1. (а) Йаһоԝа чь һеви дайә мә? (б) Әм ча дьдьнә кʹьфше кӧ һевийа хԝә Йаһоԝа тиньн? (Бьньһерʹә «Готьн кӧ Һатә Шьровәкьрьне».)

 ЙАҺОԜА һевикә хԝәш дайә кәсед кӧ ԝи һʹьз дькьн. Зутьрәке әԝе нәхԝәши, шин у мьрьне бь тʹәмами бьдә һьлдане (Әʹйанти 21:3, 4). Әԝе али кәсед мьлук бькә ԝәки әԝана дьне бькьнә щьнәт (Зәбур 37:9-11). Ӧса жи, Хԝәде ԝе рʹе вәкә ԝәки әм һе незики ԝи бьн. Һевикә чьԛас хԝәш ә! Гәло әм чьма итʹбарийа хԝә ван созед Хԝәде тиньн? Чьмки әм заньн кӧ Йаһоԝа тʹьме хԝәйе созед хԝә йә. Ләма жи әм Йаһоԝада «гӧман» ьн * (Зәбур 27:14). Әм ве йәке нишан дькьн, чахе бь сәбьр у шабуне һивийе нә, һʹәта кӧ Йаһоԝа нета хԝә бинә сери (Ишайа 55:10, 11).

2. Йаһоԝа кʹижан созе хԝә ида анийә сери?

² Йаһоԝа избат кьрийә кӧ әԝ тʹьме хԝәйе созед хԝә йә. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә мәсәләке. Кʹьтеба Әʹйантида, Йаһоԝа соз дабу кӧ рʹожед мәда, әԝе мәрьвед жь һʹәму мьләт у зьмана тʹоп кә, ԝәки әԝана йәктийеда ԝи бьһʹәбиньн. Иро әв ‹әʹлаләта мәзьн› бь рʹасти жи тʹәвайи тʹоп буйә (Әʹйанти 7:9, 10). Әв жьн, мер у зарʹ чьԛас жи жь щурʹә-щурʹә мьләт, зьман у бәрәка нә жи, әԝ сәр тʹәмамийа дьнйайе бунә малбәтәкә тʹьфаԛ (Зәбур 133:1; Йуһʹәнна 10:16). Ӧса жи, әʹлаләта мәзьн мьзгинийа Пʹадшатийа Хԝәде бь дьл у щан бәла дькә. Әԝана һәртʹьм һазьр ьн  кӧ мәрьварʹа бәʹса һевийа хԝә бькьн (Мәтта 28:19, 20; Әʹйанти 14:6, 7; 22:17). Һәгәр тӧ пʹара ве әʹлаләта мәзьн и, тӧ бешьк һевийа жийина һʹәта-һʹәтайе гәләк ԛимәт дьки.

3. Нета Мире-щьна чь йә?

³ Мире-щьна дьхԝазә кӧ әм һевийа хԝә ӧнда кьн. Әԝ дьхԝазә мә бьдә баԝәркьрьне кӧ Йаһоԝа бона мә хәм накә у ԝе созед хԝә нәйнә сери. Һәгәр Мире-щьна бьгьһижә ве нета хԝә, әме мерхасийа хԝә ӧнда кьн у дьбәкә хьзмәтийа хԝә Йаһоԝарʹа бьдьнә сәкьнандьне. Ве готареда, әме бьвиньн кӧ Мире-щьна чь дькьр, ԝәки Ибо һевийа хԝә ӧнда кә у пьшта хԝә бьдә Йаһоԝа.

4. Ве готареда әме дәрһәԛа чь хәбәр дьн? (Ибо 1:9-12)

⁴ Ве готареда әме һьнә методед Мире-щьна леколин кьн, кӧ әԝи да хәбате, ԝәки Ибо амьнийа хԝә ӧнда кә (Ибо 1:9-12 бьхунә). Ӧса жи, әме бьвиньн кӧ әм дькарьн жь сәрһатийа Ибо чь һин бьн, у чьма фәрз ә кӧ әм бир нәкьн, ԝәки Хԝәде мә һʹьз дькә у ԝе әʹсәйи созед хԝә бинә сери.

5-6. Ньшкева чь һатә сәре Ибо?

