1. a) ¿Ima suyakuytan Jehová Dios qowanchis? b) ¿Iman Jehová Diospi suyakuy? (Qhaway uranpi kaq willakuyta).

 JEHOVÁ Diosqa llapa payta munakuqkunamanmi juj sumaq suyakuyta qon. Bibliaq nisqan jina pisi tiempollamantan wañuypas, llakikuypas, nanaypas, waqaypas chinkapunqa (Apo. 21:3, 4). Chaymantapas Jehová Diosmi yanapawasunchis kay pachata sumaq paraisoman tukuchipunanchispaq (Sal. 37:9-11). Paraisopiqa Jehová Dioswanmi allin amigontin kasunchis. Chay sumaq suyakuykunaqa ancha kusikunapaqmi. ¿Imaraykun manapuni iskayananchischu Jehová Dios llapa promesankunata junt’ananmanta? Jehová Diosqa manan llullakunchu, payqa junt’anpunin rimasqantaqa. Chayraykun paypi suyakunanchis (Sal. 27:14). * Ichaqa, ¿imaynatan rikuchinchis Jehová Diospi suyakusqanchista? Ima sasachakuypiña tarikuspapas Jehová Dios promesankunata junt’ananpi pacienciawan suyakuspa (Isa. 55:10, 11).

2. ¿Ima rimasqantan kay tiempopi Jehová Dios junt’ashan?

² Jehová Diosqa junt’anpunin imachus rimasqantaqa. Jujninmanta yachasun. Apocalipsis libropin Jehová Diosqa willachirqan lliu nacionkunamanta, lliu ayllukunamanta, lliu llaqtakunamanta, lliu rimaykunamantawan ancha askha runakunata ch’uya llaqtanman pusamunanmanta; chhaynapi payta yupaychanankupaq. Paykunatan Biblia sutichan: “Mana piqpa yupay atinan ancha askha runakuna”, nispa (Apo. 7:9, 10). Chay ancha askha runakuna juj llaqtamantaña kanku, juj simitaña rimanku chaypas llapallankun warmipas qharipas wawakunapas Jehová Diosta juj nisqalla servishanku (Sal. 133:1; Juan 10:16). Paykunaqa kusisqan Jehová Diosmantapas, sumaq suyakuyninkumantapas runakunaman willamunku (Mat. 28:19, 20; Apo. 14:6, 7; 22:17). Chay t’aqamanta kaqkunaqa juj sumaq kausaytan suyakushanchis, chayraykun chaykunataqa anchatapuni valorananchis.

3. ¿Imamanta iskayananchistan Satanás munan?

 ³ Satanasqa manan munanchu Jehová Diospa promesankunapi piensananchista. Payqa munanmi Jehová Dios munakuwasqanchismantapas, promesankuna junt’ananmantapas iskayananchista. Sichus Jehová Diospa promesankunamanta iskayasunman chayqa pisi-pisimantan Diosmanta t’aqakapusunman. Satanasqa chaytan Jobwanpas ruwarqan. Payqa munarqanmi Jehová Dios munakusqanmantapas promesankunamantapas iskayananta.

4. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis? (Job 1:9-12).

⁴ Kay yachachikuypin yachasunchis imakunatas Satanás ruwarqan Job amaña Jehová Diosta servinanpaq chayta (leey Job 1:9-12). Yachallasuntaqmi imakunatas Jobpa ejemplonmanta yachasunman chayta, imaraykus Jehová Diospa munakuwasqanchismantapas promesankunamantapas manapuni iskayananchischu chaytapas.

5, 6. ¿Ima sasachakuykunapin Job qonqaylla tarikurqan?

