“BENƐ Lisa * ngɛ nɔ́ nɛ ha nɛ e ba na anɔkuale ɔ he munyu tue ɔ, e de ke, “mi mi jɔmi nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ je kpo kɛ tsɔɔ mi ɔ lɛ ye bua mi.” E si fɔfɔɛ ɔ ngɛ kaa Anne nɔ́ ɔ. Anne de ke, “Nɔ́ nɛ ha nɛ ye bua ba jɔ anɔkuale ɔ he ji mi mi jɔmi kpo nɛ a je kɛ tsɔɔ mi ɔ, se pi níhi nɛ a tsɔɔ mi ɔ.” Amlɔ nɛ ɔ, nyɛmimɛ yi nɛ ɔmɛ kaneɔ Baiblo ɔ nɛ a pueɔ a yi mi tɛ ngɛ he mohu lɛɛ, se mi mi jɔmi ná a nɔ he wami wawɛɛ.

Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ je mi mi jɔmi kpo konɛ e ná nihi nɛ a bɔle wɔ ɔ a nɔ he wami? Nyɛ ha nɛ wa susu blɔ enyɔ nɛ wa ma nyɛ maa gu nɔ kɛ pee jã a he. Lɔ ɔmɛ ji: wa munyu tutui kɛ wa ní peepee. Lɔ ɔ se ɔ, wa ma susu nihi nɛ e sa nɛ wa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ mɛ ɔ he.

A naa ngɛ yogbayo nɛ a tu e he munyu ngɛ Abɛ yi 31 ɔ lilɛ nɔ “kaa e mi mi jɔ.” (Abɛ 31:26) E haa nɛ mi mi jɔmi kudɔɔ bɔ nɛ e tuɔ munyu ha kɛ munyuhi nɛ e kɛ tsuɔ ní ɔ. E sa nɛ bitsɛmɛ hu nɛ a ngɔ a munyu tumi kɛ tsɔɔ kaa a mi mi jɔ. Fɔli babauu le kaa ke a tuɔ munyu nɛ sɛ ɔ, e ma nyɛ ma ná a bimɛ ɔmɛ a nɔ he wami. E ma nyɛ ma ha nɛ e ye kɛ ha a bimɛ ɔmɛ kaa a maa bu mɛ tue. Se ke fɔli kɛ a bimɛ tu munyu ngɛ mi mi jɔmi mi ɔ, e be yee ha mɛ kaa a maa bu tue.

Ke fɔlɔ ji mo jio, pi fɔlɔ ji mo jio, mɛni blɔ nɔ o maa gu kɛ kase bɔ nɛ a tuɔ munyu ngɛ mi mi jɔmi mi ha? Abɛ 31:26 kekleekle fã a ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ waa na heto ɔ. Lejɛ ɔ de ke: “Nile munyu sɔuu e tuɔ.” Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ waa hyɛ bɔ nɛ wa tuɔ munyu ha kɛ gbi nɛ waa kɛ tuɔ munyu ɔ saminya. E maa hi kaa wa ma bi wa he sane komɛ kaa, ‘Anɛ nɔ́ nɛ i ma demi ɔ ma ha nɛ nihi nɛ i kɛ mɛ ngɛ munyu tue ɔ a mi mi nɛ fu aloo e ma ha nɛ tue mi jɔmi nɛ ba?’ (Abɛ 15:1) Nile ngɛ mi kaa loko wa maa tu munyu ko ɔ, wa susu he saminya.

Abɛ kpa ko hu de ke: “Munyu nɛ a tuɔ kɛkɛ nɛ juɛmi be mi ɔ, e yeɔ nɔ awi kaa klaate.” (Abɛ 12:18) Ke wa susu bɔ nɛ wa munyu tumi kɛ gbi nɛ waa kɛ tuɔ munyu ɔ haa nɛ nihi nuɔ he ha a he ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ konɛ wa kudɔ wa lilɛ. Ke wa tu munyu ngɛ ‘mi mi jɔmi’ mi ɔ, wa be munyu nɛ dɔɔ nɔ nɛ sɛ tue. (Efe. 4:31, 32) Wa suɔ nɛ waa tu munyu nɛ sa nɛ woɔ nɔ he wami, se pi munyu nɛ sɛ. Yehowa pee enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ benɛ e wo e sɔmɔlɔ Eliya nɛ e hao ɔ he wami ɔ. Bɔfo ɔ nɛ daa si ngɛ Yehowa nane mi ɔ ngɔ ‘gbi nɛ he jɔ blɛuu’ kɛ tu munyu. (1 Ma. 19:12) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke nɔ ko kɛ mi mi jɔmi tuɔ munyu ɔ, lɔ ɔ pɛ tsɔɔ we kaa e mi mi jɔ. E sa nɛ waa kɛ wa ní peepee hu nɛ tsɔɔ kaa wa mi mi jɔ. Ngɛ mɛni blɔ nɔ?

