مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

تە‌رجىمىھال

يە‌ھۋانىڭ ھايات يولىنى كۆرسىتىپ،‏ مېنى يېتە‌كلىشىگە يول قويدۇ‌م

يە‌ھۋانىڭ ھايات يولىنى كۆرسىتىپ،‏ مېنى يېتە‌كلىشىگە يول قويدۇ‌م

ئۆسمۈرلۈك چېغىمدا،‏ مە‌ن ئۆزۈم ئۈچۈن بىر يول تاللىدىم.‏ مە‌ن ھە‌قىقە‌تە‌ن كە‌سىپىمنى ئىنتايىن ياخشى كۆرە‌تتىم.‏ ئە‌مما،‏ يە‌ھۋا مېنى باشقىچە يولغا مېڭىشقا تە‌كلىپ قىلدى.‏ ئۇ ماڭا شۇ‌نداق دە‌ۋاتاتتى:‏ «مە‌ن ساڭا ئە‌قىل-‏ئىدراك بېرىپ،‏ ماڭىدىغان يولۇ‌ڭنى كۆرسىتىمە‌ن،‏ ساڭا نە‌زە‌ر سېلىپ،‏ مە‌سلىھە‌ت بېرىمە‌ن» (‏زە‌بۇ‌ر 32:‏8‏)‏.‏ يە‌ھۋانىڭ يول كۆرسىتىپ،‏ مېنى يېتە‌كلىشىگە يول قويۇ‌پ،‏ شۇ‌نچە كۆپ ئاجايىپ پۇ‌رسە‌تلە‌ر ۋە بە‌رىكە‌تلە‌رگە ئېرىشتىم.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ 52 يىل ئافرىقىدا خىزمە‌ت قىلدىم.‏

قارا يۇ‌رتتىن ئافرىقىنىڭ ئوت يۈرىكىگە باردىم

مە‌ن 1935-‏يىلى،‏ ئە‌نگلىيىنىڭ قارا يۇ‌رتى دە‌پ ئاتالغان،‏ دارلاستون دېگە‌ن شە‌ھە‌ر-‏بازىرىدا تۇ‌غۇ‌لدۇ‌م.‏ ئۇ يە‌ردە مېتال تاۋلاش ۋە قۇ‌يمىچىلىق زاۋۇ‌تلىرى ۋە باشقا سانائە‌ت كارخانىلىرى ھاۋانى قارا ئىس-‏تۈتە‌ك بىلە‌ن تولدۇ‌رغاچ،‏ قارا يۇ‌رت دېگە‌ن ئىسىم بىلە‌ن ئاتالغان.‏ مە‌ن تۆت ياش ۋاقتىمدا،‏ ئاتا-‏ئانام يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرى بىلە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى تە‌تقىق قىلىپ ئۆگىنىشكە باشلىدى.‏ ئۆسمۈرلۈك چېغىمدا،‏ ھە‌قىقە‌تنى تاپقىنىمغا قايىل بولۇ‌پ،‏ 1952-‏يىلى 16 ياش ۋاقتىمدا سۇ‌غا چۆمۈلدۈرۈلدۈم.‏

شۇ‌نىڭ بىلە‌ن بىر ۋاقىتتا،‏ مە‌ن قولدا ئىشلىتىدىغان ئە‌سۋابلار ۋە ماتورلۇ‌ق قاتناش ۋاسىتىلىرىنىڭ زاپچاسلىرىنى ياسايدىغان چوڭ بىر زاۋۇ‌تقا شاگىرتلىققا كىردىم.‏ شىركە‌ت مېنى كاتىپلىق خىزمىتىدە تە‌ربىيىلە‌شكە باشلىدى.‏ مە‌ن بۇ خىزمە‌تنى شۇ‌نچىلىك ياخشى كۆرۈپ قالدىم.‏

رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقال مېنى ۋىللېنخولدىكى جامائىتىمىزدە ھە‌پتە ئوتتۇ‌رىسىدىكى جامائە‌ت مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب تە‌تقىق ئۆگىنىشىگە رىياسە‌تچىلىك قىلىشنى باشلاشقا تە‌كلىپ قىلغاندا،‏ ماڭا مۇ‌ھىم بىر قارار چىقىرىشقا توغرا كە‌لدى.‏ ئە‌مما،‏ بىر قىيىنچىلىقىم بار ئىدى.‏ ئۇ ۋاقىتتا مە‌ن ئىككى جامائە‌تكە باراتتىم.‏ يە‌نى،‏ ھە‌پتە ئوتتۇ‌رىسىدا،‏ ئۆيۈمىزدىن 32 كىلومېتىر يىراقلىقتىكى برومسېگروۋدىكى خىزمە‌ت ئورنۇ‌مغا ئە‌ڭ يېقىن جامائە‌تكە قاتنىشىپ،‏ ھە‌پتە ئاخىرىدا ئاتا-‏ئانامنىڭ ئۆيىگە قايتىپ،‏ ۋىللېنخولدىكى جامائە‌تكە قاتنىشاتتىم.‏

