1. 1) ¿Ima suyakuytataj Jehová qowanchej? 2) Hebreo parlaypi, ¿ima niyta munallantaj “atienekuy” palabra? (“Mana qonqanapaj” nisqa sutʼinchayta leeriy).

 JEHOVAQA payta tukuy munakojkunaman uj sumaj suyakuyta qowanchej. Payqa tumpamantawan chinkachenqa onqoykunata, llakiyta, wañuyta ima (Apo. 21:3, 4). Jehovaqa “llampʼu sonqoyoj” runasta yanapanqa, pikunachus jallpʼata paraisoman tukuchinanta suyakushanku chaykunata (Sal. 37:9-11). Chantapis Jehovaqa yanapawasun kunanmanta nisqa paywan aswan sumaj amigos kanapaj. Chayqa may sumajpuni kanqa. Jinapis, ¿imajtín nisunman Jehovaj nisqasnin juntʼakunantapuni? Jehovaqa nisqanta juntʼanpuni. Chayrayku ‘Jehová Diospipuni atienekunchej’ (Sal. 27:14). b Chaytataj rikuchinchej imatachus Jehová nisqanta juntʼananta pacienciawan, kusiywan ima suyakuspa (Isa. 55:10, 11).

2. ¿Imatataj Jehová ruwanña?

² Jehovaqa nisqasninta juntʼasqanta rikuchinña. Kaypi piensarina: Jehovaqa Apocalipsis libropi nerqaña kay tiempopi tukuy nacionesmanta, tukuy ayllusmanta, tukuy parlaykunamanta runasta tantananta, payllata ujchasqa yupaychanankupaj. Kunantaj paykunaqa ‘may chhika runasmanta’ kanku (Apo. 7:9, 10). Paykuna ukhupi tukuy laya qharis, warmis, wawas kajtinkupis, imaymana parlayniyoj kajtinkupis, maymanta kajtinkupis, jallpʼantinpi uj familia jinalla ujchasqa kanku (Sal. 133:1; Juan 10:16). Chantapis sonqo kʼajaywan predicanku.  Paykunaqa sumaj kausay kananta suyakushanku, wakichisqapunitaj kanku uyariyta munajkunaman predicanankupaj (Mat. 28:19, 20; Apo. 14:6, 7; 22:17). May chhika runasmanta kanki chayqa, maytachá agradecekunki allin imas kananta suyakushasqaykimanta.

3. ¿Imatataj Diablo creechiyta munawanchej?

³ Diabloqa mana munanchu Jehovapi atienekunanchejta. Payqa creechiyta munawanchej Jehová mana noqanchejmanta llakikusqanta, nitaj nisqasnintapis juntʼananta. Chayta creechiwasunman chayqa, kallpanchej pisiyanman, niñataj Jehovatapis sirvisunmanchu. Jobtapis chayta creechiyta munarqa manaña Jehovata sirvinanpaj. Chayta kay yachaqanapi qhawarisun.

4. ¿Imastá kay yachaqanapi yachakusun? (Job 1:9-12).

⁴ Kay yachaqanapi yachakusun imastachus Satanás ruwasqanta Job manaña Jehovata sirvinanpaj (Job 1:9-12 leey). Parlarillasuntaj imatachus Jobmanta yachakuyta atisqanchejta, chantapis Jehová munakuwasqanchejta mana qonqanachu kasqanta, nisqasnintapis juntʼanantapuni.

5, 6. ¿Imastaj Jobta qhatirerqa?

⁵ Jobqa sumajta kausakoj. Paypajqa Jehová sumaj amigon karqa. Familianqa jatun, ujchasqataj karqa, chantapis Jobqa qhapaj karqa (Job 1:1-5). Jinapis Jobqa uj diallapi casi tukuy imanta pierderqa. Ñaupajtaqa kapuyninta pierderqa (Job 1:13-17). Chaymantataj tukuynin wawasnin wañorqanku. Tatasqa uj wawanku wañupojtillan mayta waqanku. Jobwan warminwanqa astawanrajchá waqarqanku, nichá ni imanakuytapis aterqankuchu chunkantin wawasninkupuni wasiwan pʼampaykusqa wañusqankumanta. Chayraykuchá Jobqa ropanta llikʼirakorqa, pampaman qonqoriykukuspataj kʼumuykukorqa (Job 1:18-20).

