1. (a) Elavoko lipi Yehova a tu ĩha? (b)  Nye ci lomboloka oku “talamẽla ku Yehova”? (Tala “Ondaka ya Lomboluiwa.”)

 YEHOVA wa eca elavoko limue li komõhisa, ku vosi vana vo sole. Ndopo eye o ka malako oku vela, esumuo kuenda oku fa. (Esi 21:3, 4) Eye o ka kuatisa “ambombe” vana va talamẽla kokuaye, oco va ka pongolole ongongo oku ka kala ocumbo celau. (Os 37:9-11) Eye o ka ecelela okuti omunu lomunu, o ka kuata ukamba uwa laye, una u ka velapo vali okuti owu tu kuete cilo, u sule. Elavoko limue li komõhisa calua tu talamẽla! Esunga lipi tu kuete lioku tava okuti olohuminyo via Suku vi ka tẽlisiwa muẽle ocili? Yehova olonjanja viosi o tẽlisa eci a popia. Omo liaco, tu kuete esunga lioku “talamẽla ku Yehova.” * (Os 27:14) Tu ci lekisa poku talamẽla lepandi kuenda lesanju lialua ku Suku yetu o ka tẽlisa olohuminyo viaye.—Isa 55:10, 11.

2. Nye Yehova a linga ale?

² Yehova wa eca ale uvangi wokuti, o tẽlisa olohuminyo viaye. Tu kũlĩhĩsi ocindekaise cimue ci letiwe ale. Kelivulu Liesituluilo, Yehova wa likuminya okuti koloneke vietu, eye wa laikele oku kongela omanu vokolofeka viosi, ovikoti kuenda alimi, oco va likongele kefendelo liocili. Koloneke vilo, ocimunga caco comanu ca kũlĩhiwa okuti, “owiñi wakahandangala.” (Esi 7:9, 10) Ndaño okuti mu sangiwa, alume,  akãi kuenda omãla vokolonepa viosi violuali, pokati kavo pa sangiwa ombembua. (Os 133:1; Yoa 10:16) Owiñi waco wakahandangala, u kuetevo ombili kupange woku kunda. Ovo va sanjukilavo oku sapula elavoko va kuete lioluali lua velapo, ku vosi vana vava yevelela. (Mat 28:19, 20; Esi 14:6, 7; 22:17) Nda ove o panga onepa kowiñi wakahandangala, kakuli atatahãi okuti ovina vi laika oku iya vi ku sanjuisa calua.

3. Cipi ocimãho ca Satana?

³ Eliapu ka li yongola okuti ove o kuata elavoko lio kovaso lioloneke. Ocimãho caye coku tu vetiya oku sima okuti Yehova ka tu kapeleko kuenda ka ka tẽlisa olohuminyo viaye. Nda okuti Satana wa li tunda ciwa, koku nyõla elavoko lietu, ka tu kuata vali utõi kuenje pamue tu ka liwekapo oku vumba Yehova. Ndomo tu ka ci konomuisa, Eliapu lia seteka oku nyõla elavoko lia Yovi kuenda oku u kokela oku liwekapo oku vumba Yehova.

4. Nye tu konomuisa vocipama cilo? (Yovi 1:9-12)

⁴ Vocipama cilo, tu ka konomuisa ndomo Satana a seteka oku kisika Yovi, oku liwekapo oku kolela Yehova. (Tanga Yovi 1:9-12.) Tu ka konomuisavo, eci tu pondola oku lilongisila kongangu ya Yovi loku ivaluka okuti Suku o tu sole kuenda o ka tẽlisa olohuminyo viaye.

5-6. Nye ca pita la Yovi vocipikipiki?

⁵ Yovi wa kuatele omuenyo uwa. Eye wa sanjukilile ukamba a kuatele la Yehova. Yovi wa kuatele epata limue linene lia li kuatele omunga kuenda wa kuatelevo ukuasi walua. (Yov 1:1-5) Pole, veteke limosi, Yovi wa pumba cosi a kuatele. Tete, eye wa pumba ovinyama viaye. (Yov 1:13-17) Noke omãla vaye vosi va fa. Sokolola kocilunga caco. Olonjali vi sumua calua, nda pokati komãla vavo pali umue wa fa. Kaliye sokolola kesumuo kuenda evalo Yovi kumue lukãi waye va yeva, eci omãla vavo va soka ekũi va fa. Eci ka ci komõhisa oku kũlĩha okuti, Yovi wa tola uwalo waye omo liesumuo loku lituvika posi!—Yov 1:18-20.

