1. Tũrĩ na ũrikithia bũrĩkũ, na nĩkĩ?

 UNAPOFIKIRIA hali zilizo ulimwenguni, je, ni vigumu kwako kudumisha mtazamo mzuri? Upendo kati ya watu wa familia umepungua. Kwa ujumla, watu wanazidi kuwa wakatili, wenye ubinafsi, na wenye jeuri. Ni vigumu kwa watu wengi kuwatumaini wenye mamlaka. Lakini hali hizohizo zinaweza kukupa uhakika. Kwa nini? Kwa sababu watu wanatenda kabisa kama tu ilivyotabiriwa katika unabii wa pekee kuhusu “siku za mwisho.” (2 Tim. 3:1-5) Kutimizwa kwa unabii huo, ambako hakuwezi kupingwa na mtu yeyote mnyoofu, kunathibitisha kwamba Kristo Yesu ameanza kutawala akiwa Mfalme wa Ufalme wa Mungu. Lakini huo ni unabii mmoja tu kati ya unabii mbalimbali kuhusu Ufalme. Imani yetu itaimarishwa kwa kuchunguza unabii mwingine ambao umetimizwa katika miaka ya karibuni.

2. Nĩmbi tũkarĩĩria kĩthoomone gĩkĩ, na nĩkĩ? (Taarĩĩria mbica ĩrĩ karatacine ka mbere.)

² Katika makala hii, tutachunguza (1) unabii unaotusaidia kutambua wakati ambapo Ufalme ulisimamishwa, (2) unabii mbalimbali unaotusaidia kutambua kuwapo kusikoonekana kwa Yesu akiwa Mfalme wa Ufalme wa Mungu, na (3) unabii unaofunua jinsi maadui wa Ufalme wa Mungu watakavyoangamizwa. Tutaona jinsi unabii huo mbalimbali ulivyo kama vipande tofauti-tofauti, vinavyoungana vizuri kutokeza picha kamili ya matukio kwenye ratiba ya Yehova.

3. Uroria bũrĩa bũrĩ kĩrĩ Danieli 7:13, 14, bũrĩtũa ũrikithia bũrĩkũ bwegie Mũnene wa Ũnene bwa Mũrungu?

³ Unabii unaopatikana kwenye Danieli 7:13, 14 unatuhakikishia kwamba Kristo Yesu ndiye anayestahili kabisa kuwa Mtawala wa Ufalme wa Mungu. Watu kutoka kila taifa ‘watamtumikia’  kwa furaha, na hakuna mtawala mwingine atakayechukua nafasi yake. Unabii mwingine katika kitabu cha Danieli ulitabiri kwamba Yesu angepokea Ufalme wake mwishoni mwa kipindi cha kinabii kinachoitwa nyakati saba. Je, inawezekana kujua tukio hilo lenye shangwe lilitokea wakati gani?

4. Taarĩĩria ũrĩa Danieli 4:10-17 ĩgũtũtethia kũmenya mwaka jũrĩa Kristũ arĩngĩambia kwathana arĩ Mũnene. (Tega nteto cia gaiti.)

⁴ Soma Danieli 4:10-17. “Nyakati saba” zinawakilisha kipindi cha miaka 2,520. Kipindi hicho cha wakati kilianza mwaka wa 607 K.W.K., wakati Wababiloni walipomwondoa mfalme wa mwisho kutoka kwenye kiti cha ufalme cha Yehova huko Yerusalemu. Kipindi hicho kilifikia mwisho mwaka wa 1914 W.K., Yehova alipomweka rasmi Yesu​—“yule aliye na haki ya kisheria”—​awe Mfalme wa Ufalme wa Mungu. b—Eze. 21:25-27.

5. Nĩ njĩra ĩrĩkũ ĩmwe tũũmba kũgunĩka nayo kuumania na ũroria bwa “mainda mũgwanja”?

⁵ Unabii huu unatunufaishaje? Kuelewa zile “nyakati saba” kunatuhakikishia kwamba Yehova hutimiza ahadi zake wakati unaofaa kabisa. Kama vile alivyoweka wakati hususa wa kusimamisha Ufalme wake, atahakikisha pia kwamba unabii mwingine wote utatimizwa kulingana na ratiba yake. Naam, siku ya Yehova ‘haitachelewa!’​—Hab. 2:3.

