1. a) Gutumba muni ogu Jehovha a hi ningago? b) So thula ginani ‘gu tumba Jehovha’? (Wona Mitshamuselo nya malito nyo khaguri.”)

 JEHOVHA a ngu ninga gutumba nyo samadzise vatshavbo vale va mu haladzago. Nya mba hweya, uye a na vbedza madwali, gugaradzega ni gufa. (Gutu. 21:3, 4) Uye a na phasa “va nya gurula” va mu tumbago gasi gu vbindrugedza mafu ma khala paradhesi. (Ndzi. 37:9-11) Nigu uye a ngu gira gu si kodzega gu moyo ni moyo wathu a manega ni wupari nyo tiye naye, nigu hi na mana litsako nya likhongolo ngudzu guvbindra eli hi gu nalo olu. Ogu gutumba nyo samadzise ngudzu. Ganiolu, khu gevbini gighelo gi hi girago hi tumba gu khethu situmbiso sa Nungungulu si na tadzisega? Khu gu Jehovha tepo yatshavbo a ngu gira esi a tumbisago gu khuye a na gira. Khu kharato, gighelo gyogyo gi ngu hi kutsa ‘gu tumba Jehovha.’ * (Ndzi. 27:14) Ethu hi na yeyedza isoso khu gu vireya khu gu laphisa monyo ni gu tsaka khu gu khethu Nungungulu wathu a na tadzisa situmbiso saye. — Isa. 55:10, 11.

2. Ginani egi Jehovha a girago khu situmbiso saye?

² Jehovha yeyedzide gu khuye a ngu tadzisa situmbiso saye. Khu giyeyedzo, omu nya libhuku la Gutuledwa, Jehovha tumbiside gu khuye ga matshigu yathu uye a na tshanganisa vathu nya mayigo yatshavbo, mahundzu ni malimi gasi gu gira gipandre nya wukhozeyi nya guage. Muhuno tsawa wowo nya vathu wo tidwa kha nga ‘gidzemo nya gikhongolo.’ (Gutu. 7:9, 10) Ambari olu tsawa wowo wu wumbwago khu vama ni vanyamayi ni sanana nya mayigo yatshavbo, avo va gu wumba ndranga ya mafuni  gwatshavbo yi gu na ni gurula. (Ndzi. 133:1; Joh. 10:16) Vale va girago gipandre nya gidzemo nya gikhongolo va ngu tshumayela gambe khu sighingi. Avo tepo yatshavbo va dzi emisede gu bhuleya khu gutumba va gu nago nya litigo nya ladi ga wevbini a dzi emisidego gu va engiseya. (Mat. 28:19, 20; Gutu. 14:6, 7; 22:17) Abari gu wa gu gira gipandre nya gidzemo nya gikhongolo, nya mba kanakana gutumba nya silo nya sadi si ngo gutago khwa lisima gwago.

3. Khu yavbini makungo ya Sathane?

³ Dhiyabhulosi kha vbweti gu khuye u manega ni gutumba khu wumindru. Uye o vbweta gu gu gira u khodwa gu khuwe Jehovha kha khathali khuwe nigu uye kha na nga tadzisa situmbiso saye. Sathane a ngu tshungunula gutumba gwathu, ethu kha hi na nga si kodza gu tiya nigu adzina hi nga ema gu thumeya Jehovha. Kha nga hi na si wonago, Dhiyabhulosi zamide gu tshungunula gutumba ga Joba ni gu mu gira a diga gu thumeya Jehovha.

4. Ginani hi na bhulago khigyo avba nya ndrima yeyi? (Joba 1:9-12)

⁴ Avba nya ndrima yeyi, hi na wona edzi Sathane a zamidego khidzo gu gurumedza Joba gu ema gutumbega ga Jehovha. (Leri Joba 1:9-12.) Hi na bhula gambe khegi hi nga gi hevbulago khu giyeyedzo gya Joba ni gu khethu khu ginani hi yedego gu dundruga gu khethu Jehovha a ngu hi haladza nigu a na tadzisa situmbiso saye.