Ke waa kɛ mi mi jɔmi tu munyu nɛ wa pee níhi nɛ tsɔɔ kaa wa mi mi jɔ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ Yehowa kasee. (Efe. 4:32; 5:1, 2) Lisa, nɛ wa wo e ta kɛ sɛ hlami ɔ tu mi mi jɔmi nɛ Odasefo ɔmɛ je kpo kɛ tsɔɔ lɛ ɔ he munyu. E de ke: “Benɛ a ha wa weku ɔ lemi kaa waa hia kɛ je he nɛ wa ngɛ ɔ ngɛ be kpiti mi ɔ, wekuhi enyɔ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ je a ní tsumihi a he nɛ a ba ye bua wɔ kɛ bo wa  níhi. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, i ji Baiblo ɔ kasemi sisi po lolo!” Mi mi jɔmi kpo nɛ a je nɛ ɔ wo Lisa he wami nɛ e bɔni Baiblo ɔ kasemi.

Anne nɛ a tu e he munyu ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ hu hɛ sa mi mi jɔmi nɛ Odasefo ɔmɛ je kpo kɛ tsɔɔ lɛ ɔ wawɛɛ. E de ke: “Bɔ nɛ nihi peeɔ a ní ha ngɛ je ɔ mi ɔ ha nɛ e he wa ha mi kaa ma he nihi ye.” E tsa nɔ ke: “Benɛ i kɛ Odasefo ɔmɛ kpe ɔ, i he we mɛ yi. I bi ye he ke, ‘Mɛni he je nɛ a bua jɔ ye he ɔ?’ Ye Baiblo tsɔɔlɔ ɔ je e tsui mi kɛ je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ mi, nɛ enɛ ɔ ha nɛ i he lɛ ye.” Mɛni nɔ́ kpakpa lɛ je mi kɛ ba? E de ke: “Pee se ɔ, i bɔni nɔ́ nɛ i ngɛ kase ɔ he susumi wawɛɛ.”

Mo kadi kaa ngɛ Lisa kɛ Anne tsuo a blɔ fa mi ɔ, mi mi jɔmi nɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ je kpo kɛ tsɔɔ mɛ ɔ ná a nɔ he wami, nɛ lɔ ɔ ye bua mɛ nɛ a ná suɔmi ɔ kaa a maa kase anɔkuale ɔ. Mi mi jɔmi nɛ asafo ɔ je kpo kɛ tsɔɔ mɛ ɔ ha nɛ a ba he Yehowa kɛ e we bi ye.

Ngɛ ni komɛ a blɔ fa mi ɔ, eko ɔ, he nɛ a tsɔse mɛ ngɛ aloo he nɛ a wa ngɛ ɔ,  nihi kɛ mi mi jɔmi tuɔ munyu nɛ a muɔɔ kɛ tsɔɔ ni kpahi. E hi wawɛɛ kaa nɔ ko kusumi loo he nɛ a tsɔse lɛ ngɛ ɔ ha nɛ e jeɔ mi mi jɔmi kpo. Se ke lɔ ɔ pɛ ji nɔ́ nɛ haa nɛ wa jeɔ mi mi jɔmi kpo ɔ, lɔ ɔ be tsɔɔe kaa wa ngɛ Mawu kasee.​—Kɛ to Ní Tsumi 28:2 ɔ he.

Mi mi jɔmi ji Mawu mumi klɔuklɔu ɔ yiblii ɔ fã ko. (Gal. 5:22, 23) Enɛ ɔ tsɔɔ kaa wa hia Mawu mumi ɔ klɔuklɔu ɔ yemi kɛ buami konɛ wa nyɛ nɛ wa je mi mi jɔmi kpo. Lɔ ɔ he ɔ, bɔ nɛ pee nɛ wa nyɛ nɛ wa je mi mi jɔmi kpo ɔ, e sa nɛ wa ha nɛ Mawu mumi ɔ nɛ kudɔ wa susumi kɛ wa ní peepee. Ke wa pee jã a, wa ma nyɛ maa kase Yehowa kɛ Yesu. Jehanɛ ɔ hu ɔ, kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ, wa suɔ nɛ wa susu ni kpahi a he. Lɔ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ woɔ wɔ he wami nɛ wa jeɔ mi mi jɔmi kpo ji suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa ke wa nyɛmi nɔmlɔ. Mi mi jɔmi ji su ko nɛ Mawu bua jɔ he nɛ wa jeɔ kpo kɛ je ɔ wa tsui mi.

