Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

TAN GBƐZÁN TƆN

Un jó Jehovah dó bɔ é xlɛ́ ali gbɛzán ce

Un jó Jehovah dó bɔ é xlɛ́ ali gbɛzán ce

Hwenu e un ɖó xwe 16 é ɔ, un wá gbeta agbazazɔ́ e un ná wa é tɔn kɔn, b’ɛ nɔ ná mì awǎjijɛ tawun. Amɔ̌, Jehovah byɔ́ mì ɖɔ nyi ní wá gbeta ɖěvo kɔn, bɔ é cí ɖɔ é ɖo ɖiɖɔ nú mì wɛ ɖɔ: “Un ná ná nukúnnúmɔjɛnǔmɛ we, un ná xlɛ́ ali e a ɖó ná gbɔn ɔ we.” (Ðɛh. 32:8) Ðó un jó Jehovah dó bɔ é xlɛ́ ali mì wútu ɔ, un kpé wú bo zán gbɛ ce ɖo sinsɛnzɔ́ tɔn mɛ, lobo ɖu nyɔ̌ná jí wǔ lɛ́ sín le; xwe 52 e mǐ zán dó wa sinsɛnzɔ́ ɖo Aflíka lɛ́ é ɖ’é mɛ.

UN GOSÍN ANGLETERRE BO YI AFLÍKA

È ji mì ɖo 1935 ɖo Darlaston, toxo énɛ́ ɔ, akpáxwé Pays Noir tɔn ɖé wɛ, bo nyí toxo Angleterre tɔn ɖé; è sun nyǐkɔ mɔ̌hun to ɔ sín akpáxwé énɛ́ ɖó azɔ̌xwé e ɖó mɔ janginjangin e nɔ tún azɔ é gěgé wɛ ɖo fínɛ́. Hwenu e un ɖó xwe ɛnɛ mɔ̌ é ɔ, mɛjitɔ́ ce lɛ́ jɛ Biblu kplɔ́n xá Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ jí. Ée un jɛ wǐnnyáwínnyá jí vɛlɛɛ é ɔ, un kú dó nǔgbó e kplɔ́n wɛ un ɖe lɛ́ é jí, bɔ ɖo 1952 hwenu e un ɖó xwe 16 é ɔ, un bló batɛ́mu.

Ðibla nyí táan ɖokpó ɔ mɛ wɛ un lɛ́ jɛ azɔ̌ kplɔ́n jí ɖo azɔ̌xwé ɖaxó e nɔ bló azɔ̌wanú lɛ́ kpó nǔ e nɔ nɔ mɔ̌to wú é ɖé lɛ́ kpó é. È jɛ azɔ̌ kplɔ́n mì jí bónú un ná wa azɔ̌ tají ɖé ɖo azɔ̌xwé ɔ, bɔ un yí wǎn nú azɔ̌ énɛ́ tawun.

É byɔ́ ɖɔ má wá gbeta tají ɖé kɔn hwenu e nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn byɔ́ mì ɖɔ nyi ní jɛ nukún kpé dó Oplọn Agunwe wú jí ɖo xwé mǐtɔn gbe ɖo Willenhall é. Amɔ̌, é d’ayihún dó mì ɖěbǔ ǎ. Hwe ɔ nu ɔ, agun we mɛ wɛ un nɔ yi kplé ɖe. Ðo aklúnɔzángbla ɔ mɛ ɔ, un nɔ yi kplé ɖo agun e ɖo malínmálín dó fí e un nɔ wa azɔ̌ ɖe é, ɖo Bromsgrove; é ɖó kilomɛ́tlu 32 mɔ̌ dó xwé ce. Gɔ́ ná ɔ, ényí un lɛ́ kɔ wá mɛjitɔ́ ce lɛ́ gɔ́n ɖo aklúnɔzángbla fífó lɛ́ ɔ, un nɔ yi kplé ɖo Willenhall.

Ðó un ba ná nɔ gǔdo nú tutoblónúnǔ Jehovah tɔn wútu ɔ, un yí gbe nú nǔ e nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɔ byɔ́ mì é, ényí mɔ̌ wiwa ná bo tlɛ byɔ́ ɖɔ má jó azɔ̌ e un yí wǎn ná tawun é dó ɔ nɛ́. Jǒ e un jó Jehovah dó bɔ é xlɛ́ ali mì hwenɛ́nu é hun gbɛzán awǎjijɛnɔ ɖagbe hú gǎn ɖé sín ali nú mì.