يە‌ھۋانىڭ تە‌شكىلاتىنى قوللاشنى خالايتتىم،‏ شۇ‌ڭا مە‌ن رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقالنىڭ تە‌كلىپىنى قوبۇ‌ل قىلدىم.‏ دېمە‌ك،‏ مە‌ن ئىنتايىن ياخشى كۆرۈپ قالغان كە‌سىپتە شاگىرت بولۇ‌شنى توختاتتىم.‏ مە‌ن قارارىم ئۈچۈن ھە‌رگىزمۇ پۇ‌شايمان قىلمىدىم.‏ چۈنكى،‏ يە‌ھۋانىڭ ماڭا يول كۆرسىتىپ،‏ يېتە‌كلىشىگە يول قويۇ‌ش شاد-‏خۇ‌رام تۇ‌رمۇ‌شنىڭ دە‌رۋازىسىنى كە‌ڭ ئاچتى.‏

مە‌ن برومسېگروۋ جامائىتىگە قاتناشقاندا،‏ چىرايلىق،‏ خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلىشنى بىرىنچى ئورۇ‌نغا قويغان ئاننى ئىسىملىك قېرىنداش بىلە‌ن تونۇ‌شتۇ‌م.‏ بىز 1957-‏يىلى توي قىلدۇ‌ق.‏ بىللە پىدائىي ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چى،‏ مە‌خسۇ‌س پىدائىي ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چى،‏ جامائە‌تلە‌رنى زىيارە‌ت قىلىش ۋە بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلىش قاتارلىق شان-‏شە‌رە‌پلە‌ردىن بە‌ھرىمە‌ن بولدۇ‌ق.‏ ئاننى ھاياتىمدا خۇ‌شاللىقىمنىڭ مە‌نبە‌سى بولۇ‌پ كە‌لدى.‏

1966-‏يىلى،‏ بىز گىلىئاد مە‌كتىپىنىڭ 42-‏قارارلىق سىنىپىغا قاتنىشىپ،‏ ئىنتايىن خۇ‌شال بولدۇ‌ق.‏ بىز مالاۋىدا خىزمە‌ت قىلىشقا ئە‌ۋە‌تىلدۇ‌ق.‏ كىشىلە‌ر بۇ دۆلە‌تنى ئافرىقىنىڭ «ئوت يۈرىكى» دە‌پ ئاتاشقان ئىدى.‏ چۈنكى،‏ بۇ يە‌ردە كىشىلە‌ر ئاق كۆڭۈل ۋە مېھماندوست ئىدى.‏ ئۇ يە‌ردە ئۇ‌زۇ‌ن ۋاقىت تۇ‌رالمايدىغانلىقىمىزنى ئويلاپمۇ باقمىغان ئىدۇ‌ق.‏

مالاۋىدا خىزمە‌ت قىلغاندا يۈز بە‌رگە‌ن ئىشلار

مالاۋىدىكى زىيارە‌ت خىزمىتىدە ئىشلە‌تكە‌ن دالا ماشىنىسى

1967-‏يىلى 2-‏ئاينىڭ 1-‏كۈنى،‏ بىز مالاۋىغا كە‌لدۇ‌ق.‏ قىسقا بىر ئاي داۋاملاشقان تىل كۇ‌رسىدىن كېيىن،‏ بىز زىيارە‌ت خىزمىتىنى باشلىدۇ‌ق.‏ بىز بە‌زى كىشىلە‌ر تە‌سە‌ۋۋۇ‌ر قىلىدىغان ھە‌رقانداق جايلاردىن،‏ ھە‌تتا دە‌ريالاردىن بىمالال ئۆتە‌لە‌يدىغان دالا ماشىنىسىنى ھە‌يدىدۇ‌ق.‏ ئە‌مما،‏ بۇ خام-‏خىيال ئىدى.‏ بىز ناھايىتى تېيىز سۇ‌دىنلا ئۆتە‌لە‌يتتۇ‌ق.‏ بە‌زى ۋاقىتلاردا،‏ ئۆگىزىسى قومۇ‌ش بىلە‌ن يېپىلغان لاي كە‌پىلە‌ردە تۇ‌راتتۇ‌ق،‏ يامغۇ‌ر پە‌سلىدە ئۆگىزىنىڭ ئاستىغا سۇ ئۆتكۈزمە‌يدىغان رە‌ختلە‌رنى تارتىپ،‏ يامغۇ‌ر ئۆتۈپ كېتىشتىن ساقلىناتتۇ‌ق.‏ بۇ مىسسىئونېرلىق خىزمىتىنىڭ مۇ‌قە‌ددىمىسى ئىدى،‏ ئە‌مما بۇ خىزمىتىمىزنى ياخشى كۆرە‌تتۇ‌ق.‏

