1. a) Ntia tivuvu Yehova katuhana? b) “Bâ na tivuvu mu Yehova” bwe wuta zolo tâ? (Tala “Ntelo yi babanguri.”)

 YEHOVA wahana tivuvu tia toma kwe bantu babansoni bamuzololo. Ntamana mbo katûla nsuka mu bimbevo, mu maniongo na mu lufwa. (Nza. 21:3, 4) Mbo kabakisa bantu ba kuluka bê na tivuvu mu Yandi mu sobesa mutoto mu paradi. (Mik. 37:9-11) Mpe mbo kasa ti tindiku tie na muna muntu mu beto na yandi tizi tiatomo bâ nguria tia toma yôka tie neto lumbu ti. Ntia mpila tivuvu tia toma! Kâ ntia misamu mituhanaka lukwikulu ti Nzambi mbo kalungisa makani mandi? Kani kabwe Yehova ka lembanaka ko mu lungisa makani mandi. Buna, tufweti “bâ na tivuvu mu Yehova.” * (Mik. 27:14, NWT) Mbo tusongelaka tivuvu tio bu tukêlaka Nzambi’eto na luvivululu lwalwansoni mpe na nsayi yayansoni kalungisa makani mandi mamansoni.​—Iza. 55:10, 11.

2. Ntia misamu Yehova keka yirika?

² Yehova wasongela ti makani mandi ma kalungisaka. Tabongeno tifwani timosi tia nzitukulu. Mu mukanda wa Nzabukusu, Yehova wakanisina ti mu ntangu ya beto mbo kaketi kutakasa bantu ba nsi zazansoni, ba makanda mamansoni, mpe ba mazu mamansoni mu ba kutakasa mu nsambululu ya verela. Lumbu ti tikunku tio tia bantu tia zabakana tiena mu nkumbu ya “yungi dia bantu.” (Nza. 7:9, 10) Ni bu sa ti mu kati dia timvuka tio mwe na babakala, bakento, na bala bê mu mawa ma swaswana, mazu ma swaswana, mpe na ntukulu za swaswana, bantu bo mbo bayirikaka kanda dia mu nza ya mukaka die na tidzunu mpe na bumosi.  (Mik. 133:1; Za 10:16) Bantu bê mu yungi dia bantu, bisamuni mpe biena bie na luhemo. Ntangu zazansoni ba kubama kwa babâka mu zonzela tivuvu tiawu tia nza ya toma kwe bantu babansoni bazololo mu ba wirikila. (Mat. 28:19, 20; Nza. 14:6, 7; 22:17) Tala ti mu yungi dia bantu wena, ntembe kâni tivuvu tie naku mu misamu mia toma mikwiza ku matu, ntalu tiena kwe nge.

3. Satana ntia kani die nandi?

³ Satana zololo ti kakukatula tivuvu tiaku. Kani diandi ni mu ku nata mu kwikila ti Yehova ka ku kipaka ko, mpe ka lungisa makani mandi ko. Satana kamana lenda mu katula tivuvu tieto, ka tuvutu’â sâla na butindi ko, mpe tulendi bika mu sarila Yehova. Ntiana bu tumona wo, Satana wayêla mu katula tivuvu tia Yobe, mpe wayêla mu sa ti ka bika mu sarila Yehova.

4. Nti tutaluzula mu timoko ti? (Yobe 1:9-12)

⁴ Mu timoko ti, mbo tutaluzula mpila za sarila Satana mu nata Yobe mu ngolo mu bika mu bâ wa kwikama. (Tanga Yobe 1:9-12.) Mbo tuzonzela mpe ka nti tulendi longoka mu tifwani tia Yobe, mpe mu bungu dia nti tufweti bambukaka ti Nzambi beto kazololo, mpe mbo kalungisa makani mandi.

5-6. Nti biaturila Yobe mu ntangu fioti?

⁵ Yobe luzingu lwa mbote lweri nandi. Tindiku tia mbote tieri nandi na Yehova. Kanda diadingi dieri nandi dieri mu bumosi, mpe nguria mvwama yeri. (Yobe 1:1-5) Kâ, mu tilumbu timosi kwa, Yobe wahombesa bima biabiansoni. Ntete-ntete, wahombesa bimvwama biandi. (Yobe 1:13-17) Ha manima, bala bandi babansoni ba keri zoloko bayizi fwa. Dimbitila’eti fioti mu misamu mio mia tiari. Bibuti mbo binôkaka mu ntangu yi bafwiluluku wumosi wa bala bawu. Buna banza’eti mpasi maniongo na tiari tieri na Yobe na mukento’andi bu bawâ ti bala bawu ba 10 bafwiri. Ka weri’â wa nzitukulu ko mu ntangu Yobe yi katenda binkuti biandi bu kasa dizi, mpe yi kabwa ha mutoto!​—Yobe 1:18-20.

