1. Kansi Yehova ecitanji pavuli pakuti Adamu na Eva acimwa? (Genesis 3:15)

 PAVULI pakuti Adamu na Eva acimwa, Yehova epeleka ciyembekezo kuli mbadwa zao zonse kupitila mu ulosi. Ulosi uyu upezeka pa Genesis 3:15.​—Ŵelengani.

2. Ndaŵa yanji ulosi uyu ni wofunika ngako?

² Olo kuti ulosi uyu upezeka m’buku ya Genesis, uthenga uli m’mabuku yonse ya m’Baibo ni wokatizhyana ngako na ulosi uyu. Monga ni mwatuseŵenzeshela nzinzi pomanga nkhuni pamozi, mau opezeka pa Genesis 3:15 omanga pamozi uthenga uli m’mabuku onse a m’Baibo. Uthenga uyu ni wakuti Yehova akatumizhye mpulumusi wamene akaononge Maleŵania na ŵanthu onse ali ku mbali yake. Nthawi iyi ikankhale yosangalasa ngako kuli ŵala onse amene okonda Yehova.

3. Kansi tilaŵizhyane cinji m’nkhani ino?

³ M’nkhani ino, tilaŵizhyane makonsho okhuza ulosi wopezeka pa Genesis 3:15, monga akuti: Ni ŵani otomolewa mu ulosi uyu? Kansi ulosi uyu ukwanilishiwa tyani? Kansi ulosi uyu utipindulisha tyani?

4. Kansi “njoka” ni ŵani, ndipo tuziŵa tyani?

⁴ Ulosi wa pa Genesis 3:14, 15 ufotokoza za “njoka,” “mbeu ya njoka,” “munakazi” na “mbeu” ya munakazi. Baibo yutiyavya kuziŵa cavupanamila vinthu vonse ivi na tanthauzo ya  ulosi uyu. b Coyamba, tiyeni tilaŵizhyane za “njoka.” Njoka yeneyene ingamvwe lini olo kumvwishisha zecilaŵila Yehova m’munda wa Edeni. Apa n’zoonekelatu kuti ciweluzo ca Yehova cenzokuya kuli colengewa cauzimu. Kansi colengewa ici ni ŵani? Lemba ya Chivumbulutso 12:9 yutiyavya kuziŵa zayupanamila njoka. Lemba iyi yufotokoza kuti “njoka yakale” ni Satana Maleŵania. Koma kansi mbeu ya njoka ni ŵani?

5. Kansi mbeu ya “njoka” ni ŵani?

⁵ Baibo ikalaŵila za mbeu, mophiphilisila yufotokoza za ŵanthu amene otolela ndendende zocita za ausuwao. Tetyo, mbeu ya njoka, ni zolengewa zauzimu zosakhulupilika koma soti ŵanthu amene otolela ndendende zocita za ausuwao, Satana. Ove okana Yehova nosusha atumiki ŵake. Mbeu iyi yuyangizhyilapo angelo amene esiya malo ŵao kululu m’nthawi ya Nowa.​—Gen. 6:1, 2; Yoh. 8:44; 1 Yoh. 5:19; Yuda 6.

6. Ndaŵa yanji tingalaŵile kuti “munakazi” ofotokozewa mu ulosi uyu opanamila lini Eva?

⁶ Caciŵili, tiyeni tilaŵizhyane za “munakazi.” Tuziŵa kuti munakazi uyu opanamila lini Eva. Ndaŵa yanji talaŵila teti? Ganizilani cifukwa cimozi ici. Ulosi uyu welaŵila kuti mbeu ya munakazi “ikaphwanye” mutu wa njoka. Monga ni mwataonela, njoka yufotokozewa apa ni Satana wamene ni colengewa cauzimu. Ndipo mbeu ya Eva wamene enze munakazi aliye ungwilo, ingakwanishe lini kumuononga. Lomba kansi Satana enze kuzoonongewa tyani?