6. (a) Nĩ mantũ jarĩkũ jakũrikithia atĩ Kristũ nakwathana ĩgũrũ? (b) Nĩatĩa ũroria bwa Kugwurirwa 6:2-8 bũkũrikithia ũntũ bũu?

⁶ Karibu na mwisho wa huduma yake hapa duniani, Yesu alitabiri matukio fulani duniani ambayo yangewasaidia wafuasi wake wajue kwamba ameanza kutawala mbinguni. Kati ya mambo aliyotaja ni vita, njaa, na matetemeko ya ardhi. Pia, alitabiri kwamba kungekuwa na magonjwa katika “sehemu mbalimbali”​—na mfano wa karibuni ni janga la COVID-19. Matukio hayo yote ni sehemu ya kile ambacho Biblia inakiita “ishara” ya kuwapo kwa Kristo. (Mt. 24:3, 7; Luka 21:7, 10, 11) Zaidi ya miaka 60 baada ya kufa na kurudi mbinguni, Yesu alimpa mtume Yohana uhakikisho zaidi kwamba mambo hayo yangetimia. (Soma Ufunuo 6:2-8.) Matukio hayo yote yametukia tangu Yesu alipoanza kutawala akiwa Mfalme mwaka wa 1914.

7. Nĩkĩ kwĩthĩrĩtwe na ũi kĩrĩ nthĩgũrũ kuuma rĩrĩa Jesũ ambĩrĩrie kwathana?

⁷ Kwa nini hali ulimwenguni zilizidi kuwa mbaya Yesu alipokuwa Mfalme? Ufunuo 6:2 inataja jambo muhimu—kazi ya kwanza ambayo Yesu alifanya baada ya kuwekwa rasmi kuwa Mfalme ni kupigana vita. Dhidi ya nani? Dhidi ya Ibilisi na roho wake waovu. Kulingana na Ufunuo sura ya 12, Shetani alishindwa vita hivyo, naye, pamoja na roho wake waovu wakatupwa chini duniani. Akiwa na ghadhabu, Shetani alielekeza hasira yake kwa wanadamu, na kusababisha ‘ole duniani.’​—Ufu. 12:7-12.

8. Nĩatĩa tũgunĩkaga twona moororira jegie Ũnene jakĩũjũra?

⁸ Unabii huo unatunufaishaje? Matukio ulimwenguni na mabadiliko yanayoonekana wazi katika mitazamo ya watu yangetusaidia kutambua kwamba Yesu ameanza kutawala akiwa Mfalme. Basi, badala ya kukasirika tunapoona watu wakitenda kwa ubinafsi na chuki, tunakumbuka kwamba  matendo yao yanatimiza unabii wa Biblia. Ufalme umesimamishwa! (Zab. 37:1) Na tunaweza kutarajia kwamba hali zitazidi kuwa mbaya ulimwenguni, kadiri Har–Magedoni inavyozidi kukaribia. (Marko 13:8; 2 Tim. 3:13) Je, hushukuru kwamba Baba yetu wa mbinguni mwenye upendo anatusaidia kuelewa kwa nini nyakati zetu zina matatizo mengi?

9. Ũroria bwa Danieli 2:28, 31-35, nĩatĩa bũtaaragĩĩria thirikari ĩnene ya nthĩgũrũ, nayo yambĩrĩrie rĩ?

⁹ Soma Danieli 2:28, 31-35. Leo, tunaona unabii huu ukitimizwa. Ndoto ya Nebukadneza ilionyesha mambo ambayo yangetokea “katika kipindi cha mwisho cha zile siku,” baada ya Kristo kuanza kutawala. Maadui wa Yesu walio duniani wangetia ndani serikali kuu ya mwisho ya ulimwengu iliyotabiriwa katika Biblia, ambayo inafananishwa na “nyayo . . . za chuma na za udongo wa mfinyanzi.” Tayari serikali hii kuu ya ulimwengu inatawala. Ilianza kutawala wakati wa Vita vya Kwanza vya Ulimwengu, serikali ya Uingereza na Marekani zilipoanzisha muungano wa pekee, yaani, Serikali Kuu ya Ulimwengu ya Muungano wa Uingereza na Marekani. Pia, sanamu katika ndoto ya Nebukadneza ilitabiri angalau mambo mawili kuhusu serikali hiyo kuu ya ulimwengu ambayo yangeitofautisha na falme nyingine zilizotangulia.