⁶ Satana wahana timbevo tia ngolo kwe Yobe, mpe wasa ti bantu ka bavutuandi mu zitisa. (Yobe 2:6-8; 7:5) Ku mbatukulu, Yobe zitisa beri mu zitisaka. Mbo beri kwizi mu monekenaka mu mu lomba malongi. (Yobe 31:18) Ha manima, babatika mu mu dioka. Mpangi zandi, ndiku zandi na bisari bia yandi beni mpe bamulosa!​—Yobe 19:13, 14, 16.

7. a) Ngano Yobe bwe keri banzaka mu bungu dia ntukulu ya mpasi zandi, kâ nti kakala mu sa? b) Mu ntia mpila Mukristo wulendi bwabana na mpasi ze ntiana zo zita moneka mu tifwani?

⁷ Satana weri nandi ti Yobe kakwikila ti tala ti mpasi keri monaka mu bungu ti Yehova keri’â vutu mu tambulaka ko. Mu tifwani Satana wasarila titembo tia ngolo mu bwisa nzo yeri bala ba 10 ba Yobe beri diaka tintwari. (Yobe 1:18, 19) Wabwisa mpe tiya twatûka ku zulu twafukisa twila dia Yobe, na bisari biandi bieri dia kipaka. (Yobe 1:16) Mu bungu ti titembo na tiya ku zulu biatûka, Yobe wabanza ti kwe Yehova biatûka. Buna Yobe wabanza ti musamu kayirika waniongesa Yehova. Ntono misamu mio miamiansoni, Yobe wakala mu loka Tata’andi dia ku mazulu. Yobe wabambuka ti mu ntama bima biabingi bia toma kabaka biatûka kwe Yehova. Wabanza ti tala ti watambula bima bia mbote, wafweti tambula mpe bima bia mbi. Buna watâ ti: ‘Nkumbu ya Yehova yasakumunu!’ (Yobe 1:20, 21; 2:10) Ni bu sa ti Yobe wahombesa mbongo zandi, bala bandi na  tikolela tiandi, watatamana mu bâ wa kwikama kwe Yehova. Kâ, Satana wavutu yêla tima tiakaka.

8. Ntia mpila yakaka Satana kasarila mu bwisa Yobe?

⁸ Satana wasarila mpila yakaka mu bwisa Yobe; watuma ndiku zitatu za bungungu za Yobe mu sa ti kamona ti kena salu ko. Babakala bo batâ ti tala ti Yobe mpasi keri monaka ni mu bungu ti misamu mia mbi kayirika. (Yobe 22:5-9) Bayêla mpe mu nata Yobe mu kwikila ti ni bu sa ti keri’â munkwa-mbi ko, ngolo zazansoni zi keri sarilaka mu tâ Nzambi nsayi ka zeri’â salu ko. (Yobe 4:18; 22:2, 3; 25:4) Mbo beri yêlaka mu sa ti Yobe kabâ na ntembe ti Nzambi yandi kazololo, yandi kakipaka mpe ka weri’â salu ko mu mu sarila. Misamu mi beri tâka mbo miaketi sa ti Yobe ka vutuandi bâ na tivuvu.

9. Nti biabakisa Yobe mu bâ na ngolo na butindi?

⁹ Dimbitileno’eti mu mpila yayôkela misamu. Yobe wa zakala weri ha bombi, mpe mpasi keri monaka. (Yobe 2:8) Ndiku zandi zatatamana mu tâ ti keri’â muntu wa mbote ko, mpe bayêla mu bebesa nkumbu’andi. Misamu miamuturila mbo mieri mu demaka ntiana bu demaka matari ma dema, mpe tiari tia lufwa lwa bala bandi mbo tieri tomo mu mwisaka mpasi ku mutima. Ha mbatukulu, Yobe keri’â zonzaka ko. (Yobe 2:13–3:1) Tala ti ndiku za Yobe zabanza ti kuta ku kakuta mbo kweri songelaka ti mbo kateka Nzambi’andi manima, nguria wunakana beri wunakanaka. Ntangu yeri kô​—kampe Yobe bu kavumbula mutu, watala ndiku zandi za bungungu—​watâ ti: ‘Na tii bu nivutula tiwumunu tiani ka nilosa kwikama kwani ko.’ (Yobe 27:5) Ngano nti biabakisa Yobe mu bâ na butindi na ngolo ntono mpasi zo zazansoni? Ni bu sa ti mu ntangu yi keri wa nguria wa nôka, kani kabwe ka hombesa tivuvu tiandi ko ti Nzambi ya luzolo mbo kamanisa  mpasi zandi. Wazaba ti ni bu kaketi fwa kwa Yehova mbo kaketi mu vumbula kwe ba fwa.​—Yobe 14:13-15.

