichích ani u yaʼulak. Bélits antsanáʼ, yab in kʼibchij a Jehová. Pero a Satanás neʼetsak kin exaʼ kin tʼajaʼ kʼeʼat jantʼoj.
8. ¿Jantʼoj más in tʼajaʼ a Satanás abal kin ódhnaʼ a Job?
8 A Satanás in eyendhaʼ kʼeʼat jantʼoj abal kin ódhnaʼ a Job. In eyendhaʼ ox i inik abal a Job kin tsalpay abal yabáts in kwaʼal in jalbíl. Jajáʼchik in uluw abal a Job kʼwajatak in yajchiknál kom in tʼajámal yan jantʼoj kidháb (Job 22:5-9). Talbél, in tʼajaʼchik abal a Job kin tsalpay abal yab jaykʼiʼ neʼetsak kin ejtow kin kulbédhaʼ a Dios, bélits abal max kin tʼajaʼ yan jantʼoj axi alwaʼ (Job 4:18; 22:2, 3; 25:4). Jayej in léʼakchik abal a Job kin tsalpay abal yab u kʼanidháb kʼal a Jehová, abal yab neʼetsak ka beletnáj ani abal yab jantʼoj neʼetsak kin ataʼ max kin kʼakʼnaʼ. Kʼal jawaʼ uchan, walám a Job in tsalpay abal yabáts in kwaʼalak nibal jun i aychixtaláb.
9. ¿Jaleʼ tin ejtow a Job kin koʼoy i iniktaláb ani i tsapláb?
9 Ki tsalpay kʼal jawaʼ kʼwajatak in watʼal a Job. Kʼwajatak ketél ban pojodh ani in yajchiknálak akal ani kʼicháj kom an yajal yab u kóyolak (Job 2:8). Kʼal óxlom an inik axi in ulal abal pel in jaʼúb, expidh kʼwajat ti odhnáb kʼal i kaw. A Job kʼwajat lej tʼeʼpidh ani jawaʼ más in yajnál játs kom tsemets patal in tsakámil. Tam ti kʼaʼál a Job yab jantʼoj in uluw (Job 2:13–3:1). In jaʼúbchik walám kin tsalpay abal a Job yabáts jantʼoj in ulal kom tsákuyits kʼal a Jehová, pero nixéʼ yab chubax. Tam, a Job in uluw jun i kaw lej exbadh ani walám kʼwajat in lej metʼal in jaʼúbchik biyat in ulal axéʼ: «Neʼets ku áynanchij ku kʼakʼnaʼ a Jehováʼ ma tam kin tsemets» (Job 27:5). ¿Jaleʼ tin ejtow a Job kin kuxuy patal nixéʼ xi yajchiktaláb ani kin koʼoy i tsapláb? Kom tam ti más kʼwajatak in yajchiknál, yab jaykʼiʼ tin ukʼchiy abal kʼal a Jehová neʼetsak ka tólmiyat. In exlálak abal bélits max ka tsemets, kʼal a Jehová neʼetsak ka edháj juníl (Job 14:13-15).
¿JANTʼINIʼ I ÉJTOWAL KI NITSʼBIY A JOB?
10. ¿Jantʼoj i exobnál kʼal jawaʼ in watʼaʼ a Job?
10 Jawaʼ in watʼaʼ a Job tu exóbchal abal a Satanás yab in éjtowal tu ku nixoknaʼ abal ki kʼibchij a Jehová. Jayej abal a Jehová in tʼajál ti kwéntaj patal jawa kʼwajat i watʼal. Waʼats kʼeʼat i exobchixtaláb axi lej exbadh. Ki tsuʼuw talchik.
11. ¿Jantʼoj neʼets ki ejtow ki tʼajaʼ max ki lej belaʼ kʼal a Jehová? (Santiago 4:7).
11 A Job in tejwamédhaʼ abal max etsʼey ki belaʼ kʼal a Jehová, neʼets ki ejtow ki watʼenchij jawakits tam kʼibataláb ani neʼets ki ejtow ki ataʼ a Satanás. ¿Ani jantʼoj neʼets ka watʼey? An Biblia in ulal abal a Satanás neʼets ka nixkʼin kʼal wawáʼ (ka ajiy Santiago 4:7).