Hwenu e un nɔ yi kplé lɛ́ ɖo agun Bromsgrove tɔn mɛ é ɔ, un xo go nɔví nyɔ̌nu ɖɛkpɛ ɖɛkpɛ e nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́ nɔ ɖu ayi mɛ ná tawun é ɖé; Anne wɛ é nɔ nyí. Mǐ wlí alɔ ɖo 1957, bo ɖu wǔjɔmɛ vovo élɔ́ lɛ́ sín vǐví ɖó kpɔ́: gběxosín-alijítɔ́ hwebǐnu tɔn, gběxosín-alijítɔ́ titewungbe, nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn sín azɔ̌, kpó sinsɛnzɔ́ wiwa ɖo Betɛ́li kpó. Jɔtɛn awǎjijɛ tɔn wɛ Anne nyí ɖo gbɛzán ce bǐ mɛ.

Ðo 1966 ɔ, kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó wɛ mǐ yi Klási 42gɔ́ wěmaxɔmɛ Galádi tɔn tɔn. Malawi wɛ è sɛ́ mǐ dó. Ðó mɛ lɛ́ nɔ nyɔ́ xomɛ dó mɛ wú, bo nɔ lɛ́ yí jǒnɔ mɛtɔn ganjí wútu ɔ, mɛ gěgé nɔ ylɔ́ to énɛ́ ɖɔ to e mɛ è nɔ yí mɛ ɖe ganjí ɖo Aflíka é. Mǐ sixú ɖó nukún ɖɔ mǐ ná gɔn fínɛ́ nɔ sɔ́yi ǎ.

MǏ SƐN MAWU HWENU E NINƆMƐ LƐ́ VƐ́ WǓ TAWUN ÐO MALAWI É

Mɔ̌to ɖaxó e mǐ zán hwenu e mǐ ɖo lɛ̌dózɔ́ wa wɛ ɖo Malawi é

Mǐ wá Malawi ɖo 1er février 1967. Ée mǐ zán sun ɖokpó blěbú dó kplɔ́n gbe ná gúdo é ɔ, mǐ jɛ nukúnkpénǔwútɔ́ agbegbe tɔn sín azɔ̌ wa jí. Mǐ nɔ kun mɔ̌to ɖaxó ɖé, bɔ mɛɖé lɛ́ nɔ lin ɖɔ mǐ sixú kun mɔ̌to ɔ gbɔn fí bǐ, é ná bo tlɛ nyí gbɔn tɔ mɛ ɔ nɛ́. Amɔ̌, nǔvú wɛ, ɖó mǐ sixú kun gbɔn tɔ jɔ tɔ mɛ ǎ. Hweɖélɛ́nu ɔ, dǒxɔ e è sɔ́ sɛ dó gbá ná lɛ́ é mɛ wɛ mǐ nɔ nɔ, bɔ jǐ hwenu ɔ, bǎci jɛ́n è sixú dó dó ta tɔn cóbó nɔ mɛ. Lěe mǐ bɛ́ mɛsɛ́dózɔ́ mǐtɔn gbɔn é nɛ́, mǐ ka yí wǎn ná tawun!

Ðo avril mɛ ɔ, un ɖó ayi wú ɖɔ ɖo malínmálín mɛ ɔ, acɛkpikpa ɔ ná dó ya nú mǐ. Un se bɔ togán Malawi tɔn Hastings Banda, éé nyí Dotóogán é ɖɔ xó élɔ́ ɖo hladíó. É ɖɔ ɖɔ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ kún nɔ sú takwɛ́ ó, bo ka lɛ́ ɖo afɔgblɛ́gblɛ̌ d’afɔ mɛ nú acɛkpikpa ɔ wɛ. É ɖo wɛn ɖɔ nǔvú séé wɛ hwɛdómɛ énɛ́ lɛ́ nyí. Mǐ bǐ wɛ tuun ɖɔ xó tají e ɖo atɛ jí é wɛ nyí wǔ e mǐ nɔ ɖó zɔ é, tají ɔ, gbɛ̌ e mǐ nɔ gbɛ́ ɖɔ mǐ kún ná xɔ káti e nɔ xlɛ́ ɖɔ è ɖo toxóɖɔgbɛ́ta ɖé mɛ ó é.

