1. a) A Zeova kɩtame tɩ d saagd n na n wa paam bõe? b) ‘Maan tẽeb ne Wẽnnaam’ rat n yeelame tɩ bõe? (Ges-y “Gomdã võore.”)

 A ZEOVA kɩtame tɩ neb nins fãa sẽn nong yẽ wã saagdẽ tɩ manegr n wate. Ka la bilfu, Wẽnnaam na n kɩtame tɩ bãasã, sũ-sãamsã la kũumã sa. (Vẽn. 21:3, 4) A na n sõnga “sik-m-mens-rãmbã” sẽn maand tẽeb ne-a wã tɩ b maneg tẽngã tɩ legb arzãna. (Yɩɩn. 37:9-11) A na n sõnga tõnd ned kam fãa tɩ d paam zood sõma ne-a tɩ yɩɩg zood ning d sẽn tar ne-a rũndã-rũndã wã. Na n yɩɩ sũ-noog tɛkẽ! La bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd t’a Zeova sẽn pʋlem bũmb ninsã fãa na n pidsame? A Zeova sã n yeel bũmb fãa, a pidsd-a lame. Dẽnd d tara bʋʋm n na n “maan tẽeb” * ne-a. (Yɩɩn. 27:14) D wilgdame tɩ d sɩd maanda tẽeb ne Wẽnnaam, d sã n kell n gũ-a t’a wa pids a pʋlemsã.—Eza. 55:10, 11.

2. Bõe la a Zeova zoe n maane?

² A Zeova zoe n wilgame t’a pidsda a pʋlemsã wakat fãa. Ad bũmb a ye sẽn wilgd rẽ. Vẽnegr sebrã pʋgẽ, a Zeova pʋlmame tɩ tõnd wakatã, a na n tigma neb sẽn yit tẽnsã toor-toore, n yaa buud toɛ-toɛya, la sẽn gomd buud-goam toor-toore, tɩ b naag taab tũudum hakɩɩkã pʋgẽ n tũud-a. Rũndã-rũndã, nin-kãensã sullã n yaa “kʋʋn-kãsengã.” (Vẽn. 7:9, 10) Baa ne b sẽn yaa rap la pagb la kamb sẽn yaa buud toor-toor nebã, n gomd  buud-goam toor-toore, la b yit tẽns toor-toorã, b naaga taab wa zak a ye neba, tɩ laafɩ la zems-n-taar be b sʋka. (Yɩɩn. 133:1; Zã 10:16) Kʋʋn-kãsengã neb moonda koɛɛgã me ne yẽesem. B tũnugda ne segb buud fãa n togsd nebã tɩ manegr n wate. (Mat. 28:19, 20; Vẽn. 14:6, 7; 22:17) Y sã n yaa kʋʋn-kãsengã neda, sãmbg kae tɩ y sẽn saagd tɩ manegr n watã yaa bũmb sẽn tar yõod wʋsg y nifẽ.

3. A Sʋɩtãan raab yaa bõe?

³ A Sʋɩtãan pa rat tɩ d saag tɩ manegr n wat ye. A ratame tɩ d tẽ tɩ d yell pa pak a Zeova, la t’a pa na n pids a pʋlemsã ye. A Sʋɩtãan sã n tõog tɩ d pa le tẽed tɩ manegr n wate, d na n komsa raoodo, hal n tõe n wa bas a Zeova tũubu. Wa d sẽn na n yã wã, a Sʋɩtãan makame n na n kɩt t’a Zoob ra le tall tẽeb ne a Zeova, la sẽn na yɩl t’a bas a Zeova tũubu.

4. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ? (Zoob 1:9-12)

⁴ Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa bũmb toor-toor a Sʋɩtãan sẽn maane, sẽn na yɩl t’a Zoob ra le maan sɩd ne a Zeova ye. (Karm-y Zoob 1:9-12.) D leb n na n yãa a Zoob kibarã sẽn wilgd tõnd bũmb ninga, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ d segd n tẽegdẽ t’a Zeova nong-d lame, la t’a na n pidsa a pʋlemsã.

5-6. Bõe n tiig n paam a Zoobe?

