1. (a) Avyani vino Yehova watulaya? (b) Uzye cikasula mwinye ‘ukusuwila mu Mfumu e Leza’? (Lolani “Ukulondolola Izwi.”)

 E YEHOVA walaya awantu wano wakunda ivintu ivizima nkaninye. Nombanye wandi afumyepo ukulwala, uwulanda ni mfwa. (Ukuwu. 21:3, 4) Aliyavwa wonsinye “awatekane” wano wamusuwila ukuzifya insi pakuti yiwe we paradaise. (Amalu. 37:9-11) Swinya alilenga citupepucile ukuwa na wuciwuza uwuzima na weliwe ukucila vino cawa pe yo-o impindi. Ukwasowa nukuvwilika, lyo-o alisuwilo ilizima nkaninye! Nomba acani cino calenga tusuwile ukuti vino Leza watulaya vilificiliswa? Amuno akaficilisya vyonsinye vino walaya. Twawa nimilandu imivule yino yalenga ‘tusuwile mu Mfumu e Leza.’ * (Amalu. 27:14) Fwandi tuzipizile ukutwalilila ukuwa awatekanye nukusecelela pano tukulindilila ukuti e Leza ayize aficilisye vino watulaya.​—Ayize. 55:10, 11.

2. Avyani vino Yehova wacita?

² E Yehova walanjizya kaali ukuti akaficilisya vino walaya. Katulande pa cakulolelako conga. Mwi buku lya Ukuwumbulika e Yehova watulaya ukuti, mu manda yitu, alileta awantu wonsinye ponga ukufuma mu nko ni ndimi izilekane lekane. Swinya aliwalemenkanya ponga mukupepa kwa cisinka. Pe yo-o impindi lyo-o iwumba lyamanyikwa ukuti “iwumba kulu.” (Ukuwu. 7:9, 10) Nanti acakuti mwe lyo-o iwumba mwawa awonsi, awanaci na wana wano wafuma mu nko ni ndimi izilekane lekane,  wonsinye wawa alupwa ululemenkane. (Amalu. 133:1; Yoha. 10:16) Wa-a wano wawa mwi wumba kulu nawonye wakawombesya nkaninye mu mulimo wakuwizya. Wayipekanya ukunenako uwili wesinye wino akulonda ukwivwa pa vizima vino vilicitika ku nkolelo. (Mat. 28:19, 20; Ukuwu. 14:6, 7; 22:17) Nga mwawa mwi wumba kulu, ukwasowa nukuvwilika isuwilo lya vizima vino vilicitika ku nkolelo lyacindama nkaninye kwe mwemwe.

3. Avyani vino Satana akalonda ukucita?

³ E Satana akalonda ukutonsya isuwilo linu. Akalonda musuwile ukuti e Yehova asitusakamala swinya atalificilisya na vino watulaya. Nga cakuti Satana watonsya isuwilo litu, tulileka ukuwa awasipe swinya tulileka nukuwombela Yehova. Ndi vino twandi tusambilile, e Satana welezizye na maka ukutonsya isuwilo lya kwe Job nukumulesya ukuwombela Yehova.

4. Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande? (Job 1:9-12)

⁴ Mwe co-o icipande, twasambilila pa nzila zino e Satana wawomvizye pakulesya e Job ukuwa uwacisinka kwe Yehova. (Wazyani Job 1:9-12.) Twalanda na pevino tungasambililako kwe Job nu mulandu wuno tuzipizile twakwizuka ukuti e Yehova watukunda swinya alificilisya vino watulaya.

5-6. Avyani vino vya citicizile e Job pa muku wonganye?

⁵ Ivintu vyalinji icetenye mu wumi wa kwe Job. Walinji na wuciwuza uwuzima ne Yehova, wakweti nu lupwa ulukulu swinya ululemenkane. Cinji acakuti walinji amukankala nkaninye. (Job 1:1-5) Nomba mu wandavye wonganye, mupipi na vyonsinye vino wakweti vyasovile na pano vyalyata. Pakutalika, ivyuuma vyakwe vyonsinye vyalovile. (Job 1:13-17) Ne cinji, awana wakwe wonsinye wizile awafwa. Yelenganyani intazi ukuwipa zino wapisilemo! Awakwasi wakakwivwa uwuwi nkaninye nga cakuti umwana wawo wenganye wafwa. Teyelenganyani pe vino e Job nu muci walinji nu wulanda pano wivwile ukuti awana wawo 10 wafwile. Ukwasowa nukuvwilika, awuli umulandu wuno e Job walepulizile ivizwalo, apona na pansi ko-o lyo akulila.​—Job 1:18-20.