⁵ Jobqa Jehová Diospa amigonmi karqan. Payqa askha familiayoqmi karqan, qhapaq runataqmi karqanpas (Job 1:1-5). Ichaqa qonqayllan imaymana sasachakuykunapi tarikurqan, jinaspa imaymana kaqninkunata chinkachipurqan (Job 1:13-17). Chaymantapas llapa munakusqan wawankunan wañupurqanku. Chhayna sasachakuykunapi tarikuyqa sinchi sasapunin. Mayqen wawanchispas wañupuqtinqa sinchitapunin ñak’arinchis. Jobpas chhaynapin tarikurqan, payqa manan juj wawallantachu wañuypi chinkachirqan, aswanpas chunkantin wawankunatan wañuypi chinkachirqan. Chhaynapi tarikuspan Jobqa llakikuymanta p’achantaraq llik’ikurqan (Job 1:18-20).

⁶ Chaymantapas Satanasmi Jobtaqa juj millay onqoywan jap’ichirqan mana valeqpaq jinaraqmi qhawarichirqanpas (Job 2:6-8; 7:5). Jobtaqa llapa runakunan respetaqku, yuyaychayta uyarikunankupaq imaraqmi maskhaqkupas (Job 31:18). Onqopusqan qhepamanmi ichaqa manaña rikuytapas munarqankuchu, aswanpas pisicharqankun. Wayqenkunapas amigonkunapas kamachinkunapas sinchitan Jobtaqa cheqnikapurqanku (Job 19:13, 14, 16).

7. a) ¿Piqpa castigananpaqmi Job piensarqan sasachakuykunapi tarikuspa, ichaqa imaraykun Diosta mana juchacharqanchu? b) Dibujopi rikusqanchis jina, ¿ima sasachakuykunapin Job jina mayninpi tarikusunman? (7 parrafopaq dibujota qhaway).

⁷ Satanasqa munarqanmi Jehová Dios munakusqanmanta Job iskayananta. Chayraykun jatun wayrawan wasinta thunichirqan, jinaspa chunkantin wawankunata wañuchipurqan (Job 1:18, 19). Chaymantapas janaq pachamantan ninawan uywankunatapas kamachinkunatapas ruphachipurqan (Job 1:16). Chay ninapas wayrapas manan kikillanmantachu jamurqan, Saqra Satanasmi chaykunataqa ruwarqan. Jobmi ichaqa piensarqan juchallikusqanmanta Jehová Dios castigananpaq. Chhayna sasachakuykunapiña tarikuran chaypas manapunin Jehová Diostaqa juchacharanchu. Aswanpas esposantan nirqan: “Diospa lliu allinkuna qowasqanchista chaskishaspaqa, ¿imaynataq mana chaskillasunmantaqchu mana allinkunatapas?” nispa. Nillarqantaqmi: “¡Saminchasqapuni Señor Diosqa kachun!”, nispa (Job 1:20, 21; 2:10). Wasintaña, wawankunataña, imaymana kaqninkunataña Job chinkachirqan chaypas tukuy sonqowanmi Jehová Diosta servishallarqan. Chaywanpas Satanasqa Jobta urmachiyta munaspan imaymanatawan ruwarqan.

8. ¿Imatawanmi Satanás ruwarqan Jobta urmachinanpaq?

⁸ ¿Imatawanmi Satanás ruwarqan Jobta urmachinanpaq? Payqa Jobpa kinsa amigonkunatan tanqarqan paymanta mana allinta rimanankupaq. Chay kinsantin amigonkunaqa imaymanatan Jobmanta rimarqanku, mana valeqpaq jinataqmi qhawarichirqankupas. Paykunaqa  nirqankun millay runa kasqanrayku chhayna sasachakuykunapi tarikusqanta (Job 22:5-9). Chay kinsantin amigonkunan Jobta nirqanku: “¿Ima allintaq kanman tukuy atiyniyoqpaqri chanin runa kasqaykiri? ¿Ima allintaq kanman Diospaqri mana juchachana kasqaykiri?”, nispa (Job 4:18; 22:2, 3; 25:4). Chaywanmi chay amigonkunaqa Jobta nisharqanku: “Manaña juchallikurqankichu chaypas manan ima ruwasqaykiwanpas Jehová Diostaqa kusichiyta atiwaqchu”, nispa. Chay kinsantin amigonkunaqa munarqankun Jehová Diospa munakusqanmanta Job iskayananta, jinaspa Jehová Dios saqerparisqanta. Chhaynapi tarikuspaqa yaqapaschá Jobqa astawanraq pisikallpayarqan.