5-6. Ginani gi dugeledego Joba khu gitepwana nya gidugwana?

⁵ Joba a diri ni womi nyo khadzisege. Uye a diri ni wupari nyo tiye ni Jehovha, a diri ni ndranga nyo tsakise nigu a diri ni womi nya wadi. (Joba 1:1-5) Ganiolu, litshigu limwedo Joba a di luza satshavbo. Gu pheya a di luza sirengo saye. (Joba 1:13-17) Khavbovbo, satshavbo sanana saye a nga ba a si gola si difa. Nga dundrugeya khu mhango yeyi nya yikhongolo. Vavelegi va ngupwa ngudzu guvbisa tepo gimwegyo nya sanana sawe gi fago. Nga dundrugeya khu guvbisa a gupwidego Joba ni mwangadzi waye tepo va nga tugula gu khavo sanana sawe nya 10 si fude satshavbo. Khu lisine Joba pferude dzingandzu dzaye khu gu ba a fedwe a bwe a thega vbavbatshi khu khovbe.— Joba 1:18-20.

⁶ Khu gulandreya, Sathane a di veta Joba khu madwali nya sithunya nyo vbise ngudzu. (Joba 2:6-8; 7:5) Na si si gu giregi isoso, vathu va di gu ninga ngudzu githawo Joba. Vathu va di gu oloveya gu hongola gwaye va ya mu lomba wusingalagadzi. (Joba 31:18) Ganiolu, tepo si giregidego isoso va di pheya gu mu potsa. Uye a di nyenywa khu vandriyaye, dzipari dzaye ambari ni sithumi saye. — Joba 19:13, 14, 16.

7. a) Joba a di gu khodwa gu khuye a di gu tshaniseka khu kotani nya ginani, nigu ginani a nga bomba gu gira? b) Mukristo a nga tshangana kharini ni sigaradzo nya nga esi Joba ni mwangadzi waye, kha nga esi hi si wonago avba nya fotu?

⁷ Sathane a di gu vbweta gu khuye Joba a khodwa gu khuye a di gu tshaniseka khu kotani nya olu a nga ba a si tsakedwi gambe khu Jehovha. Khu giyeyedzo, Sathane thumiside tshivba nya phuvbo gasi khungumula nyumba omu sanana nya 10 sa Joba si nga ba si hodza gumogo. (Joba 1:18, 19) Uye gambe a di gira gu nilo wu thega khu ndzadzini gasi gu songa sirengo sa Joba ni sithumi si nga ba si khathaleya sirengo soso. (Joba 1:16) Khu kotani nya olu nya gu phuvbo ni nilo si nga ba sita khu ndzadzini, Joba a di pimisa gu khuye si di guta khiyo ga Jehovha. Nigu kha nga handro wakone, Joba a di khodwa gu khuye Jehovha a di mu zangarede. Ambari ulolo, Joba bombide gu vala Papayi waye wa ndzadzini. Joba a di gu dziti gu  khuye ndrani nya myaga nya yingi, uye a di hakhide silo nya singi nya sadi si nga ba sita khiyo ga Jehovha. Khu kharato, uye dzitide gu khuye a gu dzumeya esi nya sadi uye a di yede gambe gu dzumeya esi nya mba sadi. Uye a di ganeya gu khuye: “Li na bongwe lina la PFHUMU Nungungulu.” (Joba 1:20, 21; 2:10) Ambari olu Joba a nga luza dzitsapawu dzaye, sanana saye ni olu a manegidego ni madwali nyo thise, uye simamide na tumbegide ga Jehovha. Ganiolu, Sathane kha khala khu mawogo, zamide gu gira gambe gimbe gilo.