⁵ Әʹмьре Ибо гәләк хԝәш бу. Достийа ԝи тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи бу. Әԝ хԝәйе малбәтәкә мәзьн у бәхтәԝар бу, у әԝ йәки дәԝләти бу (Ибо 1:1-5). Ле нава рʹожәкеда, Ибо һәр тьшт ӧнда кьр. Пешийе, әԝи мал у мьлкʹе хԝә ӧнда кьр (Ибо 1:13-17). Паше, һʹәму зарʹед ԝи мьрьн. Дә бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ еша ԝи чьԛас гьран бу! Гава зарʹ дьмьрә, агьр дьле де-бава дькʹәвә. Ле Ибо у жьна ԝи нә тʹәне зарʹәкә хԝә, ле дәһ зарʹед хԝә рʹожәкеда ӧнда кьрьн. Дәрдәки чьԛас гьран бу! Жь бәр ве еша гьран, Ибо кʹьнще хԝә чʹьрʹанд у кʹәтә сәр әʹрде (Ибо 1:18-20).

⁶ Паше, Мире-щьна нәхԝәшикә гьран ани сәр Ибо (Ибо 2:6-8; 7:5). Ԝәʹдәки мәрьва ԛәдьре Ибо дьгьртьн у жь ԝи ширәт дьстандьн, ле паше, әԝана жь ԝи дьрʹәвийан. Бьред ԝи, достед ԝи у һәла һе хӧламед ԝи жи, хԝә жь ԝи дур дьгьртьн (Ибо 31:18; 19:13, 14, 16).

7. (а) Ибо дьфькьри кӧ мәʹнийа кӧл-дәрдед ԝи чь йә, ле диса жи әԝи чь нәкьр? (б) Мина Ибо, Мәсиһи дькарьн рʹасти чь щурʹә тәнгасийа бен? (Шькьл бьньһерʹә.)

⁷ Мире-щьна дьхԝәст Ибо бьдә баԝәркьрьне ԝәки сәбәба дәрдед ԝи әв ә, кӧ Йаһоԝа ида жь ԝи рʹази нинә. Мәсәлә, Мире-щьна баки ԛайим да хәбате, ԝәки ханийе кӧ зарʹед Ибо теда тʹәвайи тʹоп бьбун, һьлшинә (Ибо 1:18, 19). Ӧса жи, әԝи кәрийед Ибо у шьванед ԝи бь агьре жь әʹзмен кӧштьн (Ибо 1:16). Әв йәк кӧ ба у агьр жь әʹзмен һатьн, Ибо дьфькьри кӧ әԝ жь Йаһоԝа бу. Әԝ дьфькьри кӧ Йаһоԝа сәр ԝи һерс кʹәтийә, ле диса жи әԝи ньфьрʹ Баве хԝәйи әʹзмана нәкьр. Бь сала, Ибо гәләк тьштед баш жь Йаһоԝа стандьбун, у әԝ дьфькьри кӧ һәгәр әԝ һазьр бу ван тьшта ԛәбул кә, гәрәке әԝ һазьр бә кӧ тьштед хьраб жи ԛәбул бькә. Ләма жи, әԝи гот: «Бьра наве Хӧдан пироз бә!» (Ибо 1:20, 21; 2:10). Хенщи ве йәке кӧ Мире-щьна мал у мьлкʹ у зарʹед Ибо жь ԝи станд у сьһʹәт-ԛәԝата ԝи жи хьраб кьр, әԝи методәкә дьн жи да хәбате, ԝәки амьнийа Ибо бьщерʹьбинә.

8. Бь сайа се достед Ибойә ԛәлп, Мире-щьна чь дьхԝәст бькьра?

 ⁸ Бь сайа се һәвалед ԛәлп, Мире-щьна дьхԝәст Ибо бьда баԝәркьрьне кӧ әԝ йәки беԛимәт ә. Бь дитьна ԝан, дәрдед ԝи избат дькьрьн кӧ гӧнед ԝи гәләк ьн (Ибо 22:5-9). Ԝана гот кӧ һәгәр әԝ нә нәһәԛ бә жи, хирәта ԝи кӧ дьле Хԝәде ша кә, бадиһәԝа йә (Ибо 4:18; 22:2, 3; 25:4). Бь рʹасти, әԝ достед ԛәлп дьхԝәстьн Ибо бьдьнә баԝәркьрьне кӧ Хԝәде ԝи һʹьз накә, бона ԝи хәм накә у амьнийа ԝи ԛимәт накә. Рʹуйе готьнед ԝанда, Ибо дькарьбу хԝә бечʹарә тʹәхмин кьра.