12. ¿Jantʼiniʼ ti tólmiyat a Job kʼal an aychixtaláb abal neʼets ka edháj an tsemélom?
12 Kwaʼal ki lej belaʼ abal a Jehová neʼets kin edhaʼ an tsemélom. Ti watʼey semana i exóbnaʼ abal a Satanás in tʼajál ki tsʼejnaʼ ku tsemets, kom in tsálpayal abal antsanáʼ neʼets ki jilaʼ ki kʼakʼnaʼ a Jehová. A Satanás in uluw abal a Job neʼetsak kin tʼajaʼ patal jawaʼ kin ejtow abal yab ka tsemets, bélits max kin kʼibchij a Jehová. Pero jawaʼ in uluw a Satanás yabak chubax. Tam ti a Job kʼwajatak in lej yajchiknál ani in atsʼálakits abal neʼets ka tsemets, yab jaykʼiʼ tin kʼibchij a Jehová. ¿Kʼal jantʼoj ti tólmiyat abal kin kuxuy? In exlálak abal a Jehová lej alwaʼ inik ani abal jun a kʼicháj neʼetsak kin tixkʼaʼ an kʼibataláb. Jayej in belálak abal max yab ka tólmiyat al nixéʼ xi kʼij, talbél neʼetsak ka edháj. A Job in lej belálak abal a Jehová neʼets kin édhaʼ an tsemélom. Max wawáʼ jayej i lej belál kʼal axéʼ xi aychixtaláb, yab jaykʼiʼ neʼets ki kʼibchij a Jehová, bélits max ku uchan abal neʼets ku tsemdháj.
13. ¿Jaleʼ ti kwaʼal ki lej tʼajaʼ ti kwéntaj jawaʼ a Satanás in eyendhaʼ abal kin ódhnaʼ a Job?
13 In tomnál ki lej tʼajaʼ ti kwéntaj jantʼiniʼ a Satanás in exaʼ kin ódhnaʼ a Job kom jayetsej in eyendhál xowéʼ ta kʼicháj kʼal wawáʼ. Ki tsuʼuw jantʼoj in uluw a Satanás tin kwéntaj a Job ani tin kwéntaj patal wawáʼ. In uluw: «An atiklábchik neʼets kin tʼajaʼ patal jawaʼ kin ejtow abal yab ka tsemets» (Job 2:4, 5). A Satanás in léʼak kin uluw abal wawáʼ yab chubax i kʼanidhál a Jehová ani abal max ku odhnáj, neʼets ki kʼibchij a Jehová. Jayej in ulal abal a Jehová yab tu kʼanidhál ani abal yab in tʼajál ti kwéntaj patal jawaʼ i tʼajál abal ki kʼakʼnaʼ. Wawáʼ i lej belál kʼal a Jehová ani i exlálits jantʼiniʼ tu tʼojnal a Satanás, jaxtám yab in éjtowal tu ku kʼambiy.
14. ¿Jantʼoj u tejwamél tam ki watʼaʼ jun i kʼibataláb ani jantʼoj tam tʼiplab waʼats?
14 Tam ki watʼaʼ jun i kʼibataláb, jawaʼ kwaʼal ki tʼajaʼ játs ki exlaʼ jantʼoj más i yéjenchal ki jalkʼuy ti ejatal. Ejtíl, kʼal an yajchiktaláb axi in watʼaʼ a Job, in tʼajaʼ ti kwéntaj abal kwaʼalak kin koʼoy más i tsaʼataláb (Job 42:3). Jayetsej i éjtowal ki tʼajaʼ wawáʼ tam ki tamétnaʼ jun i kʼibataláb. Játs jawaʼ in watʼaʼ a Nikolái, * jajáʼ báliyat ti wíkʼaxteʼ bélits abal u lej yaʼulak. Jajáʼ in uluw: «Tam ti in kʼwajiy ti wíkʼaxteʼ pel ejtíl max in tʼajchin jun i radiografía abal kin tsuʼchat jawaʼ u kwaʼal tu al. Antsanáʼ u exlaʼ jantʼoj u yéjenchalak ku tʼajaʼ abal kin utey más kʼal a Jehová». Tam i exlálits jantʼoj játs axi i yéjenchal ki jalkʼuy, tam i éjtowalits ku tujey ki tʼajaʼ.