⁵ A Zoob vɩɩmã ra yaa noogo. A ra tara zood sõma ne Wẽnnaam. A zakã neb sõor ra waoogame, la b ra tar sũ-noogo. A ra tara arzɛk wʋsg me. (Zoob 1:1-5) La daar-n-yɛng bala, a Zoob bõna a sẽn da tarã fãa la bala. Pipi, a bõna a rũmsã. (Zoob 1:13-17) Rẽ poore, a kambã fãa maana kaalem. Tags-y n ges-y: Biig sã n maan kaalem, a roagdbã sũ-sãangã pa tõe n bãng n bilg ye. Woto wã, tags-y n ges-y a Zoob ne a pagã sũ-sãangã sẽn yɩ kãseng to-to, roog sẽn lʋɩ n bʋʋg b kamb piigã fãa tɩ b ki wã. Dẽnd sɩd be bʋʋm la a Zoob sẽn kẽes a futã, la a lʋɩ tẽnga, a sũ-sãangã yĩnga.—Zoob 1:18-20.

⁶ Rẽ poore, a Sʋɩtãan lobga a Zoob bã-kɛgenga, t’a lebg wa ninbãan-neda. (Zoob 2:6-8; 7:5) Pĩndã, a Zoob ra yaa ned b sẽn da nand wʋsgo. Nebã ra wata a nengẽ n kot saglse. (Zoob 31:18) La masã, b ra gĩnd-a lame. A ma-bi-taasã, a zo-rãmbã, la baa a zakã tʋm-tʋmdbã meng raag-a lame n base.—Zoob 19:13, 14, 16.

7. a) Bõe la a Zoob ra tẽed a namsgã wɛɛngẽ, la bõe la a pa maane? b) Wa fotã sẽn wilgdã, zu-loe-bʋs la kiris-nebã tõe n paame, tɩ wõnd a Zoob ne a pagã sẽn paamã buudu?

⁷ A Sʋɩtãan ra ratame t’a Zoob tags t’a sẽn namsdã yaa a sẽn pa le tat a Zeova yam yĩnga. A Sʋɩtãan kɩtame tɩ sob-kãseng fug tɩ roog ning a Zoob kamb piigã sẽn da be a pʋgẽ n dɩtẽ wã lʋɩ n zãb-ba. (Zoob 1:18, 19) A kɩtame me tɩ bugum yi saasẽ n wa rɩ a Zoob rũmsã fãa la a tʋm-tʋmdbã sẽn da gũud rũmsã. (Zoob 1:16) Sẽn mik tɩ sobgã la bugmã yii saasẽ wã, a Zoob ra tagsdame tɩ ra yita a Zeova nengẽ. Woto kɩtame t’a tags t’a maana bũmb n sãam a Zeova sũuri. Baa ne rẽ, a pa tʋʋs a saasẽ Ba wã ye. A ra miime t’a Zeova ra maana bõn-sõma wʋsg n kõ-a. Dẽnd a ra yeta a meng t’a sã n saka sẽn yaa noogã, a segd n saka sẽn yaa toogã me. A yeelame yaa: “Bɩ Sẽn-Ka-Saab yʋʋr paam pẽgre!” (Zoob  1:20, 21; 2:10) Baa ne a Zoob sẽn bõn a paoongo, n lʋɩ bãaga, t’a kambã me maan kaalmã, a kell n maana sɩd ne a Zeova. La ra pa sa ye. A Sʋɩtãan kell n tũnuga ne manesem a taab n nams-a.

8. Bõe la a Sʋɩtãan le maane, n na n nams a Zoobe?

⁸ A Sʋɩtãan tũnuga ne manesem a to n nams a Zoobe. A tũnuga ne neb a tãab sẽn da yet tɩ b yaa a Zoob zo-rãmba, n kɩt t’a Zoob tags t’a ka võor ye. Nin-kãensã yeela a Zoob t’a sẽn namsdã yaa a sẽn maan bũmb toor-toor sẽn pa sõma yĩnga. (Zoob 22:5-9) B baoome n na n kɩt t’a tags tɩ baa a sã n pa maan bũmb sẽn yaa wẽnga, modgr nins fãa a sẽn maand n na n ta Wẽnnaam yamã yaa zaalem. (Zoob 4:18; 22:2, 3; 25:4) B ra ratame t’a Zoob tags tɩ Wẽnnaam pa nong-a, t’a yell pa pak-a, la tɩ Wẽnnaam tũub ka yõod ye. B sẽn yeel a Zoob bũmb ningã ra tõe n kɩtame t’a tags t’a yellã ka tar tɩɩm ye.