⁶ Mukupita kwa mpindi e Satana wizile alwalika e Job indwala iyiwipe swinya iyamusewanya. (Job 2:6-8; 7:5) Pano vyonsinye vyo-o vitani vicitike, awantu wacindisile nkaninye e Job. Wayanga na kweweliwe ukuti awapandeko amano. (Job 29:7, 8, 21) Nomba pano vyo-o vyacitisile, awantu wizile awamutaluka. Wamunyanyatanga kwa lupwa lwakwe, kuviwuza na kuwawomvi wakwenye.​—Job 19:13, 14, 16.

7. (a) Uzye e Job wasuwizile ukuti acani cino waculilanga, swinya acani cino wakanile ukucita? (b) Uzye umwina Klistu angapita wuli mu ntazi iyikolaneko na yino tukulola pa cikope?

⁷ E Satana walondanga e Job asuwile ukuti cino calenzile awacula apamulandu wakuti e Yehova wamufulizilwe. Ku cakulolelako, e Satana wawomvizye icimuza icikulu pakonona ing’anda muno mwalinji awana wa kwe Job 10 pano walilanga ponga. (Job 1:18, 19) Swinya wawomvizye nu mulilo ukufuma kwi yulu pakonona ivitekwa vya kwe Job na wawomvi wakwe wano wavicemanga. (Job 1:16) Pamulandu wakuti umuza nu mulilo vyafumile kwi yulu, e Job waweni ukuti vifumile kwe Yehova. Naco calenzile asuwile ukuti kuli vimwi vino wacisile vino vyalumisizye e Yehova umwezo. Lelo nanti ciwe wo-o, wakanile nkaninye ukupontela Umukwasi wakwe uwa kwi yulu. Wizusile pa vizima vino Yehova wa mucitizile pa myaka imivule. Acino welenginye ukuti, pamulandu wakuti wapocelelanga ivizima, wazipizile nukupocelela ni viwipenye. Watili: “Ndi zina lyakwe [e Yehova] lichindikwe.”  (Job 1:20, 21; 2:10) Nanti acakuti e Job atalinji nu wumi uwuzima, indalama, na wana, watwalilizilevye ukuwa uwacisinka kwe Yehova. Lelo e Satana atapelezilevye pa-a, kwalinji na vinjinye vino wacisile.

8. Avyani vinji vino Satana wacisile pakwelezya e Job?

⁸ E Satana wawomvizye awantu watatu wano walolekanga ngati aviwuza vya kwe Job, ukuya mukulanda amazwi yano yalenzile e Job awayilola ngati atacindama. Wa-a awantu wanenile e Job ukuti cino calenzile awacula, amuno wacisile ivintu iviwipe ivivule. (Job 22:5-9) Swinya nawonye welezizye na maka ukulenga e Job asuwile ukuti, vyonsinye vino wawombelanga e Yehova vyayilevye mu minzi nanti acakuti atalinji we kacita waviwipe. (Job 4:18; 22:2, 3; 25:4) Walenzile e Job awakwelenganya ukuti e Yehova atamukunzile swinya atamusakamile nanti katicinye, atawisileko na mano kwe vino wamuwombelanga. Ukwasowa nukuvwilika amazwi yano walandanga yalenzile e Job atalike ukulola ngati ivintu vitalitela vimuzipilepo.

9. Acani cino cavwizye e Job ukuwa amusipe swinya umuwome?

⁹ Teyelenganyani pe co-o. Tuti mukulola e Job ayisile mwi toyi ko-o lyo acuzile nkaninye. (Job 2:8) Iviwuza vyakwe wakulanda ukuti asamuntu umuzima swinya wakusewanya ni zina lyakwe. Intazi zino akweti zili ngati amawe amakulu, ko-o lyo akulosya awana wakwe wano wafwile. Pakutalika, asakulanda icili consinye amyalilevve. (Job 2:13–3:1) Nomba nga cakuti wa-a wano walolekanga ngati aviwuza vyakwe welenganyanga ukuti wowo vyo Job wamyalile walinji nukupondocela e Yehova, lyo wayiwipanga vye. Impindi yimwi e Job wizile akontamuka nukulolecesya iviwuza vyakwe ivya wufi nukulanda ukuti: “Ponsinye pano nemumi nandi ndange nkati insi nakasinza nanti akawipe kamwi.” (Job 27:5) Acani cino cavwizye e Job ukuwa amusipe swinya umuwome  asa mulandu ni ntazi zino wapitangamo? Atalesile ukusuwila ukuti e Yehova walinji nukufumyapo intazi zyonsinye zino wapitangamo, napalyanye pano wacuzile nkaninye. Wamanyile ukuti nanti wafwanye e Yehova alimuzyulupula.​—Job 14:13-15.