مە‌ن 4-‏ئايدا،‏ ئۇ‌زۇ‌ن ئۆتمە‌ي ھۆكۈمە‌تنىڭ قىيىنچىلىق تۇ‌غدۇ‌رىدىغانلىقىنى ھېس قىلدىم.‏ مە‌ن مالاۋىنىڭ دۆلە‌ت باشلىقى خاستىنىز باندانىڭ رادىئودا قىلغان سۆزلىرىنى ئاڭلىدىم.‏ ئۇ يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرى باج تاپشۇ‌رمىدى ۋە سىياسە‌تكە ئارىلاشتى دە‌پ تۆھمە‌تلە‌رنى چاپلىدى.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ بۇ ئە‌يىبلە‌شلە‌ر يالغان ئىدى.‏ ھە‌ممىمىزگە ئايانكى،‏ ھە‌قىقىي مە‌سىلە بولسا بىتە‌رە‌پلىكنى ساقلىغانلىقىمىز،‏ بولۇ‌پمۇ سىياسىي پارتىيىنىڭ ئە‌زالىق كارتىسىنى سېتىۋېلىشنى رە‌ت قىلغانلىقىمىز ئىدى.‏

9-‏ئايدا،‏ دۆلە‌ت باشلىقى قېرىنداشلارنى ھە‌ممە جايلاردا ئاۋارىچىلىق تۇ‌غدۇ‌رىۋاتىدۇ،‏ دە‌پ ئە‌يىبلىگە‌نلىكىنى گېزىتتىن ئوقۇ‌دۇ‌ق.‏ بىر قېتىملىق سىياسىي يىغىندا،‏ ئۇ ئۆز ھۆكۈمىتىنى يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرىنى چە‌كلە‌شنى تېزلىكتە قارار قىلىشقا قايىل قىلىدىغانلىقىنى ئېلان قىلغان ئىدى.‏ بۇ چە‌كلە‌ش 1967-‏يىلى 10-‏ئاينىڭ 20-‏كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇ‌لدى.‏ ئۇ‌زاق ئۆتمە‌ي،‏ ساقچىلار ۋە كۆچمە‌نلە‌ر ئىدارىسىدىكى خادىملار مىسسىئونېرلارنى چېگرىدىن قوغلاپ چىقىرىپ،‏ بە‌يتە‌لنى تاقاش ئۈچۈن كە‌لدى.‏

1967-‏يىلى،‏ مالاۋىدا خىزمە‌تداشلىرى جېك ۋە لىندا يوھانسونلار بىلە‌ن قولغا ئېلىنغان ۋە چېگرىدىن قوغلاپ چىقىرىلغان

ئۈچ كۈن تۈرمىدە ياتقاندىن كېيىن،‏ بىزنى ئە‌نگلىيە كونتروللۇ‌قىدىكى دۆلە‌ت،‏ ماۋرىتىئۇ‌سقا قوغلاپ چىقاردى.‏ بىراق،‏ ماۋرىتىئۇ‌س ھۆكۈمىتى بىزنىڭ مىسسىئونېر بولۇ‌پ قېلىشىمىزغا رۇ‌خسە‌ت قىلمىدى.‏ شۇ‌ڭا،‏ بىز رودېسىيە‌گە (‏ھازىرقى زىمبابۋې)‏ ئە‌ۋە‌تىلدۇ‌ق.‏ بىز بۇ دۆلە‌تكە كە‌لگە‌ندە،‏ ناھايىتى قوپال چېگرا ساقچىسى چېگرىدىن كىرىشىمىزنى رە‌ت قىلدى.‏ ئۇ بىزگە:‏ «سىلە‌رنى مالاۋىدىن قوغلاپ چىقاردى،‏ ماۋرىتىئۇ‌ستا تۇ‌رۇ‌شلارغىمۇ رۇ‌خسە‌ت قىلىنمىدى.‏ ئە‌مدىلىكتە بولسا،‏ بۇ يە‌ر قولاي بولغاچ،‏ بۇ يە‌رگە كە‌لدىڭلار،‏ شۇ‌نداقمۇ؟‏!‏»—‏ دېدى.‏ ئاننى يىغلاشقا باشلىدى.‏ ھېچكىم بىزنى خالىمايدىغاندە‌ك قىلاتتى!‏ مە‌ن شۇ تاپتا ئۇ يە‌ردىن ئايرىلىپ،‏ ئۇ‌دۇ‌ل ئۆيگە،‏ يە‌نى ئە‌نگلىيىگە قايتماقچى بولدۇ‌م.‏ ئاخىرىدا،‏ كۆچمە‌نلە‌ر ئىدارىسىنىڭ تارماق ئىشخانىسى بىر كېچە ئۇ‌لارنىڭ ئىشخانىسىدا قونۇ‌شىمىزغا رۇ‌خسە‌ت بە‌ردى.‏ لېكىن،‏ ئە‌تىسى چوقۇ‌م ئۇ‌لارنىڭ باش ئىدارىسىغا مە‌لۇ‌م قىلىشىمىز شە‌رت ئىدى.‏ بىز بە‌ك چارچاپ كە‌تتۇ‌ق،‏ ئە‌مما داۋاملىق ئىشلارنى يە‌ھۋانىڭ قولىغا تاشلاپ قويدۇ‌ق.‏ ئە‌تىسى چۈشتىن كېيىن،‏ ئويلىمىغان يە‌ردىن زىمبابۋېدا ساياھە‌تچى سۈپىتىدە تۇ‌رۇ‌ش رۇ‌خسىتىگە ئېرىشتۇ‌ق.‏ ئۇ كۈندىكى ھېس-‏تۇ‌يغۇ‌لىرىمنى ھە‌رگىز ئۇ‌نتالمايمە‌ن،‏ يە‌ھۋانىڭ ماڭا يول كۆرسىتىپ،‏ مېنى يېتە‌كلە‌ۋاتقانلىقىغا ئىشە‌ندىم.‏

