1. Nymˬ˗mˇ iˬ nah Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ bi mˇ mawꞈ˗eu jeˬ naˇ, aˬ jeˬ nga?

 Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ doe ni aˬ yawꞈ˗euˬ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ gaˇ kawˆ bi tsaꞈ gaˬ mawꞈ˗eu meh. (Maˬkuˆ 13:10; 1 Tiˆmoˇseˬ 2:3, 4) Gaˇ heu naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ pyeuꞈ˗awˇ, aˇ yeˇ huiˬ dui dui˗eu miˇ neh gaˇ heu˗ahˇ aˬ yawꞈ gaˬ dui dui˗eu Zaˬmaˇ neh bi sheuˬ gʼeh˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ dui aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ yamˬ maˬ keuˆ le mi naˆ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ neh noeˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ Yeˬsuˇ sheuˬ gʼeh˗eu uˬ moˆ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ mˇ byah nya˗eu yaw duˬ baw meh.—Maꞈtehˬ 24:14.

2. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ya siˬ˗eu nga?

² Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui Yeˬsuˇ “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ”˗ahˇ zmˬ˗awˇ, Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗euˬ zaˬ si nui gahˇ biˇ kʼawˬ˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, dzeuˇ laꞈ˗euˬ aˇ nah aˇ yamˬ laꞈ kʼoeˇ neh aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu gaˇ pyeuꞈ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw luiˆ luiˆ˗ehˇ bi jaˆ˗eu gʼaˇ duˬ maˬ ehˇ, aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga lehˇ ya siˬ meh. (Maꞈtehˬ 24:45) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Yeˬsuˇ hawˇ˗eu saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nya˗eu nga lehˇ jiˇ ya siˬ meh.

3. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ˗euˬ aˬ kawˬ˗aˬ za˗euˬ nga?

³ Yeˬsuˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu meh. Aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ siˬ nya˗eu nga? Yeˬsuˇ mˬ taˆ maˬ gʼoꞈ daˆ leˇ mi naˆ˗ehˇ, Gaˬliˬlehˇ gawˬ jawˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu zaˬ lahˇ tiˬ deuˬ na nehˬ˗ehˇ mawˇ dzoeˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “Mˬ hawˇ˗eu miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ kʼaˇ jaˆ˗eu baoˬ dawˬ tawˆ luꞈ, ngaˬ˗ahˇ biꞈ jiˇ laꞈ˗euˬ meh” lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ, Yeˬsuˇ aꞈ yawꞈ maꞈ˗ahˇ “Miˇ tsaˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ jawˇ gaˇ iˇ doe˗awˇ, ngaˬ˗euˬ zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗iˇ˗awˬ” lehˇ jiˇ paˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 28:18, 19) Yeˬsuˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu aˬ kawˬ˗aˬ jiˇ za˗euˬ meh.

4. Yeˬsuˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

 ⁴ Yeˬsuˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ hawˇ˗eu zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗eu gaˇ heu naˇ, “miˇ tsaˬ tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ” jawˇ gaˇ iˇ doe meh lehˇ ehˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ ‘miˇ tsaˬ heu aˇ saˬ saˬ ngeh keuˆ ni aˬ myah luꞈ jawˇ ma’ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 28:20) Dawˬ teu˗ahˇ haw ngeh Yeˬsuˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu lehˇ maˇ jawˆ ni siˬ laˇ˗eu meh.

5. Aˬ dui Ja ceuˬ 110:3 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ byah laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ mˇ luꞈ˗eu nga?

⁵ Yeˬsuˇ aˇ saˬ saˬ˗eu saˇ ka˗ahˇ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ maˬ loꞈ leˇ gaˇ kʼahˬ maˬ lahˇ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Yeˬsuˇ Ja ceuˬ sahˬ boꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ “Muiˇ˗eu deuˬ˗ahˇ nawˇ guiˇ deuˆ˗eu aˇ nah keuˆ laˇ ngeh, nawˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ nui ma keuˆ˗awˇ caw ba tehꞈ˗a” lehˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ byah laˇ meh lehˇ siˬ nya˗eu miˇ neh meh. (Ja ceuˬ 110:3) Nawˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ mˇ luꞈ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, Yeˬsuˇ hawˇ˗eu saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ˗ahˇ caw ba luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗awˇ, maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ heu byah laˇ ni mˇ luꞈ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh. Gaˇ heu huiˬ laˇ mahˇ laˇ luꞈ kʼawꞈ, shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ na jiˇ jaˆ meh.