Ðo septembre mɛ mɔ̌ ɔ, mǐ xa ɖo xójláwéma lɛ́ ɖě mɛ ɖɔ togán ɔ dó hwɛ nɔví lɛ́ ɖɔ yě ɖo hunnyahunnya dɔn dó to mɛ wɛ gbɔn fí bǐ. É ɖɔ ɖo toxóɖiɖɔ sín kplé ɖé do mɛ ɖɔ acɛkpikpa émítɔn ná ɖó azɔ̌ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ tɔn te ɖo malínmálín mɛ. Nǔgbó ɔ, ɖo 20 octobre 1967 ɔ, è ɖó azɔ̌ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ tɔn te ɖo to ɔ mɛ. Táan kléwún ɖé gúdo ɔ, kponɔ lɛ́ kpó mɛ e nɔ ɖɔ nǔ dó to ɖěvo mɛ yiyi nu lɛ́ é kpó wá sú alaxɔ ɔ, lobo bɛ́ mɛsɛ́dó lɛ́ yi to ɖěvo mɛ.

È wlí mǐ, bo ɖo mǐ bɛ́ sín Malawi wɛ ɖo 1967; mǐ kpó Jack Johansson gɔ́ nú Linda Johansson éé nyí mɛsɛ́dó gbɛ̌ mǐtɔn lɛ́ é kpó wɛ

Ée mǐ nɔ gankpá mɛ nú azǎn atɔn gúdo é ɔ, è bɛ́ mǐ hɛn yi Mauritanie, Grande-Bretagne wɛ kpa acɛ dó to énɛ́ nu. Amɔ̌, acɛkpatɔ́ Mauritanie tɔn lɛ́ ka ná yí gbe bónú mǐ ná nɔ to yětɔn mɛ bo nyí mɛsɛ́dó lɛ́ ǎ. Énɛ́ wú ɔ, è sɛ́ mǐ dó Rhodésie (Zimbabwe wɛ è nɔ ylɔ́ to ɔ ɖɔ din). Ée mǐ wá fínɛ́ é ɔ, mǐ mɔ nya hunnylátɔ́ e nɔ ɖɔ nǔ dó to ɖěvo mɛ yiyi nu é ɖokpó b’ɛ gbɛ́ ɖɔ mǐ kún ná byɔ́ to ɔ mɛ ó, bo ɖɔ: “È gbɛ́ ɖɔ mi kún ná nɔ Malawi ó. Yě lɛ́ gbɛ́ ɖɔ mi kún ná nɔ Mauritanie ó, bɔ din ɔ, mi wá fí, ɖó mi mɔ ɖɔ fí wɛ jɛxá bɔ mi ná nɔ.” Anne bɛ́ avǐ. É cí ɖɔ mɛ lɛ́ bǐ wɛ gbɛ́ wǎn nú mǐ ɖɔhun. Hwenɛ́nu ɔ, un ba ná dó jɔmɛhún, bo lɛ́ kɔ yi xwé ce gbe ɖo Angleterre tlɔlɔ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, acɛkpikpa ɔ sín mɛ e nɔ kpé nukún dó to ɖěvo mɛ yiyi nu lɛ́ é yí gbe nú mǐ bónú mǐ ná dɔ́ alaxɔ ɔ mɛ. Amɔ̌, yě ɖɔ nú mǐ ɖɔ ayǐhɔ́ngbe tɔn ɔ, mǐ ní xúxú afɔ dó azɔ̌watɛn émítɔn. Agbɔ̌n kpé mǐ, amɔ̌, mǐ kpo ɖo te bá kpɔ́n lěe Jehovah ná d’alɔ mǐ gbɔn é. Ayǐhɔ́ngbe tɔn hwemɛ ɔ, mǐ ɖó nukún tɔn ǎ bɔ è ɖɔ nú mǐ ɖɔ mǐ sixú nɔ Zimbabwe jǒnɔ ɖɔhun. Un ná wɔn lěe nǔ cí nú mì ɖo azǎn énɛ́ jí é gbeɖé ǎ. Un kú d’é jí ɖɔ Jehovah ɖo ali xlɛ́ mǐ wɛ.