9. ¿Iman Jobta yanaparqan mana manchakuspa amigonkunaman kutichinanpaq?

⁹ Jobqa sinchi onqosqan uspha patapi tiyasharqan (Job 2:8). Chay kinsantin amigonkunaqa mana khuyapayaspan Jobta imaymanamanta tumparqanku. Chaymi sinchi llakisqa kasharqan, astawanqa wawankunaq wañupusqanmantan nishutapuni sonqon nanasharqan. Chaymi payqa mana imanispapas amigonkunaman kutichirqanchu (Job 2:13–3:1). Chay amigonkunaqa yaqapaschá Jobpa upallakusqanta rikuspaqa piensarqanku Jehová Diosta saqerparinanpaq, ichaqa manan chhaynachu karqan. Aswanpas amigonkunatan nirqan: “¡Wañupunaykaman noqaqa Dios sonqollapuni kasaq!”, nispa (Job 27:5, TNM). ¿Iman Jobta yanaparqan chhayna sasachakuypiña tarikuspapas amigonkunaman chhaynata kutichinanpaq? Payqa yacharqanmi ima sasachakuykunapiña tarikuqtinpas Jehová Dios yanapananta. Chaymantapas yacharqanmi wañupuqtin Jehová Dios jujmanta kausarichimpunanta (Job 14:13-15).

10. ¿Imatan Jobmanta yachasunman?

¹⁰ Yachamusqanchis jina Satanasqa manan pitapas obligawasunmanchu Jehová Diosmanta t’aqakunanchispaqqa. Chaymantapas Jehová  Diosqa rikumushanmi llapa sasachakuykunapi tarikusqanchista. Jobpa sasachakuykunapi tarikusqanmanta yachaymi yanapawasun imakunatas Satanás ruwan Jehová Diosmanta t’aqawananchispaq chayta.

11. Santiago 4:7 nisqan jina, ¿imaraykun Jehová Diospi confiananchis?

¹¹ Sichus Job jina Jehová Diospi confiasunchis chayqa ima sasachakuykunapiña tarikuspapas manan Jehová Diostaqa saqerparisunchu. Aswanpas Satanaspa contranpin churakusunchis. Chhaynapin Satanasqa qayllanchismanta ayqerikapunqa (leey Santiago 4:7).

12. ¿Imaynatan kausarimpuymanta yachasqan Jobta yanaparqan?

¹² Jehová Diospa promesankunamantaqa manapunin jayk’aqpas iskayananchischu. Jehová Diosqa pisi tiempollamantan llapa wañusqakunata kausarichimpunqa. Ñaupa yachachikuypi yachamusqanchis jina Satanasqa munanmi wañuyta nishutapuni manchakunanchista, chhaynapi Jehová Diosta saqerparinanchispaq. Chaytan Jobwanpas ruwarqan. Satanasqa piensarqanmi Job vidanta salvananrayku Jehová Diosta saqerparinanta. Ichaqa mana chhaynachu karqan. Sinchi sasachakuykunapiña tarikurqan, wañuy patapiña tarikurqan chaypas manan Jehová Diostaqa saqerparirqanchu. ¿Iman Jobta yanaparqan tukuy chaykunata aguantananpaq? Payqa yacharqanmi Jehová Diosqa munakuywan payta yanapananta, llakikuynintapas tukuchipunanta. Chaymantapas payqa yacharqanmi kausashaqtin Jehová Dios yanapananta, wañupuqtinpas jujmanta kausarichimpunanta. Jobqa Jehová Diospa promesankunapin confiarqan. Sichus noqanchispas Jehová Diospa promesankunapi confiasunchis chayqa manapunin ima sasachakuypiña tarikuspapas Jehová Diosmantaqa t’aqakusunchu, wañuy patapiña tarikusunman chaypas Jehová Diosllapin confiasunchis.