7. Molingana na Chivumbulutso 12:1, 2, 5, 10, kansi munakazi wofotokozewa pa Genesis 3:15 ni ŵani?

⁷ Munakazi otomolewa pa Genesis 3:15 ofotokozewa bwino m’buku yosilizhyila ya  m’Baibo. (Ŵelengani Chivumbulutso 12:1, 2, 5, 10.) Uyu ni munakazi lini wenewene, cifukwa ali na mwezi kunyansi kwa mendo ŵake koma soti ku mutu kwake kuli cisoti cacifumu camene cili na nyenyezi 12. Ndipo evyala mwana wodabwisa wamene ni Ufumu wa Mulungu. Ufumu uyu uli kululu, tetyo naye munakazi ofunika kunkhala kululu. Munakazi uyu opanamila gulu yakululu yamene ni zolengewa zauzimu zokhulupilika.​—Aga. 4:26.

8. Kansi mbeu yoyamba ya munakazi ni ŵani, ndipo ni lini pecizozewa kunkhala mbeu ya munakazi? (Genesis 22:15-18)

⁸ Mau a Mulungu otiyavya soti kuziŵa mbeu ya munakazi. Mbeu iyi yenzofunika kunkhala mbadwa ya Abulahamu. (Ŵelengani Genesis 22:15-18.) Monga ni mwewefotokozela ulosi, Yesu ni mbadwa yeneyene ya kolo yasu yokhulupilika Abulahamu. (Luka 3:23, 34) Koma mbeu iyi yenzofunika lini kunkhala munthu wenewene cifukwa yenze kuzoononga Satana Maleŵania. Tetyo, Yesu peenze na vyaka pafupifupi 30, ezozewa monga Mwana wauzimu wovyalika yeka wa Mulungu. Pa nthawi yamene iyi niye pecinkhala mbali yoyamba ya mbeu ya munakazi. (Aga. 3:16) Pavuli pakuti Yesu wafwa noukishiwa, Mulungu em’pasa “ulemelelo, ulemu” na “ulamulilo wonse. . . kululu na pacalo.” Kuyangizhyila apo, em’pasa soti ulamulilo “woononga nchito zonse za Maleŵania.”​—Aheb. 2:7; Mat. 28:18; 1 Yoh. 3:8.

9-10. (a) Kansi ni ŵani ayakine amene opanga mbeu ya munakazi, ndipo ni pa nthawi yotyani paakunkhala mbeu ya munakazi? (b) Kansi tilaŵizhyane cinji?

⁹ Koma penze soti ayakine amene enze kuzonkhala mbeu ya munakazi. Mtumwi Paulo efotokoza bwino za mbeu iyi peenzolaŵila na Ayuda koma soti Akhristu a mitundu iyakine kuti: “Ngati nimwe a Khristu, niye kuti nimwe cendi mbeu ya Abulahamu, olandila coloŵa mokatizhyana na lonjezo.” (Aga. 3:28, 29) Mkhristu akazozewa na mzimu utuŵa wa Yehova, onkhala mbeu ya munakazi. Tetyo, mbeu ya munakazi yupanamila Yesu Khristu koma soti a 144,000. (Chiv. 14:1) Onse oganiza nocita zinthu monga ni Ausuwao, Yehova Mulungu.

¹⁰ Pofwana kuti taŵaziŵa ŵanthu ofotokozewa pa Genesis 3:15, lomba tiyeni tilaŵizhyane mwamene Yehova okwanilishila ulosi uyu koma soti mwaungatipindulishile.

11. Kansi ulosi wenzotanthauza cinji pewenena kuti mbeu ya munakazi ikaononge “katende”?

¹¹ Molingana na ulosi wofotokozewa pa Genesis 3:15, njoka yenze kuzoononga “katende” ka munakazi. Ulosi uyu wekwanilishiwa pamene Satana esonkhezela Ayuda na Aroma kuti apaye Mwana wa Mulungu. (Luka 23:13, 20-24) Monga ni mwamene cilonda cenecene ca ku katende cingacitishile munthu kusayenda kwa kanthawi, imfwa ya Yesu yecitisha kuti asayende kapena kuti kucita utumiki wake kwa kanthawi, cifukwa enkhala m’manda kwa masiku atatu.​—Mat. 16:21.