È ÐE AZƆ̌ YƆ̌YƆ́ ÐÉ NÚ MǏ: MǏ NÁ NƆ ZIMBABWE, BO WA AZƆ̌ SƐ́DÓ MALAWI

Nyi kpó Anne kpó ɖo Alaxɔ Zimbabwe tɔn mɛ, ɖo 1968

Ðo alaxɔ Zimbabwe tɔn mɛ ɔ, è byɔ́ mì ɖɔ nyi ní nɔ wa azɔ̌ ɖo azɔ̌xɔsá sinsɛnzɔ́ tɔn, bo ná nɔ kpé nukún dó Malawi kpó Mozambique kpó wú. Hwe ɔ nu ɔ, è ɖo ya dó nú nɔví e ɖo Malawi lɛ́ é wɛ titewungbe tɔn. Azɔ̌ e un nɔ wa lɛ́ é ɖokpó wɛ nyí ɖɔ má lílɛ́ gbeɖíɖó e nukúnkpénǔwútɔ́ e ɖo Malawi lɛ́ é sɛ́ dó é dó gbe ɖěvo mɛ. Gbadanu ɖokpó ɔ, un ɖo gangúdozɔ́ wa wɛ bá mɔ tɛn dó lílɛ́ gbeɖíɖó e yě sɛ́ dó lɛ́ é ɖokpó kpé; hwenu e un xa nǔ dó dǎka e xo nɔví lɛ́ wú wɛ è ɖe ɖo dɔ̌n é wú é ɔ, un bɛ́ avǐ. * Amɔ̌, gbejíninɔ yětɔn, nǔɖiɖi yětɔn kpó dɛ e dɛ wɛ yě ɖe é kpó byɔ́ lanmɛ nú mì tawun.—2 Kɔ. 6:4, 5.

Mǐ wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ bónú nɔví ɖěɖěe kpo ɖo Malawi lɛ́ é, gɔ́ nú mɛ ɖěɖěe hɔn yi Mozambique bónú è ma xo dǎka yě wú ó lɛ́ é ní dó mɔ nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn. È sɛ tɛn nú gbɛ̌ta lǐlɛ́dógbeɖévomɛ tɔn e nɔ lílɛ́ nǔ lɛ́ dó Chichewa mɛ é hɛn yi nɔví súnnu ɖé sín gle ta ɖo Zimbabwe; Chichewa wɛ nyí gbe e è nɔ dó hú gǎn ɖo Malawi é. É nyɔ́ xomɛ dó nɔví lɛ́ wú, bo gbá fí e yě ná nɔ é kpó azɔ̌xɔsá lǐlɛ́dógbeɖévomɛ tɔn ɖé kpó nú yě. Mɔ̌ mɛ ɔ, yě gbɛ kan dó azɔ̌ tají yětɔn e nyí wěma lɛ́ lílɛ́lílɛ́ dó gbe ɖěvo mɛ é nu ɖo fínɛ́.

Mǐ bló tuto bɔ xwewú xwewú ɔ, nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ɖěɖěe ɖo Malawi lɛ́ é nɔ yi bló kpléɖókpɔ́ agbegbe tɔn dó Chichewa mɛ ɖo Zimbabwe. Ényí yě jɛ Zimbabwe ɔ wɛ yě nɔ yí kpléɖókpɔ́ ɔ sín xóɖiɖɔwéma lɛ́. Ényí yě lɛ́ kɔ yi Malawi ɔ, yě nɔ wa nǔ e wú yě kpé lɛ́ é bǐ bo nɔ má nǔ ɖěɖěe jí è ɖɔ xó dó ɖo kpléɖókpɔ́ ɔ hwenu lɛ́ é xá nɔví lɛ́. Ðo mɛbakpɔ́n xwewú xwewú tɔn e nukúnkpénǔwútɔ́ akɔ́nkpantɔ́ énɛ́ lɛ́ nɔ wá bló ɖo Zimbabwe é ɖokpó hwenu ɔ, mǐ bló tuto Wěmaxɔmɛ sinsɛnzɔ́ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn tɔn bo ná dó dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě.