6. Nymˬ˗mˇ iˬ nah guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ luꞈ˗eu deuˬ ya puˬ luꞈ˗eu shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ naˇ, aˬ jeˬ nga?

⁶ Laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ ya puˬ˗eu shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ naˇ, laˆ tsoeˬ laˇ˗eu jeˬ heu pyeuꞈ meh. Miˬyehˇ˗ahˇ puiˬ˗euˬ deuˬ maˬ ehˇ, zahˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ maˬ ehˇ, sahˬ paˬ sahˬ ma deuˬ maˬ ehˇ, aˬ dui˗euˬ gaˇ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, maˬ ngeuˇ˗eu jeˬ˗ehˇ ja bu˗eu meh. Aˬ dui˗euˬ yuiꞈ nyiˇ hawˇ˗eu cawˬ deuˬ uˬ taꞈ, gaˇ mˇ cawˬ deuˬ jiˇ dawˬ teu˗ahˇ jah leˇ˗awˇ, aˬ dui˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ uˬ duˬ maˬ paˇ tahˬ ni maˬ ehˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ byehˇ ni maˬ ehˇ, nyehꞈ suꞈ laˇ nya˗eu meh. Miˇ kʼahˬ tiˬ kʼahˬ na˗ahˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ, aˬ dui˗ahˇ lmˬ laˇ˗awˇ, laꞈ keuˆ laˇ˗eu uˬ taꞈ, nyehꞈ˗awˇ tawˬ˗ahˇ kʼawꞈ dawˆ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui toˆ˗ehˇ pyeuꞈ gaˇ maˬ zahˬ leˇ. Aˬ jeˬ miˇ neh? Yeˬsuˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ “Naw maꞈ ngaˬ˗ahˇ jah˗eu baˬ ba neh, tsawˇ jeuˬ dawˬ tawˆ luꞈ naw maˬ˗ahˇ muiˇ tehꞈ˗a” lehˇ taˬ˗euˬ miˇ neh ma. (Maꞈtehˬ 24:9) Aˬ cawˬ aˬ dui˗ahˇ bye gaˇ haw ngeh, aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ shiˇ ni mˇ luꞈ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 5:11, 12) Aˬ dui˗ahˇ laˆ tsoeˬ laˇ˗eu deuˬ˗euˬ naˇ kʼah Saˬdaˬ jawˇ luꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, Yeˬsuˇ Saˬdaˬ naˆ maˬ tseˇ baoˬ huiˬ dzehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ caw ba luꞈ˗eu miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu guiˬ lahˬ dawˬ heu tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ jawˇ gaˇ iˇ keuˆ luꞈ˗eu meh. Aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

7. Pah mehˬ˗eu 14:6, 7 laꞈ kʼoeˇ˗euˬ dawˬ aˬ joˆ˗ehˇ byah laˇ luꞈ˗eu nga?

⁷ Tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ laꞈ kʼoeˇ ya puˬ˗eu shaˬ zahˬ dzaˇ˗i tiˬ jeˬ naˇ, aˬ cawˬ˗euˬ dawˬ ngehˬ˗eu yaw shaˬ heu pyeuꞈ meh. Shaˬ zahˬ heu˗ahˇ aˬ dui dzeuˇ˗iˇ nya meh lehˇ Yeˬsuˇ gʼaˬ kʼehˇ Yoˇhaˬ˗ahˇ yaw sahˇ laꞈ kʼoeˇ bi mawˇ le˗euˬ meh. (Pah mehˬ˗eu 14:6, 7-ahˇ gui.) Gaˇ kawˆ teu˗ahˇ aˬ dui aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ luꞈ˗eu nga? Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu leh jeh luꞈ˗eu ma. Nymˬ˗mˇ iˬ nah miˇ kʼahˬ zaˬ deuˬ jw.org gʼoeˇsaiˇ laꞈ kʼoeˇ 1,000 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni yuˇ daˆ taˬ˗euˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗euˬ paˇ dmˬ hawˇ˗eu biˬdiˬoˬ deuˬ˗ahˇ gui nya˗awˇ haw nya˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ jiˇ 700 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni bi boꞈ doˆ˗euˬ meh. Paˇ dmˬ heu dmˬ naˇ, zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mˇ˗eu gaˇ laꞈ kʼoeˇ zmˬ˗eu paˇ dmˬ daˬ maˬ hmˬ pyeuꞈ meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, naˬ bawˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ biˬdiˬoˬ jahˇ doˆ nehˬ taˬ˗awˇ, myaˆ behˆ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ naˇ, myaˆ behˆ deuˬ˗euˬ sahˬ boꞈ jahˇ doˆ nehˬ taˬ˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ aˬ dui maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ deuˬ byah laˇ gaˇ mawˇ luꞈ˗eu ma. “Aˬ cawˬ tsawˇ jeuˬ” deuˬ “muiˬ˗eu shawˇ˗eu dawˬ” pyeuꞈ˗eu Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ dzaw laˇ luꞈ˗eu meh. (Zaˬkaˬliˇ 8:23; Zeˬpaˬniˇ 3:9, MS) Gaˇ kawˆ heu deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ pyeuꞈ leˇ nya˗eu heu naˇ, Yeˬsuˇ sheuˬ gʼeh luꞈ˗eu miˇ neh meh.