15. ¿Jitaʼ kwaʼal ki otsʼówiy ani jaleʼ?
15 Kwaʼal ki lej tʼajaʼ ti kwéntaj jawaʼ tu uchál a Jehová ani yab jitaʼchik tu pojkál. A Job kʼwajiy in lej otsʼówiyal tam ti tʼilmayat kal a Jehová. A Jehová in léʼak abal a Job ka tsálpaxin ani jaxtám in uchaʼ talchik i kaw ejtíl axéʼ: «¿A tʼajámal ti kwéntaj patal jawaʼ u tsʼejkámal? Nanáʼ u tʼajámal ti kwéntaj patal jawaʼ a watʼamal. ¿A tsálpayal abal yab neʼets ku ejtow tu béletna?». A Job in koʼoy yan i tsaʼataláb ani in lej tsalpay kʼal patal jawaʼ pidhnének kʼal a Jehová. Jaxtám in uluw: «In tʼilchinének tin kwéntaj Tatáʼ, pero xowéʼ u éjtowal tu tsuʼuw» (Job 42:5). Tam ti a Job in uluw axéʼ xi kaw, walám kʼwajatakej ketél ban pojodh, kʼal an yawʼláts axi in kwaʼalak ani kʼwajatak in ukʼinchal in tsakámil. Tanáʼ, a Jehová in uchaʼ abal belej in kʼanidhál ani in bátsʼuwal an kʼakʼnaxtaláb axi u pidhnal (Job 42:7, 8).
16. ¿Jantʼoj tu exóbchal Isaías 49:15, 16, abal kwaʼal ki tʼilaʼ tam kʼwajat i watʼal i yajchiktaláb?
16 Xowéʼ ta kʼicháj, yan i atikláb walám tu telál o tu tʼajál ejtíl max yab jantʼoj i jalbíl. Walám in léʼ tu ku kawiliy wawáʼ o in bichowil a Jehová ani jaxtám in búkʼuwal yan i janamtaláb tin kwéntaj wawáʼ (Mat. 5:11). Jawaʼ in watʼaʼ a Job tu exóbchal abal a Jehová in lej belál abal wawáʼ i éjtowal ki áynanchij ki tʼojonchij, bélits max ki tamétnaʼ i kʼibataláb. A Jehová tu lej kʼanidhál ani yab jaykʼiʼ neʼets tu ku ukʼchiy max wawáʼ ki lej belaʼ kʼal Jajáʼ (ka ajiy Isaías 49:15, 16). Yab ki tʼajaʼ ti kwéntaj an janamtaláb axi in olnál jitaʼchik in kʼwiyál a Dios. Ki tsuʼuw jawaʼ in uluw jun i epchal axi in bij James. Jajáʼ ani in yanél u kʼwajíl ti Turquía ani in watʼamalchik yan i yajchiktaláb. Jajáʼ in ulal: «I exbay abal max ki tʼajaʼ ti kwéntaj an janamtaláb axi u olnáb tin kwéntaj in bichowil a Jehová, neʼets ki kʼibaʼ an kanataláb axi i kwaʼal. Jaxtám i tsápnanchij ki tsalpay kʼal an lablixtaláb axi neʼets kin bínaʼ in Eyaltal a Dios ani i áynanchij ki tʼojonchij a Jehová, antsanáʼ i ejtow ki atsʼaʼ u kulbél». Ki nitsʼbiy a Job ani ki lej otsʼówiy a Jehová. Yab ki jilaʼ abal an janamtaláb axi in búkʼuwal jitaʼchik tu kʼwiyál, kin tʼajaʼ abal ki kʼibaʼ an aychixtaláb.