9. Чь али Ибо дькьр ԝәки ԛәԝи у мерхас бьминә?

⁹ Бьдә бәр чʹәʹве хԝә кӧ Ибо чаԝа нава хԝәлийеда рʹуньшти йә у еше дькʹьшинә (Ибо 2:8). Һәвалед ԝи дьбежьн кӧ әԝ мәрьвәки баш нинә у һʹәму ԛәнщийа кӧ әԝи кьрийә, бадиһәԝа йә. Дәрдед ԝи мина барәки гьран сәр стуйе ԝи нә, у дьле ԝи сәва мьрьна зарʹед ԝи гәләк дешә. Серида жи, Ибо дәнге хԝә накә (Ибо 2:13–3:1). Һәвалед Ибо дьбәкә дьфькьрьн кӧ әԝ ԝе ида пьшта хԝә бьдә Йаһоԝа, ле Ибо ӧса нәкьр. Бь дәнгәки баԝәр, әԝ ван һәвалед ԛәлпрʹа дьбежә: «Һʹәта мьрьне беԛьсуртийа хԝә наһельм!» (Ибо 27:5, ДТʹ). Гәло чь али Ибо дькьр, ԝәки әԝ ван тәнгасийед гьранда ԛәԝи у мерхас бьминә? Гава һале ԝи гәләк хьраб бу жи, әԝи тʹӧ щара һевийа хԝә ӧнда нәдькьр, кӧ рʹожәке Хԝәдайе дьлован ԝе ԝи хьлаз кә. Әԝи заньбу кӧ һәгәр әԝ бьмьрә жи, Йаһоԝа ԝе ԝи жь мьрьне рʹакә (Ибо 14:13-15).

10. Сәрһатийа Ибо чь мә һин дькә?

¹⁰ Сәрһатийа Ибо мә һин дькә, кӧ Мире-щьна нькарә мә бь дәсте зоре  жь Йаһоԝа дур хә. Ӧса жи әв сәрһати нишан дькә, ԝәки Йаһоԝа һәр тьшти дьвинә у али мә дькә фәʹм кьн, кӧ бь рʹасти сәбәба тәнгасийед мә чь йә. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьне кӧ әм жь сәрһатийа Ибо чь дькарьн һин бьн.

11. Һәгәр әм тʹьме хԝә бьсперьн Йаһоԝа, әме бькарьбьн чь бькьн? (Аԛуб 4:7)

¹¹ Ибо избат кьр кӧ һәгәр әм бәрдәԝам кьн хԝә бьсперьн Йаһоԝа,  әме бькарьбьн нава тәнгасийада амьн бьминьн у мьԛабьли Мире-щьна бьсәкьньн. Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ һәгәр әм ӧса бькьн, Мире-щьна ԝе жь мә бьрʹәвә (Аԛуб 4:7 бьхунә).

12. Ибо чаԝа жь һевийа рʹабуна мьрийа ԛәԝат дьстанд?

¹² Әм гәрәке ԛайим баԝәрийа хԝә рʹабуна мьрийа биньн. Чаԝа кӧ мә готара пешийа веда дит, Мире-щьна һәр тьшти дькә, ԝәки әм жь тьрса бәр мьрьне амьнийа хԝә ӧнда кьн. Мире-щьна готьбу кӧ һәгәр Ибо бәр мьрьне бә, әԝе һәр тьшти бькә кӧ сах бьминә у ԝе һәла һе беԛьсуртийа хԝә жи хԝәй нәкә. Ле Ибо избат кьр кӧ готьнед Мире-щьна нә рʹаст ьн. Гава Ибо дьфькьри кӧ әԝ ида бәр мьрьне йә, әԝ диса жи Йаһоԝарʹа амьн ма. Әԝ баԝәр бу кӧ һәгәр Йаһоԝа дәрберʹа али ԝи нәкә жи, әԝе ахьрийеда ԝи жь мьрьне рʹакә. Бәле, Ибо дӧдьли нәдьбу ԝәки рʹабуна мьрийа ԝе һәбә, у һәгәр әм жи дӧдьли нибьн, тьрса бәр мьрьне ԝе нькарьбә амьнийа мә бьшкенә.