Un ɖo xóɖiɖɔ xwlé mɛ dó Chichewa mɛ wɛ ɖo kpléɖókpɔ́ e Chichewa lɛ́ kpó Shona lɛ́ kpó bló ɖo Zimbabwe é ɖé hwenu

Ðo février 1975 ɔ, un yi ba Kúnnuɖetɔ́ ɖěɖěe gosín Malawi bo yi ba bibɛtɛn ɖo Mozambique lɛ́ é kpɔ́n. Nɔví énɛ́ lɛ́ lɛ́ kpo ɖo xúsúxusu zɔn xá tutoblónúnǔ Jehovah tɔn wɛ; yě tlɛ lɛ́ kpo ɖo tuto yɔ̌yɔ́ e è ɖó ayǐ bɔ kplékplé mɛxó agun tɔn lɛ́ tɔn ná tíin é xwedó wɛ. Mɛxó agun tɔn yɔ̌yɔ́ lɛ́ ko bló tuto nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́ gěgé tɔn; nǔ e sín tuto e yě bló é ɖé lɛ́ ɖíe: xóɖiɖɔ nú mɛ lɛ́ bǐ xwíxwlé mɛ, xó ɖiɖɔ ɖó kpɔ́ dó tɛ́si zǎnzǎn tɔn kpó Atɔxwɛ kpó jí; yě tlɛ nɔ lɛ́ bló kpléɖókpɔ́ lɛ́ lɔ. Yě bló tuto nú nǔ lɛ́ ɖo fí e yě ɖe é lěe nǔ lɛ́ nɔ yi gbɔn ɖo kpléɖókpɔ́ jí é ɖɔhun; azɔ̌xɔsá ayǐjíjláɖó tɔn ɖo fínɛ́, fí e è nɔ má nǔɖuɖu ɖe é kpó ayijayǐ sín xɔ lɛ́ kpó lɛ́ ɖo fínɛ́. Jehovah kɔn nyɔ̌ná dó nǔ e nɔví gbejínɔtɔ́ énɛ́ lɛ́ wa é jí titewungbe tɔn, bɔ ba e un ba yě kpɔ́n é, dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mì tawun.

Ðo 1979 mɔ̌ ɔ, alaxɔ Zambie tɔn jɛ nukún kpé dó nɔví e ɖo Malawi lɛ́ é wú jí. É ɖo mɔ̌ có, ninɔmɛ e mɛ nɔví e ɖo Malawi lɛ́ é ɖe é lɛ́ kpo ɖo ayi ce mɛ bɔ un kpo ɖo ɖɛ xo dó ta yětɔn mɛ wɛ; mɔ̌ wɛ nɔví gěgé ɖěvo lɛ́ lɔ nɔ wa é nɛ́. Ðo ninɔmɛ gěgé mɛ ɔ, ɖó un ɖo Wěɖegbɛ́ alaxɔ Zimbabwe tɔn tɔn mɛ wútu ɔ, nyi kpó afɔsɔ́ɖótetɔ́ ɖěɖěe gosín hɔ̌nkan gbɛ ɔ tɔn mǐtɔn lɛ́ é ɖé lɛ́ kpó nɔ kplé, gɔ́ nú nɔví agbanɖotananɔ e ɖo Malawi, Afrique du Sud, kpó Zambie kpó lɛ́ é. Hwɛhwɛ wɛ mǐ nɔ kan nǔ élɔ́ byɔ́ mǐɖée: “Nǔ ɖěvo tɛ́ mǐ ka sixú lɛ́ wa nú nɔví ɖěɖěe ɖo Malawi lɛ́ é?”

