Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 27

“Koapworopworki Siohwa”

“Koapworopworki Siohwa”

“Koapworopworki Siohwa; ken eimah oh kehlail.”​—MEL. 27:14, NW.

KOUL 128 Dadaurete Lel ni Imwi

AUDEPEN ONOP *

1. (a) Koapworopwor dahieu me Siohwa ketikihongehr kitail? (b) Ia wehwehn en “koapworopworki Siohwa”? (Menlau kilang “Wehwehn Lepin Lokaia kan.”)

 SIOHWA ketikihongehr koaros me kin poakohng ih koapworopwor kaselel ehu. Ahnsou keren e pahn ketikihsang soumwahu, nsensuwed, oh mehla. (Kaud. 21:3, 4) E pahn ketin sewese “me aktikitik kan” me kin koapworopworki ih en kaparadaisihala sampah. (Mel. 37:9-11) Oh e pahn ketin kahrehiong emenemen kitail en kak ahneki nanpwungmwahu keren reh me pahn uhdahn mwahusang me kitail ahneki ahnsou wet. Ia uwen kaselel en koapworopwor wet! Ahpw ia poahsoanpen atail kamehlele me sapwellimen Koht inou kan pahn pweida? Siohwa kin ahnsou koaros ketin kapwaiada dahme e mahsanih e pahn ketin wia. Eri, kitail ahneki kahrepe mwahu en “koapworopworki Siohwa.” * (Mel. 27:14NW) Kitail kin kasalehda met sang ni atail kin awiawih ni kanengamah oh peren pwe atail Koht en ketin kapwaiada sapwellime inou kan.​—Ais. 55:10, 11.

2. Dahme Siohwa ketin kapwaiadahr?

2 Siohwa ketin kadehdedahr me e kin ketin kapwaiada sapwellime inou kan. Medewehla ehu karasepen met. Nan pwuhken Kaudiahl, Siohwa ketin inoukihda me nan atail ahnsou, e pahn ketikihpene aramas akan sang wehi koaros, keinek koaros, oh lokaia koaros, oh e pahn ketin kaminiminirailpene ong kaudok min. Rahnwet, kitail kin kahdaneki pwihn tohrohr wet “pokon kalaimwun.” (Kaud. 7:9, 10) Mendahki pwihn wet wiawihkihda soangsoangen ohl, lih, oh seri kan sang sampah pwon, irail wia peneinei meleilei ehu. (Mel. 133:1; Sohn 10:16) Pwihn wet pil kin ngoangki kalohk. Irail kin ahnsou koaros onopadahng ehukihong mehmen me pahn rong arail koapworopwor en sampah mwahu ehu. (Mad. 28:19, 20; Kaud. 14:6, 7; 22:17) Ma ke iang kisehn pokon kalaimwun wet, omw koapworopwor me soahng mwahu kan pahn pweida kin uhdahn kesempwal ong uhk.

3. Ia ahn Sehdan mehn akadei?

3 Tepilo men kihsang omw koapworopwor. Eh mehn akadei iei en kahrehiong uhk en kamehlele me Siohwa sohte ketin nsenohkin uhk oh E sohte pahn ketin kapwaiada sapwellime inou kan. Ma Sehdan kak kauwehla atail koapworopwor, kitail sohla pahn ahneki eimah, oh kitail kakete uhdihsang papah Siohwa. Kitail pahn koasoiapene ia duwen Tepilo eh song en kihsang ahn Sohp koapworopwor oh kahrehiong ih en uhdihsang papah Siohwa.

4. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet? (Sohp 1:9-12)

4 Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene ia duwen Sehdan eh song en idingkihong Sohp en sohla lelepek ong Siohwa. (Wadek Sohp 1:9-12.) Kitail pil pahn koasoiapene dahme kitail kak sukuhlkihsang ahn Sohp mehn kahlemeng, oh dahme kahrehda kitail anahne tamataman me Siohwa ketin poakohng kitail oh pahn ketin kapwaiada Sapwellime inou kan.