⁶ Noke Satana wa talisa ohali Yovi luvei umue. (Yov 2:6-8; 7:5) Omo liovitangi viaco, omanu ka va sumbilile vali Yovi. Omunu va endaile kokuaye oku ko pinga elungulo. (Yov 31:18) Pole, noke va enda oku u yuvula. Eye weya oku yandulukiwa la vamanjaye, lakamba vaye kuenda apika vaye!—Yov 19:13, 14, 16.

7. (a) Kocina cipi Yovi a tavele catiamẽla kesunga lieci a kalela oku tala ohali, pole, nye eye a likala oku linga? (b) Ukristão umue o pondola oku liyaka ndati lovitangi ndevi tu lete vociluvialuvia?

⁷ Satana wa yonguile okuti, Yovi o sima okuti eye wa kala oku tala ohali omo wa pumbile ohenda ya Yehova. Ndeci, Satana wa koka okuti ofela yimue yinene, yi nyõla onjo muna mua kala omãla va Yovi ci soka ekũi okuti, omo va kala oku lila kumosi. (Yov 1:18, 19) Eye wa kokavo okuti, kilu ku tunda ondalu, yina ya ponda ovinyama via Yovi kuenda vana va kala oku vi lisa. (Yov 1:16) Omo okuti ofela kuenda ondalu via tundile kilu, Yovi wa simĩle okuti Yehova Suku eye wa kala oku vi koka. Omo liaco, Yovi wa simĩle okuti wa sumuisile Yehova. Ndaño lovina viaco, Yovi wa likala oku popia atonãi ku Isiaye wo kilu. Yovi wa kũlĩhĩle okuti, ovina viosi viwa a kuatele vokuenda kuanyamo, via tundile ku Yehova. Yovi wa sima ndoco, nda wa tavele ovina viwa a kuata, ci tava okuti o tavavo ovina vĩvi via kala oku pita laye. Kuenje Yovi wa popia hati: “Onduko ya  Yehova yamameko oku sivayiwa.” (Yov 1:20, 21; 2:10) Ndaño okuti Yovi wa pumbile ukuasi waye, omãla vaye kuenda uhuayele, eye wamamako lekolelo ku Yehova. Pole, Satana wo seteka vali lovina vikuavo.

8. Nye vali Satana a lingila Yovi?

⁸ Satana wa vetiya omanu vatatu vana va lilekisile ndakamba va Yovi; oco vovetiye oku liyeva okuti ka kuete esilivilo. Alume vaco, va sapuila Yovi okuti eye wa kala oku tala ohali, momo wa lingile ovina vialua vĩvi. (Yov 22:5-9) Ovo vo vetiyavo oku sima okuti, ndaño wa kala oku linga ovina viwa, Suku ka kapeleko alikolisilo aco. (Yov 4:18; 22:2, 3; 25:4) Ovo va kala oku seteka oco Yovi a sime okuti Suku ko sole, ka ponduile oku U tata kuenda ka ca kuatele esilivilo eye oku U vumba. Olondaka viavo, via kokela Yovi oku sima okuti, vekalo eye a sangiwile ka ponduile vali oku kuata elavoko.

9. Nye ca kuatisa Yovi oku kuata utõi kuenda oku pama?

⁹ Sokolola ulandu owu. Lohali yalua, Yovi wa tumala pokati katiko. (Yov 2:8) Akamba vaye, va amamako oku u sapuila okuti, eye ka kaile omunu uwa kuenda ovina viosi a kala oku linga ka via kuatele esilivilo. Olondaka viavo via kala ndovawe a lema, osimbu a kala oku yeva evalo lialua omo lioku fisa omãla vaye. Kefetikilo, Yovi ka vanguile cimue. (Yov 2:13–3:1) Nda akamba va Yovi va simĩle okuti ovina viosi vo lingila eye wa ponduile oku yanduluka Yehova, ovisimĩlo viavo ka via tẽlisiwile. Vepuluvi limue, Yovi wa petula utue waye loku luluvalela kakamba vaye vesanda kuenje wa popia hati: “Toke eci ndi fa, si liwekapo kekolelo liange!” (Yov 27:5) Nye ca kuatisa Yovi oku kuata utõi kuenda oku pama ndaño lovitangi vialua? Ndaño ceci a sumuile calua, ka la liwekapo oku talamẽla okuti Suku yaye ukuacisola wa ponduile oku u kuatisa. Eye wa kũlĩhĩle okuti ndaño  wa fa, Yehova wa ponduile oku u pindula.—Yov 14:13-15.