10. Ntia malongi tubakaka mu tinsamu tia Yobe?

¹⁰ Tinsamu tia Yobe mbo titulongesaka ti Satana ka lendi’â katutuma mu ngolo ko mu bika mu sarila Yehova, mpe Yehova misamu mie neto mia kazebi. Misamu miaturila Yobe mbo mitubakisaka mpe mu tomo bakula misamu mi tufweti zaba. Tataluzuleno malongi ma tulendi baka mu tifwani tiandi.

11. Tala ti tutatamane mu bâ na lukwikulu mu Yehova, ntia ndandu zimoneka? (Zaki 4:7)

¹¹ Yobe wasongela ti tala ti tutatamane mu bâ na lukwikulu mu Yehova, tulendi korela mpasi ni mpasi zituturila, mpe tulendi lenda mu telamana Satana. Ntia ndandu zimoneka? Matsonoko mbo matutêlaka ti Satana mbo katudioka.​—Tanga Zaki 4:7.

12. Mu ntia mpila tivuvu mu mvumbukulu ya ba fwa tiayikila Yobe ngolo?

¹² Tufweti simbirila tivuvu tia mvumbukulu ya ba fwa. Ntiana bu talongokele mu timoko tiayôkele, Satana mbo kavulu sarilaka bunkuta bweto bwa lufwa ngatu katunata mu lembo bâ ba kwikama. Mu bungu dia Yobe, Satana watâ ti Yobe mbo kaketi sa tima ni tima, ni bu sa ti wafweti bika mu sarila Yehova, mu vukisa luzingu lwandi. Satana keri’â na mpemba ko. Ni bu sa ti mu ntangu ya nguria ya mpasi, peleko ni bu sa ti mbo kaketi fwa, Yobe ka bika ko mu bâ wa kwikama. Lukwikulu lwandi mu mbote ya mutima ya Yehova na tivuvu tiandi tia ngolo mu Yehova ti mbo kaketi yirika misamu, biamubakisa. Yobe timinu tieri nandi ti tala ti Yehova ka keti’â yirika misamu ko bu keri wa moyo, mbo kaketi mu vumbula kwe ba fwa mu bilumbu bia ku matu. Tivuvu tia mvumbukulu kwe Yobe tia matieleka tieri. Tivuvu tio tiamana bâ tia matieleka kwe beto, ni bu sa ti batukanikini lufwa, ka tubika ko mu tatamana mu bâ ba kwikama.

13. Mu bungu dia nti tufweti tomo saka keba mu mpila za sarila Satana kwe Yobe?

¹³ Tufweti saka keba mu mpila Satana zi kasarila kwe Yobe, mu bungu ti ni zo kwa mpe kasarilaka lumbu ti. Taleno musamu Satana wu kakwisila bantu: ‘Biabiansoni bie na muntu [ka Yobe’â ko kwa] mbo kahana bio mu bungu dia luzingu lwandi.’ (Yobe 2:4, 5) Satana mbo katâka ti ka tuzoloko’â Yehova Nzambi’eto mu matieleka ko, mpe mbo tumuteka manima tala ti tufweti vukisa luzingu lweto. Satana mbo katâka mpe ti Nzambi ka tu zololo’â ko, mpe ka mona ngolo zi tusarila ko mu mu tâ nsayi. Mu bungu ti ndwengosolo yo ye neto, beto twe na tivuvu mu Yehova nsalulu za Satana za tuzebi.

14. Misamu mia mpasi nti milendi monekesa? Hana tifwani.

¹⁴ Tufweti bongelaka misamu mia mpasi ntiana bweso bwa tizaba. Mpasi zabwabana na Yobe zamubakisa mu zaba misamu mi kalembo bêla na mio ngolo na mu delakasa mio. Walongoka ti wafweti toko kurisa tifu tiandi tia kuluka. (Yobe 42:3) Beto mpe tulendi longoka misamu miamingi bu tubwabanaka na misamu mia mpasi. Mpangi ya yibakala ye na nkumbu Nikolay, * yi batûla ku boloko ntono timbevo tieri mu kwamisaka, têle ti: “Boloko diena ntiana radiographie yisongelaka bifu bia Mukristo.” Bu tukwizi zabaka misamu mi tulembolo na mio ngolo, tulendi sarila ngolo mu delakasa mio.