9. Bõe n sõng a Zoob t’a kell n tall raood la pãnga?

⁹ Tags-y n ges-y a Zoob sẽn zĩ tom-pɛglem pʋgẽ n tar toog wʋsg a yĩngẽ wã. (Zoob 2:8) A zo-rãmbã ra yet-a lame t’a ka nin-sõngo, la t’a sẽn maan bũmb ninsã fãa ka tar yõod ye. A zu-loeesã ra yaa wa tãnga. A kambã me sẽn maan kaalmã paasa a sũ-sãangã hal wʋsgo. Sɩngrẽ wã, a Zoob pa yeel tɩ bũmb ye. (Zoob 2:13–3:1) A Zoob zo-rãmbã sã n da tagsd t’a sẽn pa sɩɩ wã, yaa a sẽn na n bas a Zeova tũubu, b tudgame. Tõe t’a Zoob wa n zẽka a nengã n ges nin-kãensã sẽn da yet tɩ b yaa a zo-rãmbã, n yeel-b yaa: “Hal n tãag mam kũum, mam kõn tol n bas m burkĩndã ye.” (Zoob 27:5) Bõe n sõng a Zoob t’a kell n tall raood la pãnga, baa ne a nams-toaagã? Baa ne a  sũur sẽn da sãam wʋsgã, a kell n talla tẽeb tɩ Wẽnnaam sẽn nong-a wã na n sõng-a lame t’a paam yolsgo. A ra miime tɩ baa a sã n maan kaalem, a Zeova na n wa vʋʋg-a lame.—Zoob 14:13-15.

10. A Zoob kibarã wilgda tõnd bõe?

¹⁰ A Zoob kibarã wilgdame t’a Sʋɩtãan pa tõe n modg tõnd tɩ d bas a Zeova tũubu, la t’a Zeova mii yɛl nins fãa sẽn namsd tõndã. A Zoob kibarã le sõngda tõnd tɩ d maneg n wʋm yɛl nins sẽn paamd tõndã võor sõma. Bɩ d ges bũmb takɩ a kibarã sẽn wilgd tõndo.

11. D sã n kell n teeg a Zeova, d tõe n basa d yam ne bõe? (Zak 4:7)

¹¹ A Zoob kibarã wilgdame tɩ d sã n kell n teeg a Zeova, d na n tõog n maoo ne zu-loees buud fãa, la d tõog n kɩɩs a Sʋɩtãana. D sã n maan woto, na n baasa wãna? Biiblã yetame t’a Sʋɩtãan na n zoe n basa tõndo.—Karm-y Zak 4:7.

12. Wãn to la a Zoob sẽn da kɩs sɩd tɩ sẽn ki-bã na n wa vʋʋgame wã keng a raoodo?

¹² D segd n kɩsa sɩd t’a Zeova na n wa vʋʋga sẽn ki-bã. Wa d sẽn yã sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, naoor wʋsgo, a Sʋɩtãan tũnugda ne kũumã rabeem, n na n kɩt tɩ d bas a Zeova tũubu. A Zoob nengẽ wã, a Sʋɩtãan yeelame t’a Zoob na n maana a sẽn tõe fãa, n kogl a vɩɩmã, baa a na n basa a Zeova tũubu. A Sʋɩtãan pa togs sɩd ye. Baa ne a Zoob sẽn wa n tagsd t’a na n kiime wã, a kell n maana sɩd ne a Zeova. A sẽn da kɩs sɩd t’a Zeova yaa sõmblem soabã, la t’a na n wa maana sẽn yaa tɩrgã, sõng-a lame t’a kell n tõog toogo. A Zoob ra kɩsa sɩd tɩ baa a Zeova sã n pa welg a yellã hal t’a wa maan kaalem, a na n wa vʋʋg-a lame. A ra kɩsa sɩd zãng t’a Zeova na n wa vʋʋga sẽn ki-bã. Tõnd me sã n kɩs sɩd tɩ kũum na n vʋʋgame, d pa na n bas tɩ kũumã rabeem kɩt tɩ d bas a Zeova tũub ye.