زىمبابۋېدا تۇ‌رۇ‌پ مالاۋىدىكى خىزمە‌تلە‌رگە ياردە‌م بە‌ردىم

1968-‏يىلى،‏ ئاننى بىلە‌ن زىمبابۋې بە‌يتە‌لدە

زىمبابۋې بە‌يتە‌لنىڭ خىزمە‌ت بۆلۈمىدە،‏ مالاۋى ۋە موزامبىكتىكى قېرىنداشلارغا كۆڭۈل بۆلۈش ئىشى تاپشۇ‌رۇ‌لدى.‏ مالاۋىدىكى قېرىنداشلار قاتتىق زىيانكە‌شلىككە ئۇ‌چراۋاتاتتى.‏ خىزمىتىمنىڭ بىر قىسىمى سۈپىتىدە،‏ مالاۋىدىكى رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقاللاردىن كە‌لگە‌ن خە‌ت ياكى مە‌لۇ‌ماتلارنى تە‌رجىمە قىلدىم.‏ مە‌لۇ‌ماتلارنى تاماملاش ئۈچۈن،‏ بىر كۈنى كە‌چتە ئىشلە‌ۋېتىپ،‏ قېرىنداشلىرىمنىڭ ئۇ‌چراتقان زوراۋانلىقى ھە‌ققىدە ئوقۇ‌پ،‏ يىغلاپ كە‌تتىم a‏.‏ شۇ‌نداقتىمۇ،‏ ئۇ‌لارنىڭ ساداقە‌تمە‌نلىكى،‏ ئىمان-‏ئېتىقادى ۋە چىدامچانلىقى مېنى چوڭقۇ‌ر تە‌سىرلە‌ندۈردى.‏—‏2-‏كورىنت.‏ 6:‏4،‏ 5‏.‏

بىز مالاۋىدا قالغان قېرىنداشلارنى ۋە زوراۋانلىقتىن قۇ‌تۇ‌لۇ‌ش ئۈچۈن موزامبىكقا قېچىپ كە‌لگە‌ن قېرىنداشلارنى روھىي ئوزۇ‌قلۇ‌قلار بىلە‌ن تە‌مىنلە‌ش ئۈچۈن بارلىق ئاماللاردىن پايدىلاندۇ‌ق.‏ مالاۋىدا كۆپۈنچە كىشىلە‌ر چىچېۋا تىلىدا سۆزلە‌يتتى.‏ بۇ تىلنىڭ تە‌رجىمە گۇ‌رۇ‌پپىسى زىمبابۋېدىكى بىر بۇ‌رادە‌رنىڭ چوڭ دېھقانچىلىق مە‌يدانىغا كۆچۈرۈپ كېلىندى.‏ ئۇ ئۇ‌لار ئۈچۈن ئۆيلە‌رنى ۋە بىر ئىشخانا بىناسىنى سالدى.‏ ئۇ يە‌ردە،‏ تە‌رجىمانلار مۇ‌ھىم خىزمە‌تنى،‏ يە‌نى مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسلانغان كىتاب-‏ژۇ‌رناللارنى تە‌رجىمە قىلىشنى داۋاملاشتۇ‌ردى.‏

مالاۋىدىكى رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقاللارنى ھە‌ر يىلى زىمبابۋېدىكى چىچېۋا تىلىدا ئۆتكۈزۈلىدىغان چوڭ يىغىلىشقا قاتنىشىشقا ئورۇ‌نلاشتۇ‌ردۇ‌ق.‏ ئۇ يە‌ردە ئۇ‌لار چوڭ يىغىلىشنىڭ نۇ‌تۇ‌قلىرىنى تە‌ييارلاش ماتېرىياللىرىغا ئېرىشە‌تتى.‏ ئۇ‌لار مالاۋىغا قايتىش يولىدا،‏ ئامالىنىڭ بارىچە بۇ‌رادە‌رلە‌ر بىلە‌ن ماتېرىياللارنى ئورتاقلىشاتتى.‏ بىر يىلى ئۇ‌لار زىمبابۋېدا بولغان مە‌زگىلدە،‏ ئاشۇ جاسارە‌تلىك رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقاللارغا ئىلھام-‏مە‌دە‌ت بېرىدىغان پادىشاھلىق ۋە‌ز خىزمە‌ت مە‌كتىپىنى ئورۇ‌نلاشتۇ‌ردۇ‌ق.‏