8. Aˬ dui˗euˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ heu aˇ naˆ ni huiˬ laˇ mahˇ laˇ luꞈ˗eu nga?

⁸ Nymˬ˗mˇ iˬ nah miˇ kʼahˬ hawˇ˗eu jawˇ kʼahˬ 240 kʼahˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ 8,000,000 gʼaˬ  dzehˬ ni Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ gaˇ mˇ luꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ yawˬ kʼoꞈ na luꞈ aˇ seh aˇ seh gʼaˬ˗ahˇ neh iˇ cuꞈ shawˇ luꞈ˗eu meh. Tsawˇ haˬ deuˬ myaˬ laˇ˗eu naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ huiˬ dzehˬ˗eu jeˬ naˇ, mehˇ nmˇ yaw shuiꞈ heu deuˬ Ka li zaˬ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ pyeuꞈ˗eu “nui ma yaw shuiꞈ” beˬ paˇ˗eu heu pyeuꞈ meh. (Gawˇlawˇsehˇ 3:8-10) Yaw myaˬ gʼaˬ yaw bahˬ yaw muˆ jeˬ mˇ˗eu, yaw haiˬ yaw doeˇ jeˬ mˇ˗eu, nui ma baw˗eu, tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca biˇ paˆ˗eu, heu deuˬ byehˇ dzeh˗euˬ meh. Iˇsaˬyaˇ 2:4 laꞈ kʼoeˇ “guiˇ deuˆ˗eu gaˇ kawˆ maˬ mehˬ maˬ sawˇ ni byehˇ tehꞈ˗a” lehˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ heu jiˇ byah laˇ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh nui ma yaw shuiꞈ beˬ paˇ˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh gaˇ tsawˇ haˬ deuˬ ya mawˇ ngeh, gʼawˬ mya gʼaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ mawꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh. Heu naˇ aˬ dui aˬ dui˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ mehˬ nah caw teh luꞈ˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu jeˬ jiˇ pyeuꞈ meh. (Yoˇhaˬ 13:35; 1 Beˬtuˆluˆ 2:12) Gaˇ kawˆ heu naˇ maˬ yehˆ maˇ yehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ caw ba˗eu miˇ neh pyeuꞈ laˇ˗eu meh.

9. Maꞈtehˬ 24:45-47-ahˇ Yeˬsuˇ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˬ jeˬ ehˇ taˬ˗euˬ nga?

⁹ Maꞈtehˬ 24:45-47-ahˇ gui. Yeˬsuˇ aˇ saˬ saˬ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ˗ahˇ nui jah paw˗euˬ dzaˇ bi biˇ kʼawˬ˗eu gʼaˇ duˬ, “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ”˗ahˇ tseˇ doˆ ma lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh zaˬ kʼaˆ heu deuˬ gaˇ mˇ dui dui˗eu yaw duˬ baw meh. Ehˇ loꞈ˗ehˇ teu loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu Yeˬsuˇ, tseˇ doˆ taˬ˗euˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu aˇ muˇ muˇ zaˬ heu muˇ˗ahˇ zmˬ˗awˇ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ hawˇ˗eu nui ma ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ “aˇ yamˬ tsaˬ tsaˬ ni bi dzaˬ bi dawˇ˗awˇ, bi haw bi pyaˆ˗eu” meh. Zaˬ kʼaˆ heu deuˬ naˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗euˬ nui jah˗ahˇ tuˆ tehˬ taˬ˗awˇ, uˆ lahˇ˗eu maˬ leh jeh˗a. (2 Gawˇliˬtu 1:24) Aˬ yawꞈ maꞈ Yeˬsuˇ˗aˬ “sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ hawˇ˗eu dawˬ tsehˆ biꞈ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ meh” lehˇ ha geuꞈ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 55:4.