AN AYCHIXTALÁB AXI I KWAʼAL TU TÓLMIYAL ABAL KI KUXUY
A Jehová in tʼajaʼ abal a Job ani in kʼimádhil ka kʼwajiychik kulbél al yan i támub. (Ka tsuʼuw an párrafo 17). *
17. ¿Jantʼoj i exobnál kʼal in tʼojnálil a Jehová axi u olnáb ti Hebreos capítulo 11?
17 Yab expidh a Job in kuxuy i yajchiktaláb. Ban carta axi an abatwálej Pablo in dhúchunchij an hebreos, kawin tin kwéntaj yan in tʼojnálil a Jehová axi jayej pel jun i alwaʼ tʼiplab (Heb. 12:1). Jajáʼchik in watʼaʼ yan i yajchiktaláb. Pero in tʼojonchij yan i támub a Jehová ma ti koyótschik (Heb. 11:36-40). ¿Walám in kwaʼal in jalbíl an kuxudhtaláb axi jajáʼchik in koʼoy? Aníts. Jajáʼchik yab in bajuw kin tsuʼuw patal an lablixtaláb axi in ulúmal a Jehová, pero in áynanchij kin belaʼ kʼal Jajáʼ. Ani kom in lej belálakchik abal u tʼajnal ti kwéntaj kʼal a Jehová, in exlálakchik abal jun a kʼicháj neʼetsak kin tsuʼuw patal nixéʼ xi lablixtaláb (Heb. 11:4, 5). In tʼiplábil tu pidhál yan i tsapláb abal ki áynanchij ki belaʼ kʼal a Jehová.
18. ¿Jantʼoj neʼets ki tʼajaʼ bélits max ki tamétnaʼ i yajchiktaláb? (Hebreos 11:6).
18 An yajchiktaláb chudhél kʼwajat ti yanel ban xeʼtsintaláb (2 Tim. 3:13). A Satanás in áynanchal kin ódhnaʼ in tʼojnálil a Dios. Bélits max ki tamétnaʼ i kʼibataláb, ki áynanchij ki tʼojonchij a Jehová kʼal yan i kanataláb, kom i lej belál kʼal an aychixtaláb axi Jajáʼ tu pidhál (1 Tim. 4:10). Ki tʼilaʼ abal a Job lej lábliyat talbél kʼal a Jehová, nixéʼ tu tʼilchal abal Jajáʼ lej kʼanidhom ani u yájnanchix (Sant. 5:11). Antsanáʼ jantʼiniʼ a Job, ki áynanchij ki tʼojonchij a Jehová ani ki lej belaʼ abal Jajáʼ in lábliyal patal kʼal jitaʼ ti ka aliyat (ka ajiy Hebreos 11:6).
AJATLÁB 150 ¡Jehová será tu Salvador!
^ Tam i tʼilál jitaʼ axi in lej yajchiknámal, walám i tʼilál a Job. ¿Jantʼoj i éjtowal ki exóbnaʼ kʼal patal jawaʼ in watʼaʼ a Job? I exobnál abal a Satanás yab in éjtowal tu ku nixaʼ abal ki kʼibchij a Jehová. Jayej i exobnál abal a Jehová in tʼajál ti kwéntaj patal jawaʼ i watʼal ani antsanáʼ jantʼiniʼ in tíxkʼanchij patal an kʼibataláb axi in kwaʼalak a Job, jayetsej neʼets kin tʼajaʼ kʼal wawáʼ. Max etsʼey ki tʼilaʼ axéʼ, tam wawáʼ jayej neʼets ki tejwamédhaʼ ti ejatal abal i lej «belál kʼal a Jehová».
^ TSALAP AXI MÁS EXBADH: Ti Hebreo, an kaw «ki lej belaʼ» kʼal jantʼoj in léʼ kin uluw ki aychij jantʼoj kʼal yan i kulbetaláb. Jayej in léʼ kin uluw ki lej belaʼ kʼal jitaʼ (Sal. 25:2, 3; 62:5).
^ Jaluwámej talchik i bijláb.