زىمبابۋېدىكى چىچېۋا\شونا تىللىرىدىكى چوڭ يىغىلىشىدا نۇ‌تۇ‌ق سۆزلە‌ۋاتىمە‌ن

1975-‏يىلى 2-‏ئايدا،‏ مە‌ن مالاۋىدىن موزامبىكتىكى مۇ‌ساپىرلار لاگېرلىرىغا قېچىپ كە‌لگە‌ن گۇ‌ۋاھچىلارنى يوقلاپ باردىم.‏ بۇ قېرىنداشلار يە‌ھۋانىڭ تە‌شكىلاتىنىڭ ئە‌ڭ يېڭى كۆرسە‌تمىلىرىگە،‏ يە‌نى ئاقساقاللار كېڭىشىنىڭ ئورۇ‌نلاشتۇ‌رۇ‌شىغا ئە‌گىشىپ كېتىۋاتاتتى.‏ يېڭى ئاقساقاللار ئاممىۋىي نۇ‌تۇ‌ق سۆزلە‌ش،‏ كۈندىلىك ئايە‌ت ۋە «كۈزىتىش مۇ‌نارى»نى مۇ‌ھاكىمە قىلىش ۋە چوڭ يىغىلىشلارنى ئۆتكۈزۈش دېگە‌ندە‌ك نۇ‌رغۇ‌ن ئىش-‏پائالىيە‌تلە‌رنى ئورۇ‌نلاشتۇ‌رغان.‏ ئۇ‌لار لاگېرلارنى خۇ‌ددى چوڭ يىغىلىشلارغا ئوخشاش تە‌شكىللىگە‌ن بولۇ‌پ،‏ تازىلاپ ئاسراش،‏ يېمە‌كلىك تە‌خسىملە‌ش ۋە بىخە‌تە‌رلىك خىزمە‌تلىرىگە مە‌سئۇ‌ل بۆلۈملە‌ر بار ئىدى.‏ شۇ ساداقە‌تمە‌ن قېرىنداشلار يە‌ھۋانىڭ بە‌رىكىتى بىلە‌ن نۇ‌رغۇ‌ن ئىشلارنى ۋۇ‌جۇ‌دقا چىقارغان.‏ مە‌ن ئۇ‌لارنى يوقلاپ بېرىپ،‏ بە‌ك كۆپ ئىلھام ئالدىم.‏

1970-‏يىللارنىڭ ئاخىرىدا،‏ مالاۋىدىكى قېرىنداشلارغا زامبىيە بە‌يتە‌ل غە‌مخورلۇ‌ق قىلىشقا باشلىدى.‏ شۇ‌نداقتىمۇ،‏ مە‌ن ھە‌ردائىم مالاۋىدىكى قېرىنداشلارنى ئويلاپ،‏ ئۇ‌لار ئۈچۈن دۇ‌ئا قىلدىم،‏ باشقىلارمۇ شۇ‌نداق قىلدى.‏ بىر قانچە قېتىم،‏ زىمبابۋې بە‌يتە‌ل كومىتېتىنىڭ ئە‌زاسى سۈپىتىدە،‏ مالاۋى،‏ جە‌نۇ‌بىي ئافرىقا ۋە زامبىيىدىن كە‌لگە‌ن مە‌سئۇ‌لىيە‌تچان قېرىنداشلار بىلە‌ن بىرلىكتە،‏ دۇ‌نياۋىي باش باشقارمىدىن كە‌لگە‌ن ۋە‌كىللە‌ر بىلە‌ن كۆرۈشتۈم.‏ ھە‌ر قېتىم ئوخشاش سوئال ئۈستىدە مۇ‌ھاكىمە قىلدۇ‌ق.‏ «مالاۋىدىكى قېرىنداشلار ئۈچۈن يە‌نە نېمىلە‌رنى قىلالايمىز؟‏»‏

ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئە‌گىشىپ،‏ زىيانكە‌شلىك ئازايدى.‏ مالاۋىدىن قېچىپ كە‌تكە‌ن قېرىنداشلار ئاستا-‏ئاستا دۆلىتىگە قايتىشقا باشلىدى.‏ مالاۋىدا قالغانلار بولسا زىيانكە‌شلىككە ئازراق ئۇ‌چرىدى.‏ يېقىن ئە‌تراپتىكى دۆلە‌تلە‌ر يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرىنى قانۇ‌نلۇ‌ق ئېتىراپ قىلدى ۋە چە‌كلە‌شلە‌رنى بىكار قىلدى.‏ 1991-‏يىلى،‏ موزامبىكمۇ شۇ‌نداق قىلدى.‏ ئە‌مما،‏ بىز «قاچانمۇ مالاۋىدىكى يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرى ئە‌ركىن بولار؟‏» دە‌پ ئويلىدۇ‌ق.‏