⁶ Chaymantataj Satanasqa Jobta millay onqoywan onqoykucherqa, pisipajtaj qhawacherqa (Job 2:6-8; 7:5). Ñaupajtaqa Job sumaj respetasqa runa karqa. Runasqa payta maskʼajpuni kanku yuyaycharichikunankupaj (Job 31:18). Onqoykojtintaj niña payman qayllaykuytapis munarqankuchu. Hermanosnin, rejsisqasnin, kamachisninpis niña paymanta yachayta munarqankuchu (Job 19:13, 14, 16).

7. 1) ¿Pi ñakʼarichishasqantataj Job yuyarqa, chanta imatataj mana ruwarqachu? 2) Dibujopi rikukusqanman jina, ¿imastaj uj cristianota Jobta jina qhatirinman?

⁷ Satanasqa Jobta creechiyta munarqa niña Jehová allinpaj qhawasqanrayku sufrishasqanta. Jobpa 10 wawasnenqa uj wasipi khuska mikhusharqanku. Satanastaj sinchʼi wayrawan chay wasita urmaykucherqa (Job 1:18, 19). Chantapis cielomanta ninata urmachimuspa, Jobpa uywasninta, kamachisnintapis ruphaykucherqa (Job 1:16). Ninawan wayrawan cielomanta jamusqanrayku, Jobqa yuyarqa Jehovapuni chayta apachimusqanta. Chayrayku yuyarqa Jehovata phiñachisqanta. Chaywanpis Jobqa mana Tatan Jehovata maldeciyta munarqachu. Astawanpis yuyarikorqa Jehová may chhika watastaña payman ashkha allin imasta qosqanta. Chayrayku nerqa mana allin imasllatachu Jehovamanta kusiywan japʼikunanta, manaqa mana allin kajtapis japʼikunallantataj. Payqa nerqa: “Jehová Diospa sutenqa jatunchasqallapuni kachun”, nispa (Job 1:20, 21; 2:10). Jobqa kapuyninta, wawasninta pierdespapis, onqoykuspapis tukuy sonqo Jehovata kasukullarqapuni. Satanastaj waj imastawan ruwarqa payta llakichinanpaj.

8. ¿Imatawantaj Satanás ruwarqa Jobta llakichinanpaj?

 ⁸ Satanasqa kinsa mana allin amigosmanta valekuspa Jobta ni imapaj valesqanta yuyachiyta munarqa. Paykunaqa Jobta nerqanku ashkha sajra imasta ruwasqanrayku sufrishasqanta (Job 22:5-9). Chantapis Jobta yuyachiyta munarqanku mana chay sajra imasta ruwajtinpis, Jehovata kusichinanpaj tukuy atisqanta kallpachakusqanqa qhasilla kasqanta (Job 4:18; 22:2, 3; 25:4). Chaywanqa Jobta iskayrayachiyta munarqanku Dios payta munakusqanmanta, cuidananmanta, nisharqankutaj Diosta sirvisqanpis qhasilla kasqanta. Jobqa chayta uyarispa ichapis yuyarqa llakiynin mana tukukunanta.

9. ¿Imataj Jobta yanaparqa sinchʼita sayananpaj, nitaj llauchʼiyananpaj?

⁹ Job ushpha patapi tiyaykukuspa tuta pʼunchay sinchʼi nanayta aguantashasqanpi piensarina (Job 2:8). Chay kinsa runasqa Jobta nishallankupuni mana allin runachu kasqanta, nitaj imata ruwasqanpis allinchu kasqanta. Jobtaqa llakiykunasnin llasa rumi jina atiykusharqa, wawasnin wañupusqankumantapis sonqonqa maytapuni nanasharqa. Jobqa qallariypi chʼinlla kakorqa (Job 2:13–3:1). Chʼinlla kakojtin chay kinsa runasqa Jehovata wasanchananta yuyarqanku, nitaj jinachu karqa. Jobtaj ichapis paykunata qhawarispa nerqa: “Kausanaykamaqa nillasajpuni mana juchayoj kasqayta”, nispa (Job 27:5). ¿Imataj Jobta yanaparqa llakiy patapi kaspapis sinchʼita sayananpaj, nitaj llauchʼiyananpaj? Ajina sinchʼi llakiypi kashaspapis atienekullarqapuni Tatan Jehová llakiyninta chinkachinanta. Payqa yacharqa wañojtinpis Jehová kausarichimunanta (Job 14:13-15).

10. ¿Imatataj Jobpa kausayninmanta yachakunchej?