SEHDAN SONG KIHSANG EN SOHP KOAPWOROPWOR

5-6. Dahme wiawihong Sohp erein ahnsou kiste?

5 Sohp ahneki mour nsenamwahu. E ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa. Eh peneineio laud oh kin peren, oh e pil uhdahn kepwehpwe. (Sohp 1:1-5) Ahpw nan rahn ehute, Sohp kereniong luhs sang soahng koaros. Keieu, nah mahn ko koaros mehla. (Sohp 1:13-17) Mwurin mwo, nah seri ko koaros me e kin poakepoake mehla. Nna medewehla soangen kahpwalo. Pahpa nohno kan kin uhdahn nsensuwedkihla ma emen neirail seri kan mehla. Eri song medewehla uwen Sohp oh eh pwoudo ara pwuriamweila oh pahtoula laud ni ara esehda me neira seri ko koaros mehla. Ihme kahrehda Sohp uhdahn nsensuwedla, tehrpeseng eh likou oh pwupwudiong nanpwelo!​—Sohp 1:18-20.

6 Sehdan uhd kahrehiong Sohp en ahnekihda soumwahu ehu me uhdahn kamedek oh kanamenek. (Sohp 2:6-8; 7:5) Mwohn mwo, aramas akan kin uhdahn wauneki Sohp. Irail kin kohdo reh pwehn ale kaweid. (Sohp 31:18) Met irail kin pohnsehse ih. Rie kan, kompoakepah keren kan, oh nah lidu ko pil soikala ih!​—Sohp 19:13, 14, 16.

Sounkadehde tohto rahnwet kak wehwehki kahpwal kan me Sohp lelohng (Menlau kilang parakrap 7) *

7. (a) Dahme Sohp kamehlele me kahrehiong eh lokolok, ahpw dahme e sohte wia? (b) Ia duwen Kristian men eh kakete lelohng kahpwal ehu me duwehte dahme mi nan kilelo?

7 Sehdan men Sohp en kamehlele me e lelohng lokolok pwehki Siohwa ketin engieng pah. Karasepe, Sehdan doadoahngki kisinieng kehlail ehu en kauwehla ihmw me nein Sohp seri ehk ko koaros wie kamakamadipw oh pereperen ie. (Sohp 1:18, 19) E pil kahrehda kisiniei en mweredi sang nanleng oh kemehla nein Sohp pelin mahn ko, oh pil nah ladu ko me apwahpwalih mahn ko. (Sohp 1:16) Pwehki kisiniengo oh kisinieio kohsang nanleng, Sohp medewe me kahpwal pwukat kohsang rehn Siohwa. Eri, Sohp kamehlele me e kansensuwedihada Siohwa. Ahpw mendahki met, Sohp sohte mwahn lahlahwe Semeo nanleng. Sohp pohnese me erein sounpar tohto Siohwa ketikihong ih soahng mwahu tohto. Ih eri medewe me ma e perenki alehdi me mwahu, e pil anahne perenki alehdi me suwed. E koasoia: “Kaping en kin usehlahte kohwong mwaren Siohwa.” (Sohp 1:20, 21, NW; 2:10) Mendahki sohla nah mwohni, nah seri ko mehla, oh e ahnekihda soumwahu laud, Sohp lelepekohngete Siohwa. Ahpw Sehdan pil men wiahiong ih mehkot tohrohr.

8. Dahme Sehdan wiahiong Sohp mwuhr?

8 Mwuhr, Sehdan doadoahngki ohl silimen me mwomwehda kompoakepahnki Sohp pwehn kahrehiong Sohp en pehm me sohte katepe. Ohl pwukat kose me Sohp lelohng lokolok pwehki e wiahda soangen sapwung tohto. (Sohp 22:5-9) Irail pil song en kahrehiong ih en kamehlele me sohte lipilipil ia uwen tohtohn soahng mwahu kan me e wiahda, Koht sohte ketin nsenohki eh nannanti. (Sohp 4:18; 22:2, 3; 25:4) Irail song en kahrehiong Sohp en medewe me Koht sohte ketin poakohng ih, Koht sohte pahn ketin apwalih ih, oh sohte katepen eh papah Ih. Dahme irail nda kakete kahrehiong Sohp en medewe me solahr eh koapworopwor.

