1. Me yi Jehova o ruru ogege Adam ọrhẹ Eve e ruẹ ọdandan hin? (Genesis 3:15)

 OGEGE Adam ọrhẹ Eve e ruẹ ọdandan hin, Jehova nọ yẹ emọ aye ifiẹrorhọ nyoma aruẹmẹrẹn oghẹnrensan. Ro rhiẹ oborẹ ọye ọ ta rhẹ Genesis 3:15.​—Seyi.

2. Mesoriẹ aruẹmẹrẹn onana o rhiẹ ọrẹ oghẹnrensan?

² Aruẹmẹrẹn ọnana ọ homaphia uvuẹn ọbe ọrukaro uvuẹn i Baibol na. Ọrẹn, nyoma izede sansan, ẹbe erọrọ uvuẹn i Baibol na i surhobọmwuien. Jerẹ oborẹ emru ra ha tan evwẹrẹ ọbe kugbe, ọ gba ọsoso ẹbe na kugbe, omaran ẹmro rọ ha Genesis 3:15 ọ gba ọsoso ẹbe ri ha i Baibol na kugbe rhiẹ urhomu-ẹmro owu, nọyẹ, ene dje Ohworho ro no simi ituakpọ rhe, ji ghwọghọ i Dẹbolo ọrhẹ ihworho yi ephian. * Ọrana ghini ebrurhọ rẹn ihworho ri vwo ẹguọlọ kpahen Jehova!

3. Me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

³ Uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana, ene yono kpahen ẹkpahenrhọ rẹn enọ enana ri sekpahen aruẹmẹrẹn rọ ha Genesis 3:15: Ayọmo ya hunute uvuien? Marhẹ aruẹmẹrẹn na o te orugba lele ne? Marhẹ ene ru mẹrẹn erere nẹ uvuien?

4. Ọrọmo yẹ “obodirin na,” marhẹ e ru rhe?

⁴ Oborẹ a hunute uvuẹn Genesis 3:14, 15 yẹ “obodirin,” “ọmọ” obodirin na, “ọmase,” ọrhẹ “ọmọ” ọmase na. Baibol na ọ ha userhumu rẹn ọwan rhe aye owuowu. *  Jenẹ a tonrhọ rhẹ “obodirin na.” Obodirin ghemeghe ọ sabu vwẹruọ oborẹ i Jehova ọ tare uvuẹn ogba Eden na-a. Omarana, oborẹ i Jehova ọnọ ha guẹnzọn na, ono vi rhiẹ emama ro vwo ọhọ. Ọrana ọrọmo? Revelation 12:9 ọ dabu dje kpahiẹn. Uvuẹn oghwẹmro ọrana, e dje “obodirin ahwanren na” rhẹ Echu ro rhiẹ Dẹbolo. Ọrẹn, ayọmo yẹ ọmọ obodirin na?

5. Ayọmo yẹ ọmọ obodirin na?

⁵ Baibol na ọrhọ tẹmro kpahen ọmọ uvuẹn izede idjedje, ọ rionbọrhọ ihworho re roro, ji ruẹ jerẹ ọsẹ aye uvuẹn idjedje na. Omarana, ọmọ obodirin na yẹ emakashe ọrhẹ ituakpọ ri họhọ Echu, ra kparahaso i Jehova ọrhẹ ihworho Enẹyen. Emakashe ri sẹrerhumuji ewian aye vwo obẹ odjuwu uvuẹn ẹdẹ i Noah, i ha usuẹn aye, kugbe ituakpọ ri rhiẹ evwọkon re ruẹ jerẹ i Dẹbolo ro rhiẹ ọsẹ aye.​—Gen. 6:1, 2; John 8:44; 1 John 5:19; Jude 6.

6. Mesoriẹ a ta taghene “ọmase na” rhẹ Eve-e?

⁶ Ọrọ ha kpahiẹn, jene yono kpahen “ọmase na.” Ọmase ọnana rhẹ Eve-e. Mesoriẹ? Jene yono kpahen iroro owu. Aruẹmẹrẹn na ọ tare taghene ọmọ ọmase na ọnọ “ghwọghọ” urhomu obodirin na. Jerẹ oborẹ e yono ne, obodirin na o mevirhọ Echu, habaye o vwo onyakpọ owuorowu rẹ Eve o vwiẹre rọ gbare, rọ nọ sabu ghwọghiẹ urhomu-u. Omarana, marhẹ ene ru ghwọghọ Echu?