13. Bõe yĩng tɩ d segd n tags bũmb nins a Sʋɩtãan sẽn maan n nams a Zoobã yelle?

¹³ D segd n tagsa bũmb nins a Sʋɩtãan sẽn maan n nams a Zoobã yelle, bala a tũnugda ne manesem a woto buud me n na n kɩt tɩ d bas a Zeova tũubu. Ad a Sʋɩtãan sẽn yete: ‘Ninsaal [a Zoob sẽn yãk a toogo] dɩkda a sẽn tar fãa n kõ a vɩɩm yĩnga.’ (Zoob 2:4, 5) Dẽnd a Sʋɩtãan yeelame tɩ d pa nong a Zeova ne d sũur fãa, la tɩ sẽn na yɩl n kogl d vɩɩmã, d na n basa a tũubu. A pʋd n yeelame t’a Zeova pa nong-do, la tɩ baa ne d sẽn maand modgr nins fãa wã, d pa tat a yam ye. D sẽn mi a Sʋɩtãan raabã yĩnga, d pa tẽed a zirẽ wã ye.

14. Bõe la zu-loeesã tõe n sõng tɩ d bãng d mengã zugu? Togs-y kibare.

¹⁴ Namsgã bɩ zu-loeesã sõngda tõnd tɩ d bãng d sẽn sɩd yaa ned ninga. A Zoob sẽn mao ne zu-loees ninsã sõng-a lame t’a bãng a pãn-komsmã, la a bãng a sẽn segd n maan rẽ wɛɛngẽ. Wala makre, a bãngame t’a segd n yɩɩ sik-m-meng soab n yɩɩd pĩndã. (Zoob 42:3) Zu-loeesã me tõe n sõnga tõndo, tɩ d bãng bũmb wʋsg d mengã zugu. Yɩɩ woto ne saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Nikola. * B ra kẽes-a-la bãens roogo, baa ne a sẽn da bẽed bã-kɛgemsã. A yeelame: “Mam sẽn da be bãensã roogẽ wã sõng-m lame tɩ m bãng zʋg-sõma nins m sẽn da segd n bɩɩs n paasã.” D sã n wa bãng zʋg-sõma d sẽn segd n bɩɩs n paase, bɩ d modg n bɩɩs-ba.

15. Ãnd la d segd n kelge, la bõe yĩnga?

 ¹⁵ Yaa a Zeova la d segd n kelge, la pa d bɛɛbã ye. A Zeova sẽn wa n gomd ne a Zoobã, a maaga a yĩng n kelg-a neere. Wẽnnaam sõnga a Zoob t’a tags neere. Yaa wa a sẽn sok-a yaa: ‘Fo pa yã bũmb nins fãa mam sẽn naanã sɩda? M mii zu-loees nins fãa sẽn paam foomã. Fo pa tagsd tɩ m tõe n sõnga foo sɩda?’ A Zoob sũur yɩɩ noog ne a Zeova sõmblmã, t’a sik a meng n leok yaa: “Mam tʋbr dag n wʋmdame tɩ b gomd yãmb yelle. La moasã, mam nif yãnda yãmba.” (Zoob 42:5) Tõe t’a Zoob sẽn wa n yet woto wã t’a ra ket n zĩi tom-pɛglmã pʋgẽ n yãbd a kambã, t’a yĩngã zãng pid ne noada. Baa ne rẽ, a Zeova tẽega a Zoob t’a nong-a lame, la t’a tata a yam.—Zoob 42:7, 8.