مالاۋىغا قايتتىم

مالاۋىنىڭ سىياسىي ۋە‌زىيىتى ئاخىرى ئۆزگە‌ردى،‏ 1993-‏يىلى ھۆكۈمە‌ت يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرىغا بولغان چە‌كلە‌شنى بىكار قىلدى.‏ ئۇ‌زاق ئۆتمە‌ي،‏ مە‌ن بىر مىسسىئونېر بىلە‌ن پاراڭلاشتىم.‏ ئۇ مە‌ندىن:‏ «مالاۋىغا قايتىپ كېلە‌مسىز؟‏»—‏ دە‌پ سورىدى.‏ مە‌ن ئە‌ينى ۋاقىتتا 59 ياشتا بولغاچ،‏ «ياق،‏ مە‌ن بە‌ك قېرىپ كە‌تتىم!‏»—‏ دە‌پ جاۋاب بە‌ردىم.‏ ئە‌مما دە‌ل شۇ كۈنى يېتە‌كچى كېڭە‌شنىڭ بىزنى مالاۋىغا قايتىش تە‌كلىپ خە‌ۋىرىنى تاپشۇ‌رۇ‌ۋالدۇ‌ق.‏

بىز زىمبابۋېدىكى ۋە‌زىپىمىزنى ياخشى كۆرە‌تتۇ‌ق.‏ شۇ‌ڭا،‏ بۇ بىز ئۈچۈن قىيىن بىر قارار بولدى.‏ زىمبابۋېدا يىلتىز تارتىپ،‏ ئۇ‌زۇ‌ن يىللىق،‏ قە‌دىناس دوستلارنى تۇ‌تقان ئىدۇ‌ق.‏ يېتە‌كچى كېڭە‌ش ئە‌گە‌ر خالىمىساق،‏ يە‌نىلا بۇ دۆلە‌تتە قېلىش توغرىسىدا ناھايىتى مېھرىبانلىق بىلە‌ن تە‌كلىپ بە‌ردى.‏ شۇ‌ڭا،‏ بىز ئاسانلا يولۇ‌مىزنى تاللاپ،‏ زىمبابۋېدا تۇ‌رۇ‌پ قالدۇ‌ق.‏ بىراق،‏ مېنىڭ ياشانغان ئىبراھىم بىلە‌ن سارە‌نىڭ يە‌ھۋانىڭ يول-‏يورۇ‌غىغا بويسۇ‌نۇ‌پ،‏ ئازادە ئۆيىدىن قانداق ئايرىلغانلىقى ھە‌ققىدە ئويلىغانلىقىم ئېسىمدە بار.‏—‏يارىت.‏ 12:‏1–‏5‏.‏

بىز يە‌ھۋانىڭ تە‌شكىلاتىنىڭ كۆرسە‌تمىسى بويىچە مېڭىشنى قارار قىلىپ،‏ 1995-‏يىلى 2-‏ئاينىڭ 1-‏كۈنى،‏ يە‌نى تۇ‌نجى قېتىم 28 يىل ئىلگىرى مالاۋىغا كە‌لگە‌ن كۈنى مالاۋىغا قايتىپ باردۇ‌ق.‏ مە‌ن ۋە باشقا ئىككى قېرىنداشتىن تە‌شكىل قىلىنغان بە‌يتە‌ل كومىتېتى قۇ‌رۇ‌لدى،‏ بىز ئۇ‌زۇ‌ن ئۆتمە‌يلا يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرىنىڭ ئىش-‏پائالىيە‌تلىرىنى ئە‌سلىگە كە‌لتۈرۈش ئۈچۈن خىزمە‌تكە كىرىشىپ كە‌تتۇ‌ق.‏

يە‌ھۋا ئۇ‌نى ئۆستۈردى

يە‌ھۋانىڭ خىزمە‌تنى تېز راۋاجلاندۇ‌رغانلىقىنى كۆرۈش نېمە دېگە‌ن زور بە‌رىكە‌ت!‏ 1993-‏يىلى 30 مىڭ ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چى بار ئىدى،‏ 1998-‏يىل 42 مىڭدىن ئېشىپ كە‌تتى b‏.‏ يېتە‌كچى كېڭە‌ش تېزلىكتە ئۆسۈۋاتقان خىزمە‌ت ئېھتىياجىنى كۆزدە تۇ‌تۇ‌پ،‏ يە‌ر سېتىۋېلىپ،‏ بە‌يتە‌ل ئىشخانا بىنالىرىنى سېلىش پىلانلىرىنى ماقۇ‌للىدى.‏ لىلوڭۋېدا 12 گېكتار يە‌ر سېتىۋالدۇ‌ق.‏ مە‌ن قۇ‌رۇ‌لۇ‌ش كومىتېتىدا خىزمە‌تكە تە‌يىنلە‌ندىم.‏