8. Ginani egi Sathane a giredego Joba khu gulandreya?

⁸ Khu gulandreya, Sathane thumiside vathu vararu va nga dzi gira dzipari dza Joba gasi gu gira Joba a dzipwa na si phasi gilo. Vama vava va di embeya Joba gu khavo a di gu tshaniseka khu kotani nya olu a nga ba a giride silo nya singi nyo vivbe. (Joba 22:5-9) Avo va di zama gu mu gira a khodwa gu khuye ambari olu a giridego silo nya singi nya sadi, Nungungulu kha ningi lisima gudzigaradza gwaye. (Joba 4:18; 22:2, 3; 25:4) Avo va di gu zama gu gira Joba a pimisa gu khuye Nungungulu kha mu haladzi, kha khathali khuye nigu a di si theyi kota khu gu ba Joba a mu thumeya. Si nga gira malito yaya na ma giride Joba a si giti ni gilo nyo gire.

9. Ginani gi phaside Joba gu tiya hwambo a bwe a manega ni tshivba?

⁹ Nga dundrugeya khesi: Joba a di khade vbangumani napwa ngudzu guvbisa. (Joba 2:8) Dzipari dzaye dzi di gu simama gu ganeya gu khidzo uye a di siri muthu nya wadi nigu khidzo esi a giridego si mwalo lisima. Sigaradzo saye si di gu mu lemeya nga khatshi sighodho. Nigu a di gupwa ngudzu guvbisa kholu a nga ba a fedwe khu sanana saye. Gupheyani Joba a di degula. (Joba 2:13–3:1) Abari gu dzipari dza Joba dzi di pimisa gu khidzo khu gu ba Joba a degude si di gu thula gu khiso uye a di gu vbweta gu diga Jehovha, va di dzi pembide ngudzu. Ga giemo nyo khaguri si nga gira na khusedzide maho a embeya dzipari dzaye nyo pfhadzedzeye  khuye: “Nyi na kala nyifa na nyi gukheni, nyi mwalo nandru.” (Joba 27:5) Ginani gi phasidego Joba gu tiya hwambo a bwe a mana tshivba ambari olu a nga ba a tshaniseka? Ambari olu a nga ba a vbede tshivba, uye gima kha diga gu tumba gu khuye Nungungulu waye nya lihaladzo a di hadzi mu phasa. A di gu dziti gu khuye ambari a gufa, Jehovha a na mu wusa.— Joba 14:13-15.

10. Matshango ya Joba ma gu hi hevbudza ginani?

¹⁰ Matimo ma ganeyago khu Joba ma gu hi hevbudza gu khayo Sathane kha si kodzi gu hi gurumedza gu diga Jehovha. Nigu gu khethu Jehovha a ngu siti satshavbo hi emisanago naso. Matshango ya Joba ma nga hi phasa gambe gu pwisisa satshavbo si pategago. Wona silo nyo khaguri hi nga si hevbulago khu Joba.

11. Ha gu simama gu tumba Jehovha hi nga tiyisega khu ginani? (Jakobe 4:7)

¹¹ Joba yeyedzide gu khuye ha gu simama gu tumba Jehovha, hi nga timiseya ni gevbini gigaradzo ni gu hi na dugeleya ha gu wugedwa khu Sathane. Khu wevbini handro wakone? Milowo yi ngu hi tiyisegisa gu khiyo Dhiyabhulosi a na hi tutuma. — Leri Jakobe 4:7.