13. Чьма фәрз ә әм бьзаньбьн, ԝәки Мире-щьна кʹижан метода дьда хәбате кӧ амьнийа Ибо бьшкенә?

¹³ Гәрәке әм рʹьнд бьзаньбьн кӧ Мире-щьна кʹижан метод дьда хәбате, ԝәки Ибо амьн нәминә, чьмки иро жи әԝ ԝан метода дьдә хәбате. Дина хԝә бьдьне кӧ Мире-щьна готьбу, ԝәки «мәрьв [демәк нә тʹәне Ибо] бона щане хԝә, һәр чийи ԝи һәбә» ԝе бьдә (Ибо 2:4, 5). Демәк, Мире-щьна дьгот кӧ әм Йаһоԝа жь дьл һʹьз накьн, у һәгәр әм мәщбур бьн, әме тʹәрка ԝи бьдьн, ԝәки әʹмьре хԝә хьлаз кьн. Ӧса жи, Мире-щьна дьбежә кӧ Хԝәде мә һʹьз накә у амьнийа мә бона ԝи бадиһәԝа йә. Әм һаш жь дәрәԝед ԝи һәнә у итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн, ләма жи әм найенә хапандьне.

14. Тәнгасийед мә дькарьн али мә бькьн, кӧ әм чь тедәрхьн?

¹⁴ Гава әм рʹасти тәнгасийа тен, мәщал дькʹәвә дәсте мә ԝәки дьһа баш хԝә нас кьн. Тәнгасийед кӧ рʹасти Ибо һатьбун, али ԝи кьрьн ԝәки әԝ һьнә кемасийед хԝә бьвинә у рʹаст кә. Мәсәлә, әԝ һин бу кӧ гәрәке дьһа мьлук бә (Ибо 42:3). Әм жи гава рʹасти тәнгасийа тен, дькарьн гәләк тьшт дәрһәԛа хԝә һин бьн у кемасийед хԝә бьвиньн. Бьраки бь наве Николай * гьран нәхԝәш бу, ле йәкә ԝи авитьнә кәле. Әԝ ӧса дьбежә: «Кәла мина рентгене, мьнрʹа әшкәрә кьр, кӧ сәр кʹижан һʹӧнӧред хԝә әз гәрәке бьхәбьтьм». Гава әм кемасийед хԝә тедәрдьхьн, әм дькарьн сәр хԝә бьхәбьтьн у хԝә рʹаст кьн.

15. Гәрәке әм гӧһ бьдьнә кʹе у чьрʹа?

¹⁵ Гәрәке әм гӧһ бьдьн дәнге Йаһоԝа, нә кӧ дәнге дьжмьна. Гава Йаһоԝа тʹәви Ибо хәбәр да, Ибо рʹьнд гӧһ да ԝи. Йаһоԝа дина Ибо кʹьшандә сәр ԛәԝата хԝә у бь сайа чәнд мәсәла ԝирʹа зәлал кьр, кӧ әԝ һәр тьшти дьвинә.  Бь аликʹарийа чәнд пьрса, Йаһоԝа Иборʹа да кʹьфше ԝәки әԝ чьԛас бона ԝи хәм дькә. Ибо бь мьлукти у рʹазибуне щаб да: «Мьн жь бо тә гӧһва бьһистьбу; ле ньһа жи чʹәʹвед мьн тә дитьн» (Ибо 42:5). Дьԛәԝьмә чахе Ибо әԝ гьли готьн, әԝ һе нав хԝәлийеда рʹуньшти бу, бәдәна ԝи педа бьринада бу у әԝи һе шина зарʹед хԝә дькьр. Диса жи, Йаһоԝа нишан кьр кӧ Әԝ Ибо һʹьз дькә у жь ԝи рʹази йә (Ибо 42:7, 8).