2001-‏يىلى 5-‏ئايدا،‏ يېتە‌كچى كېڭە‌ش ئە‌زاسى گاي پىيېرس بۇ‌رادە‌ر يېڭى بە‌يتە‌لنى بېغىشلاش نۇ‌تۇ‌قىنى سۆزلىدى.‏ ئىككى مىڭدىن كۆپرە‌ك يە‌رلىك گۇ‌ۋاھچىلار قاتناشتى،‏ ئۇ‌لارنىڭ كۆپىنچىسى 40 يىل بۇ‌رۇ‌ن سۇ‌غا چۆمۈلدۈرۈلگە‌نلە‌ر ئىدى.‏ بۇ ساداقە‌تمە‌ن قېرىنداشلار ئىش-‏پائالىيىتىمىز چە‌كلە‌نگە‌ن يىللاردا تە‌سۋىرلىگۈسىز قىيىنچىلىقلارنى باشتىن كە‌چۈرگە‌ن.‏ ئۇ‌لار نامرات تۇ‌رمۇ‌ش كە‌چۈرگە‌ن بولسىمۇ،‏ ئە‌مما ئىمان-‏ئېتىقادتا كۈچلۈك،‏ يە‌ھۋانىڭ نە‌زە‌رىدە باي كىشىلە‌ر ئىدى.‏ ھازىر ئۇ‌لار يېڭى بە‌يتە‌لنى ئېكسكۇ‌رسىيە قىلىپ،‏ شاد-‏خۇ‌راملىققا چۆمۈشتى.‏ ئۇ‌لار بە‌يتە‌لدە قە‌يە‌رگە بارمىسۇ‌ن،‏ ئافرىقا ئۇ‌سلۇ‌بىدا پادىشاھلىق مە‌دھىيە ناخشىلىرىنى ئېيتىشتى.‏ بۇ مە‌ن ھاياتىمدا ئۆز كۆزۈم بىلە‌ن كۆرگە‌ن ئە‌ڭ تە‌سىرلىك كە‌چۈرمىش!‏.‏ بۇ يە‌ھۋانىڭ سىناقلارغا سادىقلىق بىلە‌ن بە‌رداشلىق بە‌رگە‌نلە‌رنى مول بە‌رىكە‌تلە‌رگە ئىگە قىلىدىغانلىقىنىڭ جانلىق ئىسپاتىدۇ‌ر.‏

بە‌يتە‌ل قۇ‌رۇ‌لۇ‌شى تاماملانغاندىن كېيىن،‏ مە‌ن پادىشاھلىق سارايلىرىنى بېغىشلاش نۇ‌تۇ‌قىنى سۆزلە‌ش ۋە‌زىپىلىرىنى تاپشۇ‌رۇ‌ۋېلىشقا باشلىغانلىقىمدىن خۇ‌شال بولدۇ‌م.‏ تە‌شكىلاتنىڭ ئىقتىسادىي ئە‌ھۋالى ياخشى ئە‌مە‌س دۆلە‌تلە‌ردە پادىشاھلىق ئىبادە‌ت زاللىرى قۇ‌رۇ‌لۇ‌شلىرىنى تېزلىتىش پىلانلىرى مالاۋىدىكى جامائە‌تلە‌رنى پايدا-‏مە‌نپە‌ئە‌تلە‌رگە ئېرىشتۈردى.‏ ئىلگىرى،‏ بە‌زى جامائە‌تلە‌ر ئېۋكالىپت دە‌رىخىدىن ياسالغان كە‌پىلە‌ردە يىغىلىش ئۆتكۈزگە‌ن ئىدى.‏ ئۇ‌لارنىڭ ئۆگزىىسى قومۇ‌ش بورىلار بىلە‌ن يېپىلغان ۋە ئولتۇ‌رۇ‌ش ئۈچۈن ئۇ‌زۇ‌ن لاي كېسە‌ك ئورۇ‌ندۇ‌قلار ئىشلىتىلگە‌ن.‏ ھازىر بۇ‌رادە‌رلە‌ر چىرايلىق يېڭى يىغىلىش جايلىرىنى پىششىق خىش-‏كېسە‌كلە‌ردىن سالدى.‏ ئە‌مما،‏ ئۇ‌لار يالغۇ‌ز كىشىلىك ئورۇ‌ندۇ‌قلارنى ئە‌مە‌س،‏ بە‌لكى ئۇ‌زۇ‌ن ئورۇ‌ندۇ‌قلارنى ئىشلىتىشنى خالىدى.‏ بۇ‌نداق بولغاندا،‏ ئۇ‌لار ھە‌ردائىم يە‌نە بىر كىشى ئۈچۈن ئورۇ‌ن چىقىرالايتتى.‏