12. Gutumba nya guwuswe khu ga vafudego gu tiyiside kharini Joba?

¹² Hi yede gu manega ni gukhodwa nyo tiye khu guwuswa ga vale va fudego. Kha nga si khumbugidwego omu nya ndrima yi vbindridego, Sathane a nga zama gu thumisa hwanga nya gufe gasi gu zama gu hi gira hi diga gu tumbega ga Jehovha. Ga giemo gya Joba, Sathane a di ganeya gu khuye Joba a nga gira ni gevbini ambari gu ema gu thumeya Jehovha gasi gu vbulugisa womi waye. Sathane a di dzi pembide. Ambari tepo Joba a nga pimisa gu khuye a di gu vbweta gufa, uye simamide na tumbegide ga Jehovha. Uye a di gu tumba wuwadi wa Jehovha nigu a diri ni gutumba nyo tiye nyo khuye Jehovha a di hadzi gu mu phasa gu timiseya. Joba a di gu khodwa gu khuye ambari Jehovha a gu mba mu phasa na ngo vbanya, Uye a di hadzi gu mu wusa mindru wa tshigu. Gutumba nya guwuswe khu ga vafudego, gu diri gilo nya lisine ga Joba. Abari gu hi ngu tumba khu lisine gu khethu ava va fudego va wuswa, gufa kha gu na nga hi gira hi diga gu tumbega ga Jehovha.

13. Khu ginani hi yedego gu vega gwadi gupima avba nya milaphwi eyi Sathane a yi thumisidego avba ga Joba?

¹³ Ethu hi yede gu vega gwadi gupima avba nya milaphwi eyi Sathane a yi thumisidego avba ga Joba kholu khiyo yayimweyo a yi thumisago muhuno. Sathane a di ganeya gu khuye: “Muthu [nasiri basi Joba] a ngu dzi kodza gu ningela satshavbo a gu naso, gasi gu kodza gu vbanyisa womi waye.” (Joba 2:4, 5) Khu kharato, Sathane ganede gu khuye ethu kha hi haladzi Jehovha Nungungulu khu lisine nigu hi na mu diga so lomba gu vbulugisa womi wathu. Sathane ganede gambe gu khuye Nungungulu kha hi haladzi nigu uye kha ningi lisima gudzigaradza hi gu girago gasi gu mu tsakisa. Olu hi dzitigo gu khethu Sathane o zama gu hi kanganyisa, ethu kha hi yeli gu khodwa ga malipha yaye.

14. Silingo si nga hi phasa kharini gu tugula edzi hi gu idzo khu ndrani? Ninga giyeyedzo.

¹⁴ Hi yede gu wona silingo kha nga lithomo nyo hevbule khethu vamune. Silingo esi Joba a tshanganidego naso si mu phaside gu tugula gu wugeleya nyo khaguri a nga ba ari nago a bwe a gu lulamisa. Khu giyeyedzo, uye tugude gu khuye yede gu haguleya gudzinogisa. (Joba 42:3) Anethu hi nga hevbula nya singi khethu vamune tepo hi emisanago ni silingo. Ndriyathu moyo nyo pwani khu Nikolay, * oyu a khothedwego pasoni ambari olu a nga ba a  dwala ngudzu. Wari khuye: “Tepo nyi nga yi vbedza pasoni yi nyi phaside gu tugula makhalelo nyi yedego gu ma tshukwadzisa.” Tepo hi tugulago guwegeleya hi gu nago, gu vbwetega hi gira satshavbo hi si kodzago gasi gu gu lulamisa.

15. Khu mani hi yedego gu mu engisa nigu khu ginani?

¹⁵ Hi yede gu engisa Jehovha nasiri valala vathu. Joba vegide gwadi gupima tepo Jehovha a nga ganeya naye. Nungungulu giride siwudziso nyo khaguri Joba gasi gu mu phasa gu wona edzi a nga ba ari ni lisima khidzo gwaye. Joba a di hlamula khu gu dzi nogisa a bwe a bonga ngudzu khu wuwadi wa Jehovha. Uye a di khuye: “Nyi di gupwa basi khu dzindzeve, gasi olu nyi ngu gu wona khu maho yangu.” (Joba 42:5) Joba a di khade vbangumatunu, givili gyaye na gi tade khu silondra nigu na liya khu kotani nya olu a nga fedwa khu sanana saye, tepo a nga ganeya malito yaya. Ambari ulolo, Jehovha embede Joba gu khuye a di gu mu haladza nigu a di gu mu tsakeya. — Joba 42:7, 8.