16. Wa Ezayi 49:15, 16 sẽn wilgdã, b sã n wa namsd tõnd d tũudmã yĩnga, bõe la d pa segd n yĩmi?

¹⁶ Rũndã-rũndã me, nebã tõe n tʋʋda tõnd wall b namsd tõndo, tɩ yaa wa d ka võor ye. B tõe n baoome n sãam d yʋʋr wall siglgã yʋʋre, ‘la b rõt tõnd ne wẽng buud fãa.’ (Mat. 5:11) A Zoob kibarã wilgdame t’a Zeova kɩsa sɩd tɩ d na n kell n maana sɩd ne-a, baa ne zu-loees nins d sẽn segdã. A Zeova nong-d lame, la a pa na n tol n daag neb nins sẽn maand tẽeb ne-a wã n bas ye. (Karm-y Ezayi 49:15, 16.) Ra kelg-y Wẽnnaam bɛɛbã sẽn gomd goam nins n na n sãam d yʋʋrã ye. Saam-biig a ye n be Tirki t’a yʋʋr boond t’a Zak. A zakã rãmb paama nams-toaag b tũudmã yĩnga. Ad a sẽn yeele: “D bãngame tɩ f sã n kelgd nebã  sẽn yelgd ziri nins Wẽnnaam nin-buiidã zugã, komsda raoodo. Rẽ n so tɩ d da tagsd Wẽnnaam Rĩungã sẽn na n wa ne bark ninsã yell n yɩɩda, la d ra ket n tar yẽesem a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ. Rẽ sõnga tõnd tɩ d kell n tall d sũ-noogã.” Wa a Zoobe, d kelgda a Zeova. D bɛɛbã sẽn yelgd ziri ninsã pa kɩt tɩ d pa le maand tẽeb ne a Zeova ye.

17. Ebre-rãmb sak 11 wã sẽn gomd pagb la rap sẽn maan sɩd ne a Zeova wã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

¹⁷ A Zoob sẽn yãk a toogo, wẽn-sakdb wʋsg me kell n talla raood la b yals kãn-kãe nams-toaag sasa. Lɛtr ning tẽn-tʋmd a Poll sẽn gʋls n tool Ebre kiris-nebã pʋgẽ, a goma nin-kãensã yell n yeel tɩ b yaa “kaset rãmb ka tɛka.” (Ebre. 12:1) B fãa paama nams-toaaga, la b kell n maana sɩd ne a Zeova n tãag b yõor tɛka. (Ebre. 11:36-40) B sẽn tõog toog n kell n tʋm a Zeova tʋʋmdã wʋsgã yɩɩ zaalem bɩ? A bada! Baa ne b sẽn maan kaalem n pa yã a Zeova pʋlemsã fãa pidsgã, b kell n talla tẽeb ne-a. B sẽn da mi vẽeneg tɩ b tata a Zeova yamã yĩnga, b ra kɩsa sɩd tɩ b na n yãa a pʋlemsã pidsgu. (Ebre. 11:4, 5) B mak-sõngã tõe n sõng-d lame tɩ tõnd me kell n tall tẽeb ne a Zeova.

18. Bõe la y yãk yam n na n maane? (Ebre-rãmbã 11:6)

¹⁸ Rũndã-rũndã, yɛlã tara kengre. (2 Tɩm. 3:13) A Sʋɩtãan ket n makda Wẽnnaam nin-buiidã. Bɩ d yãk yam n ket n tʋmd wʋsg a Zeova yĩnga, baa ne zu-loees nins d sẽn na n segã, n miẽ tɩ “tõnd yẽbga d tẽebã Wẽnnaam sẽn vɩ wã zugu.” (1 Tɩm. 4:10) Tẽeg-y tɩ Wẽnnaam sẽn kɩt t’a Zoob yellã baas to-to wã wilgdame “t’a Zeova tara nonglem wʋsgo, la tɩ b yaa nimbãan-zoɛta.” (Zak 5:11) Bɩ tõnd me kell n maan sɩd ne a Zeova, n miẽ t’a na n keoo “neb nins sẽn baood bãmb ne b sũy fãa wã.”—Karm-y Ebre-rãmbã 11:6.