E he wɛ kaa wa ma je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ a je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ, aloo nihi nɛ wa le mɛ. (2 Sam. 2:6) Blɔ kake nɔ nɛ wa ma nyɛ maa gu kɛ je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ mɛ ji kaa nɛ wa maa na mɛ si. (Kol. 3:15) Se ke wa susu kaa nɔ ko ngɛ nɛ e sɛ nɛ wa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ lɛ ɔ hu nɛɛ?

Mo susu enɛ ɔ he nɛ o hyɛ: Yehowa ji nɔ nɛ e jeɔ mi mi jɔmi kpo wawɛɛ pe nɔ fɛɛ nɔ. Nɛ e munyu ɔ tsɔɔ wɔ nɔ́ ko nɛ he hia ngɛ su nɛ ɔ nɛ wa ma je kpo ɔ he. Munyu nɛ ji “mi mi jɔmi” ɔ je kpo si abɔ ngɛ Kristofohi A Hela Ngmami ɔ mi. Mɛni blɔ nɔ Mawu guɔ kɛ jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ?

Mo susu bɔ nɛ Yehowa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ adesahi tsuo ɔ he nɛ o hyɛ. E haa nihi tsuo níhi nɛ a hia a konɛ a hi wami mi. (Mat. 5:45) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ loko wa ba le lɛ po. (Efe. 2:4, 5, 8) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Yehowa ngɔ e Bi kake nɛ e suɔ lɛ ɔ kɛ ha ngɛ adesahi tsuo a he. Bɔfo Paulo ngma kaa Yehowa to kpɔmi nɔ́ ɔ he blɔ nya ngɛ “e dloomi babauu ɔ he je.” (Efe. 1:7) Jehanɛ ɔ hu ɔ, e ngɛ mi kaa wa tɔ̃ɔ nɛ wa peeɔ níhi nɛ dɔɔ Yehowa mohu lɛɛ, se Yehowa yaa nɔ nɛ e tsɔɔ wɔ blɔ, nɛ e tsɔɔ wɔ ní. Yehowa guɔ e munyu ɔ nɔ kɛ tsɔɔ wɔ blɔ bɔɔbɔɔbɔɔ kaa bɔ nɛ “hiɔmi nɛɛ blɛuu” kɛ pueɔ nga nɔ ɔ. (5 Mose 32:2) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa be nyɛe maa pee nɔ́ ko kɛ to mi mi jɔmi nɛ Yehowa je kpo kɛ tsɔɔ wɔ ɔ nane mi. Wa le kaa ke pi nɛ Yehowa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ ɔ, jinɛ wa be hwɔɔ se he hɛ nɔ kami ko.​—Kɛ to 1 Petro 1:13 ɔ he.

Atsinyɛ jemi ko be he kaa mi mi jɔmi kpo nɛ Yehowa jeɔ ɔ woɔ wɔ he wami. Enɛ ɔ he je ɔ, e sɛ nɛ wa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi bɔɔ ko pɛ aloo nihi nɛ wa le mɛ ɔ pɛ. E sa nɛ waa bɔ mɔde nɛ waa kase Yehowa nɛ wa je mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi tsuo be fɛɛ be. (1 Tɛs. 5:15) Ke fiɛ̃ ngɛ yee wawɛɛ nɛ o ná la ko nɛ o ngɛ hlue ɔ, kɛ o nuɔ he ha kɛɛ? Ke wa jeɔ mi mi jɔmi kpo be fɛɛ be ɔ, wa ba peeɔ kaa jamɛ a la a. Wa woɔ wa weku mi bimɛ, nihi nɛ waa kɛ mɛ ngɛ asafo ɔ mi, nihi nɛ waa kɛ mɛ tsuɔ ní, nihi nɛ waa kɛ mɛ yaa sukuu kɛ wa kpɔ mi bi a bua.

Mo susu o weku ɔ mi bimɛ aloo nihi nɛ o kɛ mɛ ngɛ asafo ɔ mi ɔ a he nɛ o hyɛ. Anɛ ke o kɛ mɛ tu munyu ngɛ mi mi jɔmi mi aloo o pee nɔ́ ko kɛ ha mɛ nɛ tsɔɔ kaa o mi mi jɔ ɔ, a ma ná he se wawɛɛ lo? Eko ɔ, nɔ ko ngɛ o we asafo ɔ mi nɛ e ma hia nɛ a pee nɔ́ ko kɛ ye bua lɛ ngɛ e we mi aloo a wo jua ba ha lɛ. Jehanɛ hu ɔ, ke o kɛ nɔ ko kpe ngɛ fiɛɛmi mi nɛ e hia yemi kɛ buami ɔ, anɛ o ma nyɛ maa ye bua lɛ ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ lo?

Nyɛ ha nɛ waa kɛ mi mi jɔmi nɛ tu munyu be fɛɛ be, nɛ waa pee níhi nɛ tsɔɔ kaa wa mi mi jɔ kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ Yehowa kasee.