Hwenu ɖo yiyi wɛ é ɔ, yadónúmɛ ɔ jɛ ɖiɖe kpo jí. Nɔví ɖěɖěe hɔn sín Malawi lɛ́ é jɛ kɔ lɛ́ yi jí kpɛɖé kpɛɖé, bɔ agbɔ̌n nɔví ɖěɖěe cí to ɔ mɛ lɛ́ é tɔn lɔ jɛ do jɛ jí, ɖó è sɔ́ nɔ dó ya nú yě sɔmɔ̌ ǎ. Gɔ́ ná ɔ, to e ɖo malínmálín dó Malawi lɛ́ é ná tɛn Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ bɔ yě lɛ́ jɛ wɛnɖagbejíjlázɔ́ yětɔn wa jí, bo lɛ́ jɛ kplékplé ɖó kpɔ́ jí. Ðo 1991 ɔ, Mozambique lɔ wa nǔ ɖokpó ɔ. Amɔ̌, mǐ nɔ kanbyɔ́ mǐɖée ɖɔ: ‘Hwetɛ́nu wɛ è ka ná tún kan Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn e ɖo Malawi lɛ́ é?’

MǏ LƐ́ KƆ YI MALAWI

Ninɔmɛ toxóɖiɖɔ tɔn Malawi tɔn wá húzú lo, bɔ ɖo 1993 ɔ, acɛkpikpa ɔ hun nǔ sín azɔ̌ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ tɔn nu. Táan kléwún ɖé ɖo énɛ́ gúdo ɔ, nyi kpó nɔví súnnu mɛsɛ́dó ɖokpó kpó ɖɔ xó, b’ɛ kanbyɔ́ mì ɖɔ: “A ka ná lɛ́ kɔ yi Malawi a?” Xwe 59 ɖó wɛ un ɖe hwenɛ́nu, énɛ́ wú ɔ, un yí gbe n’i ɖɔ: “Éǒ, un ko nyí mɛxó dín.” Amɔ̌, azǎn énɛ́ ɖokpó ɔ gbe wɛ Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ sɛ́ wěma dó mǐ bo byɔ́ mǐ ɖɔ mǐ ní lɛ́ kɔ yi Malawi.

Mǐ yí wǎn nú azɔ̌ e mǐ nɔ wa ɖo Zimbabwe é tawun, énɛ́ wú ɔ, gbeta énɛ́ e kɔn è wá é xwixwedó vɛ́ wǔ nú mǐ ɖésú. Mǐ ɖó awǎjijɛ tawun ɖo Zimbabwe, bo lɛ́ ɖó xɔ́ntɔn ɖaaɖagbe gěgé. Hǎgbɛ́ Alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ ka lɛ́ ɖɔ nú mǐ kpó xomɛnyínyɔ́ kpó ɖɔ ényí é jló mǐ ɔ, mǐ sixú cí Zimbabwe. Énɛ́ wú ɔ, mǐ sixú wá gbeta ɔ kɔn bá cí Zimbabwe kpowun. Amɔ̌, un flín Ablaxámu kpó Sala kpó, bo lin tamɛ dó lěe yě jó xwé yětɔn e gbe nǔɖé ma hwedó yě ɖe ǎ é dó hwenu e yě ko nyí mɛxó é, bo se tónú nú Jehovah gbɔn é jí.—Bǐb. 12:1-5.

Mǐ wá gbeta ɔ kɔn bo xwedó alixlɛ́mɛ tutoblónúnǔ Jehovah tɔn tɔn, bo lɛ́ kɔ yi Malawi ɖo 1er février 1995; azǎn énɛ́ jí pɛ́ɛ wɛ é bló xwe 28 hwenu e mǐ wá Malawi azɔn nukɔntɔn ɔ é. È ɖó alaxɔ Malawi tɔn sín wěɖegbɛ́ ayǐ, bɔ nyi kpó nɔví súnnu we ɖěvo lɛ́ kpó ɖ’é mɛ, b’ɛ sɔ́ lín ǎ bɔ mǐ lɛ́ jɛ azɔ̌ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ́ tɔn sín tuto bló jí ɖo to ɔ mɛ.