10. Aˇ baˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ paˇ dmˬ aˬ geu dmˬ nya nawˬ˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ?

¹⁰ Saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ 1919 kʼoꞈ˗ahˇ neh naˇ nui ma ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗eu  gʼaˇ duˬ, paˇ dmˬ hawˇ˗eu keu ka deuˬ lehˬ hmˬ˗euˬ meh. 1921 kʼoꞈ˗ahˇ naˇ, saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ nui ma ahˇ˗eu deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ bi dzaw dahˬ beh˗eu gʼaˇ duˬ, Miˬyehˇ neh biꞈ˗euˬ deuˇ˗mˬ lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ jahˇ doˆ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ, paˇ dmˬ nui deuˬ gʼawˬ mya ni paˇ jahˇ doˆ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, “Miˬyehˇ yawˬ ha˗euˬ gʼaˇ duˬ maˇ diˇ bi pyeuꞈ”, Aˬ myah luꞈ dehꞈ˗eu jeˬ jaˆ gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu yaw tsaˬ yaw dawˇ, Nawˇ miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ˗ahˇ aˬ myah luꞈ dehꞈ gʼeh nya, Mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu zaˬ siˬ nui gahˇ, Maˇ maˇ ni Jaˇliꞈ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga? Jaˇliꞈ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga? Kʼoeˇ naˇ doˆ saˬ saˬ laˇ˗euˬ Aˬ dui mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya lehˇ ehˇ˗eu paˇ dmˬ heu deuˬ jahˇ doˆ˗euˬ meh. Nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ siˬ nya laˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗ahˇ gaˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu paˇ dmˬ aˬ geu dmˬ nya? Paˇ dmˬ heu yawˬ dmˬ na luꞈ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ zaˬ lahˇ pyeuꞈ laˇ ni mehˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˬ yawꞈ saˇ ka nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ ni jahˇ doˆ taˬ˗euˬ meh.

11. Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ aˬ jeˬ miˇ neh nui jah˗ahˇ gʼaˬ bi kʼaˆ laˇ˗eu dzaˇ yaw gʼahˇ loˬ˗eu nga?

¹¹ Nui ma ahˇ˗eu deuˬ tehꞈ˗ehˇ nui jah˗ahˇ gʼaˬ bi kʼaˆ laˇ˗eu dzaˇ yaw gʼahˇ˗ahˇ loˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a. Aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ jiˇ loˬ meh. Gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ “Dzaˇ yaw gʼahˇ˗aˬ huiˬ loˆ laˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ pyeuꞈ meh” lehˇ ehˇ˗awˇ, dzaˇ yaw gʼahˇ heu naˇ, aˬ dui˗ahˇ “yaw muiˬ yaw doeˇ tseˇ paˆ geuꞈ nya ni” caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh lehˇ jiˇ paˇ ehˇ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 5:14) Yaw bahˬ yaw muˆ, yaw haiˇ yaw doeˇ jeˬ tehꞈ˗ehˇ byah jiˇ taˬ˗euˬ aˇ yamˬ heu yamˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsaˬ˗eu dawˇ˗eu zahˇ˗ahˇ mˇ caw˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a. Teu miˇ neh Yeˬsuˇ aˬ dui˗euˬ nui jah gʼaˬ bi kʼaˆ˗eu gʼaˇ duˬ, loˬ˗eu nui jah paw˗euˬ dzaˇ lehˬ hmˬ nehˬ luꞈ˗eu meh. Teu laꞈ kʼoeˇ neh Jaˇliꞈ naˇ aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu hmˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh Yeˬsuˇ sheuˬ gʼeh˗eu laꞈ kʼoeˇ saˇ jaˇ ziꞈ˗eu zaˬ kʼaˆ deuˬ dzaˇ teu jahˇ doˆ luꞈ˗eu meh.