12. Kansi ni lini pati ukaonongewe mutu wa njoka, ndipo ukaonongewe tyani?

¹² Kuti ulosi wa pa Genesis 3:15 ukwanilishiwe, Yesu enzofunikila lini kupitilizhya kunkhala m’manda. Ndaŵa yanji? N’cifukwa cakuti molingana na ulosi, mbeu ya munakazi yenze kuzophwanya mutu wa njoka. Izi zenzotanthauza kuti katende ka Yesu kenzofunika kupola. Ndipo izi niye zecitika. Pavuli ponkhala m’manda masiku atatu, Yesu eukishiwa na muŵili wauzimu. Pa nthawi yoikika ya Mulungu, Yesu akaononge Satana ndipo akankhaleko lini soti. (Aheb. 2:14) Khristu na olamulila ayake akaononge adani onse a Mulungu  amene ni mbeu ya njoka.​—Chiv. 17:14; 20:4, 10. c

13. Kansi kukwanilishiwa kwa ulosi uyu kutipindulisha tyani?

¹³ Ngati nimwe mtumiki wozipeleka wa Mulungu, niye kuti mupindula na kukwanilishiwa kwa ulosi uyu. Yesu ewela pacalo monga munthu ndipo eonesha ndendende minkhalidwe ya Ausuwake. (Yoh. 14:9) Tetyo, kupitila muli yove, tingamuziŵe bwino Yehova Mulungu nomukonda. Tupindula soti na ziphunziso za Yesu koma soti mwakusogolela mpingo wacikhristu masiku ŵano. Otiphunzisa soti kuti tikocita zinthu m’njila yovomelezhyeka kwa Yehova. Cifukwa cakuti Yesu eonongewa katende kapena kuti epaiwa, tonse tupindula. Yesu peciukishiwa, Yehova elandila nsembe yake ya dipo “yamene yutituŵisha ku macimo yasu yonse.”​—1 Yoh. 1:7.

14. Kansi mtundu wa ŵanthu wenzofunika kuyembekezela kuti ulosi wa mu Edeni ukwanilishiwe kamangu? Fotokozani.

¹⁴ Mau yecilaŵila Yehova m’munda wa Edeni, yeonesha kuti penze kuzopita nthawi ikulu kuti ulosi uyu ukwanilishiwe. Penzofunika nthawi kuti munakazi avyale mbeu yolonjezewa, Maleŵania asonkhanishe okonkha ŵake koma soti kuti pankhale udani pakati pa magulu aŵili aŵa. Kumvwisha ulosi uyu kutiyavya kuzindikila kuti calo culamuliliwa na Satana wamene ozonda atumiki a Yehova. Yesu epeleka cenjezo imozimozi kuli ophunzila ŵake. (Mko. 13:13; Yoh. 17:14) Taona kukwanilishiwa kwa ulosi uyu makamaka m’vyaka 100 vapita. Motyani?

15. Ndaŵa yanji calo cuzonda ngako atumiki a Yehova, koma ndaŵa yanji tufunika lini kumuyopa Satana?

¹⁵ Nthawi itontho pavuli pakuti Yesu waikiwa kunkhala Mfumu yaumesiya mu 1914, epitikisha Satana kululu. Lomba Satana ali pano pacalo kuyembekezela kuti akaonongewe. (Chiv. 12:9, 12) Cifukwa cakuti ali na ukali ngako pa atumiki a Mulungu, yove ongoyembekezela lini tyala. Koma ocita zilizonse zaangakwanishe kuti apatushe atumiki a Mulungu. (Chiv. 12:13, 17) Niye cifukwa cake calo cuŵazonda ngako atumiki a Mulungu. Koma tufunika lini kuyopa Satana na ŵanthu ali ku mbali yake. M’malo mwake, tufunika kunkhala na cidalilo monga ni ceenze naco mtumwi Paulo, wamene elemba kuti: “Ngati Mulungu ali ku mbali yasu, ni ŵani angasushane nase?” (Aro. 8:31) Monga ni mwataonela, tingankhale na cidalilo cikulu pa Yehova cifukwa cakuti mbali ikulu ya ulosi wopezeka pa Genesis 3:15 yekwanilishiwa kale.