16. Гава әм рʹасти тәнгасийа тен, әм гәрәке чь бир нәкьн? (Ишайа 49:15, 16)

¹⁶ Иро жи дьбәкә мәрьв мә ньмьз кьн у ча кәсед беԛимәт һʹәсаб кьн. Дьԛәԝьмә әԝана изьне бьдьнә хԝә кӧ наве мә у тʹәшкиләта мә рʹәш кьн у «һәр щурʹә бӧхдан» бавежьнә мә (Мәтта 5:11). Сәрһатийа Ибо нишани мә дькә, кӧ гава әм рʹасти тәнгасийа тен, Йаһоԝа баԝәр ә кӧ әме ԝирʹа амьн бьминьн. Йаһоԝа мә һʹьз дькә, у әԝе тʹӧ щар мә нәһелә, һәгәр әм һәԝара хԝә ԝи тиньн (Ишайа 49:15, 16 бьхунә). Ләма тʹӧ щар дина хԝә нәдьн гьлийед дәрәԝ у ван бӧхдана кӧ дьжмьнед Хԝәде дьбежьн! Бьраки бь наве Щеймс у малбәта ԝи, йед кӧ Тʹьркйәйеда дьжин, рʹасти һьнә тәнгасийед гьран һатьн. Әԝ дьбежә: «Мә фәʹм кьр, ԝәки әм гәрәке гӧһ нәдьн дәрәԝед кӧ дәрһәԛа хьзмәткʹаред Хԝәде бәла дькьн, ԝәки әм мерхасийа хԝә ӧнда нәкьн у дьлтәнг нәбьн. Ләма жи мә дина хԝә да һевийа  Пʹадшатийе, у мә хьзмәтийа хԝә нәда сәкьнандьне. Бь ви щурʹәйи, мә шабуна хԝә ӧнда нәкьр». Һәгәр әм жи мина Ибо гӧһ бьдьн дәнге Йаһоԝа, дәрәԝед дьжмьна ԝе нькарьбьн һевийа мә бьтәмьриньн.

17. Тӧ жь сәрһатийед кәсед амьн жь Ибрани сәре 11, чь дәрса һин дьби?

¹⁷ Ибо нава тәнгасийед гьранда ԛәԝи у мерхас ма, ле диса гәләк хьзмәткʹаред Йаһоԝа һәбун, йед кӧ мина ԝи, Хԝәдерʹа амьн ман. Нәʹмәкә хԝәда, Паԝлосе шанди бәʹса гәләк кәсед дьн кьр у ԝана нав кьр ча «әʹлаләта шәʹдайә гьран» (Ибрани 12:1). Әԝана гьшк рʹасти тәнгасийед гьран һатьн, ле Йаһоԝарʹа амьн ман (Ибрани 11:36-40). Гәло сәбьр у хирәта ԝан бадиһәԝа бу? Һәмьки на! Рʹаст ә, ԝана пекһатьна һʹәму созед Хԝәде бь чʹәʹве хԝә нәдитьн, ле ԝана диса жи һевийа хԝә Йаһоԝа дьани. Ӧса жи, ԝана заньбу кӧ Йаһоԝа жь ԝан рʹази йә, ләма жи дӧдьли нәдьбун кӧ ԝе пе чʹәʹве хԝә бьвиньн чаԝа созед Ԝи, ԝе бенә сери (Ибрани 11:4, 5). Амьнийа ԝан дькарә мә һелан кә, ԝәки әм жи һевийа хԝә һьндава Йаһоԝа ӧнда нәкьн.

18. Әве готаре тӧ һелан кьри кӧ чь нете дайни пешийа хԝә? (Ибрани 11:6)

¹⁸ Иро һʹале дьнйайе чьԛас дьчә дьһа хьраб дьбә (2 Тимотʹейо 3:13). Рʹож бь рʹож, Мире-щьна хьзмәткʹаред Хԝәде дьщерʹьбинә. Чь жи һәбә, ԝәрә әм бь дьл у щан Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн у дӧдьли нәбьн, ԝәки «әм гӧмана хԝә ль Хԝәдейе сах тиньн» (1 Тимотʹейо 4:10). Сәрһатийа Ибо нишан дькә кӧ Йаһоԝа бь рʹасти жи «гәләк дьлован у тʹьжә рʹәʹм ә» (Аԛуб 5:11, ИМ). Ԝәрә әм жи Йаһоԝарʹа амьн бьминьн у баԝәр бьн кӧ әԝе «ԝан хәлат кә, кʹижан кӧ ль ԝи дьгәрʹьн!» (Ибрани 11:6 бьхунә).