13. ¿Imaraykun Satanaspa trampankunata allinta reparananchis?

¹³ Noqanchisqa allintan reparananchis imakunatas Satanás ruwan Jehová Diosmanta t’aqawananchispaq chayta. Chayta yachaymi yanapawasun Jehová Diosmanta ama jayk’aqpas t’aqakunanchispaq. Satanasqa Jobmanta jinan noqanchismantapas nin: “Runaqa payllapin piensan, kausayninta salvananraykuqa imatapas ruwallanmanmi”, nispa (Job 2:4, 5, TNM). Chaywanmi Satanasqa nisharqan Jehová Diosta interesraykulla servisqanchista, sasachakuykunapi tarikuspaqa saqerparinanchista. Mayninpiqa yaqapaschá piensasunman: “Jehová Diosqa manapaschá munakuwanchu, paytaqa manapaschá ima ruwasqaywanpas kusichiymanchu”, nispa. Satanasqa chhaynata piensaspa Jehová Diosmanta t’aqakunanchistan munan. Ichaqa allintan yachanchis chaykunaqa Satanaspa trampankuna kasqanta.

14. ¿Imakunatan reparakusunman sasachakuykunapi tarikuspa? ¿Imakunatan Jobpas Nikolái iñiqmasinchispas sasachakuykunapi tarikuspa reparakurqanku?

¹⁴ Sasachakuykunapi tarikuspaqa reparasunmanmi imakunapis cambiananchisraq kashan chayta. Chaymi Jobwanpas pasarqan. Jobqa sinchi sasachakuykunapi tarikuspan reparakurqan aswan juch’uyaykukuq kananta (Job 42:3). Noqanchipas sasachakuykunapi tarikuspan astawan reqsikunchis. Yachasun Nikolái iñiqmasinchismanta. * Paytaqa onqosqa kashaqtinmi carcelman wisq’asqaku. Paymi nin: “Carcelpi kashaspan reparakurqani imayna iñiyniyoq kasqayta, imakunapis cambianayraq kasqaytapas”, nispa. Sichus sasachakuykunapi tarikuspa reparakusunchis imapipas cambiananchisraq kasqanta chayqa usqhayllan cambiananchis.

15. ¿Piqpa niwasqanchistan uyarikunanchis, imarayku?

¹⁵ Llapanchismi kallpachakunanchis Jehová Diospa niwasqanchista uyarikunanchispaq. Chaytan Jobpas ruwarqan. Jehová Diosqa yaqa khaynatan Jobta nirqan: “¿Manachu llapa kamasqaykunapi tukuy atiyniyoq kasqayta reparanki? Noqaqa allintan yachani imaymana sasachakuykunapi tarikusqaykita. Chhaynaqa,  ¿manachu yanapaykiman?”, nispa. Jobqa imaymana chaskisqanmantan Jehová Diosta agradecekurqan, jinaspa juch’uyaykukuspa yuyaychasqanta uyarikurqan. Chaymi kutichirqan: “Kunankaman uyarispallaraq reqsirqayki, kunanmi ichaqa ñawiykunawanpuni rikuyki”, nispa (Job 42:5). Jobqa uspha patapi kashaspan Jehová Diosman chhaynata kutichirqan. Chaymantapas Jobqa sinchi onqosqan kasharqan, wawankunaq wañupusqanmantapas sinchi llakisqan kasharqan. Chhaynapi tarikushaqtinmi Jehová Diosqa Jobta nirqan anchatapuni munakusqanta, munayninman jina kausashasqantapas (Job 42:7, 8).