16-18. Kansi mkwasu Curtis, kalongosi Ursula, na kalongosi Jessica epindula tyani pecimvwishisha ulosi wa pa Genesis 3:15?

¹⁶ Lonjezo ya Yehova yupezeka pa Genesis 3:15 ingatiyavye kupilila mavuto yaliyonse yatingakumane nayo. Mkwasu Curtis, wamene ni m’mishonale ku Guam, elaŵila kuti: “Nthawi ziyakine, nulimbana na mavuto yamene yokhuza kuzipeleka kwangu kwa Yehova. Koma kusinkhasinkha ulosi wa pa Genesis 3:15 kwaniyavya kupitilizhya kudalila Ausuwasu akululu.” Mkwasu Curtis oyembekezela mwacidwi nthawi pamene Yehova akasilizhye mavuto yonse.

¹⁷ Kalongosi Ursula wamene onkhala ku Bavaria, elaŵila kuti kumvwishisha ulosi wa pa Genesis 3:15 kwemuyavya kunkhala wosimikizhya kuti Baibo ni youzhyiliwa na Mulungu. Eona mwamene maulosi onse okatizhyilana  na ulosi uyu. Ndipo izi zemulimbikisha ngako. Elaŵila soti kuti: “Nelimbikishiwa ngako peneziŵa kuti Yehova ecitapo kanthu kamangu cakuti lomba mtundu wa ŵanthu uli na ciyembekezo.”

¹⁸ Kalongosi Jessica wa ku Micronesia, elaŵila kuti: “Nikalukumbukila mwenemvwila peneziŵa kuti napeza cendi na kuti ulosi wa pa Genesis 3:15 ukwanilishiwa. Kuphunzila Baibo kwaniyavya kuziŵa kuti cenze lini cifunilo ca Mulungu kuti tikokumana na mavuto. Kwaniyavya soti kunkhala na cidalilo cakuti kutumikila Yehova kunganiyavye kunkhala na umoyo wabwino lomba koma soti msogolo.”

19. Ndaŵa yanji tingankhale na cidalilo cakuti mbali yosilizhyila ya ulosi ikakwanilishiwe?

¹⁹ Monga ni mwataonela, ulosi wa pa Genesis 3:15 ukwanilishiwa masiku ŵano. Nkhani ino yatiyavya kuziŵa amene opanamila mbeu ya munakazi koma soti mbeu ya njoka. Yatiyavya soti kuziŵa kuti Yesu niye mbali yoyamba ya mbeu ya munakazi. Katende kake kepola ndipo lomba ni Mfumu yamene ingafwe lini. Ciyakine n’cakuti Yehova wasala patontho kusilizhya kusankha ayakine amene opanga mbeu ya munakazi. Cifukwa cakuti mbali yoyamba ya ulosi uyu yekwanilishiwa kale, tili na cidalilo cakuti mbali yosilizhyila yamene ni kuphwanya mutu wa njoka ikwanilishiwe lombapano. Kuonongewa kwa Satana kukankhale kosangalasha ngako kwa atumiki a Yehova okhulupilika. Patuyembekezela kukwanilishiwa kwa mbali yaciŵili ya ulosi uyu, tiyeni tipitilizhye kutumikila Yehova Mulungu wasu mokhulupilika. Kupitila mwa mbeu ya munakazi, Yehova akadalise “mitundu yonse pacalo.”​—Gen. 22:18.