10. (a) Nĩatĩa ngwatanĩro ya Amerika na Ngeretha ĩkũjũria bwega ũroria bwa Danieli? (b) Nĩ ũgwati bũrĩkũ tũbuĩri kwebana nabu? (Tega ĩthandũkũ “ Imenyeere na Mũthetu jwa Rĩũmba!”)

¹⁰ Kwanza, tofauti na serikali kuu za ulimwengu zilizotajwa mwanzoni katika maono hayo, muungano wa Uingereza na Marekani hauwakilishwi na chuma tu kama vile  dhahabu au fedha, bali ni mchanganyiko wa chuma na udongo wa mfinyanzi. Udongo wa mfinyanzi unafananisha “uzao wa wanadamu,” au watu wa kawaida. (Dan. 2:43, maelezo ya chini) Kama inavyoonekana wazi leo, maamuzi yao wakati wa uchaguzi, harakati zao za kutetea haki za kiraia, maandamano makubwa, na vyama vyao vya wafanyakazi, hudhoofisha uwezo wa serikali hiyo kuu ya ulimwengu kutekeleza sera zake.

11. Nĩatĩa wathani bwa thirikarĩ ĩnene ya nthĩgũrũ ya Ngeretha na Amerika, bũgwĩkĩra inya ũrikithia bwetũ atĩ tũrĩtũũra ntukũ cia mũthia?

¹¹ Pili, nyayo za sanamu hiyo kubwa zinazofananisha muungano wa Uingereza na Marekani, ndiyo serikali kuu ya mwisho ya ulimwengu iliyotabiriwa katika Biblia. Baada ya serikali hiyo, hakuna serikali nyingine ya wanadamu itakayotawala. Badala yake, Ufalme wa Mungu utaiangamiza wakati wa Har–Magedoni pamoja na serikali nyingine zote za wanadamu. c​—Ufu. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Ũroria bwa Danieli bũrĩrita ũrikithia bũrĩkũ bũngĩ bũrĩa bũgũtũa ũboreru na wĩrĩgĩĩro?

¹² Unabii huu unatunufaishaje? Unabii wa Danieli unatoa uthibitisho mwingine kwamba tunaishi katika wakati wa mwisho. Zaidi ya miaka 2,500 iliyopita, Danieli alitabiri kwamba baada ya Babiloni, serikali kuu nne nyingine za ulimwengu zingewatawala watu wa Mungu. Isitoshe, alifunua kwamba Serikali Kuu ya Ulimwengu ya Muungano wa Uingereza na Marekani, ndiyo ingekuwa serikali ya mwisho. Jambo hilo linatupatia faraja na tumaini kwamba hivi karibuni Ufalme wa Mungu utafagilia mbali serikali zote za wanadamu na kuitawala dunia kikamili.​—Dan. 2:44.

13. Nĩmbi bikũrũngamĩĩrua nĩ “Munene wa banana” na “anene ĩkũmi,” ta ũrĩa kũgweti kĩrĩ Kugwurirwa 17:9-12, na ũroria bũu bwojũrire atĩa?

¹³ Soma Ufunuo 17:9-12. Uharibifu uliosababishwa na Vita vya Kwanza vya Ulimwengu, uliongoza kwenye kutimizwa kwa unabii mwingine wa Biblia kuhusu siku za mwisho. Viongozi wa ulimwengu walitaka kuhakikisha kwamba wakati ujao kungekuwa na amani duniani. Basi, Januari 1920, walianzisha Muungano wa Mataifa, ambao mahali pake palichukuliwa na Shirika la Umoja wa Mataifa Oktoba 1945. Shirika hilo linaitwa “mfalme wa nane.” Lakini shirika hilo si serikali kuu ya ulimwengu. Nguvu na ushawishi wake unategemea serikali za kisiasa zinazoiunga mkono. Kwa njia ya mfano, Biblia inaziita serikali hizo “wafalme kumi.”

14-15. (a) Kugwurirwa 17:3-5 nimbi ĩgwũraga bwegie “Babiloni Mũciĩ jũrĩa munene”? (b) Athingati ba dini cia ũrongo nĩatĩa bakũthithia naarua?