9. Dahme sewese Sohp en eimah oh kehlail?

9 Medewehla dahme wiawi. Sohp mwomwohd nan pehso weiweirek. (Sohp 2:8) Ohl silimeno kin ndindaiong ih me ih ohl suwed men oh sohte mehkot me e wiahda me katapan. E toutoukilahr eh kahpwal ko, oh e pil uhdahn pahtoukihla mehlahn nah seri ko. Nin tapio, Sohp sohte nda mehkot. (Sohp 2:13–3:1) Ahpw ma ohl silimeno me mwomwehda kompoakepahnki Sohp medewe me met wehwehki me e pahn kesehla Siohwa, irail uhdahn sapwung. Ehu ahnsowo, Sohp ele sarada oh kilenglahng kompoakepah likamw ko oh nda: “I sohte pahn kesehla ei loalopwoat lao I mehla!” (Sohp 27:5NW) Dahme sewese Sohp en uhdahn eimah oh kehlail mendahki eh lokolok ko koaros? Pil ni ahnsou me e keieu mworusala, e koapworopworkihte me eh Koht limpoako pahn ketin sewese ih. E ese me mehnda ma e mehla, Siohwa pahn ketin kaiasada ih.​—Sohp 14:13-15.

IA DUWEN ATAIL KAK ALASANG SOHP?

10. Dahme kitail kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Sohp?

10 Dahme wiawihong Sohp padahkihong kitail me Sehdan sohte kak idingkihong kitail en kesehla Siohwa oh me Siohwa kin ketin mwahngih soahng koaros. Dahme Sohp lelohng pil sewese kitail en wehwehki mwahu ire kan me pidada met. Medewehla ekei mehn kasukuhl me kitail kak sukuhlkihsang Sohp.

11. Ma kitail pousehlahte likih Siohwa, dahme kitail kak kamehlele? (Seims 4:7)

11 Sohp kadehdehda me ma kitail pousehlahte likih Siohwa, kitail kak dadaur pahn kahpwal koaros oh pweida ni atail pelianda Sehdan. Ia imwilahn met? Paipel kamehlelehiong kitail me Tepilo pahn tangasang kitail.​—Wadek Seims 4:7.

12. Ia duwen koapworopwor en kaiasada eh kakehlakahda Sohp?

12 Kitail anahne pwoson laud koapworopwor en kaiasada. Nin duwen me iren onop en mwoweo kasalehda, Sehdan kin kalapw doadoahngki masak mehla pwehn kahrehiong kitail en sohla papah Siohwa. Me pid Sohp, Sehdan kose me Sohp pahn wia soahng koaros pwehn doarehla eh mour, pil sohla papah Siohwa. Sehdan sapwung. Pil ni ahnsou me Sohp medewe me e pahn melahr, e pil lelepekohngete Siohwa. Eh likih sapwellimen Siohwa kupwuramwahu oh eh koapworopworki laud me Siohwa pahn ehu rahn ketin kamwahwihala soahng kan sewese ih en dadaurete. Sohp pwoson me ma Siohwa sohte ketin sewese ih nindoken eh wie momour, E pahn ketin kaiasada ih ni ahnsou kohkohdo. Sohp uhdahn kamehlele koapworopwor en kaiasada. Ma kitail uhdahn kamehlele duwen koapworopwor wet, masak mehla sohte pahn kahrehiong kitail en sohla lelepek.