¹⁰ Imaschus Jobta qhatirisqanmanta yachakunchej Satanasqa Jehovamanta karunchakunapaj  mana obligayta atiwasqanchejta, Jehovataj imaynachus kashasqanchejta yachasqanta. Chantapis Job ñakʼarisqanqa aswan sutʼita entiendechiwanchej imaraykuchus noqanchejpis ñakʼarishasqanchejta. Qhawarina imastachus Job jina ruwayta atisqanchejta.

11. Jehovapi atienekuspa, ¿imatataj ruwayta atisunman? (Santiago 4:7).

¹¹ Jobmantaqa yachakunchej Jehovapi atienekuspaqa ima pruebatapis aguantayta atisqanchejta, Satanaspa contranpipis sayaykuyta atisqanchejta. Bibliataj niwanchej chayta ruwajtinchej Diablo noqanchejmanta ayqenanta (Santiago 4:7 leey).

12. ¿Imaynatá Jobta yanaparqa kausarimuy kananmanta mana iskayrayasqan?

¹² Sinchʼita creenanchej tiyan kausarimuy kananpi. Ñaupaj yachaqanapi yachakorqanchej jina, Satanasqa munan wañuyta manchachikuspa niña Jehovata kasukunanchejta. Satanasqa Jobmanta nerqa kausananrayku imatapis qonanpaj jinalla kasqanta, Jehovatapis wasanchanallanta. Chaytaj mana jinachu karqa. Jobqa wañuy patapiña kashaspapis manapuni Jehovamanta karunchakorqachu. Payqa atienekorqa Jehová kʼacha sonqoyoj kasqanpi, llakiykunasnintataj allinchananpi. Chayrayku sinchʼita sayarqa. Jobqa Jehová mana chay rato yanapajtinpis, aswan qhepaman kausarichimunanpi atienekorqa. Payqa mana iskayrayarqachu kausarimuy kananmanta. Noqanchejpis kausarimuy kananmanta mana iskayrayasunchu chayqa, ni wañunanchej kajtinpis Jehovamanta karunchakusunchu.

13. ¿Imajtintaj sumajta reparananchej tiyan imaswanchus Satanás Jobta urmachiyta munasqanta?

¹³ Sumajta reparananchej tiyan imaswanchus Satanás Jobta urmachiyta munasqanta. Kunanpis chay imasllawantaj urmachiyta munawanchej. Satanasqa nerqa: “Runaqa wañuy patapi kashaspa, kausananraykoqa imatapis qonanpaj jinalla”, nispa (Job 2:4, 5). Chaytataj mana Jobllamantachu nisharqa, manaqa tukuy runasmanta. Satanasqa nisharqa Jehovata mana tukuy sonqochu munakusqanchejta, kausananchejraykutaj Jehovata wasanchananchejta. Chantapis Satanasqa nillantaj Jehová mana munakuwasqanchejta, payta kusichinapaj kallpachakusqanchejpis qhasilla kasqanta. Jehovapi suyakojkunaqa mana Satanaswan engañachikunchejchu. Imajtinchus yachanchej ima mañasniyojchus kasqanta.

14. Pruebaspi kay ¿imata reparakunanchejpajtaj yanapawasunman? Sutʼinchariy.

¹⁴ Pruebasqa reparachiwanchej imaspichus astawan kallpachakunanchej kasqanta. Jobpis pruebaspi kaspa reparakorqa, imaspichus astawan kallpachakunan kasqanta. Payqa reparakorqa aswan kʼumuykukoj sonqo kanan kasqanta (Job 42:3). Ajinallatataj noqanchejpis imaspichus kallpachakunanchejta reparakuyta atisunman. Hermanonchej Nikolaimanta parlarina. c Paytaqa sinchʼi onqosqa kashajtinpis carcelman wisqʼaykorqanku. Pay nin: “Carcelpi kayqa radiografiata orqhochikuy jina. Chaypi kaspa yachanchej aswan sumaj cristianos kanapaj, imaspiwanchus kallpachakunanchej kasqanta”, nispa. Imaspichus kallpachakunanchej kasqanta reparakuspataj, chayta ruwanapaj kallpachakuna.

15. ¿Pitataj uyarinanchej tiyan, chanta imaraykutaj?