JEHOVAH BLÓ BƆ AZƆ̌ Ɔ YI NUKƆN

Mɔ e mǐ mɔ bɔ Jehovah bló bɔ azɔ̌ ɔ yi nukɔn é ɔ, nyɔ̌ná ɖé wɛ é nyí! Kɛ́n wɛnjlátɔ́ lɛ́ tɔn yá wǔ jɛjí, bo gosín 30000 ɖo 1993 bo yi 42000 jɛjí ɖo 1998. * Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ yí gbe nú tuto e è bló bo ná gbá alaxɔ yɔ̌yɔ́ ɖé dó kpé nukún dó wɛnɖagbejíjlázɔ́ e fɔ́n bo ɖo kan vun wɛ é wú é. Mǐ xɔ ayǐkúngban ɛtáa 12 ɖo Lilongwe, bɔ è sɔ́ mì bónú má nɔ wěɖegbɛ́ e ná kpé nukún dó xɔgbígbázɔ́ ɔ wú é mɛ.

Ðo mai 2001 ɔ, nɔví Guy Pierce éé ɖo Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ mɛ é wɛ xwlé xóɖiɖɔ xwé ɔ sísɔ́ d’alɔ mɛ nú Jehovah tɔn mɛ. Nɔví e ɖo ayǐ ɔ jí lɛ́ é afatɔ́n donu we jɛjí wɛ wá nǔwiwa ɔ tɛnmɛ; nɔví énɛ́ lɛ́ gěgé bló batɛ́mu é ɔ, xwe 40 jɛjí ko wá yi. Nɔví gbejínɔtɔ́ énɛ́ lɛ́ ko dɛ ɖo yadónúmɛ syɛ́nsyɛ́n nu nú xwe mɔ̌kpán, hwenu e è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn ɖo to ɔ mɛ é. Yě ɖó nǔ káká ɖé ǎ, amɔ̌, yě jɛ dɔkun titewungbe tɔn ɖo gbigbɔ lixo. Bɔ din ɔ, xomɛ hun yě tawun hwenu e yě ɖo sa ɖi wɛ gbɔn Betɛ́li yɔ̌yɔ́ ɔ mɛ é. Fí ɖěbǔ e yě gbɔn ɖo Betɛ́li ɔ é ɔ, yě nɔ ɖo han Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ jí wɛ ɖó lěe è nɔ ji han gbɔn ɖo Aflíka é sín alɔ jí, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ nǔwiwa ɔ bǐ dɔn mɛ, un ko mɔ nǔ mɔ̌hun kpɔ́n ǎ. Kúnnuɖenú gbɛɖe e xlɛ́ ɖɔ Jehovah nɔ kɔn nyɔ̌ná dó gbejínɔtɔ́ ɖěɖěe dɛ ɖo yadónúmɛ nu lɛ́ é jí é wɛ énɛ́ nyí.

Ée alaxɔ ɔ gbígbá sín azɔ̌ lɛ́ fó gúdo é ɔ, xomɛ hun mì tawun ɖɔ è jɔ wǔ mì bónú má jɛ kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ sɔ́ d’alɔ mɛ nú Jehovah jí. Agun e ɖo Malawi lɛ́ é jɛ tuto e è bló bo ná nɔ yá wǔ gbá kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ ɖo fí e nɔví lɛ́ ma ɖó nǔ káká ɖé ɖe ǎ lɛ́ é sín le ɖu jí. Ð’ayǐ ɔ, agun ɖé lɛ́ nɔ kplé ɖo goxɔ e è sɔ́ Eucalyptus sín atín dó bló ná lɛ́ é mɛ. Sɛ wɛ nɔ nɔ xɔ lɛ́ ta, bɔ zinkpo gaga e jí yě nɔ jínjɔ́n lɛ́ é ɔ, kɔ́ wɛ yě nɔ sɔ́ dó bló ná. Din ɔ, kpó akpakpa sɔ́ mɛ kpó wɛ nɔví lɛ́ nɔ sún blǐki bónú è ná zán dó gbá fí ɖɛkpɛ ɖɛkpɛ e yě ná nɔ bló kplé ɖe lɛ́ é nú yě. Zinkpo gaga lɛ́ zínzán ɖo kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn lɛ́ mɛ nɔ nyɔ́ nɔví lɛ́ nukúnmɛ hú cɛ́zin e jí mɛ ɖokpó nɔ jínjɔ́n é, ɖó zinkpo gaga lɛ́ sixú zɔ́n bɔ yě yí mɛ gěgé!