13. Dahme kitail sukuhlkihsang dahme Sehdan wiahiong Sohp?

13 Kitail anahne tehk mwahu soangen wiepe kan me Sehdan doadoahngki ong Sohp pwehki e pil doadoahngki wiepe pwukat ong kitail rahnwet. Tehk dahme Sehdan karaunehki aramas: “Aramas [kaidehn ihte Sohp] kin mweidala mehkoaros me e ahneki pwe en doarehla pein eh mour.” (Sohp 2:4, 5) Eri, Sehdan kose me dene kitail sohte kin uhdahn poakohng Siohwa Koht oh kitail pahn kesehla Ih ma met pahn doarehla atail mour. Sehdan pil kose me Koht sohte ketin poakohng kitail oh E sohte pahn ketin tehk atail kin nannanti en kaperenda Ih. Pwehki kitail ese dahme Sehdan nannanti en wia, kitail sohte kin kamehlele eh likamw kan.

14. Dahme kahpwal kan kak kasalehda duwen kitail? Menlau kihda ehu karasaras.

14 Kitail en wiahki atail kahpwal kan ahnsou mwahu en sukuhlki duwen pein kitail. Kahpwal kan me lelohng Sohp sewese ih en esehda oh kapwungala soangen luwet kei reh. Karasepe, e sukuhlki me e anahne kalaudehla eh aktikitik. (Sohp 42:3) Kitail pil kak sukuhlki soahng tohto duwen pein kitail ni ahnsou me kitail mi pahn kahpwal. Brother men me adaneki Nikolay, * me selidi nan imweteng mendahki e ahneki soumwahu laud, koasoia: “Imweteng rasehng misihn en X-ray ehu me kasalehda soangen irair kan me uhdahn mi loalen Kristian men.” Ahnsou me kitail esehda atail luwet kan, kitail kak nantihong kapwungala.

15. Ihs me kitail en rong, oh dahme kahrehda?

15 Kitail anahne rong Siohwa, kaidehn atail imwintihti kan. Sohp rong kanahieng ni Siohwa eh ketin mahseniong ih. Koht ketin keinemwe rehn Sohp soangen peidek kei me sewese Sohp en kilang uwen Eh ketin nsenohki ih. Ni aktikitik, Sohp sapeng oh kasalehda eh uhdahn kalahnganki sapwellimen Siohwa kupwuramwahu. E koasoia: “Mahso I patohwan esehte dahme aramas teikan patohwanohng ie, a met I pein patohwan kilangkinkomwiher mesei kat.” (Sohp 42:5) Sohp ele mwomwohdete nan pehs, paliwereo diren ohla, oh nsensuwedkihte mehlahn nah seri ko, ni eh nda met. Ahpw Siohwa ketin kamehlelehiong ih duwen Eh ketin poakohng oh kupwurki ih.​—Sohp 42:7, 8.

16. Nin duwen me Aiseia 49:15, 16 mahsanih, dahme kitail anahne tamataman ni atail kin lelohng kahpwal?

16 Pil rahnwet, aramas ele kin kauwe kitail oh wiahkin kitail aramas soh katepe kei. Ele re kin song en kauwehla adatail de pil eden atail pwihn oh “kinehda soangen suwed koaros duwen” kitail. (Mad. 5:11) Sang dahme wiawihong Sohp, kitail sukuhlki me Siohwa ketin kamehlele me kitail pahn loalopwoatohngete ih ni atail lelohng kahpwal kan. Siohwa ketin poakohng kitail oh sohte pahn ketin likidmeliehla irail kan me kin koapworopworki ih. (Wadek Aiseia 49:15, 16.) Dehr rong likamw kan koaros me sapwellimen Koht imwintihti kan wiahda! James, emen brother sang Turkey me eh peneinei lelohng kahpwal laud, koasoia: “Se ese me en rong likamw kan duwen sapwellimen Koht aramas akan pahn kaluweteikitala. Eri se kin medemedewehte at koapworopwor en Wehio oh soupisengki at papah Siohwa. Pwehki met, se kin ahnekihte peren.” Duwehte Sohp, kitail kin rong Siohwa! Likamw kan me atail imwintihti kan wiahda sohte kin kauwehla atail koapworopwor.