15. Nani tufweti wirikilaka, mpe mu bungu dia nti?

 ¹⁵ Tufweti wirikilaka Yehova, ka mbeni zeto’â ko. Yobe mbo keri tomo tekaka kutu, Yehova bu keri mu zonzelaka. Nzambi wazonza na Yobe bu katâ ti: ‘Ngano ngolo zani zi nasarila bima za mweni? Misamu mikuturiri mia nzebi. Ngano mbo ta banza ti ka ndendi’â nakukipa ko?’ Yobe wahana mvutu na kuluka kwakwansoni, mpe watonda mu bungu dia mbote ya Yehova. Watâ ti: ‘Mu kutu kwa nakuwîri nsangu, kâ bwawu bu disu diani dikumweni.’ (Yobe 42:5) Kampe Yobe wazakala kwa weri ha bombi, nitu’andi mputa yeri, mpe bala bandi mu mpiema beri mu ntangu yi katâ misamu mio. Ni bu sa ti ni bo, Yehova wasongela luzolo lwandi kwe Yobe, mpe wasa ti kabâ na tivuvu ti yandi keri tambulaka.​—Yobe 42:7, 8.

16. Tintwari na Izaya 49:15, 16, ntia musamu tufweti bambukilaka bu tubwabanaka na misamu mia mpasi?

¹⁶ Lumbu ti mpe, balendi tu bongela ntiana bantu balembolo salu. Balendi yêla mu bebesa nkumbu ya muna muntu ha kati dieto peleko ya organizasio’eto, mpe balendi tu ‘butila bungungu bwa mpila na mpila.’ (Mat. 5:11) Tinsamu tia Yobe titulongese ti Yehova lukwikulu lwe nandi ti mbo tutatamana mu bâ ba kwikama bu tubwabana na misamu mia mpasi. Yehova beto kazololo, mpe kani kabwe ka bika bô bamusilaka tivuvu ko. (Tanga Izaya 49:15, 16.) Ka lusakandi keba mu bungungu bu yalangasaka mbeni za Nzambi! Mpangi ya yibakala ye na nkumbu James, bâka ku Turquie mpe we na kanda diabwabana na misamu mia nguria mia mpasi, têle ti: “Tayizi  bakula ti wirikila bungungu bu batâka mu kanda dia Nzambi, mbo kutunôkesaka. Buna tayizi tûla mabanza meto mu tivuvu tie neto mu Timfumu tia Nzambi, mpe tayizi tatamana mu sala mu tisalu tia Yehova. Ntiangu tayizi lunda nsayi’eto.” Ntiana Yobe, Yehova tu wirikilaka! Bungungu bwa mbeni zeto, ka bukatulaka tivuvu tieto ko.

17. Nti longokele mu tifwani tia bakento na babakala ba kwikama ba bazonzelaka mu Bahebre 11?

¹⁷ Yobe wena mosi wa bisari bia Yehova biatatamana mu bâ na butindi na ngolo mu ntangu ya mpasi za ngolo. Mu mukanda’andi kwe Bahebre, ntumwa Paulo wazonzela bisari biakaka bu kabatâ ‘nzanda mbangi.’ (Ebr. 12:1) Babansoni babwabana na misamu mia ngolo mia mpasi; kâ, mu luzingu lwawu lwalwansoni batatamana mu bâ ba kwikama kwe Yehova. (Ebr. 11:36-40) Ngano tifu tiawu tia korela na tisalu tiawu tia ngolo bia mpamba kwa bieri? Kâni! Ni bu sa ti ka bamona ndungananu ya makani mamansoni ma Nzambi ko, batatamana mu sila Yehova tivuvu. Mpe mu bungu ti bazaba ti Yehova bawu keri tambulaka, lukwikulu lweri nawu ti mbo baketi mona ndungananu ya makani mandi. (Ebr. 11:4, 5) Tifwani tiawu tilendi yika nzengolo’eto ngolo ya tatamana mu sila Yehova vuvu.

18. Ntia nzengolo bongele? (Bahebre 11:6)

¹⁸ Mu nza yi twena, mbi ni yikama kwa yisimbiri. (2 Tim. 3:13) Satana keka’eti manisa ko mu tonta kanda dia Nzambi. Mu musamu ni musamu wulendi tu turila, bika tatatamana mu sala tisalu tia ngolo mu bungu dia Yehova, na lukwikulu ti ‘tivuvu tieto tu [tûriri] mu Nzambi ya moyo.’ (1 Tim. 4:10) Bambukaka ti Nzambi wahana ndandu kwe Yobe zisongelaka ti Yehova Nzambi ya luzolo yena, mpe ye na tiari tia mutima. (Zaki 5:11) Bikeno tabâ ba kwikama kwe Yehova na lukwikulu ti mbo ‘kasenda bô bamudingaka mu mutima wawansoni.’​—Tanga Bahebre 11:6.