7. Jerẹ oborẹ e dje rhẹ Revelation 12:1, 2, 5, 10, ọrọmo yẹ ọmase ra hunute uvuẹn Genesis 3:15?

⁷ Ọmase ra hunute uvuẹn Genesis 3:15 na, e djerie phia uvuẹn ọbe rọ kẹta uvuẹn i Baibol na. (Se Revelation 12:1, 2, 5, 10.) Ọnana rhẹ ọmase ghemeghe-e!  Ubiamo na ọ ha obẹ aghwẹ ye, erhu orodje ro vwo ikereti 12 ọ ha urhomie. Ọye no vwiẹ ọmọ oghẹnrensan​—nọyẹ Uvie Osolobrugwẹ. Uvie na ọ ha obẹ odjuwu, omarana ọmase na ono ji rhirhiẹ odjuwu. Ọmase na o mevirhọ ukoko i Jehova obẹ odjuwu, ro vwo emakashe ra fuevwan ga i Jehova.​—Gal. 4:26.

8. Ọrọmo yẹ ọmọ ọrukaro ọmase na, ọkiọgo ye vwiẹ ye? (Genesis 22:15-18)

⁸ Baibol na ọ ha userhumu rẹn ọwan rhe ọmọ ọrukaro ọmase na. Ọmọ ọnana ono nẹ uvwiẹ Abraham rhe. (Se Genesis 22:15-18.) Jerẹ oborẹ aruẹmẹrẹn na ọ tare, Jesu ghini ọmọ ro nẹ uvwiẹ Abraham rhe, rọ fuevwan ga i Jehova. (Luke 3:23, 34) Ọrẹn, ọmọ na ono vwo omẹgbanhon ghwẹ ituakpọ, fọkime ọnọ ghwọghọ Echu ro rhiẹ Dẹbolo nie bẹmẹdẹ. Omarana, ọke i Jesu ọ ha ẹgbukpe 30, na ha ẹhẹn ọfuanfon na djẹ ye ha no rhiẹ Ọmọ Osolobrugwẹ. Ọke ra djẹ ye ha hin, Jesu no rhiẹ oghọn ọrukaro usuẹn ọmọ ọmase na. (Gal. 3:16) Ọrẹn, ọke i Jesu o hwu ra ji rhọmiẹ nẹ uhwu hin, Osolobrugwẹ nọ “ha erhu odidi ọrhẹ ọghọ tughie,” nọ ji yẹ ye “omẹgbanhon ephian obẹ odjuwu ọrhẹ uvuẹn otọrakpọ na,” tobọ te omẹgbanhon rọ nọ “ghwọghọ ọsoso ewian i Dẹbolo.”​—Heb. 2:7; Matt. 28:18; 1 John 3:8.

9-10. (a) Ayọmo yi ji rhiẹ usuẹn ọmọ ọmase na, ọkiọgo yẹ aye e rhiẹ usuien? (b) Me ye ne yono vwana?

⁹ Erhe ti Jesu nie, awọrọ ine ji rhiẹ usuẹn ọmọ na. Ọnyikọ Paul o dje kpahen usuẹn oghọn ọmọ na, ọke rọ ta rẹn Ilele Kristi ra djẹha ri rhiẹ itu i Jew ọrhẹ ihworho egbamwa na: “Are i rha ha obọrẹ i Kristi, are ghini ọmọ Abraham, ri rhiẹ emọ ri na ha ive na riuku.” (Gal. 3:28, 29) Ọke i Jehova ọrhọ djẹ Olele Kristi ha nyoma ẹhẹn ọfuanfon na, ohworho ọrana no rhiẹ owuọwan usuẹn ọmọ ọmase na. Omarana, ọmọ ọmase na yẹ Jesu Kristi ọrhẹ awan 144,000 ri ne lelie sun. (Rev. 14:1) Enana ephian e dje aruẹ iroro Ọsẹ aye ro rhiẹ Jehova Osolobrugwẹ phia.

¹⁰ Vwana re rhe kpahen oborẹ a hunute uvuẹn Genesis 3:15 ne na, jene yono kpahen oborẹ i Jehova ọ ha aruẹmẹrẹn ọnana te orugba bibiesuọn ne, ọrhẹ oborẹ ọwan e ru mẹrẹn erere.

11. Izede ọgo ya kon ọmọ ọmase na “uvuẹn esiri aghwẹ”?

¹¹ Sekpahen aruẹmẹrẹn rọ ha Genesis 3:15, obodirin na ọnọ kon ọmọ ọmase na “uvuẹn esiri aghwẹ.” Ọrana o te orugba ọke i Echu, ọ riẹriẹ itu i Jew ọrhẹ Rome nẹ aye i kpe Jesu hwu. (Luke 23:13, 20-24) Jerẹ oborẹ ẹkuọn uvuẹn esiri aghwẹ ọ sabu lẹrhẹ ohworho ja sabu nya uvwre ibiọke, omaran uhwu i Jesu, ọ lẹrheriẹ ja sabu ruẹ emru owuorowu, ji rhirhiẹ uvuẹn usin ẹdọke esa.​—Matt. 16:21.