OMW KOAPWOROPWOR PAHN SEWESEIUK

Siohwa ketin katingiheki Sohp eh lelepek. Sohp oh eh pwoudo ahneki mour werei oh nsenamwahu (Menlau kilang parakrap 17) *

17. Dahme ke sukuhlkihsang mehn kahlemeng en ohl oh lih lelepek kan me kileldi nan Ipru irelaud 11?

17 Sohp iei emen sapwellimen Siohwa ladu kan me ahnekihte eimah oh kehlailte erein kahpwal laud kan. Nan nah kisinlikou ong mehn Ipru ko, wahnpoaron Pohl koasoia duwen me tohto teikan, oh kahdanekin irail ‘sounkadehde tohto me duwehte depwek kalaimwun ehu.’ (Ipru 12:1) Irail koaros lelohng kahpwal laud kan, ahpw erein arail mour, irail lelepekohngete Siohwa. (Ipru 11:36-40) Ia duwe, arail dadaur oh doadoahk laud sohte katepe? Uhdahn soh! Mendahki erein arail mour irail sohte kilang pweidahn sapwellimen Koht inou kan koaros, re pousehlahte koapworopworki Siohwa. Oh pwehki re kamehlele me Siohwa ketin kupwurkin irail, re uhdahn likih me re pahn kilang pweidahn inou ko. (Ipru 11:4, 5) Arail mehn kahlemeng kak kakehlakahda atail en koasoanehdi teng en pousehlahte koapworopworki Siohwa.

18. Dahme ke koasoanehdi teng en wia? (Ipru 11:6)

18 Rahnwet kitail mi nan sampah ehu me wie susuwedlahte. (2 Tim. 3:13) Sehdan saikinte uhdihsang kasonge sapwellimen Koht aramas akan. Mendahki kahpwal kan me mi mwohtail, kitail en koasoanehdi teng en doadoahk laud ong Siohwa, oh uhdahn kamehlele me “kitail kin koapworopworki Koht ieias.” (1 Tim. 4:10) Tamataman, dahme Koht ketikihong Sohp mwuhr kadehdehda me “Siohwa me diren limpoak oh kadek kalahngan.” (Seims 5:11) Kitail en pil loalopwoatohngete Siohwa, oh kamehlele me e pahn ketin katingih “irail kan me kin ngoangki rapahki ih.”​—Wadek Ipru 11:6.

KOUL 150 Rapahki Komourpomw Rehn Koht

^ Ni atail kin medewehla emen me dadaur pahn kahpwal laud, kitail kin kalapw medewe duwen Sohp. Dahme kitail kak sukuhlkihsang dahme wiawihong ohl lelepek menet? Kitail sukuhlki me Sehdan sohte kak idingkihong kitail en kesehla Siohwa. Kitail pil sukuhlki me Siohwa kin ahnsou koaros ketin mwahngih dahme kin wiawihong kitail. Oh duwehte Siohwa eh ketin kauhdi ahn Sohp kahpwal kan, ehu rahn E pil pahn ketin kauhdi atail lokolok kan koaros. Ma kitail kasalehda sang ni atail wiewia me kitail uhdahn kamehlele ire mehlel pwukat, kitail kin iang irail kan me uhdahn “koapworopworki Siohwa.”

^ WEHWEHN LEPIN LOKAIA KAN: Lepin lokaiahn Ipru me kawehwehdiong “koapworopworki” kin wehwehki en men “awiawih” oh kasikasik mehkot. E pil kak wehwehki en likih de koapworopworki emen.​—Mel. 25:2, 3; 62:5.

^ Ekei ahd kan me pwarada wasaht kaidehn uhdahn adarail.

^ WEHWEHN KILEL: Sohp oh eh pwoudo lokolongki laud mehlahn neira seri ko.

^ WEHWEHN KILEL: Sohp dadaurete lao eh kahpwal ko imwisekla. Ih oh eh pwoudo medewehla kapai kan me Siohwa ketikihong ira oh ara peneineio.