10. Avyani vino ilyasi lya kwe Job likatusambilizya?

¹⁰ Ilyasi lya kwe Job likatusambilizya ukuti e Satana atanga atupaticizye ukuleka ukuwa awa cisinka kwe Yehova, nukuti e Yehova akamanya vyonsinye vino tukapitamo. Swinya vino Job wapisilemo vikatusambilizya amasambililo amacindame nkaninye. Katulandeko pe vimwi vino tungasambililako kwe Job.

11. Avyani vino vilicitika nga twatwalilila ukusuwila mwe Yehova? (Jemusi 4:7)

¹¹ E Job watulanjizya ukuti nga twatwalilila ukusuwila mwe Yehova, tungasipicizya intazi zyonsinye nukucimvya Satana. Avyani vino vilifumamo nga twacita wo-o? Amawaliko yakatunena ukuti, e Satana alitusamala.​—Wazyani Jemusi 4:7.

12. Uzye isuwilo lya kuzyulupuka lyawomizye wuli e Job?

¹² Tuzipizile ukuwa ni suwilo iliwome mukuzyulupuka. Ndi vino twasambilizile mu cipandwa cino cafumileko, e Satana akalonda twatina imfwa pakuti tuleke ukuwa ni cisinka kwe Yehova. Ndi wulyanye vino calinji kwe Job, e Satana walolanga ngati e Job angasolapo ukuleka ukuwombela Yehova nanti ukucita icili consinye pakutivye apususye uwumi wakwe. Lelo wo walinji awufi. Amuno nanti apalyanye pano Job waweni ukuti walinji mukufwa, atalesilepo ukuwa uwacisinka kwe Yehova. Wo vino wasuwizile ukuti e Yehova amuzima, nukuti walinji nukuzifya ivintu, camwavwizye ukusipicizya. E Job wasuwizile ukuti e Yehova nga atazifizye ivintu pano acili ali nu wumi, lyo alimuzyulupula ku nkolelo ndi wafwa. Wasuwizile nkaninye ukuti kuliwa ukuzyulupuka. Fwandi naswenye nga twasuwila ukuti kuliwa ukuzyulupuka, ukutina imfwa kutalilenga tuleke ukuwa awa cisinka kwe Yehova.

13. Amulandu ci wuno tuzipizile ukuwicilako amano kumelezyo yano Satana wawomvizye pakwelezya e Job?

¹³ Tuzipizile ukuwikako sana amano kumelezyo yano Satana wawomvizye pakwelezya e Job. Amuno yakolanako na yano akawomvya pe yo-o impindi. E Satana wawifile ukuti: “Umuntu [asa we Job mutupu] alitaya vyonsi alyakuti awe nuwumi.” (Job 2:4, 5) Akatuwipizya nukuti tutakunda e Yehova swinya tungamupilucila nga tukulonda ukupususya uwumi witu. Akalanda nukuti ne Yehova nye atatukunda. Asiwikako na mano kwe vino tukamuwombela. Nomba pamulandu wakuti twamanya vino e Satana akalonda, tusizumila uwufi wakwe.

14. Uzye intazi zingatwavwa ukumanya cani? Lanjililani.

¹⁴ Tuzipizile twalola intazi ukuti ampindi yakuyimanya icete cete. Intazi zino e Job wapisilemo, zyamwavwizye ukumanya muno watonsile nukuwombelapo. Ku cakulolelako, wizile amanya ukuti wazipizile ukuyicefya. (Job 42:3) Na sweswenye pano twapita mu ntazi, tuzipizile ukulola muno tuzipizile ukuwombelapo. Umwanawitu e Nikolay, * wino wamuwisile mu cifungo asamulandu nukuti walwalililanga watili: “Icifungo cawa ngati we mashini yino ikatwavwa ukulola vino twawa mukasi. Cikatwavwa ukumanya nga twawa miwele ya wina Klistu nanti pole.” Nga twalola pamwi pano tutonsile, apano tungawombelapo.