¹⁵ Jehovata uyarinanchej tiyan, manataj enemigosninchejtachu. Jobqa sumajta uyarerqa Jehová paywan parlashajtin. Diosqa Jobta tʼukurichinanpaj taporqa: “¿Rikunkichu imayna atiywanchus tukuy imata ruwasqayta? Yachani ima llakiykunapichus kasqaykita. ¿Yuyankichu mana cuidasunayta?”.  Jobtaj Jehová kʼacha sonqoyoj kasqanmanta agradecekuspa kʼumuykukoj sonqowan nerqa: “Qanmantaqa parlajllata uyarerqani, kunantajrí ñawisniywanpuni rikuyki”, nispa (Job 42:5). ¿Maypi kashaspataj Job chayta nerqa? Jobqa ushpha patallapiraj tiyasqa kasharqa millay sarna onqoywan onqosqa, wawasnin wañupusqankumantataj sinchʼi llakisqa kasharqa. Ajina kashajtin Jehovaqa nerqa mayta munakusqanta, allinpajtaj qhawasqanta (Job 42:7, 8).

16. Isaías 49:15, 16 nisqanman jina, ¿imatataj yuyarikunanchej tiyan pruebaspi kashaspa?

¹⁶ Runasqa insultawasunman, pisipajtaj qhawawasunman. Pʼenqaypi rikhurichiyta munawasunman noqanchejta chayri Jehovaj llajtanta. Llullakuspa imaymana sajrata noqanchejmanta parlankuman (Mat. 5:11). Jobpa kausayninpi kayta sutʼita reparanchej: Jehovaqa yachan llakiykunapi kajtinchejpis payta mana wasanchananchejta. Jehovaqa munakuwanchej, ni jaykʼaj qonqakonqachu paypi atienekojkunamanta (Isaías 49:15, 16 leey). Ama uyarinachu Diospa enemigosnin llullasta noqanchejmanta parlasqankuta. Hermanonchej Jamesmanta parlarina. Payqa Turquiamanta, familianpitaj ashkha pruebaspi rikukorqanku. Pay nin: “Reparakorqayku Diospa llajtanmanta llullasta parlasqankuta uyarispaqa desanimakunaykuta. Chayrayku astawan yuyarqayku Diospa Gobiernon jamunanpi, Jehovatapis tukuy atisqaykuta sirvillarqaykupuni. Ajinamanta kusisqallapuni karqayku”, nispa. Noqanchejpis Job jina Jehovata uyarina. Enemigosninchej llullasta parlajtinkupis Jehovapi atienekunallapuni.

17. ¿Imatá yachakunchej Hebreos 11 capitulopi parlasqan cheqan runasmanta?

¹⁷ Mana Jobllachu llakiypi kaspa sinchʼita sayarqa, aguantarqataj. Apóstol Pabloqa hebreosman cartanpi wajkunamantawan parlarqa, nerqataj: ‘May chhika testigoswan muyurisqa kashanchej, jatun phuyuwan jinapuni’, nispa (Heb. 12:1). Paykunaqa sinchʼi pruebaspi kaspapis Jehovamanta mana karunchakorqankuchu (Heb. 11:36-40). Ajina sinchʼita sayasqankutaj mana qhasipajchu karqa. Paykunaqa kausashaspa mana Jehovaj nisqasninta tukuyninta juntʼakojta rikorqankuchu. Jinapis Jehovapi atienekullarqankupuni. Paykunaqa sutʼita yacharqanku Jehovaj ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kasqankuta. Chayrayku mana iskayrayarqankuchu Jehovaj tukuynin nisqasninta juntʼakojta rikunankumanta (Heb. 11:4, 5). Paykunaj kausayninkoqa yanapawanchej Jehovapi atienekunallapajpuni.

18. Pruebaspi rikukuspapis, ¿imatataj ruwanallanchejpuni tiyan? (Hebreos 11:6).

¹⁸ Kay mundomanta runasqa astawan sajrayapushanku (2 Tim. 3:13). Satanasqa Diospa kamachisninta pruebaman churashallanpuni. Ima pruebaspi rikukunanchej kajtinpis, tukuy sonqo Jehovata sirvinallapuni, “kausaj Diospi atienekusqanchejrayku” (1 Tim. 4:10). Jehová Jobta yanapasqanpi reparanchej, payqa manchay munakuyniyoj, khuyakuyniyojtaj kasqanta (Sant. 5:11). Noqanchejpis ama Jehovamanta karunchakunachu. Yachanchej Jehovaqa ‘sonqo kʼajaywan payta maskʼajkunata tʼinkasqanta’ (Hebreos 11:6 leey).