12. Aˬ dui jiˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ aˬ joˆ˗ehˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ nya˗eu nga?

¹² Aˬ dui jiˇ Yeˬsuˇ loꞈ˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu ma. (Yoˇhaˬ 17:6, 26) Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui 1931 kʼoꞈ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ lehˇ kuˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ heu˗ahˇ ha geuꞈ˗euˬ ma. Aˬ dui heu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu  heu naˇ, Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ heu naˇ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ aˇ naˆ ni aˇ yeˇ huiˬ˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu aˬ dui˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ neh bi kuˇ mawꞈ˗eu lehˇ bi mawˇ˗eu gʼaˇ duˬ ma. (Iˇsaˬyaˇ 43:10-12) 1931 kʼoꞈ, Tseˇ siˬ ba la˗ahˇ neh naˇ, Loꞈ˗eu nymˇgoˇ paˇ dmˬ˗euˬ sahˬ boꞈ baˆ kʼoˆ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ myahˇ zmˬ dahˬ beh laˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ˗ahˇ jiˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ yaw beh kʼaˇ ahˇ˗euˬ gaˇ paˇ dawˆ ahˇ kʼoꞈ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ myahˇ tehꞈ˗ehˇ pi taˬ˗euˬ ka li zaˬ deuˬ naˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˬ myahˇ yuˇ dzeh˗euˬ meh.

13. Nymˬ˗mˇ iˬ nah Yeˬsuˇ “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ”˗ahˇ zmˬ luꞈ˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ duˬ laˇ˗eu nga? (Yoˇhaˬ 6:68)

¹³ Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ muiˬ˗eu shawˇ˗eu uˬ duˬ tahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗eu gʼaˇ duˬ “saˇ jaˇ ziꞈ˗awˇ noeˬ dahˇ doe˗eu zaˬ kʼaˆ”˗ahˇ neh tiˬ tiˆ aˇ muˇ tiˬ muˇ beh˗euˬ meh. Nawˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ heu muˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya? Nawˇ kʼawꞈ gʼaˬ kʼehˇ Beˬtuˆluˆ neh Yeˬsuˇ˗ahˇ ‘Sahˬpaˬ˗oˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ˗eu jeˬ biꞈ˗eu dawˬ nawˇ jawˇ gaˇ jaˆ ngeh keuˆ˗ehˇ˗aˬ, nga maꞈ aˬ suˇ gʼaˬ jawˇ gaˇ paˇ iˇ nmˇ’ lehˇ ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ noeˬ˗eu paˬ. (Yoˇhaˬ 6:68) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ maˬ ya mawˇ˗euˬ law nmˇ˗aˬ, aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh luꞈ paˬ nga lehˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Yeˬsuˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ heu˗ahˇ zmˬ˗awˇ neh aˬ dui˗ahˇ nui jah paw˗euˬ dzaˇ yaw muiˬ˗ehˇ biˇ nehˬ luꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ nya laˇ ni dzaw mehˬ luꞈ˗eu uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ nui kʼahˇ bi shiˇ˗eu gʼaˇ duˬ, “yaw dehꞈ dehꞈ˗eu yaw shuiꞈ jeˬ˗ahˇ dm” paˇ nya ni jiˇ caw ba nehˬ luꞈ˗eu meh.—Eˇpeˇsu 4:24.

14. Koˇbiˬ yaw jaw naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗eu miˇ neh aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗euˬ nga?

¹⁴ Yeˬsuˇ shaˬ˗eu zahˬ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ muiˬ dui dui˗eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗eu meh. Aˬ dui nui noeˬ nui duˇ teu aˬ joˆ˗ehˇ muiˬ˗eu lehˇ Koˇbiˬ yaw jaw  naˇ gawˇ jaˆ dahˬ beh laˇ ngeh ya mawˇ˗euˬ ma. Miˇ tsaˬ zaˬ deuˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu maˬ siˬ ni pyeuꞈ luꞈ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ, Yeˬsuˇ aˬ dui˗euˬ dehꞈ ziˇ˗ahˇ haw piˇ nehˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, tsawˇ haˬ uiˬ gaˇ iˇ ngeh, mehˬ kaꞈ kaꞈ˗awˇ yaw gʼawˬ gʼawˬ lehˇ jawˇ lehˇ saˇ tiˇ biꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˇ maꞈ aˇ muˇ, aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ ngehˬ cawˬ˗awˇ, shiˬ shaˬ jiˇ paw maˬ ehˇ, nui jah paw maˬ ehˇ, aˬ yawꞈ maꞈ loˬ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ haw tsoˆ taˬ lehˇ saˇ tiˇ biꞈ taˬ˗euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 32:1, 2) Kʼoeˇ naˇ doˆ saˬ saˬ laˇ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ muˇ neh tsaꞈ leꞈ˗euˬ dawˬ˗ahˇ neh jiˇ, aˬ dui muiˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ hawˇ˗eu gʼaˬ za˗euˬ ma.

15. Naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ mehˬ bawˬ hawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ˗euˬ nga? Aˬ jeˬ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗euˬ nga?

¹⁵ Naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ, aˬ dui aˇ muˇ mehˬ bawˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗awˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ aˬ joˆ˗ehˇ ya mˇ daˆ leꞈ˗eu lehˇ maˇ jawˆ ni gʼeh˗eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, aˇ maꞈ aˇ muˇ aˇ muˇ˗euˬ mehˬ bawˬ maˬ ehˇ, tiˬ nah mehˬ bawˬ maˬ ehˇ, smˬ nah mehˬ bawˬ maˬ ehˇ, taˆ lehˇ biˬdiˬoˬ paw neh bi jahˇ paˇ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ jiˇ sahˬ boꞈ boꞈ boꞈ˗ehˇ, naˬ gaˬ ngehˬ ngehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ laˇ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui neh leh jeh˗euˬ jeˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗eu meh. Beˬdeˬlaˇ yaw myaˬ gaˇ tsaꞈ gaˬ˗eu yaw shuiꞈ deuˬ gʼawˬ mya ni lahˬ laˇ˗euˬ meh lehˇ tsaꞈ gaˬ laꞈ˗euˬ meh. Kʼoeˇ naˇ mehˇ nmˇ gʼawˬ mya gʼaˬ, naˇ gawˇ jaˆ˗eu aˇ yamˬ heu laꞈ kʼoeˇ muiˬ˗eu puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗eu jeˬ gʼawˬ mya ni za˗euˬ meh.—“ Yeˬhawˇbaˬ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ” lehˇ ehˇ˗eu oeˬ coeˇ oeˬ bawˬ˗ahˇ haw.

16. Aˬ dui aˬ jeˬ˗ahˇ jah ziꞈ nya˗eu nga?

¹⁶ Tiˬ gʼaˬ na˗aˬ, aˇ maꞈ aˇ muˇ naˇ yaw jaw naˇ gawˇ heu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ, aˇ dzehˬ shaˇ noeˬ dzeuˇ nga lehˇ noeˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ aˇ maꞈ aˇ muˇ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ heu maˇ diˇ nui gahˇ ahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ yaw myaˬ poˆ maˇ jawˆ ni ya siˬ ya mawˇ˗euˬ ma. (Maꞈtehˬ 11:19) Aˬ dui Yeˬsuˇ neh nui gaˬ keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ sheuˬ hehˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ˗ahˇ kʼaˇ shaˇ noeˬ ngeh, ni shawˬ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Zaˬmaˇ Yeˬsuˇ aˬ dui nehˬ˗ehˇ jawˇ˗eu yaw duˬ baw ngaˇ lehˇ jah ziꞈ laˇ˗eu meh.—Heˬbyehˇ 13:5, 6-ahˇ gui.

17. Yeˬsuˇ sheuˬ hehˇ˗eu uˬ moˆ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ ya mˇ gaˇ nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya?

¹⁷ Aˬ dui Yeˬsuˇ sheuˬ gʼeh˗eu uˬ moˆ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ ya mˇ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a. Aˬ dui tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca maˬ biˇ paˆ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ jawˇ luꞈ˗eu ma. Aˬ dui nui jah paw˗euˬ dzaˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ za luꞈ˗awˇ, tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ nya ni jiˇ dzaw nehˬ laꞈ luꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ dui˗ahˇ nui ma yaw shuiꞈ beˬ paˇ nya ni maˬ ehˇ, tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gʼoeˇ nya gaˬ nya ni maˬ ehˇ, mehˬ nehˬ laꞈ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui˗ahˇ sheuˬ hehˇ˗eu gʼaˬ naˇ Yeˬsuˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh aˬ dui˗ahˇ nui kʼahˇ shiˇ dui dui miˇ˗a.