12. Marhẹ ana ghwọghọ urhomu obodirin na lele, ọrhẹ ọkiọgo?

¹² Orhianẹ aruẹmẹrẹn rọ ha Genesis 3:15 ono te orugba, nọyẹ i Jesu ọrhọ daji uvuẹn usi-in. Mesoriẹ? Fọkime sekpahen aruẹmẹrẹn na, ọmọ ọmase na ọnọ ghwọghọ urhomu obodirin na. Ọnana no mevirhọ taghene ẹkuọn i Jesu uvuẹn esiri aghwẹ, ono simirhọ. Itiọrurhomẹmro, o simirhọ! Uvuẹn ẹdẹ ọresa ye ro hwu hin, na rhọmọ i Jesu rhiẹ ohworho ẹhẹn ro vwo hwuẹ. Uvuẹn ọke ri Jehova o verhọ, Jesu nọ nọ ghwọghọ Echu nie bẹmẹdẹ.  (Heb. 2:14) Ihworho ri ne leli Kristi sun, ine tiẹ evwreghrẹn Osolobrugwẹ ephian nie​—ri rhiẹ ọmọ obodirin na.​—Rev. 17:14; 20:4, 10. *

13. Marhẹ ọwan e ru mẹrẹn erere nẹ aruẹmẹrẹn ọnana?

¹³ Wu rhe rhiẹ odibo i Jehova rọ homakpahontọre ne, nọyẹ wa mẹrẹn erere nẹ orugba aruẹmẹrẹn ọnana. Jesu ọ rhiẹ otọrakpọ na jerẹ onyakpọ. Ọye ọ dabu dje omamọ uruemru Ọsẹ ye phia izede rọ gbare. (John 14:9) Omarana, nyoma i Jesu, ọwan i me rhe, ji vwo ẹguọlọ kpahen Jehova ne. A ji mẹrẹn erere nẹ iyono i Jesu ọrhẹ ọkpọvi rọ haphia, rọ ha suẹn ukoko Ilele Kristi inyenana. Jesu o yonirin ọwan oborẹ ene ru nyerẹn akpọ rọ nọ lẹrhẹ ọwan vwo ekwerhọ i Jehova. Ọwan ephian a ji mẹrẹn erere nẹ uhwu i Jesu, ro mevirhọ esiri aghwẹ ye ra konron. Izede ọgo? Ọke ra rhọmọ i Jesu, nọ ha ọbara ye ruẹ izobo ọgbagba ro “ruru ọwan fon nẹ edandan ephian.”​—1 John 1:7.

14. O fori nẹ ituakpọ i fiẹrorhọ orugba aruẹmẹrẹn ọrana uvuẹn ogba Eden ogege? Djeyi fiotọre.

¹⁴ Ẹmro erana ri Jehova ọ tare uvuẹn ogba Eden na, o djephia taghene ibiọke ọnọ nyavrẹn vwẹre na ki mẹrẹn orugba aruẹmẹrẹn na. Ọnọ ha ọke nẹ ọmase na ọ ki sabu vwiẹ ọmọ re ve kpahen na, ri Dẹbolo ono koko ihworho yi, ọrhẹ ọke aye ine rhiẹ evwreghrẹn yanghene vwo utuoma kpahen omoma aye. Ọwan a mẹrẹn erere nẹ aruẹmẹrẹn ọnana, fọkime ọ ha orhetio rẹn ọwan taghene akpọ rẹ Dẹbolo o suẹn, ono vwo utuoma kpahen idibo i Jehova. Ọke oru, Jesu nọ ha aruẹ orhetio ọrana rẹn idibo yi. (Mark 13:13; John 17:14) Itiọrurhomẹmro, ọwan a mẹrẹn orugba owuobọ aruẹmẹrẹn ọnana, maido uvwre ẹgbukpe 100 ri vrẹnren na. Izede ọgo?