10. Ulandu wa Yovi u tu longisa nye?

¹⁰ Ulandu wa Yovi u tu longisa okuti Satana, ka pondola oku tu kisika oku yanduluka Yehova kuenda Yehova o lete ovitangi viosi tu liyaka lavio. Ulandu wa Yovi u tu kuatisavo oku kuata elomboloko lia suapo lieci ca kongela vocitangi caco. Tu konomuisi vimue pokati kovina tu lilongisila ku Yovi.

11. Nda tua amamako oku kolela ku Yehova, nye tu ka tẽla oku linga? (Tiago 4:7)

¹¹ Epandi lia Yovi lia lekisa okuti, nda tua amamako oku kolela ku Yehova, tu ka pandikisa kovitangi kuenda tu ka tamalãla la Satana. Onima yipi yi keyililako? Ovisonehua vi tu sapuila okuti Eliapu li ka tu tila.—Tanga Tiago 4:7.

12. Elavoko liepinduko lia pamisa ndati Yovi?

¹² Tu sukila oku kuata ekolelo lia pama kelavoko liepinduko. Ndomo ca tukuiwa kocipama ca pita, Satana olonjanja vimue o kuama usumba wolofa, oco a tu vetiye oku liwekapo oku kolela ku Yehova. Ku Yovi, Satana wo lundila okuti eye wa ponduile oku linga cosi ndaño ca sukilile oku liwekapo kekolelo liaye oco a teyuile omuenyo waye. Ocimãho ca Satana ka ca tẽlisiwile. Ndaño Yovi wa simĩle okuti wa laikele oku fa, lopo wamamako lekolelo ku Yehova. Yovi wa kolelele kohenda ya Yehova kuenda kelavoko liokuti Yehova wa ponduile oku u kuatisa oco a pandikise. Yovi wa kuatele ekolelo liokuti ndaño Yehova ko kuatisile osimbu a kala lomuenyo, eye wa ponduile oku u pindula kovaso yoloneke. Yovi wa kolelele kelavoko liepinduko. Nda okuti tua kolelavo kelavoko liaco, oku fa ka ku pondola oku nyõla elavoko lietu.

13. Nye tu lilongisila kovina Satana a lingila Yovi?

¹³ Tu sukila oku luluvala lutate koloseteko via lingiwa ku Yovi omo okuti Satana o kuamavo onjila yimuamue koloneke vilo. Kũlĩhĩsa alundi Satana a linga, eye hati: “Omunu [okuti Yovi haiyeko lika,] o ka eca cosi a kuete oco a teyuile omuenyo waye.” (Yov 2:4, 5) Ocili okuti Satana wa popia hati, ka tu pondola oku sola Yehova Suku kuenda tu pondola oku u yanduluka nda tu yongola oku popela omuenyo wetu. Satana wa popiavo hati, Suku ka tu sole kuenda ka limbuka alikolisilo tu linga oku U sanjuisa. Omo lielavoko tu kuete lioku talamẽla ku Yehova, ka tu ecelela oku yapuisiwa latutu a Satana.

14. Oloseteko vi situlula nye kokuetu? Ci lombolola.

¹⁴ Tu pondola oku tenda oloseteko ndepuluvi limue lioku likonomuisa etu muẽle. Oloseteko Yovi a liyaka lavio, vio kuatisa oku limbuka ahonguo amue kuenda oku linga apongoloko. Ndeci, eye wa limbukile okuti, wa sukilile oku kala vali embombe. (Yov 42:3) Tu pondolavo oku lilongisa kokuetu eci tu liyaka lovitangi. Manji umue ulume o tukuisa Nikolay, * okuti wa kapiwele vokayike ndaño wa kuatele ale ocitangi cuhayele, wa popia hati: “Otembo nda kala vokayike ya ñuatisa oku limbuka ovituwa nda sukilile oku mioñoloha kuenda oku linga apongoloko.” Nda tua limbuka ahonguo etu, tu sukila oku likolisilako oku linga apongoloko.