15. Uzye weweni wino tuzipizile ukuteyelezyako, swinya amalandu ci?

¹⁵ Tuzipizile ukuteyelezya kwe Yehova, asa kuwalwani witu. E Job wawisileko sana amano pano e Yehova walandanga nawe. Pano Yehova walandanga ne Job calinji ngati akumunena  ukuti: ‘Uzye uyaweni amaka yane ukupitila mwe vino nelewula? Namanya vyonsi vino vyakuciticila. Uzye ukulola ngati ningapotwa ukukusakamala?’ E Job wayicefizye nukulanjizya ukusalifya pa wuzima wa kwe Yehova. Watili “Kali namanyile vino wanji wanenile, ukuwa kanonzi nayilolela nemwenecho naminso yane.” (Job 42:5) Pano Job walandanga ya-a amazwi afwile lyo acili ayisile mu matoyi ko-o lyo ali ni vilonda swinya lyo acili akulosya awana wakwe wano wafwile. Lelo nanti ciwe wo-o, e Yehova wamwavwizye ukumanya ukuti wamukunzile swinya wacilinji we ciwuza wakwe.​—Job 42:7, 8.

16. Ukulingana ne Ayizeya 49:15, 16, avyani vino tuzipizile twakwizuka pano tukupita mu ntazi?

¹⁶ Na peyonye impindi awantu wangatutuka nukucita ivintu vino vingalenga twayilola ngati tutacindama. Wakakwelezya na maka ukutononela izina litu wenga na wenga nanti ngati aliwungwe. Swinya ‘wakatuvwanjila nivintu vyonsi iviwipe.’ (Mat. 5:11) Ilyasi lya kwe Job likatwavwa ukumanya ukuti, e Yehova wasuwila ukuti tulitwalilila ukuwa awa cisinka kwe weliwe na pano tukupita mu ntazi. Watukunda nkaninye swinya atalitela alecelezye wano wakamusuwila. (Wazyani Ayizeya 49:15, 16.) Mutazipizile ukuwika amano ku vya wufi vino awalwani wa kwe Leza wakalanda. E James umwanawitu wino akakwikala ku Turkey wino ulupwa lwakwe lwapisile mu ntazi izikulu nkaninye watili: “Twizile atwiluka ukuti ukuteyelezya ku malyasi ya wufi yano wakalanda pa wantu wa kwe Leza, kungatufupula. Acino twizile atuwikavye amano kwe vino Uwufumu wa kwe Leza wulicita nukutwalilila ukuwomba umulimo  wa kwe Yehova. Naco-o calenga tutwalilile ukuwa ni nsansa.” Ngati awulanye vino e Job wacisile, naswenye tukateyelezya kwe Yehova. Ivya wufi vino awalwani wakalanda vitanga vyonone isuwilo litu.

17. Acani cino mukusambililako ku wonsi na wanaci awa cisinka wano walumbulwa mu Waheberi icipandwa 11?

¹⁷ E Job wawa pa wawomvi wa kwe Yehova wano watwalilizile ukuwa awasipe swinya awawome pano wapitanga mu ntazi. Mwe kalata yino umutumwa Paulo walembezile awaHeberi wisile wa-a awantu ukuti ‘iwumba kulu ilya Nte.’ (Hebe. 12:1) Wonsinye wa-a, wapisile mu ntazi inkulu. Lelo nanti ciwe wo-o, watwalilizile ukuwa awa cisinka kwe Yehova uwumi wawo wonsinye. (Hebe. 11:36-40) Uzye ukuwombesya nu kusipicizya kwawo vyayangavye mu minzi? Awe mukwai! Nanti acakuti pano walinji nu wumi wasitela walolepo kuno amalayo ya kwe Yehova yakuficilisya, watwalilizilevye ukumusuwila. Swinya pamulandu wakuti wamanyile ukuti walinji na wuciwuza uwuzima ne Yehova, wasuwizile ukuti walilolako pano amalayo ya kwe Yehova yakuficiliswa. (Hebe. 11:4, 5) Ica kulolelako cawo cingatwavwa ukutwalilila ukusuwila Yehova.

18. Avyani vino mukulondesya ukutwalilila ukucita? (Waheberi 11:6)

¹⁸ Peyo impindi tukwikala mu nsi muno ivintu vikuya vikuwipilakovye. (2 Tim. 3:13) E Satana ataleka ukwelezya awantu wa kwe Leza. Nomba asa mulandu ni ntazi zino tuli nukukwata, lekani tutwalilile ukuwombesya mu mulimo wa kwe Yehova nu kusuwila ukuti “ukulolela kwitu kuli mwakwe Leza mumi.” (1 Tim. 4:10) Nga mukwizuka, vino Yehova wacitizile e Job mukulecelezya vikatulanjizya ukuti “awili wankumbu-nkumbu nuluse.” (Jemu. 5:11) Silekani nasweswe tutwalilile ukuwa awa cisinka kwe Yehova nu kusuwila ukuti alilambula “wensi wino akumuvwamba.”​—Wazyani Waheberi 11:6.