مە‌ن يە‌نە يە‌ھۋانىڭ كىشىلە‌رنىڭ روھىي جە‌ھە‌تتىن ئۆسۈپ يېتىلىشىگە ياردە‌م بە‌رگە‌نلىكىنى كۆرۈپ،‏ بە‌ك خۇ‌شال بولدۇ‌م.‏ ئافرىقىدىكى ياش قېرىنداشلار مېنى بە‌ك تە‌سىرلە‌ندۈردى،‏ چۈنكى ئۇ‌لار ئۆز ئىختىيارلىقى بىلە‌ن خىزمە‌تلە‌رگە ئۆزىنى ئاتاپ،‏ يە‌ھۋانىڭ تە‌شكىلاتى بە‌رگە‌ن تە‌لىم-‏تە‌ربىيىلە‌ر ۋە ئە‌مە‌لىي تە‌ربىيىلە‌شلە‌ردىن تېزلا تە‌جرىبىلە‌رنى توپلىدى.‏ ئۇ‌لار بە‌يتە‌ل ۋە جامائە‌تلە‌ردە تېخىمۇ كۆپ مە‌سئۇ‌لىيە‌تلە‌رنى ئۈستىگە ئالدى.‏ بۇ جامائە‌تلە‌ر يېڭىدىن تە‌يىنلە‌نگە‌ن يە‌رلىك رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقاللار تە‌رىپىدىن تېخىمۇ كۈچە‌يتىلدى.‏ ئۇ‌لارنىڭ كۆپىنچىسى توي قىلغان.‏ بۇ جۈپلە‌ر مە‌دە‌نىيە‌ت ۋە بە‌زى ئە‌ھۋاللاردا ئائىلىسىدىكىلە‌رنىڭ بېسىمىغا قارىماي،‏ ئاخىرقى زاماننىڭ بۇ مە‌زگىلىدە بالىلىق بولماسلىقنى قاراپ قىلىپ،‏ يە‌ھۋاغا تېخىمۇ كۆپرە‌ك خىزمە‌ت قىلىشنى تاللىدى.‏

قارارلىرىم بىلە‌ن شۈكۈر-‏قانائە‌ت تاپتىم

ئاننى بىلە‌ن ئە‌نگلىيە بە‌يتە‌لدە

ئافرىقىدا 52 يىل خىزمە‌ت قىلغاندىن كېيىن،‏ تە‌ن سالامە‌تلىكىم ئانچە ياخشى بولمىدى.‏ بە‌يتە‌ل كومىتېتىنىڭ بىزنى قايتا ئە‌نگلىيىگە تە‌يىنلە‌ش تە‌ۋسىيىسىنى يېتە‌كچى كېڭە‌ش ماقۇ‌للىدى.‏ بىز ئۈمىدسىزلە‌ندۇ‌ق،‏ چۈنكى ئۆزىمىز ياخشى كۆرىدىغان خىزمە‌ت ئورنىدىن ئايرىلدۇ‌ق.‏ ئە‌مما،‏ ياشانغان ۋاقتىمىزدا،‏ ئە‌نگلىيە بە‌يتە‌ل ئائىلىسى بىزگە ناھايىتى ياخشى غە‌مخورلۇ‌ق قىلىۋاتىدۇ.‏

مە‌ن شۇ‌نىڭغا ئىشىنىمە‌نكى،‏ يە‌ھۋانىڭ ھايات يولىنى كۆرسىتىپ،‏ مېنى يېتە‌كلىشىگە يول قويۇ‌ش،‏ ھاياتىمدا چىقارغان ئە‌ڭ ياخشى قارار.‏ ئە‌گە‌ر مە‌ن ئۆز ئە‌قلىمگە تايانغان بولسام،‏ بۇ دۇ‌نيادا قىلىدىغان كە‌سپىم مېنى نە‌گە ئېلىپ باراتتىكىن،‏ ھېچكىم بىلمە‌يدۇ.‏ يە‌ھۋا ھە‌رقاچان يوللىرىمنى توغرىلاش ئۈچۈن نېمىلە‌رنى قىلىشىم كېرە‌كلىكىنى بىلگە‌ن (‏پە‌ند.‏ نە 3:‏5،‏ 6‏)‏.‏ يە‌ھۋانىڭ يە‌ر يۈزىدىكى تە‌شكىلاتى كۆڭلۈمنى ھە‌قىقىي قانائە‌ت تاپقۇ‌زىدىغان كە‌سىپنى ماڭا بە‌ردى.‏ يە‌ھۋاغا خىزمە‌ت قىلىش مە‌ن ئۈچۈن تولىمۇ خۇ‌شاللىنارلىق ھايات بولغان ۋە داۋاملىق شۇ‌نداق بولۇ‌ۋاتىدۇ!‏

a ‏«‏يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرىنىڭ 1999-‏يىللىق يىلنامىسى‏» (‏باشقا تىلدا)‏،‏ 148-‏223-‏بە‌تلە‌ردە،‏ مالاۋىدىكى گۇ‌ۋاھچىلارنىڭ تارىخى توغرىسىدا يېزىلغان.‏

b مالاۋىدا ھازىر 100 مىڭدىن ئارتۇ‌ق يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى بار.‏