15. Helie tu sukila oku yevelela kuenda momo lie?

¹⁵ Tu sukila oku yevelela Yehova, ovanyãli vetu havoko. Yovi wa enda oku yevelela lutate, eci Yehova a enda oku sapela laye. Yehova wa pula Yovi hati: ‘O lete hẽ unene woviluvo viange? Ame nda kũlĩha ovina viosi vi kasi oku lipita love. Osima hẽ okuti ame sia  ku kapeleko?’ Yovi wa tambulula lumbombe kuenda wa sanjukila ohenda ya Yehova. Eye wa popia hati: “Atũi ange a yeva eci catiamẽla kokuove, pole, cilo ndu ku lete lovaso ange muẽle.” (Yov 42:5) Eci Yovi a popia olondaka evi, wa tumalele pokati katiko, etimba liaye lieyukile apute kuenda omãla vaye va kala veyambo. Kuenje Yehova wa situlula ocisola a kuatela Yovi kuenda wa lekisavo okuti wo kapeleko.—Yov 42:7, 8.

16. Ndomo ca tangiwa ku Isaya 49:15, 16, nye tu sukila oku ivaluka eci tu liyaka lovitangi?

¹⁶ Koloneke vilo, omanu va siatavo oku tu pembula, loku tu tata ndu okuti ka tu kuete esilivilo. Ovo va seteka oku nyõla ovilinga vietu, ale ocisoko kuenda va tu ‘lundila poku popia ovina viosi vĩvi vioku tu katukila.’ (Mat 5:11) Kulandu wa Yovi tu lilongisako okuti, Yehova wa kolela okuti, tu pondola oku amamako lekolelo kokuaye eci tu liyaka lovitangi. Yehova o tu sole kuenda lalimue eteke a ka yanduluka, vana va talamẽla kokuaye. (Tanga Isaya 49:15, 16.) Ku ka tiamisile utima kolondaka vina via siata oku sandekiwa lovanyali va Suku! Manji umue o tukuiwa James o kasi ko Turkiya, eye kumue lepata liaye poku liyaka lovitangi, wa popia hati: “Tua limbuka okuti oku yevelela alundi atiamẽla kafendili va Suku, ca ponduile oku tu sumuisa. Kuenje tua tiamisila utima kelavoko Liusoma kuenda tu amamako oku lekisa ombili kupange wa Yehova. Omo licituwa caco tuamamako lesanju.” Tu sukila oku yevelela Yehova ndeci ca linga Yovi! Ka tu ka eceleli okuti ovohembi ovanyãli vetu, a nyõla elavoko lietu.

17. Nye tu lilongisila kulandu walume lakãi vakuekolelo va tukuiwa kukanda ku Va Heveru ocipama 11?

¹⁷ Yovi umue pokati kafendeli va Yehova, una wamamako lutõi kuenda ekolelo vokuenda kuovitangi vialua. Vukanda upostolo Paulu a sonehela va Heveru, valua pokati komanu vaco wa va tukula ‘ndelende linene liolombangi.’ (Hev 12:1) Vosi yavo va liyaka lovitangi vialua, pole, va amamako lekolelo ku Yehova. (Hev 11:36-40) Anga hẽ epandi liavo kuenda elikolisilo liavo lia kala ño elivova? Sio! Ndaño okuti vokuenda kuomuenyo wavo, lalimue eteke va muile oku tẽlisiwa kuovitumasuku viosi via Yehova, ovo va amamako oku talamẽla ku Yehova. Omo lioku kolela okuti va taviwile la Yehova, ovo va kolelele okuti va ponduile oku mola oku tẽlisiwa kuolohuminyo viaco. (Hev 11:4, 5) Ongangu yavo yi pondola oku tu pamisa oku amamako oku talamẽla ku Yehova.

18. Nye wa nõlapo oku linga? (Va Heveru 11:6)

¹⁸ Koloneke vilo, tu kasi voluali lumue okuti ovina vĩvi vi kasi oku amamako oku livokiya. (2Ti 3:13) Satana ka liwekelepo oku seteka afendeli va Suku. Ndaño lovitangi vi laika oku iya kovaso, tu nõlipo oku likolisilako oku kolela ku Yehova, momo tu kuete ‘elavoko ku Suku o kasi lomuenyo.’ (1Ti 4:10) Ivaluka okuti onima Suku a eca ku Yovi, ya lekisa okuti “Yehova ukuacisola calua haeye ukuahenda.” (Tia 5:11) Omo liaco, nda tua amamakovo lekolelo ku Yehova, eye o ka tu sumũlũisa, momo eye eca onima “kuava vo sanda lutima wosi.”—Tanga Va Heveru 11:6.