16. Guya khu Isaya 49:15, 16, ginani hi yedego gu gi dundrugeya tepo hi tshanganago ni sigaradzo?

¹⁶ Muhuno gambe, vathu va ngu hi vala va bwe va hi wona na hi si phasi gilo. Avo va nga zama gu nyenyezisa lina lathu kha nga vathu mwendro kha nga libandla va bwe va hi ‘singedza guvivba gwatshavbo.’ (Mat. 5:11) Omu nya matimo ya Joba ho hevbula gu khethu Jehovha a ngu tumba gu khuye ethu hi na simama gutumbega gwaye tepo hi tshanganago ni sigaradzo. Jehovha a ngu hi haladza nigu gima kha na nga diga vale va mu tumbago. (Leri Isaya 49:15, 16.) U nga vegi gupima ga malipha ma ganedwago khu valala va Nungungulu.  James, ndriyathu moyo nya mwama a vbanyago Turquia, oyu ndranga yaye yi tshanganidego ni sigaradzo nya sikhongolo, wari khuye: “Ethu hi tugude gu khethu gu khaleya gu engiseya malipha khu vathu va Nungungulu si di gu hi vbedza tshivba. Khu kharato, ethu hi di vega gupima avba nya gutumba gwathu nya Mufumo wa Nungungulu hi bwe hi simama gu thuma khu sighingi thumoni gwa Jehovha. Kha nga handro wakone, ethu hi di simama na hi tsakide.” Gu fana ni Joba, ethu ho engisa Jehovha. Malipha ma ganedwago khu valala vathu kha ma na nga vbedza gutumba gwathu.

17. Ginani hi gi hevbulago khu giyeyedzo gya vama ni vanyamayi nyo tumbege va khumbugwago omu ga Vahebheru gipimo 11?

¹⁷ Joba moyo nya sithumi sa Jehovha a simamidego ni gutiya-hwambo ni tshivba ndrani nya silingo. Avba nya lidangaliya laye ga Vahebheru, mupostoli Pawulo khumbugide vathu nya vangi khuye “dzifakazi nya vathu nya vangi ngudzu.” (Hebh. 12:1) Vatshavbo vava, va emisanide ni silingo nya singi. Ambari ulolo, ndrani nya womi wawe va simamide gu tumbega ga Jehovha. (Hebh. 11:36-40) Ina gutimiseya gwawe ni gu dzigaradza kha gwa phasa gilo? Ahihi. Ambari olu va nga mba wona situmbiso sa Nungungulu ni gu tadzisega, avo va simamide gu tumba Jehovha. Nigu khu kotani nya olu va nga ba va tiyisega gu khavo va di gu tsakedwa khu Jehovha, va di gu tumba gu khavo va di hadzi wona situmbiso na si gu tadzisega. (Hebh. 11:4, 5) Giyeyedzo gyawe gi nga hi phasa gu simama gu tumba Jehovha.

18. Ginani u dzi emisedego gu gira? (Vahebheru 11:6)

¹⁸ Muhuno ha gu vbanya ga litigo li simamago gu vivba. (2 Thim. 3:13) Sathane kha ema gu linga vathu va Nungungulu. Kha nga olu sigaradzo si simamago gu engedzeya, hi yede gu simama gu thumeya Jehovha khu sighingi na hi tiyisega gu khethu ‘gutumba gwathu gomo ga Nungungulu a vbanyago.’ (1 Thim. 4:10) Dundruga gu khuwe esi Nungungulu a ningidego Joba sa gu yeyedza gu khiso “[Jehovha] tade khu wuwadi ni wuhindzi.” (Jak. 5:11) Ethu hi nga simama nethu gu tumbega ga Jehovha na hi gu tiyisega gu khethu uye a na tshatshazeya “avo va mu vbwetago.” — Leri Vahebheru 11:6.