¹⁴ Soma Ufunuo 17:3-5. Chini ya mwongozo wa roho ya Mungu, mtume Yohana aliona katika maono kahaba, yaani, “Babiloni Mkubwa” anayefananisha milki ya ulimwenguni pote ya dini za uwongo. Maono hayo yanafunua nini? Kwa muda mrefu, dini za uwongo zimeshirikiana kwa ukaribu na serikali za wanadamu na kuziunga mkono. Hata hivyo, hivi karibuni, Yehova atatia wazo ndani ya mioyo ya serikali za wanadamu “ili kutekeleza wazo lake.” Matokeo yatakuwaje? Serikali hizo za wanadamu, yaani, “wafalme kumi,” zitashambulia mashirika ya dini za uwongo na kuziharibu.​—Ufu. 17:1, 2, 16, 17.

 ¹⁵ Tunajuaje kwamba Babiloni Mkubwa atafikia mwisho wake hivi karibuni? Ili kujibu swali hilo, ni vema kukumbuka kwamba jiji la kale la Babiloni lilikuwa limelindwa kwa sehemu na maji ya mto mkubwa wa Efrati. Kitabu cha Ufunuo kinafananisha mamilioni ya wafuasi wa Babiloni Mkubwa na ulinzi wa “maji.” (Ufu. 17:15) Lakini pia, kinafunua kwamba maji hayo ‘yangekauka,’ kuonyesha kwamba milki ya ulimwenguni pote ya dini za uwongo ingepoteza wafuasi wake wengi. (Ufu. 16:12) Leo, unabii huo unatimizwa kwa sababu watu wengi wameacha kushirikiana na dini za uwongo na kuanza kutafuta suluhisho la matatizo yao mahali pengine.

16. Nĩatĩa tũgunĩkĩte kuumania na gũciũkĩrwa nĩ ũroria bwegie kuumĩra kwa ũrũmwe bwa kĩmanthĩgũrũ, na kũthirua kwa Babiloni Mũciĩ jũrĩa munene?

¹⁶ Unabii huo unatunufaishaje? Kuanzishwa kwa Shirika la Umoja wa Mataifa na kupungua kwa wafuasi wa dini za uwongo, ni uthibitisho zaidi kwamba tunaishi katika siku za mwisho. Ingawa maji ya mfano ya Babiloni yanakauka, dini za uwongo zitaharibiwa kwa njia tofauti. Kama  ilivyotajwa awali, Yehova atatia wazo ndani ya mioyo ya wale “wafalme kumi,” yaani, serikali za wanadamu zinazounga mkono Umoja wa Mataifa, “ili kutekeleza wazo lake.” Mataifa hayo yataangamiza dini za uwongo ghafla, na kuushangaza ulimwengu. d (Ufu. 18:8-10) Kuharibiwa kwa Babiloni Mkubwa kutaathiri ulimwengu mzima na huenda kukasababisha hali ngumu, lakini watu wa Mungu watakuwa na angalau sababu mbili za kushangilia. Adui huyo wa muda mrefu wa Yehova Mungu atakuwa ameangamizwa milele, na baada ya muda mfupi tutakombolewa kutoka katika mfumo huu mwovu wa mambo!​—Luka 21:28.

17-18. (a) Nĩatĩa tũũmba gwĩta na mbere gwĩkĩra wĩtĩkio bwetũ inya? (b) Nĩmbi tũkarĩĩria kĩthoomone kĩrĩa kĩthingatĩte?

¹⁷ Danieli alitabiri kwamba “ujuzi wa kweli” ungekuwa “mwingi.” Na kwa kweli imekuwa hivyo! Tumeelewa unabii mbalimbali kuhusu kipindi chetu. (Dan. 12:4, 9, 10) Kutimizwa kwa usahihi kwa unabii huo kunatuchochea kumheshimu zaidi Yehova na Neno lake lililoongozwa na roho. (Isa. 46:10; 55:11) Basi, endelea kuimarisha imani yako kwa kujifunza Maandiko kwa bidii na kuwasaidia wengine wasitawishe uhusiano mzuri pamoja na Yehova. Atawalinda wale wanaomtegemea kabisa yeye, na kuwapa “amani inayodumu.”​—Isa. 26:3.

¹⁸ Katika makala inayofuata, tutazungumzia unabii kuhusu kutaniko la Kikristo katika nyakati za mwisho. Na pia, tutajifunza jinsi unabii huo unavyothibitisha kwamba tunaishi katika siku za mwisho. Tutaona uthibitisho zaidi kwamba Yesu​—Mfalme wetu anayetawala—​anawaongoza wafuasi wake washikamanifu.