15. Mesoriẹ utuoma akpọ na o vwo kpahen ọmọ ọmase na ọ gbanhanrhọ, ọrẹn mesoriẹ ana ja zofẹn Echu?

¹⁵ Ọke ra ha i Jesu mwu ẹrhẹ Orodje uvuẹn ẹgbukpe 1914 hin, ne donron Echu nẹ odjuwu. Vwana, ọ ha otọrakpọ na, rọ hẹrhẹ ọke ra na ghwọghiẹ. (Rev. 12:9, 12) Ọrẹn, o fiobọrhotọre rọ ghwai hẹrhẹ ọvo-o. Echu ọ tuekwẹre gbangbanhon, ji kparahasuẹ idibo i Jehova. (Rev. 12:13, 17) Fọkiẹ ọrana, utuoma akpọ na o vwo kpahen ihworho i Jehova nọ gbanhanrhọ. Ọrẹn, o vwo oborẹ ọnọ lẹrhẹ ọwan zofẹn Echu ọrhẹ ihworho yi-i. Ukpomaran, ana sabu vwo aruẹ imwẹro rẹ ọnyikọ Paul o vwori, ọke rọ ya: “Orhianẹ Osolobrugwẹ ọ ha obọrẹ ọwan, ọrọmo yọ nọ sabu kparehaso ọwan?” (Rom. 8:31) Ana sabu vwo imwẹro ọgbogbanhon kpahen Jehova, fọkime ọwan i mẹrẹnvwrurhe ne taghene oghọn buebun uvuẹn aruẹmẹrẹn rọ ha Genesis 3:15, i rugba ne.

16-18. Marhẹ i Curtis, Ursula, ọrhẹ Jessica i ru mẹrẹn erere fọkime aye i vwẹruọ oborẹ ọ ha Genesis 3:15?

¹⁶ Ive i Jehova rọ ha Genesis 3:15, ọnọ ha userhumu rẹn ọwan nyerẹn ghele ebẹnbẹn ra na sabu rhiẹromẹrẹn. Curtis, rọ wian owian imishọnari obẹ Guam, ọrhọ ta: “Ọke ezẹko, mi dẹrughwaroghwu edamuni ọrhẹ ebẹnbẹn ri damu atamwu mẹ kpahen Jehova ni. Ọrẹn, mie rhe roro kodo kpahen aruẹmẹrẹn rọ ha Genesis 3:15, nọ ha userhumu mẹ sẹrorẹ  ẹruẹhaso kpahen Jehova.” Curtis o fiẹrorhọ ọke i Jehova ono fiobarhọ ebẹnbẹn ọwan ephian.

¹⁷ Omizu ọmase owu ro rhirhiẹ Bavaria, re se Ursula ọrhọ ta taghene fọkiẹ oborẹ o vwẹruọ ẹmro ri ha Genesis 3:15 lele, nọ yẹriẹ imwẹro taghene Baibol na ghini ẹmro Osolobrugwẹ. Nọ mẹrẹn oborẹ aruẹmẹrẹn erọrọ i ru surhobọmwu aruẹmẹrẹn ọnana, ọrana nọ ghini hobọte yi omamọ. Nọ ji ta: “Oma ọ merhenren mẹ omamọ ọke ri mie yono taghene Jehova ọ kpare idjaghwẹ ogege, neneyo ituakpọ i sabu vwo ifiẹrorhọ.”

¹⁸ Jessica, ro nẹ Micronesia rhe, ọrhọ ta: “Mi ji karorhọ oborẹ oma o ruru mẹ ọke mie tu mẹrẹnvwrurhe taghene mi mẹrẹn urhomẹmro na ne! Aruẹmẹrẹn rọ ha Genesis 3:15 o ruẹgba ne. Ọ ji ha userhumu mẹ karorhọ taghene akpọ re nyerẹn inyenana, orhiẹ obọdẹn akpọ na-a. Aruẹmẹrẹn ọnana, o ji ruẹ imwẹro mẹ gbanhonrhọ ne taghene arha ga i Jehova, ana riamerhen akpọ ọwan vwana, ji nyerẹn obọdẹn akpọ uvuẹn obaro na.”

19. Imwẹro ọgo ya na sabu vwo taghene oghọn rọ kẹta uvuẹn aruẹmẹrẹn na ono rugba?

¹⁹ Jerẹ oborẹ e yono ne, Genesis 3:15 o ruẹgba ne. Ọwan i dabu rhe kpahen ọmọ ọmase na ọrhẹ ọmọ obodirin na ne. Jesu, ro rhiẹ oghọn ọrukaro usuẹn ọmọ ọmase na, o simirhọ nẹ ẹkuọn esiri aghwẹ ye ne, vwana ọye Orodje ro vwo omẹgbanhon. A joma sanọ oghọn ọreva ro no rhiẹ ọmọ ọmase na gba ne. Fọkime obọrẹ ukaro uvuẹn aruẹmẹrẹn na o rugba ne, o fori ne vwo imwẹro taghene obọrẹ ọ kẹta vwọye, ro rhiẹ ọrẹ ana ghwọghọ urhomu obodirin na, ono ji rugba. Oma ọnọ dabu merhen idibo i Jehova ọke ra na ghwọghọ Echu! Bọmọke ọke ọrana ono te, wu vwe fiobọrhotọre-e. Jehova Ohworho ra hẹrosua. Nyoma ọmọ ọmase na, ono ruẹ ekwakwa irhorhomu buebun rẹn “egbamwa akpọ na ephian.”​—Gen. 22:18.