16. Isaías 49:15, 16, nisqan jina, ¿imatan yuyarinanchis sasachakuykunapi tarikuspa?

¹⁶ Kay tiempopi wakin runakunaqa yaqapaschá k’amiwasunman, cheqnikuwasunman, pisichawasunman ima. Chaymantapas yaqapaschá llullakuspa mana chaninta noqanchismantapas Diospa llaqtanmantapas rimankuman (Mat. 5:11). Imaymana sasachakuykunapiña tarikuqtinchispas Jehová Diosqa noqanchispin confian. Payqa anchatapunin munakuwanchis. Sichus Jehová Diospi confiasunchis chayqa manapunin payqa jayk’aqpas saqerpariwasunchu (leey Isaías 49:15, 16). Llullakuspaña cheqnikuwaqninchis runakuna rimankuman chaypas manapunin paykunaq nisqankutaqa uyarinanchischu. Yachasun Turquía nacionpi tiyaq James hermanonchismanta. Payqa familianwan kuskan imaymana sasachakuykunapi tarikurqanku. Paymi nin: “Runakunaqa llullakuspan mana chaninta Diospa llaqtanmanta rimaqku. Noqaykuqa manan paykunaq nisqankutaqa uyariqchu kayku, chhaynapi ama pisikallpayanaykupaq. Aswanpas kallpachakurqaykun Jehová Diosta astawan servinaykupaq, promesankunapipas astawan confianaykupaq.  Chaymi yanapawarqanku kusisqalla kanaykupaq”, nispa. Chhaynaqa, Job jinan Jehová Diospa niwasqanchista uyarikunanchis. Manan Jehová Dios contra llaqtan contra runakunaq rimasqantaqa uyarinanchischu. Paykunaq nisqankuta uyarispaqa pisikallpayasunmanmi.

17. ¿Imatan yachasunman Hebreos 11 capitulopi willasqan Dios sonqo runakunamanta?

¹⁷ Ñaupa tiempopi Dios sonqo runakunapas Job jinan imaymana sasachakuykunapi tarikurqanku, ichaqa kusisqan aguantarqanku. Chayraykun apóstol Pabloqa hebreo cristianokunaman carta apachisqanpi paykunamanta nirqan: “Chhayna askha testigokunataq phuyu jinaraq muyuykuwashanchis”, nispa (Heb. 12:1). Ñaupa tiempopi wakin cristianokunaqa imaymana sasachakuykunapin tarikurqanku, ichaqa junt’aq sonqollapunin karqanku (Heb. 11:36-40). Chay cristianokunaq sasachakuykunata atipasqankuqa mana yanqapaqchu karqan. Manaña Jehová Diospa promesankuna junt’akusqanta rikurqankuchu chaypas tukuy sonqowanmi Jehová Diospipas promesankunapipas confiashallarqanku. Paykunaqa allintan yacharqanku Jehová Dios paykunata munakusqanta, promesankunatapas tiempollanpi junt’ananta (Heb. 11:4, 5). Paykunamanta yachayqa anchatapunin kallpachawanchis Jehová Diospa promesankunapi tukuy sonqowan confiananchispaq.

18. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis ima sasachakuykunapiña tarikuspapas? (Hebreos 11:6).

¹⁸ Kay tiempopi runakunaqa pisi-pisimantan aswan millay runakunaman tukupushanku (2 Tim. 3:13). Chaymantapas Satanasqa Jehová Diosmanta t’aqakunanchista munaspan imaymana trampakunata churawanchis. Ichaqa imapiña tarikuspapas Jehová Diostan tukuy sonqowan servinanchis, manataqmi promesankunamantapas iskayananchischu (1 Tim. 4:10). Kaypi yachamusqanchis jina Jehová Diosqa anchatapunin munakuwanchis khuyapayawanchistaqmi kanpas (Sant. 5:11). Chhaynaqa Job jinan kallpachakunanchis tukuy tiempo Jehová Diosta kasukushanallanchispaq, promesankunapipas confiananchispaq. Jehová Diosqa “tukuy sonqowan maskhaqninkunamanmi premiota qon” (leey Hebreos 11:6).