Mɔ e un mɔ bɔ Jehovah d’alɔ mɛ tɔn lɛ́, bɔ yě zin ɖo gbigbɔ lixo é lɛ́ zɔ́n bɔ un ɖó awǎjijɛ tawun. Nǔ e nɔví súnnu wínnyáwínnyá ɖěɖěe ɖo Aflíka lɛ́ é wa lɛ́ é lɛ́ jí wǔ ɖo nukún ce mɛ tawun, ɖó yě zé yěɖée jó bá d’alɔ, bɔ azɔ̌ e tutoblónúnǔ Jehovah tɔn kplɔ́n yě é kpó azɔ̌ e wa wɛ yě ɖe lɛ́ é kpó zɔ́n bɔ yě yá wǔ tuun nǔ gěgé. Wǎgbɔ tɔn ɔ, yě jɛ nukún kpé dó azɔ̌ ɖaxó ɖaxó lɛ́ wú jí ɖo Betɛ́li, bo nɔ lɛ́ wa mɔ̌ ɖo agun lɛ́ mɛ. Nǔ e lɛ́ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú agun lɛ́ tawun é wɛ nyí nukúnkpénǔwútɔ́ lɛ̌dó tɔn ayǐ ɔ jí tɔn yɔ̌yɔ́ e è sɔ́ lɛ́ é; yě mɛ gěgé wɛ ko da asi. Asú kpó asi kpó énɛ́ lɛ́ kpɔ́n dó aca yětɔn, alǒ ɖo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, kɔ e gbídí nú yě wɛ mɛ e ɖo xwédo yětɔn lɛ́ mɛ lɛ́ é ɖe é wú bo ɖɔ ɖɔ émí ná yá wǔ ji vǐ ǎ, lobo wá gbeta ɔ kɔn bá sɛn Jehovah bǐ mlɛ́mlɛ́.

GBETA E KƆN UN WÁ LƐ́ É VƐ́ NÚ MÌ KPƆ́N Ǎ

Nyi kpó Anne kpó ɖo Alaxɔ Grande-Bretagne tɔn mɛ

Ée mǐ bló xwe 52 ɖo Aflíka gúdo é ɔ, un wá jɛ azɔn ɖé lɛ́ jɛ jí. Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ yí gbe nú nǔ e Wěɖegbɛ́ alaxɔ ɔ tɔn wlán sɛ́dó, bo ɖɔ ɖɔ è ní sɛ́ mǐ dó Grande-Bretagne é. To énɛ́ e mǐ yí wǎn ná é mɛ gigosín vɛ́ wǔ nú mǐ ɖésú, amɔ̌, alaxɔ Grande-Bretagne tɔn ɖo nukún kpé dó mǐ wú wɛ tawun ɖo mɛxóxwe mǐtɔn mɛ.

Un kú d’é jí ɖɔ jǒ e un jó Jehovah dó bɔ é xlɛ́ ali gbɛzán ce é wɛ nyí gbeta ɖagbe hú gǎn e kɔn un wá é. Ényí un ko gán jɛ nǔnywɛ́ nyiɖésúnɔ tɔn wú wɛ ɔ, mɛ̌ ka sixú ɖɔ fí e agbazazɔ́ ce ná kplá mì yi é. Hwebǐnu wɛ Jehovah nɔ tuun nǔ e sín hudó un ɖó bo ná dó nɔ ali jlɔ́jlɔ́ jí é. (Nǔx. 3:5, 6) Ée un ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ é ɔ, nǔ kplɔ́nkplɔ́n dó lěe azɔ̌xwé ɖaxó ɖé nɔ w’azɔ̌ gbɔn é wú sɔ́ akpakpa mì tawun. Amɔ̌, tutoblónúnǔ Jehovah tɔn kplɔ́n azɔ̌ e jɛ mɛ nú mì é gěgé mì hú gǎn mɔ̌. Nyɔ̌ná gěgé wɛ Jehovah sinsɛn ko hɛn wá nú mì, bo lɛ́ kpo ɖo mɔ̌ wa wɛ!

^ È kpi Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn e ɖo Malawi lɛ́ é sín tan dó Annuaire 1999 des Témoins de Jéhovah, wěx. 149-223.

^ Wɛnjlátɔ́ 100000 jɛjí wɛ ɖo Malawi din.